Ontopolwa 28
Mbela owu na okukala ho vulika koolye?
OMATHIMBO gamwe ohashi kala oshidhigu okutseya kutya otu na okuvulika koolye. Meme gwoye nenge tate gwoye otashi vulika e ku lombwele wu ninge oshinima shontumba. Ihe omulongisikola nenge omupolisi otashi vulika e ku lombwele wu ninge oshinima shilwe. Ngele shoka oshe ku ningilwa, mbela oguni po gwomwaamboka to ka vulika kuye?—
MOntopolwa onti-7 yembo ndika, otwa lesha mOmbiimbeli mAaefeso 6:1-3. (OB-1954) Enyolo ndika otali ti kutya aanona oye na okuvulika kaavali yawo. Olya ti: ‘Vulikeni kaakuluntu yeni mOmuwa.’ Mbela owu shi kutya otashi ti shike okuvulika ‘mOmuwa’?— Aavali mboka ye li mOmuwa ohaya longo aanona yawo okuvulika koompango dhaKalunga.
Ihe aakuluntu yamwe inayi itaala muJehova. Ihe mbela ongiini ngele gumwe okwe ku lombwele kutya oshi li mondjila okuyaka ngele to nyola ekonakono nenge okukutha oshinima shontumba mositola inoo shi futa? Mbela oshi li ngaa mondjila kokanona okupopya iifundja nenge okuyaka?—
Dhimbululukwa kutya omukwaniilwa Nebukadnezzar oshikando shimwe okwa li a lombwele aantu yi inyongamene oshiyelekela shoshingoli shoka a li a dhika po. Ihe Shadrak, Meshak naAbednego kaya li ye shi inyongamene. Mbela owu shi shi kutya omolwashike inaaye shi inyongamena?— Omolwaashoka Ombiimbeli otayi ti kutya aantu oye na okulongela Jehova oye awike.—Eksodus 20:3; Mateus 4:10.
Konima yeso lyaJesus, aayapostoli ye oya li ya falwa komeho gOsanhedrin, ompangu yopombanda yelongelokalunga lyOshijuda. Omusaaseri omukuluntu Kajafas okwe ya lombwele ta ti: “Otse otwe mu lombwele kutya inamu longa we nando aantu medhina lyomulumentu nguka Jesus. Taleni ihe shoka mwa ningi. Jerusalem ashihe mwe shi udhitha elongo lyeni.” Omolwashike aayapostoli ya li inaaya vulika kompangu yopombanda?— Petrus okwa yamukula Kajafas nopehala lyaayapostoli ayehe ta ti: “Otse otu na okuvulika kuKalunga, hakaantu.”—Iilonga 5:27-29.
Pethimbo mpoka, aawiliki yelongelokalunga lyOshijuda oya li ya nwetha mo aantu noonkondo. Nonando ongawo, oshilongo shawo osha li tashi pangelwa kepangelo lyaRoma, nomupangeli gwepangelo lyaRoma okwa li hi ithanwa Omukesari. Epangelo lyaRoma olya li ha li ningile aantu uuwanawa owundji, nokuli nando Aajuda kaya li ya hala okupangelwa kOmukesari. Omapangelo kunena ohaga ningile wo aakwashigwana yago uuwanawa owundji. Mbela owu shi omauwanawa gamwe ngoka omapangelo haga ningile aantu?—
Omapangelo ohaga tungu oopate nohaga futu aapolisi naadhimi yomulilo opo ye tu gamene. Ohaga gandja wo elongo kaanona nohaga sile oshimpwiyu epango lyaakulupe. Ohashi pula epangelo iimaliwa oyindji opo lyi longe iinima ayihe mbyoka. Mbela owu shi kutya epangelo ohali adha peni iimaliwa mbyoka?— Ohayi futwa kaantu. Iimaliwa mbyoka hayi futwa kaantu ohayi ithanwa iifendela.
Sho Omulongi Omunene a li kombanda yevi, Aajuda oyendji kaya li ya hala okufuta iifendela kepangelo lyaRoma. Onkee ano, esiku limwe aasaaseri oya kongo aalumentu yontumba ya pule Jesus epulo opo ya kambadhele oku mu kwata moohapu. Epulo olya li tali ti: ‘Mbela otu na okupa omupangeli Omuroma oompale?’ Epulo ndika olya li lyomakoto. Ando Jesus okwa yamukulile ta ti: ‘Eeno, omu na okufuta iifendela,’ ando Aajuda oyendji inaya kala ye shi hokwa. Ihe Jesus ka li ta vulu okutya ‘aawe, inamu pumbwa okufuta iifendela,’ molwaashoka osha puka okutya ngaaka.
Ano Jesus okwa li a ningi po shike? Okwe ya lombwele a ti: “Ulukilii ndje oshimaliwa.” Sho ye eta oshimaliwa kuye, Jesus okwe ya pula ta ti: ‘Ethano ndika nedhina ndika li li ko, olyalye?’ Aalumentu oya yamukula ya ti: “Olyomupangeli Omuroma.” Jesus okwe ya lombwele a ti: “Ano shono shomupangeli, shi peni omupangeli, naashoka shaKalunga, shi peni Kalunga.”—Lukas 20:19-26.
Kapu na gumwe a li ta vulu oku mu kwata nando omoshinima shimwe. Ngele omupangeli oha ningile aantu iinima iiwanawa, oshu uka okufuta omupangeli niimaliwa mbyoka oye e yi longa omolwuuwanawa mboka ha ningile aantu. Onkee ano, momukalo nguno Jesus oku ulike kutya oshi li mondjila okufuta iifendela kepangelo omolwiinima mbyoka hali tu ningile.
Ngashingeyi ngoye otashi vulika inoo koka natango nokufuta iifendela, ihe opu na oshinima shontumba shoka wu na okugandja kepangelo. Mbela owu shi kutya oshike?— Osho okuvulika kepangelo. Ombimbeli otayi ti: “Omuntu kehe na vulike kaapangeli,” oshoka aapangeli oyo ye na oonkondopangelo. Onkee ano, aapangeli oya tulwa po kuKalunga ngoka ta ti kutya otu na okuvulika koompango dhepangelo.—Aaroma 13:1,2.
Otashi vulika pu kale ompango tayi ti ino umbila oombapila nenge iinima yilwe momapandaanda. Mbela owu na okuvulika kompango ndjoka?— Eeno, Kalunga okwa hala wu kale ho vulika. Mbela oto ka vulika wo kaapolisi?— Epangelo ohali futu aapolisi opo ya gamene aantu. Okuvulika kuyo osha faathana nokuvulika kepangelo.
Natu tye nduno owa adhika wu li pokutaaguluka epandaanda, ihe omupolisi e te ku lombwele ta ti: “Tegelela!” mbela oto ka ninga po shike?— Ngele aantu yalwe oya tsikile okutaaguluka epandaanda, mbela nangoye oto ka taaguluka?— Ngoye owu na okutegelela, nonando ongoye awike wa tegelela. Kalunga ote ku lombwele wu kale ho vulika.
Otashi vulika pomudhingoloko gweni pu holoke uupyakadhi, nomupolisi ote ku lombwele ta ti: “Ino ya mepandaanda. Kala megumbo ino za mo.” Otashi vulika wu uve omakudhilo pondje e to ipula kutya oshike mbela tashi ningwa po. Mbela owu na okuya pondje wu ka tale kutya oshike tashi ningwa po?— Mbela shika otashi ti kutya oho vulika “kaapangeli”?—
Momahala ogendji, omapangelo ohaga tungu oosikola nokufuta aalongi. Mbela oto dhiladhila kutya Kalunga okwa hala wu kale ho vulika kaalongi?— Dhiladhila kombinga yaashoka. Epangelo olyo hali futu aalongi opo ya vule oku kulonga, ngaashi naanaa hali futu aapolisi opo ya gamene aantu. Onkee ano, okuvulika komupolisi nenge komulongi okwa faathana nokuvulika kepangelo.
Mbela ongiini ngele omulongi gwoye okwe ku lombwele wu inyongamene nenge wu galikane oshiyelekela shontumba? Mbela oto ka ninga po shike?— Aahebeli yatatu kaya li yi inyongamene oshiyelekela, nokuli naashono omukwaniilwa Nebukadnezzar a li e ya lombwele ye shi ninge. Mbela oto dhimbulukwa kutya omolwashike?— Omolwaashoka oya li ya hala okuvulika kuKalunga.
Omunyoli gwondjokonona gumwe gwedhina Will Durant, okwa nyola kombinga yAakriste yonale nokwa ti kutya ‘kaya li ya pititha komeho okukala aadhiginini komupangeli Omuroma.’ Aakriste mboka oya li ya pititha komeho uudhiginini wawo kuJehova. Onkee ano, dhimbulukwa kutya otu na okupititha komeho Kalunga mokukalamwenyo kwetu.
Ohatu vulika kepangelo molwaashoka osho Kalunga a hala tu ninge. Ihe ngele otwa lombwelwa tu ninge oshinima shontumba shoka Kalunga a ti kutya inatu shi ninga, mbela otu na okutya shike?— Otu na okupopya ngaashi aayapostoli ya li ya lombwele omusaaseri omukuluntu ya ti: “Otse otu na okuvulika kuKalunga, hakaantu.”—Iilonga 5:29.
Ombiimbeli otayi longo aantu nkene ye na okukala haya vulika koompango. Lesha shoka sha nyolwa muMateus 5:41; Titus 3:1; nosho wo 1 Peter 2:12-14.
[Ethano pepandja 148]
Petrus ota lombwele Kajafas shike?
[Ethano pepandja 149]
Jesus okwa yamukula ngiini epulo lyomakoto ndyoka a li a pulwa kaalumentu mbaka?
[Ethano pepandja 151]
Omolwashike tu na okuvulika kaapolisi?