EPIIPILIYOTEKA ya Watchtower
EPIIPILIYOTEKA
ya Watchtower
Elomwe
  • PIIPILIYA
  • SOOLALEERYIWA
  • MITHUKUMANO
  • wp15 1/1 ipaax. 27-31
  • Osivela Woohimala ti Wooweryeya?

Henaphwanyeya exilema mu nikupa nenla.

Munikhurumuwele, yookhala ehesen'ye nichunaka owoonihaani exilema ela.

  • Osivela Woohimala ti Wooweryeya?
  • Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova​—2015
  • Miru Mikhaani
  • Miyaha Soophwanaphwana
  • OSIVELA WEEPARIPARI TI WOOWERYEYA!
  • “OKIKHWELA WÀ TI WOSIVA OPWAHA EVINYU”
  • MUHIVIIHE OSIVELA OPHIYERYA YAAKHWANNE ELUKULUKU
  • MWAARAKA “ORI NTOKO EMATXA YOTEKELIWA”
  • Miyaha sa Vasulu sa Liivuru a Ncipo na Solomoni
    Otaphuleliwa wa Piipiliya a Elapo Evyaani a Soorempwa Saweela
  • Namwali o Sulami—Oovaha Yootakiherya Yaphaama
    Okumi Ahu Weekiristu ni Orummwa​—Yoochariha ya Mithukumano—2016
  • Ncipo na Omwene!
    Nimwiipele Yehova Moohakalala
Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova​—2015
wp15 1/1 ipaax. 27-31

Osivela Woohimala ti Wooweryeya?

“Nikalume na [osivela] ti moro wawopiha onakhuma wa Apwiya.”​—NTXIPO NA MATX. 8:6, BNM.

MWAHAALA WAAKHULA HAI?

Ntakhara heeni osivela weeparipari variyari va mulopwana ni muthiyana ti wooweryeya?

Tiheeni Akiristu oothela anaweryaaya ohuserya orweela wa Ncipo na Soolomoni?

Tiheeni Akiristu aciye anaweryaaya ohuserya sa wuurya ni omuthanla oothelanano?

1, 2. Taani onahaala ophura orweela wa othokororya Ncipo na Soolomoni, nave ntakhara heeni? (Moone eruku yoopacerya.)

‘TI WOOTIKHINIHA mukhalelo anavareryanaaya ni opharelana matata! Taani onahaala ovaanya wi annatepa osivelana!’ Moonelo ola waakhumelela mmuupuweloni wa mutokweene a muloko amanle ohoolela othela. Vaavaa atheli avyaani aneecaaya moophwaneliwa emanleene othela, honachuneya owo ovaha nikhaviheryo nyenya pahiru wiikoha: ‘Apwanne othela waya onahaala ovilela saweeha? Vaavaa miyakha inaviraaya, apwanne osivela waya onahaala waaceereryeya naari onahaala opwata?’ Osivela variyari va mulopwana ni muthiyana ti wooreera wakhala wi ti woolipa ni woohimala. Nthowa na waaceereryeya wa omwaryeya wa othela, ti woophwanelela okoha waakhanle wi osivela woohimala ti wooweryeya.

2 Osivela weeparipari waari tho woorama mmahiku a Mwene Soolomoni a Isarayeli akhalai. Alocaka sa mukhalelo wa meecelo a mahiku awe, Soolomoni aarepa: ‘Mw’alopwana ntxikhwi, komphwanya mmoha òtxitximiheya nto mw’athiyana othene nkimphwannye nari mmoharu òtxitximiheya. Sothene kihusenryaka inathukumanyiwa mwa ela: Muluku onipatunse hiyano òrèrene murima, nto hiyano nnanvutukanya sothene.’ (Ekle. 7:26-29, BNM) Ntoko yookhumelela ya ovolowela wa muthiyana mmalapo yoowo eerano malapelo a Paala, meecelo aphaama yaakukuceya mmahiku awe ophiyerya wi waari woovila Soolomoni omphwanya mulopwana naari muthiyana a meecelo aphaama.a Naamwi hiiha, ncipo nenlo aarempeiye iyaakha 20 oculi, Ncipo na Soolomoni (Ntxipo na Matxipo), ninnooniherya wi osivela woohimala variyari va mulopwana ni muthiyana ti wooweryeya. Nlo tho ninnathariha tiheeni osivela ni mukhalelo onoonihiwaaya. Alapeli a Yehova yaawo athenle ni ari aciye ananwerya ohuserya sincipale vooloca sa osivela yoowo moorweela wa omuthokororya phaama liivuru yoola a Mpiipiliyani.

OSIVELA WEEPARIPARI TI WOOWERYEYA!

3. Ntakhara heeni osivela weeparipari variyari va mulopwana ni muthiyana ti wooweryeya?

3 Mwaalakhanye Ntxipo na Matxipo 8:6, BNM. Masu “moro . . . onakhuma wa Apwiya” anaphariheliwa wi yooniherye ikuru sa osivela. Osivela weeparipari ori “moro . . . onakhuma wa Apwiya” mmukhalelo wawi Yehova Mpatuxa a osivela yoowo. Owo aampatuxa muchu moolikana ni yoowo ni owerya osivela. (Map. 1:26, 27) Vaavaa Muluku aamutheten’yeiye muthiyana oopacerya, Haava, wa mulopwana oopacerya, Aatamu, masu yaawo yaakhumme mwaano mwa Aatamu yaari oosareya osivela. Moohikhwa minikwa Haava ahaataana ni Aatamu yoowo ‘àpakiweiye’ orweela wa yoowo. (Map. 2:21-23, BNM) Woona wi Yehova ohaavaha achu owerya wooniherya osivela, ti wooweryeya mulopwana ni muthiyana okhalano osivela woolipa ni woohimala mukina ni mukhwaawe.

4, 5. Mookwasa mutharihe mwaha wa Ncipo na Soolomoni.

4 Osivela variyari va achu a mwiikho woohiyana wookhalano makhalelo makina opwaha owerya wa okhala woohimala. Makhalelo yaawo annooniheryiwa phaama mu Ncipo na Soolomoni. Liivuru ola orempwale ntoko ncipo na mulipa wiipa, onaloca sa osivela variyari va namwali a muceche wa Sulami ni mukukhula oosiveliwa awe. Namwali owo onnakerihiwa mmacani mwa Soolomoni ntakhara wi oreera wawe onnamulekecha Soolomoni, yoowo aahan’ye waacamela emaca ya mpesa yeeyo namwali aakhapeleleiye. Nyenya, woopaceryani ennooneya wi mwali onnasiveliwa ni mukukhula. Vaavaa Soolomoni eerenryeiye omulekecha, namwali owo aahooniherya ochuna wawe okhala ni oosiveliwa awe. (Ncipo na Sol. 1:4-14) Mukukhula onnavolowa mmacani, nave annalocelana masu ooreera a osivela.​—Ncipo na Sol. 1:15–17.

5 Soolomoni onnakookela o Yerusalemu, ari ni namwali ole; mukukhula onnamuchara namwali owo. (Ncipo na Sol. 4:1-5, 8, 9) Wiilipixerya woothene wa Soolomoni wi amulekeche namwali ole hiwaarino mphurelo. (Ncipo na Sol. 6:4-7; 7:1-10) Vookuchulani, mwene onnamuhiya mwali wi akookele owaani. Ncipo nnakuchuwa namwali achunaka wi oosiveliwa awe ‘awethe ntoko nahe nari muheku’ wi achimakele wa yoowo.​—Ntxipo na Matx. 8:14, BNM.

6. Ntakhara heeni ti woovila waasuwela anamaloca mu yaweereya?

6 Liivuru yoola oorempwa phaama ntoko “ncipo na macipo” a Soolomoni, nave ti woovila waasuwela anamaloca a mwaha, anawiilocele, ni saweereya sa ncipo. (Ncipo na Sol. 1:1) Mwawiiwanana ni The New Interpreter’s Dictionary of the Bible (Tisiyonaariyo Muvyaani a Mpiipiliyani a Mulipa Ootaphulela), “ichu ntoko mwaha, yaweereya, ni namaloca tahi soochuneyaxa.” Mwawiihiiha wi ehinanarihe marepeliwo ni mukhalelo wa ncipo, masina a anamaloca annahiiwa. Naamwi hiiha, anamaloca ananwerya osuwanyeya moorweela wa yeeyo analocaaya naari analoceliwaaya.b

“OKIKHWELA WÀ TI WOSIVA OPWAHA EVINYU”

7, 8. Tiheeni enawerya olociwa sa masu oosivela anaphwanyeya mu Ncipo na Soolomoni? Mvahe sootakiherya.

7 Ncipo na Soolomoni noosareya masu oosivela variyari va namwali ni mukukhula. Naamwi masu yooniheryaka sookhovelela sa ilapo seiye iyaakha 3.000 khalai nave ikhalaka ntoko soohisuweliwa wa alipa waalakhanya a olelo, masu awo aakhalano yootaphulela etokweene, nave moonelo aya tahi woohiyana ni moonelo wamutano. Ntoko yootakiherya, mukukhula onnasiveliwa ni miitho ooreera a namwali moorweela wa olikanyiha ni a “ikakaiya.” (Ntxipo na Matx. 1:15, BNM) Namwali onnalikanyiha miitho a mukukhula ni ikakaiya, ohiya ni miitho a ikakaiya. (Mwaalakhanye Ncipo na Soolomoni 5:12.) Nikupa nooripa na niitho nrukureryiwe ni makupa aweela yaari echu yooreera wa namwali ntoko ekakaiya enarapa mukaka.

8 Tahi wi masu oothene a osivela anaphwanyeya mu ncipo nenla analoca oreera woomwiilini. Muthokororye yeeyo mukukhula aalonceiye sa malocelo a namwali. (Mwaalakhanye Ncipo na Soolomoni 4:7, 11.) Iyano sawe inalociwa wi “inasiva [maalaatha a] oravo.” Ntakhara heeni? Nthowa nawi maalaatha a oravo annasiva opwaha oravo ori vanlakani. “Nlumi [nawe] nnasiva oravo ni mukaka,” etaphulelaka wi ntoko oravo ni mukaka, malocelo awe toohakalaliha ni aphaama. Chiryene, vaavaa mukukhula aalonceiye wa namwali, “wotepa òrèra, ori awakhwanela,” owo huupuwela pahiru oreera woomwiilini.

9. (a) Osivela variyari va atheli onaphitaanyerya eheeni? (b) Ntakhara heeni ti woochuneya atheli olocelana masu oosivela?

9 Marehereryo a othela tahi nlakano vyakala noohikhalano osivela. Chiryene, osivela eneneeryo ya othela Weekiristu. Nyenya mukhalelo taani wa osivela? Apwanne osivela yoowo onahooleliwa ni mathipelo a Piipiliya? (1 Yoh. 4:8) Apwanne onavolowela osivela wooyariwano​—osivela yoowo achu a emusi anakhalaayano mukina ni mukhwaawe? Apwanne osivela owo ori ntoko osivela wa asinthamwene apiili eeparipari? (Yoh. 11:3) Apwanne osivela wa ompwana? (Masi. 5:15-20) Chiri, osivela weeparipari variyari va achu oothelana onaphitaanyerya soothene seiya. Osivela onnapuheya phaama vaavaa onooniheryiwaaya. Ti woochuneya atheli oheemererya wi miteko sa nihiku nnihiku saahiihe olocelana masu oosivela! Masu yaawo anahaala okhaviherya otikitheryeya ni ohakalala wa othela. Mmapuro yaawo othela onareheryiwa ni asitiithi nave onakhalaaya woovila mulopwana ni muthiyana osuwelana mukina ni mukhwaawe nihaakumve nihiku na othela, osuwela waya esisapo ya oloca masu a osivela mukina ni mukhwaawe enahaala okhaviherya waaceererya osivela ni oya vahoolo wa othela.

10. Teevi eri yookhumelela ya masu oosivela?

10 Masu oosivela variyari va achu oothelana aakhalano mphurelo mukina waphaama. Mwene Soolomoni aahiivaha ompakela namwali o Sulami “mukuhu w’eworo, ni sophwaneliwa s’eparata.” Owo aamuhakalaliha, ariki wi namwali owo aari “òrèra ntoko mweri, òtutha ntoko nsuwa.” (Ntxipo na Matx. 1:9-11; 6:10, BNM) Nyenya namwali ole aatitelela okhala oororomeleya wa mukukhula oosiveliwa awe. Tiheeni yaamulipinhe variyari va orakamelana waya? Namwali onnanleela. (Mwaalakhanye Ncipo na Soolomoni 1:2, 3.) Yaari masu oosivela a mukukhula. Wa owo, masu awo yaari aphaama “ophwaha evinyu” enahakalaliha murima, nave nsina nawe naari nookurumuxa murima ntoko “makhurya” awoocihiwa va muru. (Sal. 23:5; 104:15) Aai, masu oosivela yaawo anooniheryiwa anahaala waaceererya olekela ni olipa wa osivela. Ti woochuneya wi atheli wiiliwiili yooniheryeke osivela mukina ni mukhwaawe!

MUHIVIIHE OSIVELA OPHIYERYA YAAKHWANNE ELUKULUKU

11. Tiheeni Akiristu ahithenle anaweryaaya ohuserya orweela wa namwali o Sulami waalipeliha akina wi ehiviihe osivela wawe?

11 Ncipo na Soolomoni ninnavaha tho soohuserya wa Akiristu ahithenle, xaxaxa yaale anaavya othela. Namwali ole haalekechen’ye ni Soolomoni. Aalipelihaka asimwali a Yerusalemu, owo aaloca: “Muhivìhe okhwelana wahu ni muhitutuse” ophiyerya yaakhwanne elukuluku. (Ntxipo na Matx. 2:7; 3:5, BNM) Ntakhara heeni? Nthowa na wi tahi woophwanelela wooniherya nchuno wa muchu vyakala onarwa. Mukiristu yoowo onachuna othela, onaphwanela oweherya moopisa murima wi amphwanye yoowo onamusiveleiye chiryene.

12. Ntakhara heeni namwali o Sulami aanamusivela mukukhula?

12 Ntakhara heeni namwali o Sulami aanamusivela mukukhula? Mweeparipari, owo aari ooreera, ntoko “nàhe”; matata awe yaari oolipa ntoko “eworo esaren’ye maluku òrèrasa”; nave meco sawe saari sooreera ni soolipa ntoko “mapotxo a maluku awèlasa.” Nyenya tahi wi pahiru aari oolipa ni ooreera. Owo aari “ntoko miri sa esedro” variyari va alopwana akina. Wi namwali ole oororomeleya wa Yehova akhaleno moonelo yoola, mulopwana ole murima awe waathitimanela omunepani.​—Ntxipo na Matx. 2:3, 9; 5:14, 15, BNM.

13. Ntakhara heeni mukukhula aanamusivela namwali?

13 Hanka vooloca sa namwali o Sulami? Naamwi aari ooreeraxa ophiyerya aphara murima wa mwene yoowo mweelukuluku yeele aarino “asàriye makhumi mathanu nammoha athiyana akina makhumi mathanu namararu ni asimwali òhalakhanyeya,” owo iisoona meekheiye ntoko “ethutu yawinkhela ya mureyareya”​—ntoko ethutu vyakala. Namwali ole aari oophimelela ni awiiyeviha. Hiwaavo minikwa wi aari ntoko “elíryo ya mpopani,” echu vyakala nyenya yoosuweliwa phaama ni mukukhula! Owo aari oororomeleya wa Yehova.​—Ntxipo na Matx. 2:1, 2; 6:8, BNM.

14. Tiheeni Akiristu yaawo anaavya othela anaweryaaya ohuserya orweela wa osivela yoowo onalociwa mu Ncipo na Soolomoni?

14 Soorempwa sinnavaha olopola wakuru wi Akiristu ethele pahiru “mwa Apwiya.” (1 Akor. 7:39) Muciye yoowo onaavya othela onnasepa wunnuwiha nchuno wa oohiroromela nave onnamwaavya oothelanano variyari va alapeli oororomeleya a Yehova. Ovootha makacamiho ookumi ni okhapelela murecele wa othela ni wiiwanana woomunepani onachuneya nroromelo ni omusivela Muluku​—mikhalelo seiyo munaphwanelaanyu waavya mu oothelana anyu oomwaahiyu. Iha mikhalelo seiyo mukukhula ni namwali yaaphwannyaaya mwa mukina ni mukhwaawe.

MWAARAKA “ORI NTOKO EMATXA YOTEKELIWA”

15. Ti mwawiihai namwali o Sulami okhanleiye yootakiherya wa alopwana naari athiyana oomoova Muluku yaawo ari aciye?

15 Mwaalakhanye Ntxipo na Matxipo 4:12, BNM. Ntakhara heeni mukukhula onamuloca oosiveliwa awe ntoko “ematxa yotekeliwa”? Emaca yootekeliwa henahuleya wa achu oothene. Enavoloiwamo pahiru moorweela wa mulako. Namwali o Sulami onalikana ni emaca yeeyo ntakhara wi osivela wawe waari pahiru wa yoowo aahaala okhala iyawe​—mukukhula. Moorweela wa ohimorela mu olekecha wa mwene, owo aahooniherya okhala ntoko “esiri” ohiya “mulako” yoowo onamoona ohuleya. (Ntxipo na Matx. 8:8-10, BNM) Moolikana, alopwana naari athiyana oomoova Muluku yaawo ari aciye annakhapelela osivela waya wa oothelana aya oomwaahiyu.

16. Ncipo na Soolomoni nnahusiha eheeni vooloca sa wuurya?

16 Vaavaa mukukhula aamvenkeiye namwali o Sulami wi yeece vamoha mu nihiku nooreera, asinna awe hiyaamweemerenrye okhuma. Ohiya yeeyo, awo yaamukawela muteko wa olipelela emaca ya mpesa. Nthowa nene? Mano hiyaamuroromela? Apwanne yuupuwela wi aachuna weera yoonanara? Awo yaaniikasopa wi murokora aya ahiivoliiherye mmukhalelo wa weeha. (Ncipo na Sol. 1:6; 2:10-15) Ela ennahusiha echu wa Akiristu aciye: Variyari va wuurya, mwiikasope wi mukhapelele meecelo aphaama. Musepe mapuro awiipitheya. Naamwi masu oosivela toophwanelela, mwiikasope wi musepe mikhalelo saweeha.

17, 18. Mphurelo taani mphwannyaanyu orweela wa othokororya Ncipo na Soolomoni?

17 Wiiliwiili, atheli Eekiristu anathelana erino osivela otokweene mukina ni mukhwaawe. Woona wi marehereryo a othela yaawo atikitheryiwe ni Yehova toohimala, ti woochuneya mutheli wiilipixerya okhapelela nikalume noolipa na osivela waya wi osivela owo waaceereryeye.​—Mar. 10:6-9.

18 Vaavaa munamwaavyaanyu oothelanano, munnachuna omphwanya muchu yoowo munamusivelaanyu mweeparipari wi osivela okhale woolipa ni wohixiipiheya, ntoko enooniheryiwaaya mu Ncipo na Soolomoni. Moohipwacha waakhanle wi munamwaavya oothelanano naari waakhanle wi moothela, mpuhe osivela weeparipari​—“moro . . . onakhuma wa Apwiya.”​—Ntxipo na Matx. 8:6, BNM.

[Masu a vathi]

a Mmoone Mulipeleli 15 a Yaneru a 2007, epaaxina 31.

b Moone “Sampuwa” sa Ncipo na Soolomoni mu Tradução do Novo Mundo (Enklesi), ipaaxina 926-927.

    Soolaleeryiwa sa Lomwe (1995-2024)
    Okhumavo
    Ovolowa
    • Elomwe
    • Ovaha
    • Orehererya
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malakiheryo a Opharihela
    • Malakiheryo a Sookhuweya
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Ovolowa
    Ovaha