Oto ka kanyatela ngoo oudiinini woye?
“Fiyo handi ka fuda mo omufudo wange, itandi ekeleshi po [oudiinini, NW] wange.” — JOB 27:5.
1, 2. Oukwatya ulipi twa pumbwa okukulika, nomapulo elipi hatu ka kundafana?
NATU tye nee ngeno owa hokwa omudutilo weumbo lonhumba oo wa fanekwa, nou wete kutya eumbo loludi olo otali wapalele oukwaneumbo weni. Mbela ito dimine kutya kashi na ekwafo lasha okukala ashike wa hokwa omudutilo wa tya ngaho, ngeenge ito ka tungifa eumbo lo venevene nokutembukila mo noku li kaleka monghalo iwa?
2 Sha faafana, otashi dulika tu kale twa tala ko kutya oudiinini oukwatya wa fimanenena kufye nosho yo kovaholike vetu nonokutya otau dulu oku tu etela ouwa muhapu. Ashike, itashi kwafa sha ngeenge itatu ningi eenghendabala dokukulika oukwatya oo wopaKriste noku u kanyatela. Kunena, ohashi pula ondilo okutungifa eumbo lo venevene. (Luk. 14:28, 29) Sha faafana, otashi pula efimbo neenghendabala da mana mo opo tu kulike oukwatya woudiinini. Ndele eenghendabala da tya ngaho otadi ti sha. Onghee hano, natu kundafaneni omapulo atatu taa landula: Oshike tashi ke tu kwafela tu kulike oukwatya woudiinini? Ongahelipi hatu dulu okuulika oudiinini wetu wopaKriste? Oshike osho omunhu oo a efa po oudiinini waye pakafimbo ta dulu okuninga po opo a dule okukala vali omudiinini?
Oshike tashi ke tu kwafela tu kulike oukwatya woudiinini?
3, 4. (a) Omeenghedi dilipi Jehova he tu kwafele tu kulike oudiinini? (b) Ongahelipi hatu dulu okukulika oukwatya woudiinini mokutala koshihopaenenwa shaJesus?
3 Otwa mona moshitukulwa sha dja ko kutya Jehova okwe tu pa omhito yokuhoolola ngeenge otwa hala okukala ovadiinini kuye. Ndelenee ine tu efa ongaho nopehe na ekwafo lasha. Ohe tu hongo shi na sha nanghee hatu dulu okukulika oukwatya oo u na ondilo nohe tu pe nehalo liwa omhepo yaye iyapuki, opo i tu kwafele tu tule moilonga omahongo aye. (Luk. 11:13) Oha amene yo pamhepo ovo tava kendabala okukanyatela oudiinini wavo. — Omayel. 2:7.
4 Jehova ohe tu hongo ngahelipi opo tu kanyatele oudiinini wetu? Komesho yaaishe, okwa li a tu ma Omona waye, Jesus, kombada yedu opo e tu tulile po oshihopaenenwa shokudulika sha wanenena. Jesus okwa li a “dulika fiyo omefyo.” (Fil. 2:8) Okwa kala ha dulika kuXe womeulu moinima aishe, nokuli nomeenghalo didjuu neenghono. Pomhito imwe, Jesus okwa li a ilikana kuJehova, a ti: “Hahalo lange, ndelenee oloye.” (Luk. 22:42) Lipula nee kutya: ‘Mbela ohandi kala ngoo nda hala okudulika ngaashi Jesus?’ Ngeenge otwa kala hatu dulika nomalinyengotomheno a yuka, ohatu ka kanyatela oudiinini wetu. Natu taleni keembinga donhumba dokukalamwenyo, omo eduliko la fimanenena.
5, 6. (a) David okwa divilika ngahelipi kutya osha fimana okukanyatela oudiinini wetu nokuli nongeenge tu li ofye atuke? (b) Ovakriste ohava shakeneke kunena omashongo elipi oo taa yeleke oudiinini wavo ngeenge ve li ovo aveke?
5 Otwa pumbwa okudulika kuJehova nokuli nopeemhito odo tu wete tu li ofye atuke. Omupsalme David okwa li a mona kutya osha fimana okukanyatela oudiinini nokuli nopeemhito odo a li oye aeke. (Lesha Epsalme 101:2.) Molwaashi David okwa li ohamba, peemhito dimwe okwa li ha kala moipafi yovanhu vahapu. Nopehe na omalimbililo, okwa li hapa kala eemhito dimwe opo kwa li ha kala a dingililwa kovanhu omafele ile nokuli omayovi. (Yelekanifa nEpsalme 26:12.) Peemhito da tya ngaho, ohamba oya li ya pumbwa okukanyatela oudiinini wayo, molwaashi oya li i na okutulila po oshiwana oshihopaenenwa shiwa. (Deut. 17:18, 19) Ndele David okwa li a mona kutya osha fimana yo okukanyatela oudiinini waye nopeemhito odo tashi dulika e li oye aeke, ngaashi ‘meumbo laye.’ Mbela nafye osho tu udite ngaho?
6 David okwa popya mEpsalme 101:3 a ti: “Omesho ange inandi hala oku a talifa oinima ilengifa.” Kunena, ohapa holoka eemhito dihapu opo hatu dulu okutalifa omesho etu oinima ilengifa, ile tu tye inyanyalifi, unene tuu ngeenge tu li ofye atuke. Vahapu ohava shakeneke eshongo la tya ngaho ngeenge tava longifa o-Internet. Oshipu omunhu a kwatwe keamo lokutala omafano oo taa pendula ouhalu mwii ile omafano oipala o venevene. Ndele mbela omunhu oo ta tale oinima ya tya ngaho ota dulika ngoo kuKalunga, oo a nwefa mo David a shange eendjovo odo da popiwa metetekelo? Omafano oipala okwa nyika filufilu oshiponga, molwaashi ohaa pendula omahalo mai opamilele, ohaa nyono po eliudo liwa, ohaa nyono eehombo nohaa shundula ovanhu. — Omayel. 4:23; 2 Kor. 7:1; 1 Tes. 4:3-5.
7. Efinamhango lilipi tali dulu oku tu kwafela tu kanyatele oudiinini wetu nonande otu li ofye atuke?
7 Ndele paulelalela, kape na omupiya waJehova oo ha kala oye aeke, molwaashi Tate yetu omunahole, Jehova, oha kala te tu pashukile efimbo alishe. (Lesha Epsalme 11:4.) Jehova iha kala tuu a hafa ngeenge e tu wete hatu kondjifa omayeleko a tya ngaho! Eshi hatu kondjifa omayeleko a tya ngaho, ohatu dulika kelondwelo laJesus la yela, olo tali hangwa muMateus 5:28. Onghee hano, natu kale twa tokola toko tuha tale omafano oo taa dulu oku tu ningifa tu nyone. Inatu efa nandenande omafano oipala ile oinima ikwao ilengifa i tu efife po oudiinini wetu oo u na ondilo.
8, 9. (a) Daniel nookaume kaye ova li va hangwa keshongo lilipi olo la li tali yeleke oudiinini wavo? (b) Ovanyasha Ovakriste ohava hafifa ngahelipi kunena Jehova nOvakriste vakwao?
8 Ohatu dulu yo okukanyatela oudiinini wetu nonande otu li mokati kaavo vehe fi ovaitaveli. Diladila koshihopaenenwa shaDaniel nookaume kaye vatatu. Ovalumenhu ovo ova li va ya moukwatwa kuBabilon ofimbo va li ovanyasha. Ofimbo ve li moukwatwa, mokati kovanhu ovo va li vehe shii Jehova ile ve shii ashike kanini kombinga yaye, Ovaheberi ovo vane ova li tava fininikwa va lye oikulya oyo ya li ya dilikwa kOmhango yaJehova. Ovalumenhu ovo ova li tava dulu okuliyandja noupu, molwaashi ovadali vavo, ovakulunhu voshiwana shaIsrael novapristeri kava li tava dulu okumona osho tava ningi. Ndele opa li umwe oo ta dulu oku va mona. Olyelye mbela? Jehova okwa li ta dulu okumona keshe osho tava ningi. Onghee hano, ova li va tokola toko okudulika kuJehova nonande opa li omafininiko nosho yo kutya eemwenyo davo oda li monghuwo i nonghambe. — Dan. 1:3-9.
9 Sha faafana, ovanyasha vEendombwedi daJehova kunena mounyuni aushe ohava kanyatele omifikamhango dopaKriste, nonande ohapa kala omafininiko oomakula. Ngeenge ovanyasha tamu henuka okukufa ombinga moinima ngaashi okulongifa oingangamwifi, elongifo leenghono, okutukana, oluhaelo nosho oilonga ikwao ya yukila oko, otamu dulika kuJehova nokungaho, otamu kanyatele oudiinini weni. Osho otashi ke mu etela ouwa notashi hafifa Jehova nOvakriste vakweni. — Eps. 110:3.
10. (a) Omataleko a puka e na sha noluhaelo elipi a ningifa ovanyasha vamwe va nyone po oudiinini wavo? (b) Oudiinini ohau tu kwafele ngahelipi tu henuke oinima oyo ya nyika oluhaelo?
10 Otwa pumbwa yo okukala hatu dulika ngeenge hatu ungaunga novanhu voukashike kookanhu wa yooloka ko kuwetu. Otu shi shii kutya Eendjovo daKalunga oda tokola oluhaelo. Ndele oshi na oupu okukulika oikala yokuhadulika. Pashihopaenenwa, ovanyasha vamwe ohava kufa ombinga moinima ya nyata, ngaashi okufipafana koilyo yoludalo, okulienda konima, okulidanena koilyo yoludalo, tava tomhafana kutya itava i momilele do venevene. Ovanyasha va tya ngaho ova dimbwa ile otave lipwililikile oushili oo kutya paMbibeli oluhaelo ola kwatela mo eenghedi adishe odo da nyata, odo tadi dulu okukondifa mo omunhu meongalo lopaKriste.a Osho shinyanyalifi unene oshosho kutya, mokuninga oinima ya tya ngaho, otava nyono po oudiinini wavo. Molwaashi otwa halelela okukanyatela oudiinini wetu, inatu hala okukala hatu kongo omalipopilo. Inatu hala okukala hatu ningi oinima oyo inai koshoka, nonande otashi dulika tuha katukilwe onghatu. Katu na ashike okukala hatu henuka okuninga oinima oyo tai dulu oku tu ningifa tu katukilwe onghatu keongalo. Mepingafano naasho, otu na okulalakanena okuninga osho tashi hafifa Jehova nokuhenuka oinima oyo tai mu nyemateke. Ponhele yokuhetekela okuninga oinima oyo tai dulu oku tu twala momanyono a kwata moiti, otu na oku i kala kokule ‘nokukukuma oluhaelo.’ (1 Kor. 6:18) Kungaho, ohatu ulike kutya otwa halelela okukanyatela oudiinini wetu shili.
Ongahelipi hatu dulu okuulika oudiinini wetu?
11. Omolwashike sha fimana okudulika pomhito keshe? Shi faneka.
11 Oudiinini ohau endele pamwe nokudulika. Onghee hano, ohatu dulu okukulika oukwatya oo mokuninga eenghendabala tu kale ovaduliki. Okudulika pomhito imwe otashi dulika shi kale sha fa itashi ti sha lela, ndele mokweendela ko kwefimbo okudulika otaku tu ningifa tu kale tu na ondjokonona iwa youdiinini. Oku shi faneka: Ngeenge u kwete odopi imwe, otashi dulika i kale tai monika ya fa ihe na oshilonga. Ndele ngeenge owe di ongele dihapu, oto dulu okutunga eumbo liwa. Onghee hano, ngeenge otwa twikile okukala hatu dulika pomhito keshe, ohatu kulike oukwatya woudiinini. — Luk. 16:10.
12. Oshihopaenenwa shilipi David a tula po shi na sha nokukanyatela oudiinini nonande okwa li ta hepekwa nokuningilwa ouhenouyuki?
12 Oudiinini wetu ohau limonikila unene tuu ngeenge hatu lididimikile omaudjuu, omahepeko ile okuhenouyuki. Diladila koshihopaenenwa shaDavid, osho tashi hangwa mOmbibeli. Ofimbo a li omunyasha, okwa li e lididimika eshi a li ta hepekwa kohamba Saul oyo ya li i lile po ngeno Jehova. Pefimbo opo, Saul ka li a hokiwa vali kuJehova nokwa li a twila David ondubo, oo a li a hokiwa kuJehova. Ndele nande ongaho, Saul okwa li a efwa a pangele oule wokafimbo, nokwa li ha i netangakwaita laIsrael a ka konga David. Jehova okwa li a efa ouhenouyuki wa tya ngaho u twikile oule womido donhumba. Mbela David okwa li a handukila Jehova? Mbela okwa li a fika pexulifodiladilo kutya ina pumbwa okulididimikila oshinima sha tya ngaho? Hasho nandenande. Okwa kala a fimaneka ondodo yaSaul. Okwa li e mu tala ko e li omuvaekwa waKalunga noka li e mu alulila owii nonande opa li eemhito odo a li ta dulu oku shi ninga. — 1 Sam. 24:2-7.
13. Ongahelipi hatu dulu okukanyatela oudiinini wetu nonande otwa ningwa nai kuvamwe?
13 David ine tu tulila po tuu oshihopaenenwa shiwa! Otu li oshitukulwa shoumwainafana womounyuni aushe, oo wa fikama po movanhu inava wanenena. Nomolwaasho, otashi dulika vamwe ve tu ninge nai ile va efe po oudiinini wavo. Ashike kunena, otwa nangekwa noupuna, molwaashi oshiwana shaJehova itashi dulu okuya menyonauko ashishe koonono. (Jes. 54:17) Ndele nande ongaho, ohatu ke linyenga ngahelipi ngeenge otwa ningwa nai komwiitaveli mukwetu? Ngeenge otwa kala tu na oikonene, oshi na oupu tu efe po oudiinini wetu. Katu na okukonga nande elipopilo lokuliteeka Kalunga omolwelihumbato lavamwe ile okukala twe mu nyematela. (Eps. 119:165) Okulididimikila omayeleko otaku ke tu kwafela tu kanyatele oudiinini wetu.
14. Ovadiinini ohave linyenge ngahelipi ngeenge pa ningwa omalunduluko e na sha nomilandu dopahangano ile e na sha neudeko lomishangwa?
14 Ohatu dulu okukanyatela oudiinini wetu mokuhenuka okukonga omapuko nosho yo oikala yokukembaula. Osho otashi tu pula tu kale ovadiinini kuJehova. Jehova ota nangeke noupuna oshiwana shaye kunena shi dulife nale. Elongelokalunga la koshoka ola tumbalekwa neenghono kombada yedu shi dulife nale. (Jes. 2:2-4) Ngeenge tapa ningwa omalunduluko shi na sha neudeko lomishangwa ile shi na sha nomilandu donhumba, natu tambule ko omalunduluko a tya ngaho nehalo liwa. Otwa hafa eshi tu wete ouyelele wopamhepo tau ende tau hapupala. (Omayel. 4:18) Ngeenge katu udite ko elunduluko lonhumba, natu ilikane kuJehova opo e tu kwafele tu ude ko elunduluko olo. Ndele nande ongaho, otu na okutwikila okukala hatu dulika, nokungaho, ohatu kanyatele oudiinini wetu.
Oshike osho omunhu oo a efa po oudiinini waye ta dulu okuninga po?
15. Olyelye paulelalela ta dulu okunyona po oudiinini woye?
15 Mbela epulo olo itali tu diladilifa moule? Ngaashi twe shi mona moshitukulwa sha dja ko, osha fimanenena okukala ovadiinini. Ngeenge katu fi ovadiinini, itatu dulu okukala nekwatafano liwa naJehova noitatu ka kala tu na eteelelo li na sha nonakwiiwa. Diladila kwaashi: Ope na ashike omunhu umwe meshito alishe oo ta dulu okunyona po oudiinini woye. Omunhu oo oove mwene. Job okwa koleka oushili oo, eshi a ti: “Fiyo handi ka fuda mo omufudo wange, itandi ekeleshi po [oudiinini, NW] wange.” (Job 27:5) Ngeenge naave owa tokola toko ngaashi Job, nokweehena popepi naJehova, ito ka efa po nandenande oudiinini woye. — Jak. 4:8.
16, 17. (a) Ngeenge omunhu okwa nyona sha kwata moiti, oshike osho ehe na okuninga? (b) Oshike tashi ka kala pandunge okuninga?
16 Mupya munene, ovanhu vamwe ohava efa po oudiinini wavo. Ngaashi ashike sha li pefimbo lovayapostoli, nokunena vamwe ohava wile momanyono a kwata moiti. Mbela ngeenge omunhu a nyona sha kwata moiti, osha hala okutya ke na vali eshi ta dulu okuninga po? Ota dulu okuninga po sha. Oshike osho ta dulu okuninga po? Tete, natu kundafaneni oshinima osho omunhu oo ehe na okuninga. Ovanhu ove na eamo lokuholeka omanyono avo, opo aha shiivike kovadali vavo, kOvakriste vakwao ile kovakulunhuongalo. Ndele Ombibeli otai tu dimbulukifa tai ti: “Ou [ta] holeke omatauluko aye, ita ka mona elao. Ndelenee ou te a hepaulula ndee te a efa, ota ka filwa onghenda.” (Omayel. 28:13) Omunhu oo ta kendabala okuholeka omanyono aye ota ningi epuko la kula, molwaashi Kalunga oha kala e wete keshe shimwe. (Lesha Ovaheberi 4:13.) Vamwe ohava kendabala okukala nonghalamwenyo yopavali, te liningifa a fa ta longele Jehova, ofimbo ta twikile nokunyona. Omunhu a tya ngaho ke fi nande omudiinini; okwa efa po oudiinini waye. Jehova iha hokwa oilonga yopalongelokalunga yovanhu ovo hava holeke omanyono avo a kwata moiti. Oha nyonyodola oihelele ya tya ngaho. — Omayel. 21:27; Jes. 1:11-16.
17 Kape na omalimbililo kutya Omukriste oku na okukatuka onghatu ilipi ngeenge a nyona enyono la kwata moiti. Oku na okukonga ekwafo kovakulunhuongalo Ovakriste. Jehova okwa tula po elongekido li na sha nokukwafela ovo tava vele pamhepo sha kwata moiti. (Lesha Jakob 5:14.) Ino ongaonga okukonga ekwafo lopamhepo molwaashi wa tila okupewa outekuduliko ile omapukululo. Oku shi faneka: Otashi ka kala ngoo pandunge komunaudu oo e na oupyakadi wa kwata moiti okuhenuka ovenda ile etando molwaashi a tila ouyehame wovenda ile wetando? — Heb. 12:11.
18, 19. (a) Oshihopaenenwa shaDavid otashi ulike ngahelipi kutya omunhu ota dulu okukala vali omudiinini nonande okwa li a efa po oudiinini waye? (b) Owa tokola toko okuninga shike shi na sha noudiinini?
18 Mbela omunhu oo a nyona sha kwata moiti ota dulu ngoo okuveluka filufilu pamhepo? Ota dulu ngoo vali okukala omudiinini? Natu konakoneni natango oshihopaenenwa shaDavid. Pomhito imwe, David okwa li a nyona sha kwata moiti. Okwa li a haluka omukulukadi wamukwao ndele ta i naye moluhaelo. Lwanima, okwa li a pangela omhangela opo a dipaife omushamane womukulukadi oo. Pomhito oyo, David okwa li a efa po oudiinini waye, hasho mbela? Ndele mbela ka li vali ta dulu okuninga po sha? Okwa li a pumbwa okupewa outekuduliko wa kwata moiti nokwa li e u pewa. Molwaashi okwa li e livela ombedi shili, Jehova okwa li e mu fila onghenda. Outekuduliko oo okwa li wa kwafela David opo a kale vali omudiinini kuKalunga noku twikile okukala ta dulika kuye. Onghalamwenyo yaDavid otai koleke eendjovo dOmayeletumbulo 24:16, odo tadi ti: “Osheshi lu-7 omuyuki ta punduka ndee ta penduka [po] vali.” Jehova okwa li a tala ko David ngahelipi konima yaasho? Tala kwaasho a li a lombwela Salomo konima eshi David a fya. (Lesha 1 Eehamba 9:4.) Okwa li a tala ko David e li omulumenhu omudiinini. Osho otashi ulike kutya Jehova oha dimine po shili ovanyoni ovo ve livela ombedi nonande ova li nokuli va nyona omanyono a kwata moiti. — Jes. 1:18.
19 Ngeenge owa kala to dulika kuKalunga, to linyengifwa kohole yoye yoku mu hola, oto ka kala omudiinini. Kala wa kanyatela oudiinini woye nonande otashi pula elididimiko, nongeenge owa nyono sha kwata moiti, ulika kutya owe livela ombedi shili. Oudiinini kau fi tuu oukwatya u na ondilo! Onghee hano, natu kaleni twa tokola toko ngaashi David, oo a tile: “Ame ohandi ende [moudiinini, NW] wange.” — Eps. 26:11.
[Eshangelo lopedu]
a Tala Oshungonangelo ye 1 Marsa 2004, epandja 13, okatendo 15.
Oto nyamukula ngahelipi?
• Oshike tashi ke ku kwafela u kulike oukwatya woudiinini?
• Omeenghedi dilipi to dulu okuulika oudiinini woye?
• Oshike tashi dulu okukwafela omunhu a kale vali omudiinini?
[Oshimhungu pepandja 17]
“OKWA NINGA OSHINIMA SHI SHII OKUPANDULWA”
Eendjovo odo oda popiwa komukulukadi wonhumba oo a li e na eteelelo leemwedi nhano, eshi a li a holola omaliudo aye omolwoilonga yolune noyouyuki oyo a li a longelwa komunhu ehe mu shii. Efiku limwe omukulukadi oo okwa li a ya kofitola. Konima yeevili donhumba eshi a fiya po ofitola oyo, okwa li a didilika kutya okwa kanifa okandjato kaye koimaliwa. Mokandjato oko omwa li mu na eedola daAmerika $2 000 (odo di fike N$16 000). Shito ka li ha ende noimaliwa i fike opo. Omukulukadi oo okwa li a lombwela oshifokundaneki shimwe shomoshilongo shavo a ti: “Onda li nda nyemata neenghono.” Lao linene, okandjato kaye oka li ka toolwa komukainhu wonhumba omunyasha, nomukainhu oo okwa li a ninga eenghendabala meendelelo a tale ngeenge ta mono mwene wokandjato oko. Molwaashi ka li a mona mwene wako, okwe ka twala koshashiona yopolifi. Opolifi oya li ya konga mwene wako, noya li ya mona kutya okomukulukadi umwe e li meteelelo. Omukulukadi oo okwa popya nolupandu shi na sha nomunhu oo a toola okandjato kaye, a ti: “Okwa ninga oshinima shi shii okupandulwa lelalela.” Mbela omolwashike omukainhu oo omunyasha a li a ninga eenghendabala adishe odo opo a shunife okandjato oko ka li ke na oimaliwa ihapu i fike opo? Oshifokundaneki osha ti kutya omunyasha oo e li umwe womEendombwedi daJehova “okwa ti kutya okwa longa oshilonga osho opo a ulike oudiinini waye kelongelokalunga omo a kulila.”
[Efano pepandja 18]
Ovanyasha otava dulu okukanyatela oudiinini wavo ngeenge tava yelekwa