Oohapu dhaJehova odhi na omwenyo
Omanenedhiladhilo okuza membo lyaJesaja ontopolwa 36:1–66:24
JESAJA okwa li a longo oshilonga she nuudhiginini e li omupolofeti. Oohapu ndhoka a li a popi tadhi pangula uukwaniilwa womazimo omulongo gaIsraeli odha gwanithwa nale. Ngashingeyi oku na natango oohapu tadhi popi kombinga yonakuyiwa yaJerusalem.
Oshilando Jerusalem osha li tashi ka hanagulwa po naakalimo yasho oya li taya ka falwa muupongekwa. Ihe nando ongaaka, kasha li tashi ka kala ombuga sigo aluhe. Konima yethimbo, elongelokalunga lyashili olya li tali ka tungululwa. Ndika olyo etumwalaka lya simana lyaJesaja ontopolwa 36:1–66:24.a Otatu ka mona uuwanawa mokukonakona shoka tashi popiwa moontopolwa ndhika, molwaashoka ogendji gomomahunganeko ngoka ge li mo otaga gwanithwa unene pethimbo lyetu nenge otaga ka gwanithwa monakuyiwa yi li popepi. Oshitopolwa shika shembo lyaJesaja oshi na wo omahunganeko ga tuntula ge na ko nasha naMesiasa.
“TALA, OMASIKU TAGE YA”
(Jesaja 36:1–39:8)
Momumvo omuti-14 gwepangelo lyomukwaniilwa Hiskija (732 K.E.N.), Aayassur oya li ya ponokele Juda. Jehova okwa li u uvaneke kutya ota ka gamena Jerusalem. Etilitho lyokuponokelwa huka olya li lya hulu po sho omuyengeli gwaJehova a li a dhipaga aakwiita yaAssur ye li 185 000 oye awike.
Hiskija okwa li a kwatwa kuuvu. Jehova okwa li a yamukula egalikano lye nokwe mu aludha e te mu gwedhele ko konkalamwenyo ye oomvula 15. Sho omukwaniilwa gwaBabilonia a li a tumu aatumwa ya ka popithe Hiskija, Hiskija ina katuka pandunge nokwa li e yu ulukile omaliko ge agehe. Jesaja okwa li a fala etumwalaka lyaJehova kuHiskija tali ti: “Tala, omasiku otage ya, shaashoka u shi na muuwa woye, nookuku ya pungulila mo sigo nena, otashi ka faalelwa kuBabel.” (Jesaja 39:5, 6, OB-1954) Konima sho pwa piti oomvula 100 nasha, ehunganeko ndika olya li lya gwanithwa.
Iiyilongomwa kutse:
36:2, 3, 22. Nonando Shebna okwa li a kuthwa miilonga yuuyakuli, okwa li a pitikwa opo a tsikile miilonga yomukwaniilwa e li amushanga ta kwathele ngoka e mu landula. (Jesaja 22:15, 19) Ngele otwa kuthwa pondondo yoshinakugwanithwa mehangano lyaJehova omolwetompelo lyontumba, mbela katu na okutsikila nokulongela Kalunga pondondo kehe ndjoka ta pitike?
37:1, 14, 15; 38:1, 2. Ngele tu li muudhigu, oshi li pandunge okugalikana kuJehova nokukala twi inekela muye thiluthilu.
37:15-20; 38:2, 3. Sho Jerusalem sha li pokuponokelwa kAayassur, Hiskija okwa li ti ipula unene nokusindwa kwasho hoka kwa li taku ka shekitha edhina lyaJehova. Sho Hiskija a li a mono kutya omukithi gwe ogwa li tagu mu fala meso, ka li i ipula owala shi na ko nasha naye mwene. Shoka a li ti ipula nasho unene osha li molwaashoka a li ta ka sa po kaapu na ngoka te mu landula muukwaniilwa a za mezimo lyaDavid. Okwa li wo ti ipula kutya olye e na okukwatela komeho olugodhi oku ka kondjitha Aayassur. Ngaashi Hiskija, natse natu tale ko okuyapulwa kwedhina lyaJehova nosho wo okugwanithwa kwelalakano lye ku li kwa simanenena ku vule ehupitho lyetu.
38:9-20. Eimbilo ndika lyaHiskija otali tu longo kutya kapu na sha shilwe sha simanenena monkalamwenyo shi vulithe okukala tatu tanga Jehova.
“JERUSALEM NASHI TUNGULULWE”
(Jesaja 40:1–59:21)
Nziya konima owala sho Jesaja a li a hunganeke ehanagulo lyaJerusalem nosho wo kutya aakalimo yasho otaya ka ya muupongekwa muBabilonia, okwa li wo a hunganeke kombinga yetungululo lyasho. (Jesaja 40:1, 2) Jesaja 44:28 ota ti: “Jerusalem nashi tungululwe.” Iimenka yaBabilonia oyi na okutsilikwa ngaashi “omitsalo.” (Jesaja 46:1) Babilonia osha li tashi ka hanagulwa po. Ayihe mbyoka oya li ya gwanithwa konima yomathelemimvo gaali.
Aapiya yaJehova otaya ka ninga “uuyelele waapagani.” (Jesaja 49:6) “Egulu” ndyoka tali thaneke aapangeli yaBabilonia otali ka “kagunyuka po lya fa olwithi,” naapangelwa yalyo otaya “ka sa po ya fa oondhi” ihe ‘omukadhona onkwatwa Sioni ote ki idhitulula omalyenge mothingo ye.’ (Jesaja 51:6; 52:2) Jehova mboka taye ya kuye notaya pulakene kuye ote ya lombwele ta ti: “Otandi ka hangana nane ehangano lyaaluhe notandi mu pe omayambeko ngeyaka ndu uvanekele David.” (Jesaja 55:3) Ngele tatu kala metsokumwe niitegelelwa yaKalunga yuuyuuki otatu ka mona ‘enyanyu ndyoka tali zi moku mu longela.’ (Jesaja 58:14) Mepingathano naashika, oondjo dhoshigwana odhe ‘shi yoolola kuKalunga kasho.’—Jesaja 59:2.
Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:
40:27, 28 (OB-1954)—Omolwashike Israeli a li a ti: “Ondjila yandje ya holekwa Omuwa, nokuuthwa kwandje taku pitilile Omuwa pombambo”? Yamwe yomAajuda mboka ya li muBabilonia otashi vulika ya li ye wete kutya okwaahenuuyuki hoka ya li taya hepekelwa okwa li kwa holekwa Jehova nenge kee ku wete. Oya li ya dhimbulukithwa kutya Babilonia kasha li nando oshinankondo shi vule Omushiti gwevi, ngoka ihaa vulwa ye iha loloka.
43:18-21 (OB-1954)—Omolwashike mboka ya li ya galuka muupongekwa ya li ya lombwelwa kutya ‘inaya dhimbulukwa iinima iikulu yonale’? Shika kasha li tashi ti kutya oye na okudhimbwa iilonga yehupitho mbyoka Jehova a longa nale. Pehala lyaashono, Jehova okwa li a hala ye mu tange ‘omolwoshinima shoka oshipe’ a li te ke ya ningila, ngaashi olweendo lwawo lwa gamenwa lwokushuna kuJerusalem tashi vulika sho e ya kwatele komeho mondjila yu ukilila okupita mombuga. “Engathithi” nenge ongundu onene yaantu mboka “ya piti momahepeko ngoka omanene” nenge muudhigu uunene otaya ka kala wo ye na omatompelo omape nogopaumwene gokusimaneka Jehova.—Ehololo 7:9, 14.
49:6—Ongiini Mesiasa e li “uuyelele waapagani” nonando sho a li kombanda yevi okwa li owala u uvithile oyanamati yaIsraeli? Shika osho shi li ngaaka omolwiilonga mbyoka ya li ya longwa kaalongwa ye konima yeso lye. Ombiimbeli otayi ulike kutya Jesaja 49:6 ota popi wo shi na ko nasha naalongwa ye. (Iilonga 13:46, 47) Nena Aakriste aagwayekwa mboka taya kwathelwa kongundu onene ndjoka tayi longele Kalunga oye li “uuyelele waapagani” molwaashoka otaya gandja uuyelele kaantu sigo ‘okooha dhuuyuni.’—Mateus 24:14; 28:19, 20.
53:10 (OB-1954)—Omondunge yini sha li sho opalela Jehova okunyanyagula Omwana? Osha li she ehameke Jehova ngoka e li Kalunga e na ondjaalela nohenda okutala Omwana ta mono iihuna. Nonando ongaaka, osha li sho opalela Jehova sho Jesus a vulika nehalo ewanawa nosho wo uuwanawa auhe mboka we etelwa aantu okupitila mokumona iihuna nokeso lyaJesus.—Omayeletumbulo 27:11; Jesaja 63:9.
53:11 (OB-1954)—Mbela ontseyo ndjoka okupitila muyo Mesiasa ta ka ‘uthila oyendji uuyuuki’ oshike? Ndjika oyo ontseyo ndjoka Jesus a li a mono sho e ya kombanda yevi, naashono a li a ningi omuntu nokuhepekwa shaahe li pauyuuki sigo omeso. (Aahebeli 4:15) Ano okwa li a gandja ekuliloyambo ndyoka lya li lya pumbiwa okukwathela Aakriste aagwayekwa nongundu onene ya kale aayuuki koshipala shaKalunga.—Aaroma 5:19; Jakob 2:23, 25.
56:6—Oolye ye li “aakwiilongo” nomomikalo dhini ye li taya “dhiginine ehangano [lyaJehova] nawa”? “Aakwiilongo” oyo “oonzi dhilwe” dhaJesus. (Johannes 10:16, OB-1954) Ohadhi dhiginine ehangano epe molwaashoka ohadhi vulika koompango dhi na ko nasha nalyo, nohadhi longele kumwe naanaa nomalongekidho ngoka ga ningwa okupitila mulyo, ohadhi li wo iikulya yopambepo ngaashi owala Aakriste aagwayekwa nohadhi ya yambidhidha miilonga yokuuvitha onkundana yUukwaniilwa noyokuninga aantu aalongwa.
Iiyilongomwa kutse:
40:10-14, 26, 28. Jehova oku na oonkondo nomunambili, oku li omunankondoawike nomunawino a shiga ko lela, ye omunandunge kaaku na we shi vulithe pwaashoka tatu vulu okudhiladhila.
40:17, 23; 41:29; 44:9; 59:4. Omahangano gopapolotika niimenka kayi na “oshilonga” shasha. Oku yi inekela itaku kwatha nando.
42:18, 19; 43:8. Ngele tatu thithikilile Oohapu dhaKalunga dha nyolwa nokutinda okupulakena omayele ge okupitila ‘momupiya omudhiginini nomunandunge,’ nena otu li aaposi noombolo dhopambepo.—Mateus 24:45, KB.
43:25. Jehova oha dhimi po omayonagulo omolwe mwene. Okumanguluka kwetu muupika wuulunde neso nokumona omwenyo inaku simana ngaashi okuyapulwa kwedhina lyaJehova.
44:8. Otu na eyambidhidho lyaJehova ngoka e li a kola ngaashi emanya. Katu na okukala nando twa tila okugandja uunzapo kutya oye Kalunga.—2 Samuel 22:31, 32.
44:18-20. Okulongela iimenka otaku ulike kutya omutima ogwa yonuuka. Kapu na sha shi na okutulwa pehala lyaJehova momitima dhetu.
46:10, 11. Molwaashoka Jehova oha vulu okuninga ‘omadhiladhilo ge kaaga gwile pevi,’ sha hala okutya, okugwanitha elalakano lye, otashi ulike nopwaahe na omalimbililo kutya oye Kalunga.
48:17, 18; 57:19-21. Ngele tatu kongo ehupitho kuJehova, e tatu hedha kuye nokupulakena kiipango ye, ombili yetu otayi ka kala oyindji ya fa omulonga tagu tondoka omeya nokulonga uuyuuki kwetu otaku ka kala okundji kwa fa omakuthikuthi gomefuta. Mboka ihaaya pulakene kOohapu dhaKalunga oya fa “efuta lya tukuluka.” Kaye na nando ombili.
52:5, 6. Aababilonia oya li ye ya pehulithodhiladhilo lya puka kutya Kalunga kashili ke na oonkondo. Kaya li ye shi dhimbulula kutya Jehova okwa li inaa nyanyukilwa oshigwana she shaIsraeli omolwaashono e shi etha shi ye muupongekwa. Uuna yalwe taya mono uupyakadhi, oshi li pandunge kaatu thike pehulithodhiladhilo lya puka kutya oshike she u etitha.
52:7-9; 55:12, 13. Otu na nokuli omatompelo gatatu gokukutha ombinga nenyanyu miilonga yokuuvitha onkundana yUukwaniilwa noyokuninga aantu aalongwa. Oompadhi dhetu odhi li dho opala kwaamboka yi ifupipika noye na ondjala yopambepo. Otu wete Jehova “oshipala noshipala,” shoka tashi ti kutya otu na ekwatathano lyopothingo naye. Otu li wo tatu nyanyukilwa ehepuluko lyopambepo.
52:11, 12. Opo tu kale twa gwana ‘okuhumbata iiyuma yOMUWA,’ mbyoka yi li omasiloshimpwiyu omolwiilonga ye iiyapuki, otu na okukala twa yogoka pambepo nopamikalo.
58:1-14. Ngele okuulika kwetu etilokalunga nuuyuuki oku li paihelele, oku li osima yowala. Aalongelikalunga yashili oye na okuulika etilokalunga lyawo tali zi komutima nohole yawo yuumwayinathana miilonga yawo.—Johannes 13:35; 2 Petrus 3:11.
59:15b-19. Jehova iinima mbyoka tayi ningwa kaantu oku yi wete note ke yi katukila onkatu pethimbo lye.
JERUSALEM OTASHI “KA NINGA OSHISHANI SHEADHIMO”
(Jesaja 60:1–66:24)
Jesaja 60:1 ota popi etungululo lyelongelokalunga lyashili methimbo lyonale nolyongashingeyi, ta ti: “Thikama, yela, oshoka uuyelele woye owa holoka, neadhimo lyOMUWA otali ku tayimine noonte dhalyo.” Sioni nenge Jerusalem ota “ka ninga oshishani sheadhimo moshikaha shOMUWA.”—Jesaja 62:3.
Jesaja okwa li a galikana Jehova omolwaantu yomoshilongo she mboka ya li taye ki iyela ombedhi pethimbo lyuupongekwa wawo muBabilonia. (Jesaja 63:15–64:12) Konima sho omupolofeti a li a ningi ekondjithathano pokati kaapiya yashili naamboka yiifundja, okwa li a popi nkene Jehova a li ta ka yambeka mboka taye mu longele.—Jesaja 65:1–66:24.
Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:
61:8, 9 (Yelekanitha OB-1954.)—“Ehangano lyaaluhe” oshike, noolye “oluvalo”? Ndika olyo ehangano epe ndyoka Jehova a ninga nAakriste aagwayekwa. “Oluvalo” olwo “oonzi dhilwe” nenge omamiliyona ngoka taga pulakene ketumwalaka lyawo.—Johannes 10:16, OB-1954.
63:5—Ongiini ondjahi yaKalunga hayi mu koleke? Kalunga iha geye sha pitilila, oshoka okugeya kwe oku li pauyuuki. Ondjahi ye ohayi mu koleke nohayi mu inyengitha a pangule shi li pauyuuki.
Iiyilongomwa kutse:
64:6. Aantu inaaya gwanenena itaya vulu okwiihupitha yo yene. Ngele tashi ya pokuukitha shoka ya ninga epuko, iilonga yawo yuuyuuki kayi na ongushu yasha noyi vulike konguwo ya kaka.—Aaroma 3:23, 24.
65:13, 14. Jehova oha yambeke aapiya ye mboka aadhiginini, nohe ya gwanithile po thiluthilu oompumbwe dhawo dhopambepo.
66:3-5. Jehova oku tonde iihelele.
“Nyanyukweni nokuligola pombanda”
Ehunganeko lyokutungulula elongelokalunga lyashili kalya li tuu lihekeleka kAajuda aadhiginini mboka ya li muupongekwa muBabilonia! Jehova okwa ti: “Nyanyukweni nokuligola pombanda omolwaayihe mbyoka tandi yi shiti. Otandi shiti Jerusalem shi ninge oshilando shenyanyu, naantu yasho otaa ka kala ye na elago.”—Jesaja 65:18.
Tse wo otu li pethimbo lyomilema dha siikila evi nuuluudhe thokothoko iigwana. (Jesaja 60:2) Otu li ‘momathimbo omadhigu.’ (2 Timoteus 3:1) Onkee ano, etumwalaka lyaJehova lyehupitho ndyoka li li membo lyOmbiimbeli lyaJesaja oli li eladhipiko enene kutse.—Aahebeli 4:12.
[Enyolo lyopevi]
a Kombinga yoonkundathana dhaJesaja ontopolwa 1:1–35:10, tala oshipalanyolo “Oohapu dhaJehova odhi na omwenyo—Omanenedhiladhilo okuza membo lyaJesaja ontopolwa 1:1–35:10” mOshungonangelo ye 1 Maalitsa 2007.
[Ethano pepandja 4]
Mbela ou shi kutya onetompelo enene lyashike Hiskija a li a galikana ya hupithwe miikaha yAayassur?
[Ethano pepandja 7]
“Oompadhi odho opala ngiini dhaangoka te ya ta zi koondundu te eta onkundana ombwanawa!”