Oohapu dhaJehova odhi na omwenyo
Omanenedhiladhilo okuza membo lyaMateus
OMUNTU gwotango ngoka a li a nyola ehokololo linyanyudha shi na ko nasha nonkalamwenyo yaJesus nuukalele we, oye Mateus ngoka a li nale omufendelithi, ihe konima yethimbo okwa ningi omweendi pamwe naJesus Kristus. Evaangeli lyaMateus olya li lya nyolwa tango mOshihebeli nokonima yethimbo olya tolokwa mOshigreka. Olya li lya pu okunyolwa mo 41 E.N. lwaampono notali kwatakanitha kumwe Omanyolo gOshihebeli nOmanyolo gOshigreka gopaKriste.
Osha yela kutya Evaangeli ndika li na oshilonga notali inyengitha omitima dhaantu, olya nyolelwa unene tuu Aajuda notali ulike kutya Jesus oye Mesiasa omuuvanekwa, Omwana gwaKalunga. Ngele tatu pulakene nawa ketumwalaka lyalyo, otali ka koleka eitaalo lyetu muKalunga kashili, mOmwana gwe nomomauvaneko ge.—Heb. 4:12.
‘UUKWANIILWA WEGULU WE YA POPEPI’
Mateus okwa li a tsu omuthindo Uukwaniilwa nosho wo omalongo gaJesus, nonando ka li a hokolola iinima melandulathano lyolela moka ya ningwa. Pashiholelwa, Euvitho lyokOndundu otali hokololwa lwopetameko lyembo, nonando Jesus okwa li e li uvitha owala konima yethimbo muukalele we.
Pethimbo lyuukalele we muGalilea, Jesus okwa li a longo iikumithalonga, a pe aayapostoli ye 12 omalombwelo ge na ko nasha nuukalele, a shadha Aafarisayi nokwa li a hokolola omaudhi kombinga yUukwaniilwa. Opo nduno okwa li a zi muGalilea nokwa yi “komikunda dhaJudea handiyaka yaJordan.” (Mat. 19:1) Mondjila Jesus okwa li a lombwele aalongwa ye a ti: ‘Otatu yeni kuJerusalem, hoka Omuna gwOmuntu ta ka pangulilwa eso, nesiku etitatu ota yumudhwa.’—Mat. 20:18, 19.
Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:
3:16—Omomukalo guni ‘egulu lya li lye eguluka’ pethimbo lyokuninginithwa kwaJesus? Shoka otashi ulike kutya pethimbo mpono Jesus okwa li a dhimbulukwa okukala po kwe megulu manga inee ya kombanda yevi.
5:21, 22—Mbela okuulika kutya owa geya oshi li oshinima sha kwata miiti shi vulithe okukala wa geya itoo shi ulike? Jesus okwa li a londodha kutya omuntu ngoka ha kala a geyela omumwahe moku mu kwatela onkone, okwa yona eyono lya kwata miiti. Ihe okuulika kutya owa geya mokupopya oohapu dhondhino osha kwata miiti noonkondo, notashi falitha omuntu kompangu yopombanda, ihe hakwaandjoka yopevi.
5:48—Mbela otashi wapa ngaa lela tu kale twa ‘gwana twa pwa, ngaashi Tate yetu yomegulu a gwana a pwa’? Eeno, ihe hamukehe shimwe. Jesus mpaka okwa li ta kundathana oshipalanyolo shohole nokwa li a lombwele aapulakeni ye ya holele Kalunga noya kale ya gwana ya pwa mohole yawo. (Mat. 5:43-47) Ngiini mbela? Omoku yi ulukila naatondi yawo.
7:16—Elongelokalunga lyashili otali dhimbululilwa “kiiyimati” yini? Iiyimati mbyoka oya kwatela mo oshindji kaashi shi owala eihumbato lyetu. Oya kwatela mo wo omalongo ngoka twi itaala.
10:34-38—Mbela oohapu ndhoka tadhi popiwa menyolo ndika odho dhi na okupewa uusama shi na ko nasha nokutopoka kwomaukwanegumbo? Hasho nando. Pehala lyaashono, etopoko ohali etithwa koonkatu ndhoka hadhi katukwa kiilyo yuukwanegumbo mbyoka kaayi shi ooitaali. Otashi vulika yi kale yi tonde nenge hayi pataneke Uukriste, naashoka ohashi etitha etopoko muukwanegumbo.—Luk. 12:51-53.
11:2-6—Omolwashike Johannes a li a pula ngele Jesus oye tuu “nakuya” ngele okwa li a tseya nale kutya Jesus oye Mesiasa sho a li u uvu ewi lyaKalunga tali ti kutya okwe mu hokwa? Otashi vulika Johannes a li e shi pula opo a mone uushili kuJesus mwene. Ihe kakele kaashono, Johannes okwa li a hala okutseya ngele opu na “gulwe” ngoka te ke ya moonkondo dhUukwaniilwa nokugwanitha po ashihe shoka sha li sha tegamenwa kAajuda. Eyamukulo lyaJesus olya li lyu ulike kutya kapwa li pu na gulwe te ke ya konima ye.
19:28—“Omazimo gaIsraeli omulongo nagaali” ngoka taga ka pangulwa otaga thaneke shike? Itaga thaneke omazimo 12 gaIsraeli shopambepo. (Gal. 6:16; Eh. 7:4-8) Aayapostoli mboka Jesus a li ta popi nayo oya li taya ka kala oshitopolwa shaIsraeli shopambepo, ihe kaya li taya ka kala aapanguli yiilyo yasho. Jesus okwa li a ningi “ehangano nayo molwuukwaniilwa,” noya li ya ningi “onkwaniilwa naasaseri yaKalunga.” (Luk. 22:28-30, NW; Eh. 5:10, OB-1954) Mboka yomuIsraeli shopambepo otaya ka “pangula uuyuni.” (1 Kor. 6:2) Onkee ano, “omazimo gaIsraeli omulongo nagaali,” ngoka taga ka pangulwa kwaamboka ye li kiipangelapundi yomegulu, osha yela kutya otaga thaneke uuyuni waantu mboka kaaye shi yomongundu yaamboka taya ka kala aakwaniilwa naasaseri, ngaashi sha thanekwa komazimo 12 mEsiku lyEkwatakanitho.—Lev. ontopolwa 16.
Iiyilongomwa kutse:
4:1-10. Ehokololo ndika otali tu longo kutya Satana oko e li shili, ihe ke shi owala uukwatya wuuwinayi. Oha longitha “okahalu konyama nokahalu komeho nokwiitangela kuuyamba” opo e tu makele. Nonando ongaaka, okutula miilonga omakotampango gopamanyolo otaku tu kwathele tu kale aadhiginini muKalunga.—1 Joh. 2:16, OB-1954.
5:1–7:29. Kala wa tseya ompumbwe yoye yopambepo. Kala omunambili. Kala kokule nomadhiladhilo ga nyata. Kala ho gwanitha po omauvaneko goye. Ngele to galikana, kala ho pititha iinima yopambepo komeho yaambyoka yopamaliko. Kala wu na uuyamba puKalunga. Konga tango Uukwaniilwa waKalunga nuuyuuki we. Ino kala ho gandja uusama kuyalwe. Kala ho longo ehalo lyaKalunga. MEuvitho lyokOndundu itatu ilongo mo tuu iiyilongomwa ya simana!
9:37, 38. Otu na okukala hatu katuka metsokumwe neindilo lyetu lyokugalikana Mwene “gwiilya, a tume aalongi keteyo lye” mokukala hatu kutha ombinga nuulaadhi miilonga yokuninga aantu aalongwa.—Mat. 28:19, 20.
10:32, 33. Katu na nando okukala twa tila okupopya kombinga yeitaalo lyetu.
13:51, 52. Ngele tatu uvu ko ooshili dhUukwaniilwa, otatu kala tu na oshinakugwanithwa shoku dhi longa yalwe noku ya tseyithila iinima mbyoka yi na ondilo.
14:12, 13, 23. Ethimbo lyokwiikalela olya pumbiwa opo tu kale tatu tedhatedha.—Mark. 6:46; Luk. 6:12.
17:20. Otwa pumbwa eitaalo lya kola opo tu sinde omandangalati ga fa oondundu ngoka haga yono po ehumokomeho lyetu lyopambepo notu kale hatu ungaunga nomaupyakadhi. Katu na okukala kaatu na ko nasha nokutunga nokukoleka eitaalo lyetu muJehova nomomauvaneko ge.—Mark. 11:23; Luk. 17:6.
18:1-4; 20:20-28. Okwaahagwanenena kwopantu nosho wo okukala melongelokalunga ndyoka hali tsu omuthindo okukala noondondo dha simana, okwa li kwa ningitha aalongwa yaJesus ya kale tayi ipula unene kombinga yaangoka omunene mokati kawo. Otu na okukala tu na eifupipiko nokukala twa kotokela omagamo guulunde nosho wo okukala netaloko lyu uka lyomauthembahenda niinakugwanithwa.
‘OMUNA GWOMUNTU OTA KA GANDJWA OKWAALELWA KOMUTI’
Jesus okwi ile kuJerusalem momasiku 9 gaNisan mo 33 E.N. “a kayila okasino.” (Mat. 21:5) Esiku lya landula ko okwa yile motempeli nokwe yi opaleke. Momasiku 11 gaNisan okwa li a longo aantu motempeli, okwa li a shadha aanongompango nAafarisayi nokonima okwa pe aalongwa ye ‘endhindhiliko lyokukala po kwe nolyehulilo lyuuyuni.’ (Mat. 24:3, yelekanitha NW.) Esiku lya landula ko okwe ya lombwele a ti: “One omu shi shi, ngele pwa piti omasiku gaali, oku na oshituthi shopaasa. Nena omuna gwomuntu ota ka gandjwa okwaalelwa [komuti gwomahepeko, NW].”—Mat. 26:1, 2.
Momasiku 14 gaNisan konima yokudhika po edhimbuluko lyeso lye ndyoka lya li popepi, Jesus okwa li a gwaalekwa, a kwatwa, a hepekwa nokwaalelwa komuti. Mesiku etitatu okwa li a yumudhwa kuusi. Manga inaa londa a ye megulu, okwa li a lombwele aalongwa ye a ti: “Indeni ka ningeni aantu ayehe aalongwa yandje.”—Mat. 28:19.
Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:
22:3, 4, 9—Uunake omahiyo gatatu okuya koshituthi shohango ga li ga ningwa? Ehiyo lyotango oku ka gongela ongundu yomufuko olya li lya ningwa sho Jesus naalanduli ye ya tameke okuuvitha mo 29 E.N., nolya tsikile sigo omo 33 E.N. Ehiyo etiyali olya li lya tameke pethimbo lyetililo lyombepo ondjapuki pOpentekoste 33 E.N. sigo 36 E.N. Omahiyo agehe gaali gotango oga li ga hiya owala Aajuda naamboka ya taamba ko elongelokalunga lyOshijuda nosho wo Aasamaria. Ihe ehiyo etitatu olya li lya hiya aantu yopoompagiila dhoondjila dhopondje yoshilando, sha hala okutya, mboka kaaye shi Aajuda. Olya li lya tameke mo 36 E.N. neitedhululo lyomukuluntu gwetanga lyaakwiita Omuroma Kornelius nolya tsikile sigo opethimbo lyetu.
23:15—Omolwashike omuntu ngoka i itedhululithwa kAafarisayi ha ningi ‘omuna [gwaGehenna, NW] e ya vule yo yene lwaali’? Yamwe mboka ya li yi itedhululithwa kAafarisayi otashi vulika ya li nale aalunde ya kwata miiti. Ihe mokwiitedhululithwa kAafarisayi mboka ya li ya tula po oompango dha pitilila, oya li ya ningi aawinayi noonkondo ye vule aalongi yawo mboka ya pangulwa nale. Nokungawo oya li ya ningi ‘aana yaGehenna’ lwaali moku ya yelekanitha nAafarisayi Aajuda.
27:3-5—Judas okwa li i itedhulula nenge i iyele ombedhi shi na ko nasha nashike? Kapu na sha tashi ulike kutya eitedhululo lye olya li tali zi komutima lela. Pehala lyokukonga edhiminopo kuKalunga, okwa li a hempulula eyono lye kaasaaseri aakuluntu nokaakuluntu. Molwaashoka Judas okwa li a longo ‘ondjo ndjoka tayi fala meso,’ okwa li a gwilililwa po komaiyuvo tagi ipe uusama nokokwaahe na etegameno. (1 Joh. 5:16) Okwa li i iyele ombedhi owala molwaashoka ka li e na etegameno.
Iiyilongomwa kutse:
21:28-31. Okulonga kwetu ehalo lyaKalunga oko oshinima sha simana lela kuye. Pashiholelwa, otu na okukutha ombinga nuulaadhi miilonga yokuuvitha noyokuninga aantu aalongwa.—Mat. 24:14; 28:19, 20.
22:37-39. Iipango iyali iinene itayi ngongo tuu nawa shoka Kalunga ta pula kaalongeli ye!
[Ethano pepandj 23]
Mbela oho kutha ombinga nuulaadhi miilonga yeteyo?
[Edhina lyomuthaneki]
© 2003 BiblePlaces.com
[Ethano pepandja 23]
Mateus okwa li a tsu omuthindo Uukwaniilwa