ONDJOKONONA
Onda ningi omutumwa, nonando onda li ndi na oohoni
SHO nda li okanona, onda li ndi na oohoni nuumbanda wokutila aantu. Ihe mokweendela ko kwethimbo, Jehova okwa kwathela ndje ndi kale ndi hole aantu, nondi ninge omutumwa. Ngiini mbela? Shotango, okwa kwathela ndje okupitila moshiholelwa oshiwanawa shatate. Oshitiyali, okwa kwathela ndje okupitila moshiholelwa shomumwamemekadhona gwomimvo omulongo nasha. Nolwanima, okupitila moohapu dhohenda nodha hogololekeka dhomusamane gwandje. Nandi mu kuthile ko kashona kondjokonona yandje.
Onda valelwa moVienna, moAustria, mo 1951, kaavali Aakatoolika. Onda li ndi na oohoni, ihe onda li ndi itaala muKalunga, nohandi galikana olundji. Sho ndi na omimvo omugoyi, tate okwa tameke okukonakona Ombiimbeli nOombangi dhaJehova, nolwanima meme naye okwa tameke okukonakona.
Ndi li nomumwamemekadhona, Elisabeth (ndi li kolumoho)
Nziya konima yaashoka, otwa tameke okukala hatu gongala megongalo lyedhina Döbling, li li moVienna. Otwa kala hatu ningi iinima oyindji pamwe, tu li uukwanegumbo. Otwa li hatu lesha nokukonakona Ombiimbeli, hatu yi kokugongala, notwa li hatu iyamba tu kwathele piigongi. Sho nda li okanona, tate okwa kwathela ndje ndi kale ndi na ohole yomuule yokuhola Jehova. Tate okwa kala aluhe ha galikana, opo ngame nomumwamemekadhona tu ninge aakokolindjila. Ihe nonando ongawo, ndyoka halyo lya li elalakano lyandje.
TANDI TAMEKE IILONGA YETHIMBO LYU UDHA
Onda ninginithwa mo 1965, sho nda li ndi na omimvo 14. Ihe onda li handi mono oshidhigu okuuvithila aantu mboka kaandi shi. Onda li wo handi kondjo nomaiyuvo gokukala ndi uvite kutya aagundjuka ooyakwetu oye li hwepo ye vule ndje, nonda li handi kala nda hala okupandika kuyo. Konima sho nda ninginithwa, onda tameke okupanga uukuume naamboka ihaaya longele Jehova. Nonando onda li nda panda eendathano ndyoka, eiyuvo lyandje olya li hali nyenyetele ndje, molwaashoka ondi shi kutya kandi na okukala ethimbo olindji naantu mboka ihaaya longele Jehova. Ihe kanda li ndi na oonkondo dhokuninga omalunduluko. Mbela oshike sha kwathela ndje?
Ondi ilonga oshindji kuDorothée (ndi li kolumoho)
Pethimbo ndyono, megongalo lyetu omwa tembukile okakadhona komimvo 16, kedhina Dorothée. Onda li nda kumwa okumona nkene Dorothée e na uulaadhi wokuuvitha egumbo negumbo. Ongame nda li omukuluntu kuye, ihe kanda li naanaa handi kutha ombinga miilonga yokuuvitha pandjigilile. Ondi ipopile nda ti: ‘Aavali yandje Oombangi dhaJehova, ihe yaandja Dorothée kaye li moshili. Oha kala nameme gwe ngoka ta ehama, ihe aluhe oha yi miilonga yokuuvitha.’ Oshiholelwa she oshi inyengitha ndje ndi ningile Jehova oshindji. Nziya konima yaashoka, ngame naDorothée otwa tameke okukokola ondjila pamwe. Petameko, otwa li twa kutha uukwathelikokolindjila, mboka nale wa li hawu ithanwa uukokolindjila womomafudho, nolwanima otwa ningi aakokolindjila yondjigilile. Molwaashoka Dorothée okwa li e hole iilonga yokuuvitha noonkondo, nangame onda tameke okukala ndi yi hole. Okwa kwathela ndje ndi tameke ekonakonombiimbeli lyandje lyotango. Mokweendela ko kwethimbo, osha ningi oshipu kungame okuuvithila aantu momagumbo, momapandaanda nosho wo pomahala galwe.
Omumvo ngoka nda tameke uukokolindjila wondjigilile, megongalo lyetu omwa li mwa tembukile omumwatate gwokoAustria, gwedhina Heinz. Okwi ilongo oshili sho a li koKanada, hoka a li a ka talela po omumwayinamati, ngoka e li Ombangi yaJehova. Heinz okwa li a tuminwa kegongalo lyetu moVienna, e li omukokolindjila i ikalekelwa. Onda li nde mu hokwa okuza owala sho nde mu mono. Ihe okwa li a hala okuninga omutumwa, omanga ngame kanda li nda hala okuya miilonga yuutumwa. Onkee petameko, kanda li nde mu ulukile kutya onde mu hokwa. Nonando ongawo, lwanima ngame naHeinz, otwa tameke okweendelathana notwa hokana, e tatu tameke okukokola ondjila pamwe moAustria.
TANDI ITULILE PO ELALAKANO LYOKUNINGA OMUTUMWA
Heinz okwa li ha lombwele ndje olundji kutya okwa hala okuninga omutumwa. Nonando ka li ha thiminike ndje, okwa ningitha ndje ndi dhiladhile kombinga yuutumwa, mokupula ndje omapulo ngaashi: “Molwaashoka katu na aanona, mbela itatu vulu okulonga oshindji miilonga yaJehova?” Onda li nda tila okuninga omutumwa, oshoka onda li ndi na oohoni. Odhoshili kutya onda li omukokolindjila, ihe oshinakugwanithwa shuutumwa osha li tashi monika oshidhigu kungame. Nonando ongawo, Heinz ka li a etha po okupopya kombinga yelalakano ndyoka. Okwa li wo a ladhipike ndje ndi gandje eitulomo kokukala ndi na ko nasha naantu, pehala lyokugandja eitulomo kungame mwene. Omayele ge oga kwathela ndje noonkondo.
Heinz ta kwatele komeho ekonakono lyOshungolangelo m̀egongalo eshona lyelaka lyOshiyugoslavia, moSalzburg, moAustria, mo 1974
Mokweendela ko kwethimbo, onda kwatwa kehalo lyokuya miilonga yuutumwa, notwa udhithile kOsikola yaGilead. Ihe omumwatate ngoka a li omupiya gwoshitayimbelewa, okwa li a ningi eetopo kutya tango nandi hwepopaleke Oshiingilisa shandje. Konima yomimvo ndatu, sho nda kala tandi ilongo Oshiingilisa, otwa li twa kumwa sho twa tuminwa kegongalo lyelaka lyOshiserbo-Croatia, moSalzburg, moAustria. Otwa kala tatu longo moshitopolwa shoka uule womimvo heyali, mwa kwatelwa nomumvo gumwe ngoka twa li miilonga yuutonatelishikandjo. Elaka lyOshiserbo-Croatia olya li edhigu, ihe otwa li tu na aakonakonimbiimbeli oyendji.
Lwanima, mo 1979, otwa lombwelwa tu ye kefudho koBulgaria. Iilonga yokuuvitha oya li yi indikwa moshilongo shoka. Onkee sho twa yi ko, inatu vula okuuvithila nando omuntu gumwe. Ihe otwa li twa faalele meholamo iileshomwa koshilongo hoka, ya ningwa iishona, yaamwameme yatano mboka ya li haya zi moshilandopangelo shedhina Sofia. Onda li lela nda tila, ihe Jehova okwa li a kwathele ndje ndi gwanithe po oshinakugwanithwa shoka shituntula. Okumona uulaadhi waamwameme mboka nosho wo enyanyu ndyoka ya li ye na, nonando ethimbo kehe oya li taya vulu okutulwa mondholongo, osha li sha kwathele ndje ndi longe ngaashi tandi vulu mukehe shimwe shoka ehangano lyaJehova tali pula ndje ndi ninge.
Mokweendela ko kwethimbo, otwa udhithile ishewe koGilead, noshikando shino otwa li twa taambwa. Otwa li tu shi ootundi otadhi ka ningwa mOshiingilisa moAmerika. Ihe muNovomba 1981, ootundi dhOsikola yaGilead odha li wo dha tameke okuningilwa koshitayimbelewa shomoWiesbaden, moNdowishi. Onkee otwa hiti osikola ndjoka melaka lyOshindowishi, ndyoka lya li epu kungame okuuva ko. Mbela otwa li tatu ka tuminwa peni?
TATU LONGO MOSHILONGO SHA DHENGWA SHA LILA KIITA
Otwa li twa tuminwa koKenya. Ihe aamwatate yokoshitayimbelewa shaKenya, oya li ye tu pula ngele otu na ehalo lyoku ka longa koshishiindalongo Uganda. Omimvo dhi vulithe pomulongo dha tetekele, epangelo lyaUganda olya li lya umbwa ko koshipundi ketangakwiita, ndyoka lya li tali wilikwa kondjayi yedhina Idi Amin. Omimvo dha ka landula ko, kohi yepangelo lyaIdi Amin lyuukayamukulwa, aantu omayovi oya li ya dhipagwa, nomamiliyona oya li taya mono iihuna. Lwanima, mo 1979, epangelo lyaUganda olya li natango lya umbwa ko koshipundi. Otashi vulika mu uvite ko kutya omolwashike nda li nda tila okuya koshilongo shoka sha dhengwa sha lila kiita. Ihe Osikola yaGilead oya li ye tu kwathele tu kale twi inekela muJehova. Onkee otwa li twa zimine okuya koshilongo shoka.
Onkalamwenyo moUganda oya li ondhigu. Heinz okwa hokolola kombinga yonkalo ndjoka membo 2010 Yearbook (embo lyokomumvo lyomo 2010) a ti: “Iipumbiwa oyindji . . . ngaashi omeya nosho wo omakwatathano gopangodhi, kaya li po we. . . Okuyaha aantu noku ya yuga iinima yawo, unene tuu uusiku, okwa li apuhe. . . Kehe gumwe okwa li ha kala megumbo ta galikana lwiikando, e na einekelo kutya maandjawo itamu iteyele aantu uusiku.” Nonando opwa li omashongo ngoka, aamwatate moUganda oya tsikile okukala ye na eitaalo lya kola.
Tu li megumbo, tatu teleke noyaandja Waiswa
Mo 1982, ngame naHeinz otwa thiki moKampala, moshilandopangelo shaUganda. Uule womimvo ntano dhotango, otwa kala hatu zi megumbo lyooSam naChristina Waiswa, pamwe naanona yawo yatano naapambele yane. Omumwatate nomumwameme Waiswa nosho wo yaandjawo, olundji oya li owala haya li lumwe mesiku, ihe oya li aluhe ya hala okutopolelathana natse okashona hoka ye na. Sho twa kala maandjaWaiswa, tse naHeinz otwi ilongo iiyilongomwa ya simana, mbyoka ye tu kwathela miilonga yuutumwa. Pashiholelwa, otwi ilonga okukwata nawa omeya, mokukala hatu longitha owala omeya omashona uuna tatu iyogo, nomeya ngoka twi iyoga nago ohatu ga longitha kokandjugo. Mo 1983, tse naHeinz otwa li twa mono egumbo lyetu yene, li li pehala lya gamenwa, moKampala.
Otwa kala tu hole lela iilonga yokuuvitha. Pashiholelwa, momwedhi gumwe otwa li hatu gandja iifo yi vulithe po 4 000. Ihe shoka sha li oshiwanawa unene, okumona aantu taya taamba ko oshili. Oya li ya simaneka Kalunga, noya li ye hole okupopya kombinga yOmbiimbeli. Tse naHeinz, kehe gumwe okwa li e na aakonakoni 10 sigo 15 lwaampono. Otwa li hatu ilongo oshindji kaakonakoni yetu. Pashiholelwa, nonando oya li haya ende kolupadhi sho taya yi kokugongala oshiwike kehe, kaya li haya kala taya nyenyeta noya li haya kala aluhe tayi imemeha.
Mo 1985 nosho wo mo 1986, moUganda omwa li mwa tukuka iita lwiikando iyali. Olundji otwa li hatu mono uunona wa ninga aakwiita ya homata oondjembo oonene, tawu kankameke aantu poomboloka dhomoondjila. Pethimbo ndyoka, otwa li hatu galikana kuJehova e tu pe oondunge dhokuyoolola nosho wo omutima gwa ngungumana, sho tu li miilonga yokuuvitha tatu kongo mboka ye na ohokwe. Jehova okwa yamukula omagalikano getu. Olundji uuna twa tsakanene nagumwe ngoka a hala okuuva kombinga yetumwalaka lyUukwaniilwa, uumbanda wetu owa li hawu kana po.
Heinz, ngame nosho wo Tatjana (ndi li pokati)
Otwa li wo tu hole okuuvithila mboka ya tembukila moUganda. Pashiholelwa, otwa li twa tsakanene naMurat naDilbar Ibatullin, aaihokani ya za koTatarstan (Rusia shoPokati), nokukonakona nayo. Murat okwa li ondohotola. Aaihokani mboka oya ninginithwa, notaya tsikile okulongela Jehova nuudhiginini sigo okunena. Lwanima, onda tsakanene naTatjana Vileyska, omukiintu a za koUkraine, ngoka a li a hala okwiidhipaga. Konima sho Tatjana a ninginithwa, okwa shuna koUkraine, hoka lwanima a ka ninga omutoloki gwiileshomwa yetu.a
OMASHONGO OMAPE
Mo 1991, manga ngame naHeinz twa li mefudho moAustria, oshitayimbelewa shaAustria osha li she tu tseyithile kombinga yoshinakugwanithwa shetu oshipe, shoku ka longela koBulgaria. Konima sho epangelo lyuukomonisi lya hulithwa po muEuropa lyokUuzilo, iilonga yOombangi dhaJehova oya li ya pitikwa paveta moBulgaria. Ngaashi nde shi popi metetekelo, tse naHeinz pompito yimwe otwa li twa faalele meholamo iileshomwa moshilongo shoka, pethimbo iilonga yetu ya li yi indikwa. Ihe oko twa ka tuminwa tu ka uvithile.
Otwa li twa lombwelwa kaatu shune koUganda. Onkee katwa li twa vulu okushuna kegumbo tu ka pakele iinima yetu nokulaleka ookuume ketu, ihe pehala lyaashoka, otwa yi owala kObetel yaNdowishi tu ka tale ko ohauto, nokwiidhenga ondjila tu uka koBulgaria. Otwa li twa lombwelwa tu ka longe nongundu yaauvithi ye li 20 lwaampono, yomoshilandopangelo Sofia.
Otwa li twi iyadha momashongo omape moBulgaria. Shotango, katwa li tu shi elaka lyomoshitopolwa. Shimwe ishewe, melaka lyOshibulgaria omwa li owala mwa tolokwa embo Oshili ndjoka tayi fala kOmwenyo Gwaaluhe nosho wo Embo Lyandje Lyomahokololo GOmbiimbeli. Onkee osha li oshidhigu kutse okutameka omakonakonombiimbeli. Nonando opwa li omashongo ngoka, okangundu hoka kOombangi dhaJehova, oka li ke na uulaadhi nonando okashona, noka li taka humu komeho. Ongeleka yOrtodoksi oya li ye shi ndhindhilike, noya tameke oku tu hepeka.
Iilonga yOombangi dhaJehova oya li ya indikwa ishewe mo 1994, nodha li dha talika ko dhi li oshimpaga sha nika oshiponga. Aamwatate yamwe oya li ya mangwa po. Iikundaneki oya li ya taandeleke omitotolombo kombinga yetu, ndhoka kutya aniwa Oombangi dhaJehova ihadhi dhipaga owala oyana, ihe ohadhi tompo wo Oombangi oonkwawo dhi idhipage. Ngame naHeinz otwa li hatu mono oshidhigu okuuvitha. Olundji sho tu li miilonga yokuuvitha, otwa li hatu tsakanene naantu ya geya, taye tu igidha, haye tu ithanene opolisi, noku tu umba niinima. Kasha li oshipu okweeta mo iileshomwa moshilongo moka nosho wo okuhiila iinyanga yokugongalela. Opolisi oya li nokuli ya piyaganeke nokukankeka shimwe shomiigongi yetu yoshitopolwa. Ngame naHeinz inatu mona nale uutondwe wa tya ngaaka. Shino osha li sha yooloka ko thiluthilu koshitopolwa shokoUganda, hoka twa li hatu tyapula iilonga yokuuvitha. Oshike she tu kwathela tu ungaunge nelunduluko ndyoka?
Okweendathana naamwatate naamwameme yomoshitopolwa osha li she tu etele enyanyu. Oya li ya nyanyukwa sho ya mono oshili, noya li ya pandula ekwatho ndyoka twe ya pe. Otwa li hatu silathana oshimpwiyu nokwaambidhidhathana. Iimoniwa mbyoka oye tu longa kutya otatu vulu okunyanyukilwa oshinakugwanithwa kehe, ngele otwa tsikile okukala tu hole aantu.
Tu li koshitayimbelewa shaBulgaria, mo 2007
Ihe mokweendela ko kwethimbo, onkalo oya ka hwepopala. Mo 1998, ehangano lyetu olya taambiwa ko ishewe paveta moBulgaria, niileshomwa oyindji oya tameke okutolokwa mOshibulgaria. Mo 2004, etungo epe lyoshitayimbelewa olya yapulwa. Kunena, moBulgaria omu na omagongalo 57, naauvithi 2 953. Omumvo gwiilonga gwa zi ko, pEdhimbuluko opwa li aantu 6 475. Nonando nale moshilandopangelo shaBulgaria, Sofia, omwa li owala aamwameme yatano, ngashingeyi omu na omagongalo omugoyi. Otu wete shili nkene ‘aashuushuka taya ningi eyuvi.’ — Jes. 60:22.
TATU UNGAUNGA NOMAUPYAKADHI GOPAUMWENE
Onda kala kaandi na uukolele ethimbo nuule. Momukokomoko gwomimvo, molutu lwandje omwa li mwa mene iitumba, mwa kwatelwa nashimwe sha li momutse. Onda kala kepango lyokufika mo oshitumba shono, nonda ka tandwa koIndia etando lyoowili 12, ndyoka lye shi kwathele shi ninge oshishona. Otwa kala moshitayimbelewa shaIndia, naasho nda ti po hwepo, otwa shuna koshinakugwanithwa shetu koBulgaria.
Mokweendela ko kwethimbo, Heinz okwa li a kwatwa komukithi hagu thigululwa, gwedhina Huntington. Ka li ha vulu okweenda, okupopya nosho wo okupangela omainyengo ge golutu. Sho omukithi gwa ende tagu nayipala, olundji ongame owala nda li ndi na oku mu kwathela. Omathimbo gamwe onda li handi kala nda gwililwa po, nonda li handi ipula ngele otandi ka vula ngaa okutsikila oku mu kwathela. Ihe omumwatate gumwe omugundjuka gwedhina Bobi, okwa li ha pula olundji Heinz ya ka uvithe pamwe. Bobi ka li ha kala a sa ohoni sho Heinz itaa vulu okupopya nawa, nenge sho itaa vulu okupangela omainyengo golutu lwe. Bobi okwa li aluhe i ilongekidha okukwathela Heinz, uuna itaandi vulu oku shi ninga. Nonando ngame naHeinz otwa tokola kaatu kale tu na aanona muuyuni mbuka, opo tu longe oshindji miilonga yaJehova, otwa li tu uvite kutya Jehova okwe tu pa Bobi, e li omwanamati gwetu. — Mark. 10:29, 30.
Heinz okwa li a kwatwa ishewe kokankela. Shi nikitha oluhodhi, omusamane gwandje omuholike okwa hulitha mo 2015. Konima sho Heinz a si, onda li ndi uvite kaandi li megameno, nosha li oshidhigu kungame okwiitaala kutya ke po we. Ihe momadhiladhilo gandje, ondi wete natango a fa e li momwenyo. (Luk. 20:38) Olundji momukokomoko gwesiku, ohandi dhimbulukwa lela oohapu dhe dhohenda nosho wo omayele ge omawanawa. Onda pandula noonkondo sho twa vula okulongela Jehova pamwe uule womimvo odhindji.
OTANDI PANDULA JEHOVA SHO A KALA TA AMBIDHIDHA NDJE
Jehova okwa kwathela ndje ndi idhidhimikile omashongo agehe ngoka nda pita mugo. Okwa kwathela ndje wo ndi ninge omutumwa e hole aantu, nonando ondi na oohoni. (2 Tim. 1:7) Otandi pandula Jehova, sho ngame nomumwamemekadhona omushona, tu li miilonga yethimbo lyu udha. Kunena, omumwamemekadhona nomusamane gwe oye li miilonga yuutonatelishikandjo moEuropa, haya talele po omagongalo gelaka lyOshiserbia. Jehova okwa yamukula omagalikano gatate, ngoka a li a galikana sho twa li aashona.
Ekonakonombimbeli lyandje lyopaumwene ohali kwathele ndje ndi kale ndi na ombili yokomwenyo. Uuna ndi li momaudhigu, ondi ilonga okugalikana nda “mana mo,” ngaashi Jesus a li a ningi. (Luk. 22:44) Omukalo gumwe moka omagalikano gandje ga yamukulwa, okupitila mohole nolukeno ndoka handi ulukilwa kookuume kandje yomegongalo lyetu, ndyoka li li moNadezhda, moshilandopangelo Sofia. Ohaya hiya ndje olundji tu ka nyanyukilwe pamwe nohaya pandula ndje, naashono ohashi nyanyudha ndje.
Ohandi tedhatedha olundji kombinga yeyumuko. Ohandi kala nda fa ndi wete aavali yandje ye li komeho yegumbo lyetu, taya monika nawa, ngaashi ya li esiku ya hokana. Ohandi kala nda fa ndi wete omumwamemekadhona ta teleke. Ohandi kala nda fa ndi wete Heinz a thikama a tegama nonkambe ye. Uuna tandi dhiladhila kiinima mbika, ohashi etele ndje enyanyu, hashi kwathele ndje ndi idhidhimike, nohandi pandula Jehova tashi zi komutima.
Uuna tandi dhiladhila kombinga yomauwanawa agehe ngoka Jehova a ningila ndje monkalamwenyo yandje nosho wo kwaangoka ta ka ningila ndje, ohandi kala ndi uvite ngaashi David a popi mEpisalomi 27:13, 14, sho a ti: “Ondi shi shi kutya ote kala ndi na omwenyo nokumona uuwanawa wOmuwa mokukalamwenyo huka kwongashingeyi. Inekela Omuwa. Itaala, ino limbililwa. Inekela Omuwa.”
a Tala ondjokonona yaTatjana Vileyska, moshifo Penduka mo! shOshiingilisa, sho 22 Desemba 2000, ep. 20-24.