ONGULUMAMBO MOINTANETA yiileshomwa yopaMbiimbeli
ONGULUMAMBO MOINTANETA
yiileshomwa yopaMbiimbeli
Oshindonga
  • OMBIIMBELI
  • IILESHOMWA
  • OKUGONGALA
  • w07 12/1 ep. 16-ep. 19 okat. 9
  • Omanenedhiladhilo okuza membo lyaHaggai naSakaria

Oshitopolwa shika kashi na okavidio.

Opu na epuko lyasha, okavidio itaka yi komeho.

  • Omanenedhiladhilo okuza membo lyaHaggai naSakaria
  • Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2007
  • Uupalanyolo uushona
  • Uuyelele wa faathana
  • “IPULATHANENI NOOMWENYO DHENI, NKENE TAMU KALA”
  • (Haggai 1:1–2:23)
  • ‘HAKOMATHA GOYE MWENE, AAWE, OKOMBEPO YANDJE’
  • (Sakaria 1:1–14:21)
  • Twi inyengithwa okulonga nuulaadhi
  • Pamekeni omaoko eni
    Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2006
  • ‘Ame ondi li pamwe nanye!’
    Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2006
  • Omatembakwiita noshishani otayi mu gamene
    Oshungolangelo tayi tseyitha Uukwaniilwa waJehova (yokukonakonwa) — 2017
  • Oho kala ngaa wu wete shoka Sakaria a li a mono?
    Oshungolangelo tayi tseyitha Uukwaniilwa waJehova (yokukonakonwa) — 2022
Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2007
w07 12/1 ep. 16-ep. 19 okat. 9

Oohapu dhaJehova odhi na omwenyo

Omanenedhiladhilo okuza membo lyaHaggai naSakaria

OPWA li pwa piti oomvula 16 okuza sho Aajuda ya li ya galuka muupongekwa waBabilonia noya tameke okutunga ekankameno lyotempeli yaJehova muJerusalem. Ihe momumvo 520 K.E.N. otempeli kaya li ya pwa natango niilonga yokutunga oya li yi indikwa. Opo nduno Jehova okwa li a langeke po omupolofeti Haggai nokonima yoomwedhi mbali okwa li a langeke po omupolofeti Sakaria ya popye oohapu Dhe.

Haggai naSakaria oya li ye na elalakano lya faathana: Okuladhipika aantu ya tameke ishewe iilonga yokutungulula otempeli. Oonkambadhala dhaapolofeti mboka odha li dhe shi pondola, notempeli oya li ya pu okutungwa konima yoomvula ntano. Shoka shu uvithwa kuHaggai naSakaria osha nyolwa momambo gOmbiimbeli ngoka ge ya lukilwa. Embo lyaHaggai olya li lya pu okunyolwa mo 520 K.E.N. nolyaSakaria olya li lya pu mo 518 K.E.N. Ngaashi aapolofeti mboka, natse otu na oshilonga shoka twa pewa kuKalunga shoka shi na okupwa omanga ehulilo lyuuyuni mbuka inaali ya. Oshilonga shoka oshokuuvitha Uukwaniilwa nokuninga aantu aalongwa. Natu taleni nkene embo lyaHaggai nolyaSakaria tali tu ladhipike.

“IPULATHANENI NOOMWENYO DHENI, NKENE TAMU KALA”

(Haggai 1:1–2:23)

Haggai okwa li a gandja omatumwalaka gane ngoka tagi inyengitha omutima muule womasiku 112. Lyotango olya li tali ti: “Ipulathaneni noomwenyo dheni, nkene tamu kala. Indeni koondundu, mu ka komangele omiti, ne mu tunge otempeli, ongame ndi yi hokwe, nesimano lyandje opo li holokele mo, Omuwa osho ta ti.” (Haggai 1:7, 8, OB-1954) Aantu oya li yi inyenge nawa. Etumwalaka etiyali oli na euvaneko tali ti: “Ngame [Jehova] otandi ku udha otempeli ndjika esimano.”—Haggai 2:7, KB.

Etumwalaka etitatu olya li tali ti kutya okwaahenakonasha nokutungulula otempeli okwa li kwa ningi ‘aantu niilonga ayihe yiikaha yawo’ yi kale ya nyata koshipala shaJehova. Ihe okuza esiku ndyoka ya li ya tameke iilonga yawo yokutungulula, Jehova okwe ya “yambeke.” Etumwalaka etine olya li tali ti kutya Jehova ota ka ‘teya po oonkondo dhiilongo yaapagani’ nota ka lenga omupangeli Serubbabel a fa “okalinga kosigeli.”—Haggai 2:14, 19, 22, 23, OB-1954.

Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:

1:6—Uutumbulilo “omu na omaviinu gokunwa, ihe itage mu kumitha [nenge “kolitha,” NW]” otawu ti shike? Uutumbulilo mbuka otawu ulike owala kokupumba kwomaviinu. Molwaashoka kapwa li eyambeko lyaJehova, omaviinu oga li haga gandjwa omashona, inaaga gwana nando okukolitha omuntu.

2:6, 7, 21, 22 (OB-1954)—Olye nenge oshike tashi tukulutha nenge tashi kakamitha iigwana, noshizemo oshike? Jehova oye ta “tukulutha iigwana” okupitila meuvitho lyetumwalaka lyUukwaniilwa muuyuni auhe. Iilonga yokuuvitha otayi ke etitha wo ‘omaliko giigwana ayihe yaapagani’ mongulu yaJehova, notayi ku udha esimano. Konima yethimbo, “Omuwa Sebaot” ota ka tukulutha nenge ota ka kakamitha “egulu nevi, efuta nuukukutu,” nekakamitho ndyoka otali ka hulitha po onkalelo ayihe ndjika yuukolokoshi.—Aahebeli 12:26, 27.

2:9 (Yelekanitha KB.)—Omomikalo dhini ‘otempeli ompe ya li tayi ka kala yo opala unene yi vule ndjiyaka yonale’? Shika osha li sha ningwa nokuli momikalo dhi li ndatu: Gwotango, nonando otempeli yaSalomo ya simana oya li ya kala po uule woomvula 420, okuza mo 1027 K.E.N. sigo omo 607 K.E.N., “otempeli ompe” oya li ya longithwa uule woomvula dhi vulithe po 580, okuza pokupwa kwayo mo 515 K.E.N. sigo okokuhanagulwa po kwayo mo 70 E.N. Omutiyali, Mesiasa, Jesus Kristus, okwa li a longele aantu ‘motempeli ndjoka ompe.’ Omutitatu, aantu oyendji oya li ye ya muyo shi vulithe ‘mwaandjoka yonale’ opo ya longele Kalunga.—Iilonga 2:1-11.

Iiyilongomwa kutse:

1:2-4. Okupatanekwa kwiilonga yetu yokuuvitha kaku na oku tu ningitha tu kale hatu kongo iinima yetu yopaumwene tango pehala ‘lyokukonga tango oshilongo shaKalunga.’—Mateus 6:33.

1:5, 7. Oshi li pandunge kutse ‘okwiipula moomwenyo dhetu nkene tatu kala’ nokudhiladhila nkene onkalamwenyo yetu tayi nwetha mo ekwatathano lyetu naKalunga.

1:6, 9-11; 2:14-17. Aajuda yopethimbo lyaHaggai oya li ya longo nuudhiginini miinima yopaumwene, ihe inayi ye etela uuwanawa washa. Molwaashoka kaya li ye na ko nasha niilonga yokutungulula otempeli, Kalunga ine ya yambeka. Otu na okupititha iinima yopambepo komeho nokulongela Kalunga nomutima aguhe nosho wo okudhimbulukwa kutya nonando otu na omaliko omashona nenge ogendji, “eyambeko lyOMUWA otali yambapaleke.”—Omayeletumbulo 10:22.

2:15, 18. Jehova okwa li a ladhipike Aajuda yi ipule moomwenyo dhawo okuza kesiku ndyoka shi na ko nasha niilonga yokutungulula otempeli, ihe hakwiipula shi na ko nasha nokwaahenakonasha kwawo kwonale nokutungulula otempeli. Natse katu na okwiipula nomapuko ngoka twa ninga nale manga tatu longele Kalunga ketu.

‘HAKOMATHA GOYE MWENE, AAWE, OKOMBEPO YANDJE’

(Sakaria 1:1–14:21)

Sakaria okwa li a tameke iilonga ye yuupolofeti mokulombwela Aajuda ya ‘galukile kuJehova.’ (Sakaria 1:3) Omamoniko gahetatu ngoka ga landula ko oga li ge ya shilipaleke kutya Kalunga ote ya yambidhidha miilonga yokutungulula otempeli. (Tala oshimpungu “Omamoniko gahetatu gopathaneko gaSakaria.”) Iilonga yokutungulula oya li tayi ka pwa, ihe ‘hakoonkondo dhuukwiita, nenge komatha gawo yene, aawe, okombepo yaJehova.’ (Sakaria 4:6) Omulumentu gwedhina Shitutuma okwa li ‘ta ka tungulula otempeli yOmuwa’ nokwa li ta ka ‘kala omusaaseri koshipangelapundi She.’—Sakaria 6:12, 13, yelekanitha OB-1954.

Aantu yokuBetel oya li ya tumu yamwe ya ka pule aasaaseri kombinga yokwiidhilika iikulya mokudhimbulukwa ehanagulo lyaJerusalem. Jehova okwa li a lombwele Sakaria kutya okulila pethimbo lyokwiidhilika iikulya hoka kwa li haku ningwa okudhimbulukwa oshiponga oshinene shoka sha adha Jerusalem otaku ka lundululwa ‘ku kale oshituthi shenyanyu noshehambelelo.’ (Sakaria 7:2; 8:19) Omatumwalaka gaali ngoka ga landula ko oga kwatela mo omapangulo gokupangula iigwana naapolofeti aafundja, omahunganeko gopaMesiasa nosho wo etumwalaka kutya oshigwana shaKalunga otashi ka galuka.—Sakaria 9:1; 12:1.

Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:

2:1—Omolwashike omuntu a li a yeleke Jerusalem noshiyelekithongodhi? Osha yela kutya oshilonga shika osha li tashi ulike kokutungwa kwekuma lya kundukidha oshilando lyoku shi gamena. Omuyengeli okwa li a lombwele omuntu ngoka kutya Jerusalem osha li tashi ka tamununwa mo notashi ka kala tashi gamenwa kuJehova.—Sakaria 2:3-5.

6:11-13—Mbela omusaaseri omukuluntu Josua sho a zalekwa oshishani osha li she mu ningi omukwaniilwa nosho wo omusaaseri? Aawe, Josua ka li a za mezimo lyaakwaniilwa lyaDavid. Ihe okuzalekwa kwe oshishani okwa li kwe mu ningi gumwe ngoka ta thaneke Mesiasa. (Aahebeli 6:20) Ehunganeko li na ko nasha ‘naShitutuma’ olya li lya gwanithilwa muJesus Kristus e li Omukwaniilwa nOmusaaseri gwomegulu. (Jeremia 23:5) Ngaashi naanaa Josua a li a yakula Aajuda mboka ya galuka e li omusaaseri omukuluntu potempeli ndjoka ya li ya tungululwa, Jesus naye oku li wo Omusaaseri Omukuluntu gwelongelokalunga lyashili motempeli yaJehova yopambepo.

8:1-23 (OB-1954)—Uunake omalombwelo omulongo ngoka ge li moovelise ndhika ga gwanithwa? Elombwelo kehe olya tameka noohapu tadhi ti kutya “Omuwa Sebaot osho ta ti” noli li euvaneko lyaKalunga lyombili koshigwana she. Oohapu dhimwe dhomomalombwelo ngoka odha li dha gwanithwa methelemimvo eti-6 K.E.N., ihe adhihe odha li dha gwanithwa wo okuza mo 1919 E.N. nenge otadhi gwanithwa ngashingeyi pethimbo lyetu.a

8:3 (OB-1954)—Omolwashike Jerusalem tashi ithanwa “oshilando oshidhiginini”? Omanga inaashi hanagulwa po mo 607 K.E.N., Jerusalem osha li ‘oshilando tashi hepeke aantu yasho’ noshu udha aapolofeti naasaaseri aaniifundja nosho wo aantu kaaye shi aadhiginini. (Sefanja 3:1; Jeremia 6:13; 7:29-34) Ihe sho otempeli ya li ya tungululwa noshigwana sha li sha tokola toko okulongela Jehova, oshili yelongelokalunga lya yogoka oya li yi na okupopiwa mo, na Jerusalem osha li shi na okwiithanwa “oshilando oshidhiginini.”

11:7-14—Okuteya oondhimbo kwaSakaria, yimwe hayi ithwanwa “Ohokwe” nonkwawo “Uukumwe,” otaku thaneke shike? Sakaria ota thanekwa e li gumwe ngoka a tumwa a kale “omusita gwoonzi tadhi ka dhipagwa,” sha hala okutya, aantu mboka taya ningwa nayi kaawiliki yawo. Mokukala e li omusita, Sakaria okwa li ta thaneke Jesus Kristus ngoka a li a tumwa kaantu mboka ye na ehangano naKalunga, ihe oya li ye mu ekelehi. Okuteywa kwondhimbo “Ohokwe” otaku thaneke kutya Kalunga ota ka hulitha po ehangano lyOmpango nAajuda noite ku ungaunga we nayo nohokwe. Okuteywa kwondhimbo “Uukumwe” otaku thaneke okuhulitha po ehangano lyuumwayinathana ndyoka lya li pokati kaJuda naIsraeli.

12:11—“Oosa dhaHadad-Rimmon mesilu lyaMegiddo” otadhi ti shike? Omukwaniilwa Josia gwaJuda okwa li a dhipagelwa molugodhi sho a li ta kondjo naFarao Neko gwaEgipiti “mesilu lyaMegiddo,” noosa dhe odha li dha lilwa ‘noontakumandjimbo’ uule woomvula dhontumba. (2 Ondjalulo 35:25) Onkee ano, “oosa dhaHadad-Rimmon” otashi vulika tadhi ulike koosa dhaJosia.

Iiyilongomwa kutse:

1:2-6; 7:11-14, OB-1954. Jehova ota hokwa nota galukile kwaamboka taya taamba omapukululo noyi iyela ombedhi e taya galukile kuye moku mu longela nomutima aguhe. Mepingathano naashoka, iha gandja ekwatho kwaamboka ‘haya tindi okuvulika, noothingo dhawo dha tindi ondjoko, oyo noya thitike omakutsi gawo, gaa uve ko’ etumwalaka lye.

4:6, 7. Kapwa li pu na uupyakadhi washa tawu vulu okwiimba ombepo yaJehova yi kwathele aantu ya mane okutungulula otempeli. Uupyakadhi kehe tatu tsakaneke mokulongela Kalunga kwetu otatu vulu oku wu pondola mokukala neitaalo tali longo muJehova.—Mateus 17:20.

4:10. Jehova okwa li ta tala Serubbabel naantu ye manga ya li taya manitha okutunga otempeli metsokumwe nomithikampango Dhe dha dhenga mbanda. Okukala metsokumwe naashoka Jehova a tegelela, kashi shi oshinima oshidhigu noonkondo kaantu inaaya gwanenena.

7:8-10; 8:16, 17. Opo tu kale twa hokiwa kuJehova, otu na okukala hatu tsakanitha uuyuuki, hatu ulukilathana uukuume nesilohenda nohatu hokololelathana oshili.

8:9-13, OB-1954. Jehova ohe tu yambeke uuna tatu ‘koleke omaako getu’ mokulonga iilonga mbyoka e tu pa. Omayambeko ngoka oga kwatela mo ombili, egameno nehumokomeho lyopambepo.

12:6, OB-1954. Mboka ye li aatonateli mokati koshigwana shaJehova oye na okukala ‘ngaashi oshitemakuni’ ye na uulaadhi wa tongomana.

13:3. Uudhiginini wetu kuKalunga kashili nokehangano lye owu na okukala wu vulithe uudhiginini mboka tu nine aantu ooyakwetu, kutya nduno otu na uukuume wopothingo nayo shi thike peni.

13:8, 9, OB-1954. Aashunimonima mboka Jehova a li e ekelehi oya li oyendji, ye thike piitendelwa iyali yoshilongo. Oshitendelwa oshititatu owala sha li sha yelithwa ngaashi oshisiliveli hashi hemunwa momulilo. Pethimbo lyetu, Uukwakriste mboka wa thikama po maantu oyendji mboka tayi iti Aakriste, owe ekelwahi kuJehova. Omwaalu owala omushona, sha hala okutya, Aakriste aagwayekwa, taya ‘galikana edhina lyaJehova’ noyi igandja ya yelithwe. Yo nosho wo ooitaali ooyakwawo oye li kaaye shi nando Oonzapo dhaJehova edhina.

Twi inyengithwa okulonga nuulaadhi

Shoka sha popiwa kuHaggai naSakaria otashi tu gumu ngiini kunena? Ngele tatu dhiladhila kunkene etumwalaka lyawo lya li lyi inyengitha Aajuda ya gandje eitulomo kiilonga yokutungulula otempeli, mbela itashi tu inyengitha nando tu kuthe ombinga nuulaadhi miilonga yokuuvitha Uukwaniilwa noyokuninga aantu aalongwa?

Sakaria okwa li a hunganeke kutya Mesiasa ote ke ya a “londa okasino,” kutya ota ka gwaalekwa ‘niimaliwa iisiliveli omilongo ndatu,’ kutya ota ka dhengwa nonokutya “oonzi otadhi ka halakana.” (Sakaria 9:9; 11:12; 13:7) Okutedhatedha kegwanitho lyomahunganeko ngoka gopaMesiasa gaSakaria itaku koleke tuu eitaalo lyetu! (Mateus 21:1-9; 26:31, 56; 27:3-10) Einekelo lyetu mOohapu dhaJehova nomomasiloshimpwiyu ge ge na ko nasha nehupitho lyetu oya nkondopalekwa.—Aahebeli 4:12.

[Enyolo lyopevi]

a Tala Oshungonangelo ye 1 Januali 1996, epandja 4-17.

[Oshimpungu pepandja 19]

OMAMONIKO GAHETATU GOPATHANEKO GASAKARIA

1:8-17: Emoniko ndika otali shilipaleke kutya otempeli otayi ka pwa okutungululwa notali ulike kutya Jerusalem nosho wo iilando yilwe muJuda otayi ka yambekwa.

1:18-21: Emoniko ndika oli li euvaneko kutya ‘ooniga ne ndhoka dha li dha halakanitha aantu yaJuda,’ sha hala okutya, omapangelo agehe ngoka taga pataneke elongelokalunga lyaJehova, otaga ka hulithwa po.

2:1-13: Emoniko ndika otali ulike kutya Jerusalem otashi ka tamunuka mo nonokutya Jehova ota ka kala “ekuma lyomulilo lya kunduka oshilando,” sha hala okutya, ote ke shi gamena.

3:1-10: Emoniko ndika otali ulike kutya Satana okwa li a kwatelwa mo mokupataneka iilonga yokutungulula otempeli nosho wo kutya Omusaaseri Omukuluntu Josua okwa li a hupithwa noondjo dhe odha li dha dhimwa po.

4:1-14: Emoniko ndika otali gandja eshilipaleko kutya omikundu ominene dhi thike poondundu otadhi ka kandulwa po nosho wo kutya omupangeli Serubbabel ota ka mana iilonga yokutungulula otempeli.

5:1-4: Memoniko ndika otamu popiwa kutya aalongi yuuwinayi mboka inaaya geelwa otaya tulwa omutima.

5:5-11: Emoniko ndika otali hunganeke ehulilo lyuukolokoshi.

6:1-8: Emoniko ndika otali uvaneke okutonatelwa nokugamenwa kaayengeli.

[Ethano pepandja 16]

Elalakano lyomatumwalaka gaHaggai naSakaria olya li shike?

[Ethano pepandja 18]

Ongiini mboka ye li aatonateli ye li ngaashi “oshitemakuni”?

    Ndonga Publications (1987-2025)
    Za mo
    Inda mo
    • Oshindonga
    • Tumina yalwe
    • Hogolola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ngele to longitha ongulumambo yetu
    • Uuyelele wiinima yopaumwene
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Inda mo
    Tumina yalwe