Ontopolwa ontimulongo nontiyali
Shoka eninginitho lyoye tali ti
1. Omolwashike okuninginithwa momeya ku na okukala kuhokitha kukehe gumwe gwomutse?
MOMUMVO 29 E.N., Jesus okwa li a ninginithwa sho Johannes Omuninginithi e mu ninginitha kohi yomeya momulonga gwaJordan. Jehova okwa li te mu tala e ta popi kutya okwe mu hokwa. (Mateus 3:16, 17) Kungeyi Jesus okwa tula po oshiholelwa shoka aalongwa ye ayehe ya li taya ka landula. Oomvula ndatu netata konima yaashoka, Jesus okwa li a gandja omalombwelo ngaka kaalongwa ye, ta ti: “Ongame onda pewa epangelo alihe nomegulu nokombanda yevi. Indeni ano, ka ningeni aantu ayehe aalongwa yandje noku ya [ninginitha, NW] medhina lyaTate nolyOmwana nolyOmbepo Ondjapuki.” (Mateus 28:18, 19) Mbela owa ninginithwa metsokumwe naashoka Jesus a popi mpono? Ngele hasho, mbela oto ilongekidha oku shi ninga?
2. Omapulo geni ge na ko nasha neninginitho ga pumbwa okuyamukulwa?
2 Kutya nduno owa ninginithwa nale nenge oto ilongekidhile okukala wa ninginithwa, okuuva ko sha yela shoka eninginitho tali ti okwa simana kukehe gumwe ngoka a hala okulongela Jehova nokukala muuyuni we uupe wuuyuuki. Omapulo ngoka ga gwana okuyamukulwa kutse oga kwatela mo ngaka: Eninginitho lyopaKriste nena oli na mbela eityo lya faathana neninginitho lyaJesus? Otashi ti shike okuninginithwa ‘medhina lyaHe nolyOmwana nolyombepo ondjapuki’? Osha kwatela mo shike okukala metsokumwe naashoka eninginitho momeya lyopaKriste tali ti?
Eninginitho ndyoka lya ningwa kuJohannes
3. Eninginitho lyaJohannes olya li owala lyoolye?
3 Oomwedhi hamano lwaampono manga Jesus inaa ninginithwa, Johannes Omuninginithi okwa yile e ku uvithe mombuga yaJudea, ta ti: ‘Itedhululeni, oshoka uukwaniilwa wegulu we ya popepi.’ (Mateus 3:1, 2, yelekanitha KB.) Aantu oya li yu uvu shoka Johannes ta popi noye shi taamba ko. Oya hempulula oondjo dhawo montaneho, yi iyela ombedhi noye ya kuJohannes ya ninginithwe kuye momulonga gwaJordan. Eninginitho ndyoka olya li owala lyAajuda.—Lukas 1:13-16; Iilonga 13:23, 24, NW.
4. Omolwashike Aajuda yomethelemumvo lyotango ya li ya pumbwa okwiiyela ombedhi?
4 Aajuda oyo unene ya li ya pumbwa okwiiyela ombedhi. Momumvo 1513 K.E.N., kondundu yaSinai oohekulululwa oya li ya ningi ehangano lyopashigwana, sha hala okutya, euvathanotsokumwe lyopampango naJehova Kalunga. Ihe molwokuyona kwawo kunyanyalitha, inaya kala metsokumwe niinakugwanithwa yawo kohi yehangano ndyoka, onkee ano ya li ya pangulwa kulyo. Sho Jesus a li kombanda yevi, onkalo yawo oya li ya kwata miiti noonkondo. “Esiku lyOmuwa, esiku ndi enene nolya tilika” lya hunganekwa kuMalakia olya li popepi. Mo 70 E.N., “esiku” ndyoka olya li lye ya sho omatangakwiita gaRoma ga hanagula po Jerusalem notempeli yasho noya dhipaga Aajuda ye vulithe pemiliyona. Manga ehanagulo ndyoka inaali ningwa, Johannes Omuninginithi, e na uulaadhi omolwelongelokalunga lyashili, okwa li a tumwa “a longekidhile Omuwa oshigwana sha pwa.” Oya li ya pumbwa okwiiyela ombedhi omolwoondjo dhawo okuyona ehangano lyOmpango yaMoses e tayi ilongekidhile okutaamba ko Omwana gwaKalunga, Jesus, ngoka Kalunga a li e ya tumine.—Malakia 4:4-6; Lukas 1:17; Iilonga 19:4.
5. (a) Omolwashike Johannes a li inaa hala okuninginitha Jesus? (b) Oshike sha li tashi thanekwa keninginitho lyaJesus?
5 Jesus okwa li gumwe gwomwaamboka ya yi kuJohannes ya ka ninginithwe. Ihe omolwashike? Johannes okwa li e shi kutya Jesus ke na oondjo dhokwiihokolola, omolwaashono a ti: “Ongame ndi na [okuninginithwa, NW] kungoye, ongoye noto ya kungame?” Ihe eninginitho lyaJesus olya li tali thaneke sha shi ili. Onkee ano Jesus a yamukula a ti: “Zimina tuu; oshoka osho ngeyi tatu opaleke okugwanitha uuyuuki auhe.” (Mateus 3:13-15) Molwashoka Jesus okwa li kee na oondjo, eninginitho lye kalya li tali thaneke okwiiyela ombedhi omolwoondjo; noka li a pumbwa okwiiyapulila Kalunga, molwashoka ye okwa li oshilyo shoshigwana shoka shi iyapulila nale Jehova. Pehala lyaashono, eninginitho lye pethimbo lyoomvula 30 kuye olya li lyi ikalekelwa nolya li tali thaneke okwiigandja kuHe gwomegulu okulonga ehalo Lye natango.
6. Jesus okwa li a tala ko ngiini okulonga ehalo lyaKalunga?
6 Okulonga ehalo lyaKalunga shi na ko nasha naKristus Jesus okwa kwatela mo iilonga yi na ko nasha nUukwaniilwa. (Lukas 8:1) Okwa kwatela mo wo okuyamba po omwenyo gwe gwopantu gwa gwanenena gu li iikulila nogu li ekankameno lyehangano epe. (Mateus 20:28; 26:26-28; Aaheberi 10:5-10) Jesus okwa li a tala ko a mana mo shoka sha thanekwa kokuninginithwa kwe momeya. Ine etha eitulomo lye li piyaganekwe kiinima yilwe. Sigo opehulilo lyonkalamwenyo ye yokevi, okwa kala ta longo ehalo lyaKalunga nokwa ningi okuuvitha Uukwaniilwa waKalunga iilonga ye ya simana.—Johannes 4:34.
Okuninginithwa momeya kwaalongwa yopaKriste
7. Okuza pOpentekoste 33 E.N., Aakriste oya li ya lombwelwa ya ninge shike shi na ko nasha nokuninginithwa?
7 Aalongwa yaJesus yotango oya li ya ninginithwa momeya kuJohannes nokwe ya lombwele ya ye kuJesus ye li iilyo yomonakuyiwa yUukwaniilwa womegulu. (Johannes 3:25-30) Kohi yewiliko lyaJesus aalongwa mboka oya ninginitha wo aantu, neninginitho ndyoka olya li li na eityo lya faathana naandyoka lyaJohannes. (Johannes 4:1, 2) Ihe okutameka pOpentekoste 33 E.N., oya tameke okulonga oshilonga shokuninginitha ‘medhina lyaHe nolyOmwana nolyombepo ondjapuki.’ (Mateus 28:19) Oto ka mona mo uuwanawa oundji ngele to endulula shoka tali ti.
8. Okuninginithwa ‘medhina lyaHe’ otashi ti shike?
8 Okuninginithwa ‘medhina lyaHe’ otashi ti shike? Otashi ti kutya omuntu ou na okutaamba ko edhina lye, ondondo ye, oonkondopangelo dhe, elalakano lye noompango dhe. Tala shoka shika sha kwatela mo. (1) Shi na ko nasha nedhina lye, Eksodus 15:3 ota ti: “Jehova Ofule; edhina lye Jehova.” (2) Shi na ko nasha nondondo ye, Jeremia 10:10 ota ti: “Omuwa oye Kalunga kashili.” (3) Shi na ko nasha noonkondopangelo dhe, Ehololo 4:11 otali tu lombwele tali ti: “Ongoye Omuwa gwetu noKalunga ketu, wa gwana okutaamba ehambelelo nesimaneko noonkondo, oshoka ongoye wa shiti iinima ayihe, nokehalo lyoye oyi li ko noya shitwa.” (4) Otu na wo okuzimina kutya Jehova oye Omugandji gwomwenyo, ngoka elalakano lye olyo oku tu hupitha muulunde neso: ‘Omuwa oku na ehupitho.’ (Epsalmi 3:9; 36:10) (5) Otwa pumbwa okuzimina kutya Jehova oye Omugandjimpango Omunenenene: “Jehova oye Omupanguli gwetu, Jehova oye Omugandjimpango gwetu, Jehova oye Omukwaniilwa gwetu.” (Jesaja 33:22, NW) Molwashoka oku na oondondo adhihe ndhono, otatu lombwelwa taku ti: “Hola Omuwa Kalunga koye komwenyo gwoye aguhe nokomadhiladhilo goye agehe.”—Mateus 22:37.
9. Okuninginithwa ‘medhina lyOmwana’ otashi ti shike?
9 Okuninginithwa ‘medhina lyOmwana’ otashi ti shike? Otashi ti okuzimina edhina, ondondo noonkondopangelo dhaJesus Kristus. Edhina lye, Jesus, otali ti “Jehova oye ehupitho.” Ondondo ye okwe yi mono oshoka oye Omwana gwaKalunga epona, omutango gweshito lyaKalunga. (Mateus 16:16; Aakolossa 1:15, 16) Kombinga yOmwana ngoka, Johannes 3:16 ote tu lombwele ta ti: “Osho Kalunga kwa li e hole uuyuni [waantu aakulilwa], oye a gandja Epona lye, opo shaa ngoka e mu itaale, kaa kane, ihe a mone omwenyo gwaaluhe.” Molwashoka Jesus okwa si e li omudhiginini, Kalunga okwe mu yumudha kuusi nokwe mu pe oonkondopangelo oompe. Pakupopya kwomuyapostoli Paulus, Kalunga okwa “lenge” Jesus a kale pondondo yopombanda meshito alihe, e vulike owala kuKalunga. Onkee ano “ayehe ye na okutsa oongolo medhina lyaJesus . . . nelaka kehe nali simaneke Kalunga He omokuhokolola, Jesus Kristus oye Omuwa.” (Aafilippi 2:9-11) Shika otashi ti kutya okuvulika kiipango yaJesus, mbyoka ya za kuJehova.—Johannes 15:10.
10. Okuninginithwa ‘medhina lyombepo ondjapuki’ otashi ti shike?
10 Okuninginithwa ‘medhina lyombepo ondjapuki’ otashi ti shike? Otashi ti kutya omuntu okwa pumbwa okuzimina onkandangala niilonga yombepo ondjapuki. Ihe ombepo ondjapuki oyo shike? Oyo oonkondo dhaJehova tadhi longo, ndhoka ha gwanitha nadho omalalakano ge. Jesus okwa lombwele aalanduli ye a ti: “Ongame tandi indile Tate, oye note mú pe Omupopili gulwe, a kale pune aluhe, Ombepo yashili.” (Johannes 14:16, 17) Shoka osha li tashi ke ya kwathela okuninga shike? Jesus okwe ya lombwele natango a ti: “One tamu pewa oonkondo, Ombepo Ondjapuki nge te ya mune, one notamu ka ninga oonzapo dhandje omuJerusalem nomuJudea nomuSamaria nosigo okooha dhuuyuni.” (Iilonga 1:8) Okupitila mombepo ondjapuki, Jehova okwa nwetha mo wo okunyolwa kwOmbimbeli, molwashoka otaku tiwa: “Inaku hololwa nando omahunganeko kehalo lyomuntu, aawe, aantu oya popi ndhoka ye dhi pewa kuKalunga, Ombepo Ondjapuki sho e ya longitha.” (2 Petrus 1:21) Onkee ano uuna tatu konakona Ombimbeli otwa zimina onkandangala ndjoka tayi dhanwa kombepo ondjapuki. Omukalo gulwe tatu zimine ombepo ondjapuki, ogo mokupula Jehova e tu kwathe tu imike “iiyimati yOmbepo,” sha hala okutya, “ohole, enyanyu, ombili, ontalanteni, uukuume, uuwanawa, uudhiginini, engungumano, eidhidhimiko.”—Aagalati 5:22.
11. (a) Okuninginithwa methimbo lyetu otaku ti naanaa shike? (b) Ongiini eninginitho lya fa okusa nokuyumuka?
11 Aantu yotango mboka ya ninginithwa metsokumwe nomalombwelo gaJesus oya li Aajuda nosho wo mboka yi itedhululithwa e taya ningi yeitaalo lyOshijuda, okutameka mo 33 E.N. Okathimbo okafupi konima yaashoka, uuthembahenda wokukala omulongwa kwOmukriste owa li wa pewa Aasamaria. Opo nduno, mo 36 E.N., eithano olya tamununwa mo okukwatela mo wo mboka kaaye shi Aajuda inaaya pita etanda. Manga inaaya ninginithwa, Aasamaria nosho wo mboka kaaye shi Aajuda, oya li ye na okwiiyapulila Jehova paumwene ye mu longele ye li aalongwa yOmwana. Eninginitho momeya ndyoka lyopaKriste natango osho tali ti ngaaka sigo onena. Okuninginithwa thiluthilu kohi yomeya, oku li endhindhiliko lye eleka lyeigandjo ndyoka lyopaumwene, molwashoka eninginitho oli li endhindhiliko lyokufumvikwa pathaneko. Uuna to ninginithwa kohi yomeya, otashi thaneke kutya owa sa mo monkalamwenyo yoye yonale. Uuna to zi kohi yomeya, otashi thaneke kutya owa ninga omwenyo opo u longe ehalo lyaKalunga. ‘Eninginitho ndika limwe’ ohali longithwa kwaayehe mboka taya ningi Aakriste yashili. Peninginitho lyawo ohaya ningi Aakriste ye li Oonzapo dhaJehova, aakalele yaKalunga ya yapulwa.—Aaefeso 4:5, NW; 2 Aakorinto 6:3, 4.
12. Eninginitho momeya lyopaKriste otali tsu kumwe nashike, nongiini?
12 Eninginitho lya tya ngaaka oli na ongushu onene tayi hupitha momeho gaKalunga. Pashiholelwa, konima sho omuyapostoli Petrus a popi kutya Noa okwa tunga onguluwato, moka ye nuukwanegumbo we ya hupile mEyelu, okwa nyola ta ti: ‘Pahunganeko ndika ngashingeyi nane wo tamu hupithwa komeya, [okeninginitho, NW], lyo lyaa shi ehulitho lyonyata yomonyama, aawe, olyo okwiindila kuKalunga eiyuvo ewanawa omolweyumuko lyaJesus Kristus.’ (1 Petrus 3:21) Onguluwato oya li euliko lyolela kutya Noa okwa longo nuudhiginini iilonga ye mbyoka a pewa kuKalunga. Konima sho onguluwato ya pu okulongwa, “uuyuni mbwiyaka wa yonukile meyelu lyago.” (2 Petrus 3:6) Ihe Noa nuukwanegumbo we, “aantu yahetatu ya hupithwa komeya.”—1 Petrus 3:20.
13. Omukriste ota hupithwa mushike okupitila meninginitho lyomomeya?
13 Nena mboka tayi iyapulile Jehova kekankameno lyeitaalo muKristus omuyumudhwa ohaya ninginithwa shi li endhindhiliko lyeiyapulo ndyoka. Opo nduno otaya tsikile okulonga ehalo lyaKalunga pethimbo lyetu notaya hupithwa muuyuni mbuka uuwinayi wongashingeyi. (Aagalati 1:3, 4) Kaye li we mondjila ndjoka tayi fala mehanagulo lyonkalelo yongashingeyi yiinima yuukolokoshi. Otaya hupithwa mulyo notaya pewa eiyuvo ewanawa kuKalunga. Omuyapostoli Johannes ota shilipaleke aapiya yaKalunga ta ti: “Uuyuni auhe notau hulu po pamwe nokahalu kawo; ihe oongoka ta gwanitha ehalo lyaKalunga, oye ha kala aluhe.”—1 Johannes 2:17.
Okukala metsokumwe niinakugwanithwa yetu
14. Omolwashike eninginitho olyo awike kaali shi eshilipaleko lyokuhupithwa?
14 Otashi ka kala sha puka okudhiladhila kutya eninginitho olyo awike oli li eshilipaleko lyokuhupithwa. Oli na owala ongushu ngele omuntu to igandja shili kuJehova okupitila muJesus Kristus nokudhiginina okulonga ehalo lyaKalunga sigo ehulilo. “Oongoka ti idhidhimike sigo ehulilo, oye ta hupithwa.”—Mateus 24:13.
15. (a) Kalunga okwa hala Aakriste ya ninginithwa ya ninge shike nena? (b) Okukala omulongwa gwopaKriste oshi na okukala sha simana ngiini monkalamwenyo yetu?
15 Ehalo lyaKalunga li na ko nasha naJesus olya kwatela mo nkene a li ta ka longitha omwenyo gwe e li omuntu. Ogwa li gu na okugandjwa meso gu li eyambo. Shi na ko nasha natse, otu na okugandja omalutu getu kuKalunga notu na okukala nonkalamwenyo yeiyambo mokulonga ehalo lyaKalunga. (Aaroma 12:1, 2) Ngele nokuli omathimbo nomathimbo ohatu ihumbata owina twa fa uuyuni mboka we tu dhingoloka nenge ngele ohatu kankamekele onkalamwenyo yetu komalalakano gokwiihola nokulonga owala oshishona noonkondo ngaashi tashi vulika mokulongela Kalunga, itatu longo nando ehalo lye. (1 Petrus 4:1-3; 1 Johannes 2:15, 16) Sho Omujuda gwontumba a pula shoka e na okuninga opo a mone omwenyo gwaaluhe, Jesus okwa zimine kutya osha simana okukala e na onkalamwenyo ya yogoka pamikalo. Ihe opo nduno okwa tumbula sha shoka sha simana nokuli noonkondo: kutya omuntu ou na okukala omulongwa gwopaKriste, omulanduli gwaJesus. Shoka oshi na okukala oshinima sha simana noonkondo monkalamwenyo. Itashi vulu okukalekwa konima yomalalakano gopamaliko.—Mateus 19:16-21.
16. (a) Oshinakugwanithwa shini Aakriste ayehe ye na shi na ko nasha nUukwaniilwa? (b) Omomikalo dhimwe dhini tadhi shi pondola moka tu na okulonga iilonga yUukwaniilwa, ngaashi shu ulikwa pepandja 116 no 117? (c) Okukutha ombinga kwetu nomutima aguhe miilonga yokugandja uunzapo otaku gandja euliko lyashike?
16 Oshi na ishewe okutsuwa omuthindo kutya ehalo lyaKalunga li na ko nasha naJesus olya kwatela mo iilonga ya simanenena yi na ko nasha nUukwaniilwa waKalunga. Jesus okwa gwayekwa a kale Omukwaniilwa. Ihe manga a li kombanda yevi, okwa li wo a gandja uunzapo nuulaadhi kombinga yUukwaniilwa. Natse otu na iilonga ya faathana yokugandja uunzapo, notu na omatompelo ogendji okukutha ombinga muyo nomutima aguhe. Moku shi ninga, otatu ulike olupandu lwetu okupandula uunamapangelo waJehova nosho wo ohole yetu yokuhola aantu ooyakwetu. (Mateus 22:36-40) Otatu ulike wo kutya otwa hangana naalongelikalunga ooyakwetu muuyuni auhe, ayehe mboka ye li aauvithi yUukwaniilwa. Twa hangana muuyuni auhe, otatu lalakanene omwenyo gwaaluhe kombanda yevi kohi yepangelo lyUukwaniilwa mboka.
Oonkundathana dhokweendulula
• Omafaathano nomayooloko geni ge li pokati keninginitho lyaJesus neninginitho lyomomeya lyonena?
• Otashi ti shike okuninginithwa ‘medhina lyaHe nolyOmwana nolyombepo ondjapuki’?
• Oshike sha kwatelwa metsokumwe niinakugwanithwa mbyoka tayi pulwa shi na ko nasha neninginitho momeya lyopaKriste?
[Omathano pepandja 116, 117]
OMIKALO DHIMWE DHOKUUVITHA UUKWANIILWA
Kaapambele
Kaaniilonga ooyakweni
Kaanasikola ooyakweni
Momapandaanda
Egumbo negumbo
Mokushuna kwaamboka yu ulika ohokwe
Pomakonakonombimbeli gopegumbo