Nkene tatu vulu okumona omaliko “ngoka ga holekwa” muKristus
“Oye oshipatululo shoka tashi patulula omaliko agehe gaKalunga guunongo nogowino, ngoka ga holekwa.”—KOL. 2:3.
1, 2. (a) Oshike sha li sha monika mo 1922, niinima mbyoka ya adhika mo oyi li peni kunena? (b) Oohapu dhaKalunga otadhi hiya kehe gumwe a ninge shike?
UUNA omuntu a mono omaliko ngoka ga li ga holekwa, olundji ohashi kala iinenenima yoonkundana. Pashiholelwa, mo 1922 omulafululi gwiikulunima Omubritania gwedhina Howard Carter okwa mono oshinima oshikumithi konima yokulonga nuudhiginini moonkalo oondhigu uule womimvo odhindji. Okwa li a mono ompampa yaFarao Tutankhamen nokwa adha mo iinima yi thike lwopo 5 000.
2 Nonando iinima mbyoka Carter a mono oya li yihokitha, oyindji yomuyo oya tulwa momisiuma nenge ya ningi yaantu mboka haya gongele iinima iikulu. Iinima mbyoka otashi vulika ya simana mondjokonona nenge tayi monika nawa, ihe kayi na sho tayi tu kwatha monkalamwenyo yetu yakehe siku. Ihe Oohapu dhaKalunga, Ombiimbeli, otadhi tu hiya tu konge omaliko ngoka ge na lela oshilonga kutse. Kehe gumwe ota hiywa a konge omaliko ngoka tage mu etele uuwanawa wu vulithe eliko kehe.—Lesha Omayeletumbulo 2:1-6.
3. Omaliko ngoka Jehova ta ladhipikile aapiya ye ya konge, oge na uuwanawa washike?
3 Natu tale kongushu yomaliko ngoka Jehova ta ladhipikile aapiya ye ya konge mpoka yi thike. Eliko limwe olyo “etilo lyOmuwa” ndyoka tali vulu okukala eshigo negameno kutse momathimbo ngaaka omadhigu. (Eps. 19:10, OB-1954 [ovelise 9 mo OB-1986]) Okumona “ontseyo okutseya Kalunga” otashi vulu okweetela omuntu esimano enene ndyoka ta vulu okukala e na, sha hala okutya, ekwatathano lyopothingo nOmukombandambanda. Ngele otu na uunongo, ontseyo noondunge dhokuyoolola mbyoka yi li yimwe yomomaliko ngoka Kalunga he tu pe, otatu ka vula okuungaunga nomaupyakadhi nosho wo niimpwiyu monkalamwenyo yetu yakehe siku. (Omayel. 9:10, 11) Ongiini tatu vulu okumona omaliko ngoka gondilo?
Mona omaliko gopambepo
4. Ongiini tatu vulu okumona omaliko gopambepo ngoka Kalunga e tu uvanekela?
4 Tse inatu fa aalafululi yiikulunima naakonakoni yalwe mboka olundji hayi idhenge oondjila oonde nokukonga omaliko kehe pamwe, molwaashoka otu shi mpoka omaliko gopambepo taga adhika. Oohapu dhaKalunga odha fa okaalita hoka take tu ulukile naanaa mpoka tatu vulu okwaadha omaliko ngoka Kalunga e tu uvanekela. Omuyapostoli Paulus okwa nyola kombinga yaKristus a ti: “Oye oshipatululo shoka tashi patulula omaliko agehe gaKalunga guunongo nogowino, ngoka ga holekwa.” (Kol. 2:3) Sho tatu lesha oohapu ndhoka, otashi vulika tu pule: ‘Omolwashike tu na okukonga omaliko ngoka? Ongiini ga “holekwa” muKristus? Ongiini tatu ke ga mona?’ Opo tu moneni omayamukulo, natu taleni nawa koohapu dhomuyapostoli Paulus.
5. Omolwashike Paulus a li a nyola kombinga yomaliko gopambepo?
5 Oohapu ndhoka Paulus okwa li e dhi nyolele Aakriste ooyakwawo muKolossa. Okwe ya lombwele kutya okwa li ta kondjo omolwawo opo “ohole yi ya kwatakanithe kumwe, noya mone omukumo.” (Lesha Aakolossa 2:1, 2.) Omolwashike a li ti ipula nayo? Osha yela kutya Paulus okwa li e shi kutya aamwahe otashi vulika ya nwethwa mo kuyamwe mboka ya li taya humitha komeho uunongo wopantu wAagreka nenge ya hala okulandula ishewe Ompango yaMoses. Okwa londodha a mana mo aamwahe a ti: “Kotokeni ano, mwaa yulwe nando okomuntu nomalongo guunongo wopantu nomafundjaleko gaa fele. Ogo ogi ikwatelela komithigululwakalo dhaantu noga za moombepo ndhoka tadhi pangele mewangandjo, ihe ne kaleni muKristus.”—Kol. 2:8.
6. Omolwashike tu na okukala tu na ohokwe momayele gaPaulus?
6 Kunena, natse otwa taalela omanwethomo ga faathana okuza kuSatana nonkalelo ye yuukolokoshi. Omalongo guunongo wopantu, mwa kwatelwa elongo lyokwaaitaala muKalunga nolyoevolusi, ohaga nwetha mo okudhiladhila kwaantu, omikalo dhawo, omalalakano gawo nosho wo onkalamwenyo yawo. Omasiku gomafudho ogendji ngoka haga dhanwa apuhe oga za momalongelokalunga giifundja. Oopolohalama odhindji ko-TV, ookino, oongalo nomainyanyudho galwe otayi humitha komeho omahalo ga puka, niinima oyindji mbyoka hayi talika ko-Internet oya nika lela oshiponga kaagundjuka nokaakuluntu. Ngele tatu tala aluhe kiinima mbyoka yuuyuni, otayi vulu okunwetha mo nuupu omaiyuvo getu niikala yetu opo twaaha landule omalombwelo ngoka Jehova he tu pe notayi tu ningitha tu kale katu na ko nasha nomwenyo gwashili. (Lesha 1 Timoteus 6:17-19.) Osha yela kutya otu na okuuva ko eityo lyoohapu dhaPaulus ndhoka a nyolele Aakolossa nokuvulika kudho ngele inatu hala okuyulwa koomwigo dhiineya dhaSatana.
7. Paulus okwa tumbula iinima iyali yini mbyoka ya li ya kwathele Aakolossa?
7 Ngele tatu tala ishewe koohapu ndhoka Paulus a nyolele Aakolossa, otu wete kutya konima sho a popi kombinga yiinima mbyoka ti ipula nayo, okwa popi iinima iyali mbyoka tayi ya hekeleke notayi ya kwathele ya kale ya hangana mohole. Tango, okwa ti oye na ‘okumona omukumo okutseya iinima ayihe.’ Oya li ye na okukala nuushili kutya Omanyolo oye gu uvite ko nawa, opo eitaalo lyawo li kale lya kankamena kekankameno lya kola. (Heb. 11:1) Opo nduno, okwa ti: “Otaa ka tseya ihe kutya Kristus oye oshiholekwa shaKalunga.” Kakele komalongo gopetameko, oya li ya pumbwa okuhuma komeho mokutseya oshili nokukala yu uvite ko nawa iinima yomuule yaKalunga. (Heb. 5:13, 14) Paulus ka li tuu a pe Aakolossa omayele omawanawa ngoka ga li taga longo kuyo nosho wo kutse kunena! Ongiini tatu vulu okutseya iinima ayihe nokumona ontseyo yashili? Paulus okwa li a yelitha oohapu dhe kombinga yaJesus Kristus a ti: “Oye oshipatululo shoka tashi patulula omaliko agehe gaKalunga guunongo nogowino, ngoka ga holekwa.”
Omaliko “ngoka ga holekwa” muKristus
8. Fatulula uutumbulilo ‘omaliko ngoka ga holekwa’ muKristus.
8 Uutumbulilo ‘omaliko guunongo nontseyo ngoka ga holekwa’ muKristus itawu ti kutya omaliko ngoka itaga vulu okumonika komuntu. Pehala lyaashono, otashi ti kutya opo tu mone omaliko ngoka, otu na okuninga oonkambadhala dha mana mo, neitulomo lyetu otu na oku li ukitha kuJesus Kristus. Shika otashi tsu kumwe noohapu dhaJesus sho i ipopi ye mwene a ti: “Ongame ondjila noshili nomwenyo. Kape na ngoka ta vulu okuya kuTate, okuninga ta pitile mungame.” (Joh. 14:6) Eeno, opo tu mone ontseyo okutseya Kalunga, otwa pumbwa ekwatho newiliko tali zi kuJesus.
9. Jesus ota dhana onkandangala yini?
9 Kakele owala kokukala “ondjila,” Jesus okwa ti kutya oku li wo ‘oshili nomwenyo.’ Shika otashi ulike kutya ota dhana onkandangala ya simanenena, kakele kokukala owala e li uupitilo uuna tatu galikana kuHe. Jesus ota dhana wo onkandangala ya simanenena oku tu kwathela tu uve ko oshili yOmbiimbeli notu mone omwenyo gwaaluhe. MuJesus omwa holekwa shili omaliko gopambepo ge na ondilo ngoka taga monika owala kwaamboka taa konakona Ombiimbeli nuukeka. Natu konakoneni omaliko gamwe ngoka ga guma etegameno lyetu monakuyiwa nosho wo ekwatathano lyetu naKalunga.
10. Oshike tatu vulu okwiilonga kombinga yaJesus mAakolossa 1:19 nosho wo 2:9?
10 “MuKristus nokutya muuntu we, omu na egwanopo lyondjelo yuukalunga auhe.” (Kol. 1:19; 2:9) Jesus oku shi nawa uukwatya waKalunga nehalo lye e vulithe kehe gumwe, molwaashoka okwa kala naHe megulu omimvo odhindji noonkondo. Muukalele we auhe kombanda yevi, Jesus okwa li a longo aantu shoka He e mu longa nokwa li wo u ulike omaukwatya ngoka He e mu longa a kale e na. Onkee ano, Jesus okwa ti: “Kehe ngoka a mono ndje, okwa mona wo Tate.” (Joh. 14:9) Uunongo nontseyo ayihe yaKalunga oya holekwa muKristus nenge oyi li muye, nokapu na omukalo gulwe ngoka tatu vulu okwiilonga kombinga yaJehova kaagu shi okwiilonga ashihe shoka tatu vulu kombinga yaJesus.
11. Ekwatathano lini li li pokati kaJesus nomahunganeko gOmbiimbeli?
11 “Aahunganeki ayehe oye mu popi.” (Iil. 10:43) Oohapu ndhoka otadhi ulike kutya Jesus ota dhana onkandangala ya simana mokugwanitha po omahunganeko ogendji gOmbiimbeli. Okuza ngaa kehunganeko lyotango ndyoka lya popiwa muGenesis 3:15 sigo okomamoniko omakumithi ngoka ge li mEhololo, omahunganeko gOmbiimbeli otaga vulu owala okuuviwa ko nawa ngele twa konakona onkandangala ndjoka Jesus ta dhana kombinga yUukwaniilwa wopaMesiasa. Shika otashi yelitha kutya omolwashike aantu oyendji mboka inaayi itaala kutya Jesus oye Mesiasa ngoka u uvanekwa kayu uvite ko omahunganeko gOmanyolo gOshihebeli. Shika otashi tu yelithile wo kutya omolwashike mboka inaayi itaala Omanyolo gOshihebeli moka tamu adhika omahunganeko ogendji gopaMesiasa taya ti kutya Jesus okwa li owala omuntu a simana. Ontseyo okutseya Jesus oya kwathela aapiya yaKalunga yu uve ko eityo lyomahunganeko gOmbiimbeli ngoka ge na okugwanithwa natango.—2 Kor. 1:20.
12, 13. (a) Omeityo lini Jesus e li “uuyelele wuuyuni”? (b) Molwaashoka otwa mangululwa momilema dhopambepo, otu na oshinakugwanithwa shashike tu li aalanduli yaKristus?
12 “Ongame uuyelele wuuyuni.” (Lesha Johannes 8:12; 9:5.) Omanga Jesus inaa valwa, omupolofeti Jesaja okwa adhika a hunganeka nale a ti: “Oshigwana she ende momilema, otashi mono uuyelele owindji. Oomboka ya kala momilema thokothoko, uuyelele otau ya minikile.” (Jes. 9:2) Omuyapostoli Mateus okwe shi yelitha kutya ehunganeko ndyoka olya gwanithwa sho Jesus a tameke okuuvitha ta ti: ‘Itedhululeni, oshoka uukwaniilwa wegulu we ya popepi.’ (Mat. 4:16, 17, yelekanitha KB.) Uukalele waJesus owe etele aantu uuyelele wopambepo nemanguluko okuza muupika womalongo gomalongelokalunga giifundja. Jesus okwa ti: “Ongame onde ya, ndi kale uuyelele wuuyuni, opo kehe ngoka ti itaale ndje, kaa kale we momilema.”—Joh. 1:3-5; 12:46.
13 Omimvo odhindji konima yaashoka, omuyapostoli Paulus okwa li a lombwele Aakriste ooyakwawo a ti: “Nale omwa li aantu yomomilema, ihe ngashingeyi sho mwa ningi aantu yOmuwa, one omu li muuyelele. Onkee ano kaleni ngashika aantu yomuuyelele.” (Ef. 5:8) Aakriste oye na okweenda ngaashi aantu yomuuyelele, molwaashoka oya manguluka muupika womilema dhopambepo. Shika otashi tsu kumwe naashoka Jesus a lombwele aalanduli ye mEuvitho lyokOndundu a ti: “Uuyelele weni nau yele montaneho yaantu, ya mone iilonga yeni iiwanawa noya hambelele Ho yeni yomegulu.” (Mat. 5:16) Mbela olupandu lwoye okupandula omaliko gopambepo ngoka wa mona okupitila muJesus ohalu ku inyengitha ngaa wu ga lombwele yalwe nosho wo meihumbato lyoye ewanawa lyopaKriste?
14, 15. (a) Ongiini oonzi niinamwenyo yilwe ya li ya longithwa melongelokalunga lyashili pethimbo lyOmbiimbeli? (b) Omolwashike onkandangala ndjoka Jesus ta dhana e li “Onzigona yaKalunga” yi na ongushu kaayi shi kuyelekwa nasha?
14 Jesus oye “Onzigona yaKalunga.” (Joh. 1:29, 36) MOmbiimbeli otatu lombwelwa kutya oonzi odha li hadhi yambwa opo aantu ya dhiminwe po oondjo dhawo noya vule okuhedha kuKalunga. Pashiholelwa, sho Abraham a li a hala okuyamba po omwana Isak, okwa li a lombwelwa keehe shi ninge nokwa pewa onzi ondumentu oyo a yambe peha lyomwana. (Gen. 22:12, 13) Oonzi odha li wo dha longithwa pethimbo sho Aaisraeli ya mangululwa muEgipiti dhi li “Opaasa yOmuwa.” (Eks. 12:1-13, OB-1954) Natango, Ompango yaMoses oya li ya pitike aantu ya yambe iinamwenyo yi ili noyi ili, mwa kwatelwa oonzi niikombo.—Eks. 29:38-42; Lev. 5:6, 7.
15 Kapwa li pu na nando olimwe lyomomayambo agehe ngoka aantu ya li ya gandja ndyoka lya li tali vulu oku ya mangulula muulunde neso. (Heb. 10:1-4) Ihe Jesus oye ‘Onzigona yaKalunga ndjoka tayi kutha po oondjo dhuuyuni.’ Onkandangala ndjoka Jesus ta dhana e li “Onzigona yaKalunga” oyi na ongushu yi vule omaliko agehe ngoka aantu ya kala nokumona. Onkee ano, oshi li nawa kutse tu longithe ethimbo lya gwana okukonakona shi na ko nasha nekulilo nokukala neitaalo tali longo mesiloshimpwiyu ndyoka ekumithi. Ngele tatu shi ningi, nena otatu ka mona omalaleko nuuyamba nondjambi ya dhenga mbanda. “Oshigunda oshishona” otashi ka pewa oshinge nesimano pamwe naKristus megulu, ‘noonzi dhilwe’ otadhi ka kala nomwenyo sigo aluhe mOparadisa kombanda yevi.—Luk. 12:32; Joh. 6:40, 47; 10:16.
16, 17. Omolwashike sha simana okuuva ko onkandangala ndjoka Jesus ta dhana e li “omutameki nomugwanithi gweitaalo” lyetu?
16 Jesus oye “omutameki nomugwanithi gweitaalo” lyetu. (Lesha Aahebeli 12:1, 2, OB-1954.) MAahebeli ontopolwa 11, Paulus okwa fatulula nawanawa kutya eitaalo oshike nokwa popi mo wo omusholondondo gwaalumentu naakiintu yeitaalo mboka ye shi okuholelwa, ngaashi Noowa, Abraham, Sara naRahab. Paulus okwa li e na iinima mbika momadhiladhilo sho a ladhipike Aakriste ooyakwawo ya ‘tale komutameki nomugwanithi gweitaalo, Jesus.’ Omolwashike Paulus u ukitha eitulomo kuJesus?
17 Nonando aalumentu naakiintu mboka ya popiwa mAahebeli ontopolwa 11 oya li ye na eitaalo lya kola momauvaneko gaKalunga, kaya li ye na ontseyo ayihe nkene Kalunga ta ka gwanitha po euvaneko lye okupitila muMesiasa nomUukwaniilwa waKalunga. Nokuli naamboka Jehova a longitha okunyola omahunganeko ogendji ge na ko nasha naMesiasa kaya li yu uvite ko nawa shoka ya nyola. (1 Pet. 1:10-12) Eitaalo otali vulu owala okukala lya gwana po ngele omuntu oku uvite ko nawa onkandangala yaJesus, unene tuu nkene ye a gwanitha po omahunganeko. Inashi simana tuu tu uve ko nawanawa nokuzimina onkandangala ndjoka Jesus ta dhana e li “omutameki nomugwanithi gweitaalo” lyetu!
Kongeni e tamu mono
18, 19. (a) Tumbula omaliko galwe gopambepo ngoka ga holekwa muKristus. (b) Omolwashike tu na okutsikila okukonga omaliko gopambepo muJesus?
18 Otwa kundathana owala iinima iishona kombinga yonkandangala ya simana ndjoka Jesus ta dhana melalakano lyaKalunga okuhupitha aantu. Ihe opu na natango omaliko gopambepo galwe ngoka ga holekwa muKristus. Ngele twe ga mono, otashi ke tu etela enyanyu nuuwanawa oundji. Pashiholelwa, omuyapostoli Petrus okwi ithana Jesus “Omuwa gwomwenyo” nosho wo “onyothi gwokoongulasha” tayi piti. (Iil. 3:15; 5:31; 2 Pet. 1:19) Ombiimbeli otayi popi kutya Jesus oye “Amen.” (Eh. 3:14) Mbela owu shi kutya otashi ti shike ngele Jesus ti ithanwa ngawo? Jesus okwa ti: “Kongeni, e tamu mono.”—Mat. 7:7.
19 Mondjokonona ayihe kamu na omuntu ngoka onkalamwenyo ye ya li yi na eityo shili notayi etele aantu uuwanawa waaluhe ngaashi yaJesus. Muye omu na omaliko gopambepo ngoka taga vulu okumonika nuupu kukehe gumwe ngoka te ga kongo nomutima aguhe. Onkee ano, kala wu na enyanyu nokuyambekwa sho to mono omaliko “ngoka ga holekwa” muKristus.
Oto dhimbulukwa?
• Aakriste otaya ladhipikwa ya konge omaliko geni?
• Omolwashike omayele gaPaulus ngoka a li a pe Aakolossa taga longo natango kutse kunena?
• Tumbula nokuyelitha omaliko gamwe gopambepo “ngoka ga holekwa” muKristus.
[Omathano pepandja 10]
Ombiimbeli oya fa okaalita hoka take tu wilike tu mone omaliko “ngoka ga holekwa” muKristus