“Kotokeleni efulika lyaafarisayi”
Jesus okwa londodha aalongwa ye a ti: “Kotokeleni efulika lyaafarisayi nokutya uufudhime wawo.” (Luk. 12:1) Jesus okwa li e shi yelitha nawa mehokololo lilwe lya fa ndyoka kutya ina hokwa “elongo” lyAafarisayi.—Mat. 16:12.
Omathimbo gamwe Ombiimbeli ohayi longitha oshitya “efulika” okuulika eyonuko. Elongo nosho wo iikala yAafarisayi oya li tayi yono po lela aapulakeni yawo. Omolwashike elongo lyAafarisayi lya li lya nika oshiponga?
1 Aafarisayi oya li yi ishi uuyuuki noya li ya dhina aantu yowala.
Jesus okwa li a popi iikala yawo mbyoka meyele limwe a ti: “Omufarisayi okwa thikama i ikalela nokwa galikana puye mwene e ta ti: ‘Kalunga, otandi ku hambelele, oshoka ngame inandi fa aantu yalwe: aayugi, aakolokoshi naahondeli; otandi ku hambelele wo, sho inaandi fa omufendelithi ngono. Iikulya ohandi idhilike omasiku gaali moshiwike kehe nohandi ku pe oshitimulongo shomwaayihe mbyoka nde yi likola.’ ‘Ihe omufendelithi okwa thikama kokule ye ina vula okutala kegulu, oshoka okwa sa oluhodhi e ta ti: ‘Kalunga, sila ndje ohenda, ongame omulunde!’”—Luk. 18:11-13.
Jesus okwa li a popi ta pandula iikala yeifupipiko yomufendelithi a ti: “Otandi mú lombwele: nguka okwa shuna kegumbo omuyuuki koshipala shaKalunga e vule [Omufarisayi]. Oshoka ngoka ti inenepeke, ota shonopekwa, naangoka ti ishonopeke, ota nenepekwa.” (Luk. 18:14) Jesus okwa li a kwathele aafendelithi mboka ya li ya pulakene kuye, nonando oya li ya talika ko ye li aayugi. Yaali yomuyo, Mateus naSakeus oya li ya ningi aalanduli ye.
Oshike tu na okuninga ngele otu wete tu vule yalwe omolwuunkulungu wetu nenge uuthembahenda mboka tu na, nenge tu wete tu ya vule omolwomapuko nomaunkundi gawo? Otu na okweekelahi nziya iikala ya tya ngaaka. Ombiimbeli otayi ti: “Ohole ohayi idhidhimikile ayihe noyi na olukeno. Ohole ihayi si efupa, ihayi tuwalala. Ohole ihayi holoka nayi, ihayi kongo shayo yene, ihayi ningi omwenyo omwiinayi, ohole ihayi dhimbulukwa uuwinayi ye u ningilwa. Ohole ihayi nyanyukilwa uugoyoki, ihe ohayi nyanyukilwa oshili.”—1 Kor. 13:4-6.
Otu na okukala niikala ya fa yomuyapostoli Paulus. Okwa nyola a ti: “Jesus Kristus okwe ya muuyuni, a hupithe aalunde.” Okwa gwedha ko a ti: “Nangame wo omulunde omunene ndi vule aalunde ayehe.”—1 Tim. 1:15.
Omapulo gokutedhatedha:
Mbela ondi shi ngaa kutya ondi li omulunde notandi ka hupithwa owala omolwesilohenda lyaJehova? Nenge ohandi kala ndi wete ndi vule yalwe omolwomimvo ndhoka nda kala omudhiginini, omolwiinakugwanithwa mbyoka ndi na mehangano lyaJehova, nenge omolwuunkulungu mboka ndi na?
2 Aafarisayi oya li haya kala ya hala ya monike montaneho kutya aayuuki. Oya li ye hole etumbalo nokwiithanwa nomadhinasimaneko.
Jesus okwa ti: “Iilonga yawo ayihe ohaye yi longo, opo ya monike kaantu. Iipakolwa yomatumbulo gomoohapu dhaKalunga miipala yawo nokomaako ohaye yi tende iinene, noonyemba dhoonguwo dhawo ohaye dhi ningi oondeendeka. Oyo oye hole pomahala gaakuluntu miituthi nokiipundi ya simana moosinagoga. Oye hole okukundilwa pokuma hapu gongala aantu nokwiithanwa kaantu ‘omulongi.’” (Mat. 23:5-7) Jesus ka li e na iikala ya fa yawo. Okwa li omwiifupipiki, nonando ye Omwana gwaKalunga nokwa gwanenena. Okwa li a pula omulumentu gumwe ngoka e mu ithana omuhongi “omwaanawa” a ti: “Omolwashike to ti ndje omwaanawa? Kaku na nando omuntu omwaanawa, oKalunga awike.” (Mark. 10:18) Okwa tulila po aalanduli ye oshiholelwa oshiwanawa sheifupipiko sho a li a yogo oompadhi dhaalongwa ye.—Joh. 13:1-15.
Omukriste gwashili oku na okuyakula ooitaali ooyakwawo. (Gal. 5:13) Mboka taya lalakanene okuninga aakuluntugongalo oyo unene ye na okukala niikala mbyoka. Oshi li nawa uuna gumwe “a hala okuninga omuwiliki gwegongalo,” ihe ne shi ninge nelalakano molwaashoka a hala okukwathela yalwe. Okukala “omuwiliki” itashi ti owa mona ondondo ya simana nenge yokupangela yalwe. Mboka ye li aawiliki oya pumbwa okukala ‘nomitima dhi ishonopeka’ ya fa Jesus.—1 Tim. 3:1, 6; Mat. 11:29.
Omapulo gokutedhatedha:
Mbela ondi hole mboka ye na iinakugwanithwa megongalo, tashi vulika ndi ya hole molwaashoka nda hala ya pe ndje ondondo ya simana nenge iinakugwanithwa ya gwedhwa po? Mbela ondi hole owala okulonga iilonga yUukwaniilwa mbyoka tayi monikitha ndje nda simana nokutumbalekitha ndje? Mbela ohandi kala nda hala okukala ndi iwitikile mokati kayalwe?
3 Aantu yowala oya li ya gwililwa po noonkondo kiipango nokomithigululwakalo ndhoka dha tulwa po kAafarisayi.
Ompango ndjoka ya li ya pewa Moses oya popya nkene Aaisraeli ya li ye na okulongela Jehova. Ihe inayi gandja uuyelele mokanima kehe. Pashiholelwa, Ompango oya li yi indika okulonga mEsabati, ihe inayi popya kutya iilonga yini yi na okulongwa naambyoka kaayi na okulongwa. (Eks. 20:10) Aafarisayi kOmpango hoka oya li ya gwedha ko iipango noonkuluhedhi dhawo yene, noku yi fatulula ngaashi yu uvite. Jesus okwa li a simaneke Ompango yaMoses, ihe ina landula oompango oondhigu dhAafarisayi. (Mat. 5:17, 18; 23:23) Jesus okwa li u uvite ko nawa shoka sha kwatelwa mOmpango. Jesus okwa li e shi kutya ohenda oya pumbiwa. Okwa li nokuli a sile ohenda aalanduli ye sho ya li ye mu uvitha nayi. Pashiholelwa, nonando okwa li a kumagidha aayapostoli ye yatatu ya kale ya tonata uusiku mboka a kwatwa po, oya li ya nyengwa. Ihe nonando ongaaka, okwa li e yu ulukile ohenda sho a ti: “Ombepo yomuntu oya hala, ihe onyama onkundi.”—Mark. 14:34-42.
Omapulo gokutedhatedha:
Mbela ohandi tulile po aantu oompango oondhigu noku ya thiminika ye dhi landule? Mbela ondi na ngaa ondjele mwaashoka nda tegelela yalwe ya ninge?
Pokati kelongo ndyoka Jesus a li a longo aantu naandyoka lyAafarisayi opu na eyooloko. Mbela owu wete mpoka wu na okuhwepopala? Ngele osho, omolwashike itoo tokola wu shi ninge?
[Ethano pepandja 28]
Aafarisayi oya li haya zala iipakolwa yomatumbulo gomoohapu dhaKalunga.—Mat. 23:2, 5
[Omathano pepandja 29]
Aakuluntugongalo aaifupipiki ohaya yakula yalwe, inaya fa Aafarisayi aanuuntsa
[Ethano pepandja 30]
Mbela owu na ondjele ngaashi Jesus mwaashoka wa tegelela yalwe ya ninge?