OMUUVITHI TA KUNDATHANA NOMUNEGUMBO
Uukwaniilwa waKalunga owa li wa tameke okupangela uunake? — Oshitopolwa sho-1
Mpaka otapu landula oonkundathana ndhoka tashi vulika dhi ningwe kugumwe gwomOonzapo dhaJehova naangoka ta adha megumbo. Natu tye nduno Onzapo yedhina Cameron oya yi kegumbo lyomulumentu gwedhina Jon.
KALA ‘NOKUKONGA’ OONDUNGE
Cameron: Jon, ohandi nyanyukilwa shili oonkundathana ndhika hatu kala nadho kombinga yOmbiimbeli.a Oshikando sha zi ko, owa pulile epulo kombinga yUukwaniilwa waKalunga. Owa li wa pula kutya omolwashike Oonzapo dhaJehova dhi itaala kutya Uukwaniilwa owa li wa tameke okupangela momumvo 1914.
Jon: Eeno, onda li tandi lesha oshileshomwa sheni shimwe, nosha ti kutya Uukwaniilwa waKalunga owa li wa tameke okupangela mo-1914. Shoka osha ningitha ndje ndi kale nda hala okutseya oshindji molwaashoka oho ti kutya omalongo geni agehe ogi ikolelela kOmbiimbeli.
Cameron: Eeno, owu li mondjila.
Jon: Ngame mwene Ombiimbeli onde yi lesha. Ihe itandi dhimbulukwa nando nda mona mo mwa popiwa omumvo 1914. Onkee onda yi kOintaneta e tandi kongo mOmbiimbeli “1914.” Ihe omumvo ngoka inandi gu mona mo.
Cameron: Jon, nandi ku pandule miinima iyali. Shotango, owa lesha Ombiimbeli ayihe. Owu na okukala shili wu hole Oohapu dhaKalunga.
Jon: Eeno, ondi dhi hole. Kaku na nando embo lilwe lya fa Ombiimbeli.
Cameron: Otandi tsu kumwe nangoye. Oshitiyali, onda hala oku ku pandula sho ho kambadhala okukonga omayamukulo gomapulo goye mOmbiimbeli. Oho ningi naanaa shoka Ombiimbeli tayi tu ladhipike tu kale hatu ningi, tayi ti: Kala ‘nokukonga’ oondunge.b Onawa shili sho ho ningi oonkambadhala dhi thike mpoka.
Jon: Tangi. Onda hala okutsikila okwiilonga. Muushili wo wene, onda ninga omapekapeko ga gwedhwa po nonda mona uuyelele wa gwedhwa po kombinga yo-1914 membo ndika twa kala tatu konakona. Otali popi kutya ondjodhi ndjoka ya li ya yagumwa komukwaniilwa, oya li kombinga yomuti omunene ngoka gwa li gwa kewa po e tagu koko ishewe, iinima ngaa yu ukila ho.
Cameron: Eeno, owu li mondjila. Ndyoka ehunganenko li li muDaniel ontopolwa onti-4. Olya kwatela mo ondjodhi yomukwaniilwa Nebukadnezzar gwaBabilonia.
Jon: Eeno, olyo ndyoka. Ehunganeko ndyoka ohandi li lesha lwiikando. Ihe okupopya oshili, kandi uvite ko natango kutya olya pambathana ngiini nUukwaniilwa waKalunga nenge nomumvo 1914.
Cameron: Jon, nokuli nomupolofeti Daniel ka li u uvu ko eityo lyaashoka a li a nwethwa mo a nyole!
Jon: Oshili?
Cameron: Eeno. Daniel 12:8, okwa ti: “Ondu uvu shoka a ti, ihe kanda li ndi uvite ko.”
Jon: Nani hangame awike. Aaye, ngashingeyi nda pepelelwa kashona.
Cameron: Uushili owo kutya, Daniel ka li u uvite ko molwaashoka kalya li natango ethimbo lyaKalunga aantu yu uve ko thiluthilu eityo lyomahunganeko ngoka ge li membo lyaDaniel. Ihe ngashingeyi pethimbo lyetu, otatu vulu oku ga uva ko.
Jon: Omolwashike to tile ngawo?
Cameron: Ndhindhilika shoka tatu lesha movelise ndjika tayi landula. Daniel 12:9 ota ti: ‘Oohapu ndhika odhi na okukala ooholekwa dha pungulwa, sigo ehulilo tali ya.’ Onkee ano, omahunganeko ngaka oga li owala tage ku uviwa ko nale, uuna ‘ehulilo lye ya,’ nenge tu tye, pethimbo lyehulilo. Ngaashi tatu ke shi kundathana pekonakonombimbeli lyetu, uunzapo awuhe otawu ulike kutya otu li ngashingeyi pethimbo ndyoka.c
Jon: Oto vulu nduno okuyelithila ndje ehunganeko lyaDaniel?
Cameron: Otandi ka kambadhala.
ONDJODHI YANEBUKADNEZZAR
Cameron: Nandi ku yelithile paufupi shoka omukwaniilwa Nebukadnezzar a mono mondjodhi ye. Opo nduno tatu kundathana kombinga yaashoka tayi ti.
Jon: OK.
Cameron: Mondjodhi, Nebukadnezzar okwa li a mono omuti omunenenene ngoka gwa li omuleeleeka gwa tsa megulu. Oku uvu omutumwa gwaKalunga a ti kutya omuti nagu kewe po. Ihe okwa ti kutya oshithindi nashi thigwe mo mevi. Omuti ogwa li tagu ka koka ishewe konima ‘yomathimbo gaheyeli.’d Tango ehunganeko ndika olya li tali popi omukwaniilwa Nebukadnezzar mwene. Nonando okwa li omukwaniilwa a tumbala, ngaashi naanaa omuti ngoka gwa li gwa tsa kegulu, okwa kala kee po we uule ‘womathimbo gaheyali.’ Mbela oto dhimbulukwa shoka sha li sha ningwa po?
Jon: Ahawe, itandi dhimbulukwa.
Cameron: Kapu na uupyakadhi. Ombiimbeli otayi ulike kutya Nebukadnezzar okwa li a kanitha oondunge dhe, sha yela kutya, uule womathimbo gaheyali, nenge tu tye, woomvula heyali. Pethimbo ndyoka, ka li ta vulu okupangela e li omukwaniilwa. Ihe pehulilo lyomathimbo gaheyali, Nebukadnezzar okwa li ishewe a mono oondunge dhe e ta tameke ishewe okupangela.e
Jon: OK, sigo oompaka otu li pamwe. Ihe mbela iinima ayihe mbika oya kwatathana ngiini nUukwaniilwa waKalunga nonomumvo 1914?
Cameron: Nandi ku yelithile paufupi, ehunganeko ndika oli na omagwanitho gopaali. Egwanitho lyotango olya li lya ningwa sho uukwaniilwa waNebukadnezzar wa yiwa moshipala. Egwanitho etiyali olya li lya kwatela mo okuyiwa moshipala kwepangelo lyaKalunga. Onkee ano, egwanitho ndika etiyali olyo lya kwatathana nUukwaniilwa waKalunga.
Jon: Owu shi shi ngiini kutya ehunganeko ndyoka oli na egwanitho etiyali li na ko nasha nUukwaniilwa waKalunga?
Cameron: Shotango, otu shi iwetele mehunganeko lyo lyene. Pakupopya kwaDaniel 4:17, ehunganeko olya li lya gandjwa opo ku tseyithilwe “aantu ayehe shaa mpoka kutya Kalunga gwokombandambanda oku na oonkondo okupangela uukwaniilwa auhe wopantu kombanda yevi note u pe ngoka ye mwene e mu hogolola.” Owa ndhindhilika ngaa uutumbulilo “uukwaniilwa auhe wopantu kombanda yevi”?
Jon: Eeno, owa ti “Kalunga gwokombandambanda oku na oonkondo okupangela uukwaniilwa auhe wopantu kombanda yevi.”
Cameron: Owu li mondjila. Onkee ovelise ndjoka otayi tu lombwele kutya ehunganeko ndika kali li owala kombinga yaNebukadnezzar. Olya kwatela mo wo “uukwaniilwa auhe wopantu kombanda yevi,” sha hala okutya, elelo lyaKalunga okupangela aantu. Naashoka osha yela lela uuna tatu tala koovelise adhihe ndhoka dha popya ehunganeko ndyoka.
Jon: Kandi uvite ko kaa.
EHUKU LYEMBO
Cameron: Membo lyOmbiimbeli lyaDaniel omwa popiwa oshinima sha faathana iikando oyindji. Iikando niikando olya popya kombinga yokudhikwa po kwUukwaniilwa waKalunga kohi yelelo lyOmwana, Jesus. Pashiholelwa, natu shune koontopolwa dhokonima. Kwathela ndje wu leshe Daniel 2:44, yelekanitha NW.
Jon: Eewa. Otayi ti: ‘Pomasiku gaakwaniilwa mbeyaka Kalunga nguka komegulu ota ka dhika uukwaniilwa mboka itaawu ka hula po nando nepangelo lyawo itali ka gandjwa koshigwana shilwe. Ihe owo otawu ka nyanyagula notawu ka teyagula omaukwaniilwa agehe noku ga hulitha po, ihe wo wene otawu ka kala sigo aluhe.’
Cameron: Tangi unene. Mbela sho to tala ovelise ndjika otayi popi Uukwaniilwa waKalunga?
Jon: Hmm. Kandi shi wo nawa kaa.
Cameron: Ndhindhilika kutya oya ti kutya Uukwaniilwa mbuka otawu “kala sigo aluhe.” Oshoshili shoka tashi popiwa kombinga yUukwaniilwa waKalunga, ihe mbela osho ngaa tatu vulu okutya kombinga yepangelo kehe lyopantu?
Jon: Ondi wete kutya hasho.
Cameron: Mpaka otapu landula ehunganeko lilwe membo lyaDaniel ndyoka tali popi kombinga yUukwaniilwa waKalunga. Ehunganeko ndyoka oli li muDaniel 7:13, 14, yelekanitha NW. Ehunganeko ndyoka olya popi kombinga yomupangeli ngoka a li te ke ya monakuyiwa lya ti: ‘Pomasiku gaaleli mboka Kalunga komegulu ota ka dhika po uukwaniilwa mboka kaawu na hulilo. Itawu ka sindika nando, ihe otawu ka yonagula po iilongo mbyoka ayihe, nowo wene otawu kala sigo aluhe.’ Mbela mehunganeko muka omu na oshinima we shi uva nale?
Jon: Omwa popiwa uukwaniilwa.
Cameron: Osho. Ihe kawu shi owala uukwaniilwa kehe. Ndhindhilika kutya ovelise ndjoka oya ti kutya Uukwaniilwa mbuka owa li tawu ka kala wu na oonkondo dhokupangela “aantu yomiigwana ayihe, yomomaludhi agehe noyomomalaka agehe.” Niitya yimwe, Uukwaniilwa mbuka owa li tawu ka pangela uuyuni awuhe.
Jon: Shoka inandi shi ndhindhilika nando, ihe owu li mondjila. Osho tayi ti lela.
Cameron: Ndhindhilika wo shoka ehunganeko tali ti: ‘Uukwaniilwa we itawu ka hula po nando nepangelo lye itali ka gandjwa koshigwana shilwe.’ Oohapu ndhoka odha fa ehunganeko ndi twa lesha muDaniel 2:44, hasho mbela?
Jon: Osho.
Cameron: Natu endulule paufupi shoka twa kundathana. Ehunganeko ndyoka li li montopolwa onti-4 yaDaniel olya li lya gandjwa, opo aantu ya tseye kutya “Kalunga gwokombandambanda oku na oonkondo okupangela uukwaniilwa auhe wopantu kombanda yevi.” Oohapu ndhika otadhi ulike sha yela kutya ehunganeko ndyoka oli na egwanitho enene li vulithe owala ndyoka lya kwatela mo Nebukadnezzar. Membo lyaDaniel otatu adha mo omahunganeko kombinga yokudhikwa po kUukwaniilwa waKalunga tawu lelwa kOmwana. Mbela sho to tala oshi li ngaa pandunge okuthika pehulithodhiladhilo kutya ehunganeko ndika li li montopolwa onti-4 yaDaniel olya kwatathana nUukwaniilwa waKalunga?
Jon: Ondi wete kutya oshi li pandunge. Ihe sigo oompaka kandi wete kutya osha kwatathana ngiini no-1914.
‘NAPU PITE OMATHIMBO GAHEYALI’
Cameron: Natu shune komukwaniilwa Nebukadnezzar. Megwanitho lyotango lyehunganeko okwa li ta thanekwa komuti. Elelo lye olya li lya yiwa moshipala sho omuti gwa kewa po e tagu kala ngaaka uule womathimbo gaheyali, ano sho a kanitha oondunge dhe uule wethimbo lyontumba. Ethimbo ndyoka lyomathimbo gaheyali olya li lya hulu sho Nebukadnezzar a shunithilwa oondunge dhe e ta shuna koshipundi. Megwanitho etiyali lyehunganeko, epangelo lyaKalunga olya li tali ka yiwa moshipala uule wethimbo lyontumba, ihe hamolwaashoka Kalunga a nyengwa.
Jon: Kandi uvite ko kaa.
Cameron: Pethimbo lyOmbiimbeli, aakwaniilwa yaIsraeli mboka ya li ya pangele muJerusalem okwa tiwa kutya oya li haya kuutumba ‘koshipangelapundi shaJehova.’f Oya li haya kalele po Kalunga mokuwilika oshigwana she. Onkee ano, elelo lyaakwaniilwa mboka olya li elelo lyaKalunga. Ihe mokweendela ko kwethimbo, oyendji yomaakwaniilwa mboka kaya li ya vulika kuKalunga naapangelwa yawo oya landula oshiholelwa shawo oshiwinayi. Omolwokwaavulika kwAaisraeli, Kalunga okwa li e etha ya sindike kAababilonia mo-607 K.E.N. Okuza pethimbo ndyoka, muJerusalem inamu kala we aakwaniilwa yelile po Jehova. Meityo ndyoka, epangelo lyaKalunga olya li lya yiwa moshipala. Otu li pamwe ngaa ndishi?
Jon: Ando ngaa.
Cameron: Ano mo-607 K.E.N. omathimbo gaheyali oga li ga tameke, nenge ethimbo ndyoka elelo lyaKalunga lya li tali ka yiwa moshipala. Pehulilo lyomathimbo gaheyali, Kalunga okwa li ta ka langeka po omupangeli omupe opo e Mu kalele po, oshikando shika, omuntu gulwe megulu. Mpoka opo omahunganeko ngeyaka twa lesha muDaniel ga li taga ka gwanithwa. Onkee epulo olyo nduno kutya, omathimbo gaheyali oga li ga hulu uunake? Ngele otatu vulu okuyamukula epulo ndyoka, otatu ka tseya nduno kutya Uukwaniilwa waKalunga owa li wa tameke okupangela uunake.
Jon: OK. Andiya ndi tengeneke, omathimbo gaheyali oga li ga hulu mo-1914 pamwe?
Cameron: Osho naanaa. Owu uvite ko.
Jon: Ihe shoka otu shi shi ngiini?
Cameron: Pethimbo lyuukalele we kombanda yevi, Jesus okwa li u ulike kutya omathimbo gaheyali inaga hula natango.g Onkee oge na okukala ge li ethimbo ele lela. Omathimbo gaheyali oga li ga tameke oomvula omathele manga Jesus inee ya kombanda yevi, noga li ga tsikile sigo okonima yethimbo lyontumba sho a shuna megulu. Dhimbulukwa wo kutya omahunganeko ngoka ge li muDaniel kaga li tage ku uviwa ko sigo ‘ehulilo lye ya,’ nenge tu tye, ethimbo lyehulilo.h Shihokitha, pehulilo lyomimvo dho-1800 nasha, aakonakoni yOmbiimbeli ye na omitima omiwanawa oya li yi inyengithwa ya konakone oshinima shika nosho wo omahunganeko galwe nuukeka. Oya li ya tameke okutseya kutya omathimbo gaheyali oga li taga ka hula mo-1914. Okuza mpoka iiningwanima iinene yomuuyuni oyu ulike kutya 1914 ogwa li shili omumvo ngoka Uukwaniilwa waKalunga wa tameke okupangela megulu. Momumvo moka omo uuyuni mbuka wa li wa yi momasiku gahugunina, nenge methimbo lyehulilo. Ngashingeyi ondi wete kutya owa mona uuyelele owindji okudhiladhila kuwo . . .
Jon: Eeno. Otandi ka lesha lela uuyelele mbuka ishewe,opo ndi wu uve ko nawa.
Cameron: Ino kala nomaipulo ogendji. Osha li sha pula ndje ethimbo, opo ndi tseye nkene uuyelele mboka wa pambathana. Ondi inekela oonkundathana dhetu odhe ku kwathela wu mone kutya Oonzapo dhaJehova ohadhi kala dha kankamekela omalongo gadho kOmbiimbeli kombinga yUukwaniilwa.
Jon: Oshoshili. Ohandi kumithwa aluhe kunkene hamu kala mwa kankamekela omalongo geni kOmbiimbeli.
Cameron: Nondi wete kutya nangoye owa hala okukala wu li ngaaka. Ngaashi nda popi, uuyelele mbuka owundji okudhiladhila kuwo poshikando. Otashi vulika wu na natango omapulo. Pashiholelwa, otwa mona kutya omathimbo gaheyali oga pambathana nUukwaniilwa waKalunga nonokutya owa li wa tameke okupangela mo-607 K.E.N. Ihe otu shi shi ngiini lela kutya omathimbo ngaka gaheyali oga li ga hulu mo-1914?i
Jon: Eeno, otandi ipula kombinga yasho.
Cameron: Ombiimbeli yo yene otayi tu kwathele tu mone kutya omathimbo gaheyali oge thike peni lela. Mbela ino hala tu kundathane uuyelele mboka oshikando tashi landula?
Jon: Omadhiladhilo omawanawa ngo.
Mbela opu na oshikundathanwa shopaMbiimbeli shoka ho ipula nasho? Mbela oho kala wa hala okuuva oshindji nenge to ipula kombinga yomalongo nenge yiinima yopalongelokalunga mbyoka hayi ningwa kOonzapo dhaJehova? Ngele osho, ino ongaonga okupula gumwe gwomOonzapo dhaJehova. Ota ka kala a nyanyukwa oku shi kundathana nangoye.j
a Okupitila mekonakono lyoshali lyopegumbo, Oonzapo dhaJehova ohadhi kundathana naantu pandjigilile kombinga yOmbiimbeli.
b Omayeletumbulo 2:3-5.
c Tala ontopolwa 9 membo Omalongo gashili gOmbiimbeli ogeni naanaa? lya nyanyangidhwa kOonzapo dhaJehova. Oli li wo ko-www.jw.org/ng.
d Daniel 4:13-17, yelekanitha NW.
e Daniel 4:20-36.
f 1 Ondjalulo 29:23.
g Mehunganeko lye kombinga yomasiku gahugunina, Jesus okwa ti: “Aapagani otaa ka lyatagula Jerusalem [shoka sha li tashi thaneke epangelo lyaKalunga], sigo ethimbo lyawo lya hulu po.” (Lukas 21:24) Onkee okuyiwa moshipala kwepangelo lyaKalunga okwa li natango miilonga pethimbo lyaJesus nokwa li taku ka tsikila sigo opethimbo lyehulilo.
h Daniel 12:9.
i Tala pepandja 215-218 membo Omalongo gashili gOmbiimbeli ogeni naanaa? lya nyanyangidhwa kOonzapo dhaJehova. Oli li wo ko-www.jw.org/ng.
j Oshitopolwa tashi landula shomiitopolwa mbika ya pambathana otashi ka gandja uuyelele owindji kombinga yomathimbo gaheyali.