‘Inamu kala ovangongoti’

“Aishe i longeni mu he [na okungongota, OB-1986].” — OVAFILIPPI 2:14.

1, 2. Omuyapostoli Paulus okwa li a yandja ekumaido lilipi kOvakriste vomuFilippi nomuKorinto, nomolwashike?

OMUYAPOSTOLI Paulus okwa li a pandula neenghono Ovakriste vomefelemudo lotete vomeongalo lokuFilippi monhumwafo ya nwefwa mo kuKalunga oyo a li e va shangela. Okwa li e va pandula omolwomhepo yavo yokuyandja nomolwouladi wavo, nokwa popya yo kutya okwa li a hafela oilonga yavo iwa. Kakele kaasho, okwa li e va dimbulukifa va ‘longe aishe vehe na okungongota.’ (Ovafilippi 2:14, yelekanifa OB-1986.) Omolwashike omuyapostoli oo a li e va pa ekumaido la tya ngaho?

² Paulus okwa li e shii kutya okungongota ohaku dulu okweetifa oilanduliko ya nyika oshiponga. Omido donhumba komesho yaasho, okwa li a dimbulukifa eongalo lomuKorinto kutya okungongota otaku dulu okweetifa oshiponga. Okwa li a popya kutya eshi Ovaisrael va li mombuwa, ova li va handukifa Jehova lwoikando. Ngahelipi mbela? Ova li ve mu handukifa molwaashi ova li va haluka owii, va longela oikalunga, va ya moluhaelo, ova li ve mu shinda nova li ovangongoti. Paulus okwa li a ladipika Ovakorinto ve lihonge kwaasho sha li sha ningilwa Ovaisrael. Okwa shanga a ti: “Inamu ngongota yo ngaashi vamwe vomuvo va ngongotele, nova nyonwa po komunyonauni.” — 1 Ovakorinto 10:6-11.

3. Omolwashike sha yeleka kufye okukundafana kombinga yokungongota?

³ Tu li ovapiya vaJehova vokunena, ohatu hopaenene oikala yOvakriste ovo va li meongalo lomuFilippi. Ohatu longo oilonga iwa nouladi notu holafane. (Johannes 13:34, 35) Ndelenee mokutala koshiponga osho sha li sha hanga oshiwana shaKalunga shonale omolwokungongota kwasho, otashi tu londwele tu dulike komayele oo taa ti: ‘Aishe i longeni muhe na okungongota.’ Natu taleni tete koihopaenenwa yonhumba i na sha nokungongota oyo ya tumbulwa mOmishangwa. Konima yaasho, ohatu ka kundafaneni kombinga yoinima yonhumba oyo hatu dulu okuninga opo tu henuke okungongota oko kwa nyika oshiponga.

Ovaisrael ova li oshiwana shii osho sha li sha ngongotela Jehova

4. Omolwashike Ovaisrael va li tava ngongota fimbo va li mombuwa?

⁴ Oshitya shOshiheberi osho tashi ti ‘okungongota, okutanguna, okukembaula ile okukema’ osha longifwa mOmbibeli shi na sha noiningwanima oyo ya ningilwe moule womido 40 dokukala kwOvaisrael mombuwa. Omafimbo amwe, Ovaisrael kava li va wanenwa kwaasho va li ve na monghalamwenyo nova li ve shi ulika mokungongota kwavo. Pashihopaenenwa, oivike ashike inini konima yokumangululwa kwavo moupika waEgipti, ova li va “tangunina Moses naAron.” Ova li va ngongota shi na sha noikulya, va ti: “Ngeno twa file muEgipti keke lOmwene, fimbo twa kala omutumba peembiya dombelela ndele twa lile omingome da wana! Ndelenee onye mwe tu eta kombuwa tuu ei, opo eongalo alishe eli linene li fye kondjala.” — Exodus 16:1-3.

5. Eshi Ovaisrael va li va ngongota, ova li tava ngongotele lyelye paulelalela?

⁵ Jehova okwa li a pa Ovaisrael osho va li va pumbwa fimbo va li mombuwa, a li e va pa pahole oikulya nomeva. Kapa li nande omhito oyo va li tava hale okufya kondjala. Ndele molwaashi kava li va wanenwa kefiloshisho olo, ova li va tala ko onghalo yavo ya fa idjuu unene, ndele tava hovele okungongota. Nonande ova li tava ngongotele Moses naAron, Jehova okwa li e shi tala ko kutya oye va li tava ngongotele. Moses okwa li e va lombwela a ti: “Omwene a uda ko eenhangu deni, mwe mu tangunina. Osheshi fye ovashike mbela? Hafye mwa tangunina, ndelenee mwa tangunina Omwene.” — Exodus 16:4-8.

6, 7. Ngaashi sha shangwa muNumeri 14:1-3, oikala yOvaisrael oya li ya lunduluka ngahelipi mokweendela ko kwefimbo?

⁶ Efimbo linini konima yaasho, Ovaisrael ova li natango va hovela okungongota. Moses okwa li a tuma ovalumenhu 12 va ka lave Edu lEudaneko. Ovalumenhu omulongo vomuvo ova li va etelela ehokololo lii. Mbela Ovaisrael ova li ve linyenga ngahelipi kwaasho? Ombibeli oya ti: “[Ovana] aveshe Ovaisrael va ngongotela Moses naAron, neongalo alishe le va lombwela: Akutu, ngeno twa file medu laEgipti! Ile ngeno twa file mombuwa ei! Omolwashike Omwene te tu twala kedu linya [laKanaan] tu dipawe keongamukonda? Ovalikadi vetu novana vetu tava ka ninga oshihakanwa shovatondadi. Ngeno shi dule fye tu shune kuEgipti.” — Numeri 14:1-3.

⁷ Oikala yOvaisrael kaya li tuu ya lunduluka! Eshi va li va mangululwa muEgipti nokupitifwa mEfuta Litilyana ova li va imbila Jehova tave mu hambelele omolwolupandu. (Exodus 15:1-21) Ndele molwaashi kava li ve na onghalamwenyo youdjeko fimbo va li mombuwa nomolwoumbada wokutila Ovakanaan, ova li va kanifa olupandu lavo ndele tava hovele okukala inava wanenwa. Ponhele yokutwikila okukala nolupandu lokupandula Kalunga eshi e va mangulula moupika, ova li tave mu pe oushima kutya okwe va ekelashi. Heeno, okungongota kwavo okwa li taku ulike kutya kava li ve na olupandu omolwomafiloshisho aJehova. Nomolwaasho Jehova okwa li a popya a ti: “Oshiwana eshi shii shi nondubo tashi ngongotele nge fiyo onaini?” — Numeri 14:27; 21:5.

Okungongota kwomefelemudo lotete

8, 9. Tumbula oihopaenenwa yonhumba i na sha nokungongota oyo ya shangwa mOmishangwa dopaKriste dOshigreka.

⁸ Oihopaenenwa i na sha nokungongota oyo ya tumbulwa metetekelo oya li ya kwatela mo eengudu dovanhu odo da li tadi popi omadiladilo ado tadi ingida mokule. Mo 32 O.P., eshi Jesus Kristus a li a ya kOshivilo shOmatwali kuJerusalem, “okwa li ta tongwa unene mokati kovanhu.” (Johannes 7:12, 13, 32) Ndele ova li tave mu popi tave linongofolele; vamwe ova li tava ti Jesus omunhu muwa, ofimbo vamwe va li tava ti hasho.

⁹ Pomhito imwe, Jesus novahongwa vaye ova li tava talele po meumbo laLevi (Mateus), oo a li omufendelifi. Ndele “ovafarisai novanongo vomishangwa vavo ova ngongotelela ovalongwa vaye, ndele va tya: Oshike tamu lile ndee tamu nwine pamwe novafendelifi novalunde?” (Lukas 5:27-30) Konima yefimbo, eshi Jesus a li muGalilea, ‘Ovajuda ova li ve mu ngongotela eshi a ti: Aame omungome ou wa dja meulu.’ Nokuli novashikuli vamwe vaJesus ova li va pundukifwa kwaasho a li a popya ndele tava hovele okungongota. — Johannes 6:41, 60, 61.

10, 11. Omolwashike Ovajuda ovo va li hava popi Oshigreka va li va ngongota, noshike osho ovakulunhuongalo Ovakriste tava dulu okulihonga monghedi omo oupyakadi oo wa li wa ungaungwa nao?

¹⁰ Okafimbo kanini konima yOpentekoste 33 O.P., Ovakriste vonhumba ova li va ngongota, ndele okungongota kwavo okwa li kwa eta oidjemo iwa. Pefimbo olo, ovahongwa vahapu vape, ovo va li va dja koilongo imwe i lili, ova li tava hafele eendafano novaitaveli vakwao muJudea, ndele opa ka holoka oupyakadi u na sha nokutukulwa kweendja odo da li po. Ombibeli otai ti: “Ovakwaneongalo velaka lOshigreka, ova ngongotela Ovaheberi, osheshi oipalwifa eshi ya tukulwa keshe efiku, ovafiyekadi vavo ova lumbulwa.” — Oilonga 6:1.

¹¹ Okungongota oko kakwa li kwa faafana naako kwOvaisrael fimbo va li mombuwa. Ovajuda ovo va li hava popi Oshigreka kava li va ngongota shi na sha nokuhawanenwa kwavo monghalamwenyo omolwokulihola mwene ngeno, ndele ova li va ngongota omolwokulumbulwa oikulya kwovafiyekadi vonhumba. Natango Ovajuda ovo kava li va tukula oshibofa, nokava li tava ngongotele Jehova. Ova li va lombwela ovayapostoli oupyakadi wavo, ndele ovayapostoli ova li va unganeka ku katukwe eenghatu meendelelo, molwaashi okungongota oko okwa li kwa yuka. Ovayapostoli ovo inava tulila po tuu ovakulunhuongalo Ovakriste vokunena oshihopaenenwa shiwa! Ovakulunhuongalo ve li ovafita vopamhepo kave na ‘okufitika omatwi avo vaha ude onghuwo yohepele.’ — Omayeletumbulo 21:13; Oilonga 6:2-6.

Kukuma okungongota oko kwa nyika oshiponga

12, 13. (a) Efaneko lilipi tali dulu oku tu kwafela tu ude ko nghee okungongota taku dulu okweetifa oidjemo ii? (b) Oshike tashi dulu okuningifa omunhu a ngongote?

¹² Oihopaenenwa ihapu yopamishangwa oyo twa konakona otai ulike kutya okungongota okwa li kwa etifa oiponga ihapu moshiwana shaKalunga mefimbo lonale. Onghee hano, natu kaleni tu shi shii kutya okungongota otaku dulu okweeta oshiponga nokunena. Natu shi faneke nghee okungongota taku dulu okukala kwa nyika oshiponga: Oitenda ihapu kai kwete okuninga olushu. Ngeenge osha hovele okuninga olushu ndele inashi endelelwa po, otashi dulu okunyonauka po fiyo osheshi itashi dulu vali okulongifwa. Oihauto ihapu oya ekelwashi, molwaashi oitenda yayo oya lika po filufilu kolushu, ndele hamolwaashi ngeno oikwamashina itai longo. Efaafano lilipi li li pokati keudi olo noikala yokungongota?

¹³ Ngaashi ashike oitenda imwe hai ningi olushu noupu, ovanhu inava wanenena navo ove na eamo lokungongota. Otu na okulungama eamo keshe lokungongota. Ngaashi ashike omhepo ya nyika oshimuke noshimongwa hai ningifa oitenda i nyonauke kolushu neendelelo, omaupyakadi ohae tu ningifa yo tu kale tu na eamo lokungongota. Oudjuu oo hau etwa koisho otau dulu okuningifa omunhu a kale a tala ko oupyakadi munini wa fa munene. Eshi eenghalo domomafiku axuuninwa tadi ende tadi naipala neenghono, oinima oyo tai dulu okweetifa okungongota nayo otai ende tai hapupala. (2 Timoteus 3:1-5) Nomolwaasho, ovapiya vaJehova otashi dulika va ngongotelafane omafimbo amwe. Okungongota kwa tya ngaho otaku dulu okweetifwa koinima inini, ngaashi okukenyanana okuhawanenena kwavamwe, ile okutwila ondubo okudula kwavamwe nomaufembanghenda avo oilonga.

14, 15. Omolwashike tu na okupangela eamo letu lokungongota?

¹⁴ Odoshili kutya otapa ka kala oinima oyo tai tu nyemateke, ndelenee otwa pumbwa okupangela eamo letu lokungongota. Ngeenge itatu pangele eamo la tya ngaho, otashi dulu oku tu ningifa tu kale inatu wanenwa noku tu ningifa tu kale hatu ngongota efimbo keshe. Heeno, okungongota oko ku li ngaashi olushu otaku dulu okunyona po oupamhepo wetu filufilu. Eshi Ovaisrael va li va ngongota shi na sha nonghalamwenyo yavo mombuwa, osha li she va ningifa va pe Jehova oushima. (Exodus 16:8) Natu lungameni tuha ngongotele Jehova nandenande!

¹⁵ Oshitenda osho hashi ningi olushu noupu otashi dulu okupaindwa nopainda oyo hai kelele olushu, nongeenge omunhu owa didilike kutya opainda oya kunyuka po poima ponhumba, oshi na okweendelelwa po. Sha faafana, ngeenge otwa didilike kutya otu na eamo lokungongota, ohatu dulu okwiilikana nokuninga eenghendabala meendelelo opo tu li pangele. Eenghendabala dilipi tu na okuninga?

Kala ho tale ko oinima ngaashi Jehova he i tale ko

16. Ongahelipi hatu dulu okufinda eamo lokungongota?

¹⁶ Okungongota ohaku tu ningifa tu kale hatu diladila unene kombinga yetu vene nosho yo yomaupyakadi etu, ndele hatu dimbwa omanangeko noupuna oo hatu hafele tu li Eendombwedi daJehova. Opo tu finde eamo lokungongota, otwa pumbwa okukaleka alushe momadiladilo omanangeko noupuna oo hatu hafele. Pashihopaenenwa, keshe umwe womufye oku na oufembanghenda u kumwifi wokuhumbata edina laJehova. (Jesaja 43:10, NW) Ohatu dulu okukala tu na ekwatafano lopofingo naye, nohatu dulu okupopya naye efimbo keshe molwaashi oku li “Omuudi womailikano.” (Epsalme 65:3; Jakob 4:8) Onghalamwenyo yetu oi na eityo lashili, molwaashi otu shii omhata i na sha nounamapangelo weshito alishe notu shii kutya otu na oufembanghenda wokukanyatela oudiinini wetu kuKalunga. (Omayeletumbulo 27:11) Ohatu kufa ombinga pandjikilile moilonga yokuudifa onghundana iwa yOuhamba. (Mateus 24:14) Otu na eliudo la koshoka omolweitavelo mekuliloyambo laJesus Kristus. (Johannes 3:16) Ohatu hafele omanangeko noupuna oo, kashi na nee mbudi kutya ohatu lididimikile shike.

17. Omolwashike tu na okukendabala okukala hatu tale ko oinima ngaashi Jehova he i tale ko, nokuli nonande otu na etomheno la yuka lokungongota?

¹⁷ Natu kendabale okukala hatu tale ko oinima ngaashi Jehova he i tale ko. Otu na okulungama tuha kanyatele komataleko opaumwene. Omupsalme David okwa imba a ti: “Omwene, ulikile nge eendjila doye, Ove u longe nge omalila oye.” (Epsalme 25:4) Ndele ngeenge otu na etomheno la yuka lokungongota omolwoshinima shonhumba, Jehova oku shi wete nota dulu oku shi yukifa meendelelo. Ndele omolwashike nee omafimbo amwe ha efa omaupyakadi ovanhu a kale po? Otashi dulika e shi ninge opo e tu kwafele tu kulike omaukwatya mawa, ngaashi elidiiniko, elididimiko, eitavelo nonheni. — Jakob 1:2-4.

18, 19. Hokolola kutya oshike tashi dulu okweetifwa kokulididimikila omaupyakadi nopehe na okungongota.

¹⁸ Okulididimikila kwetu omashongo nopehe na okungongota otaku tu kwafele tu xwepopaleke omaukwatya etu notaku dulu yo okuhokwifa ovanhu ovo ve wete elihumbato letu. Mo 2003, ongudu yEendombwedi daJehova donhumba dokuNdowishi oya ile nobesa koshoongalele koHungary. Omushingi wobesa oyo ka li Ondombwedi nokwa li te lipula kutya otashi ka enda ngahelipi okukala nEendombwedi oule womafiku omulongo. Ndele eshi va fika, etaleko laye li na sha nEendombwedi ola li la lunduluka filufilu. Omolwashike mbela?

¹⁹ Pefimbo lolweendo olo, opa li pa holoka omaupyakadi mahapu. Ndele Eendombwedi odo inadi ngongota nandenande. Omushingi wobesa oo okwa ti kutya ina mona nande onale ovatwaalelwa vawa va fa Eendombwedi. Okwa li nokuli a udaneka kutya ngeenge Eendombwedi ode ke uya vali peumbo laye fimbo tadi udifa, ote ke di tambula ko nota ka pwilikina nelitulemo. Oikala yEendombwedi odo ‘yokulonga aishe nopehe na okungongota’ kaya li tuu ya hokwifa omushingi oo!

Okudiminafana po ohaku xumifa komesho oukumwe

20. Omolwashike tu na okukala hatu diminafana po?

²⁰ Ongahelipi ngeenge otu na oupyakadi wonhumba nomwiitaveli mukwetu? Ngeenge oupyakadi oo owa kwata moiti, otu na okutula moilonga omafinamhango oo e li meendjovo daJesus odo da shangwa muMateus 18:15-17. Ndele osho ihashi kala alushe sha pumbiwa, molwaashi omaupyakadi mahapu ihaa kala lela a kwata moiti. Ngeenge oupyakadi inau kwata moiti lela, omolwashike ito dimine po ashike mukweni? Paulus okwa shanga a ti: “Lididimikilafaneni, diminafaneni po omanyono, ngenge mwa ningafana nomukweni, ngaashi [Jehova, NW] e mu dimina po, osho nanye yo mu ninge; ndele kombada yaaishe djaleni ohole, oyo [i li] oshimangifo sha wana shoku mu manga kumwe.” (Ovakolossi 3:13, 14) Mbela ohatu dimine po ngoo vakwetu noupu? Mbela Jehova naye iha nyematekwa komapuko oo hatu ningi? Ndele nande ongaho, ohe tu file onghenda nohe tu dimine po lwoikando.

21. Ongahelipi okungongota taku dulu okukuma ovo hatu ngongota moipafi yavo?

²¹ Kashi na nee mbudi kutya otu na oupyakadi wa tya ngahelipi, okungongota hako ekandulepo lomukundu. Dimbuluka kutya oshitya shOshiheberi osho tashi ti “okungongota” otashi ti yo “okukema.” Nopehe na omalimbililo, ohatu kala tu udite hatu ningilwa nai kwaavo ve hole okungongota noihatu kala twa hala okweendafana navo. Ngeenge otwa kwatwa koikala yokungongota ile yokukema shi na sha nonghalamwenyo, navakwetu otava ka kala ve udite tava ningilwa nai noitava ka kala va hala okweendafana nafye. Ngeenge ou hole okukema shi na sha nonghalamwenyo, ovanhu otashi dulika ve ku pwilikine, ndelenee itava ka kala ve ku hokwa.

22. Okakadona kamwe oka popya shike shi na sha nEendombwedi daJehova?

²² Okudiminafana po ohaku xumifa komesho oukumwe, noukwatya wa tya ngaho owa lengwa koshiwana shaJehova. (Epsalme 133:1-3) Moshilongo shimwe shomuEuropa, okakadona Okakatolika komido 17 oka li ka shangela onhumwafo yolupandu koshitaimbelewa shimwe shEendombwedi daJehova. Oka ti: “Eendombwedi daJehova odo ashike ehangano olo ndi shii kutya oilyo yalo inai tukaulwa koutondwe, kolwisho, kondudi, kokulihola mwene, ile kokuhaudafana.”

23. Oshike tashi ka kundafanwa moshitukulwa tashi landula?

²³ Okukala tu na olupandu li na sha nomanangeko noupuna opamhepo oo hatu mono tu li ovalongeli vaKalunga kashili, Jehova, otaku ke tu kwafela tu xumife komesho oukumwe wetu wopaKriste. Otaku ke tu kwafela yo tu henuke okungongota shi na sha navamwe ngeenge tashi uya poinima yopaumwene. Oshitukulwa tashi landula otashi ka yelifa nghee omaukwatya opakalunga taa dulu oku tu kwafela tu henuke okungongota oko kwa nyika oshiponga unene, sha hala kutya, okungongotela oshitukulwa shehangano laJehova shokombada yedu.

Oto dimbuluka?

• Okungongota okwa kwatela mo shike?

• Efaneko lilipi tali dulu oku tu kwafela tu ude ko nghee okungongota taku dulu okweetifa oidjemo ii?

• Oshike tashi dulu oku tu kwafela tu pangele eamo lokungongota?

• Ongahelipi okukala nehalo lokudimina po vamwe taku dulu oku tu kwafela tuha kale noikala yokungongota?

[Efano pepandja 8]

Paulelalela, Ovaisrael ova li va ngongotela Jehova

[Efano pepandja 11]

Mbela oho kendabala okutala ko oinima ngaashi Jehova he i tale ko?

[Efano pepandja 12]

Okudiminafana po ohaku xumifa komesho oukumwe wopaKriste