NYUWAANO MWAANASUWELA?

Apwanne otholathola wa elapo onniiwanana ni miyaha sa Piipiliya?

Mwaha yoowo olociwe mu liivuru Biblical Archaeology Review wohooniherya wi aakhalavo achu “awaakhwana 50” anaromoliwa mu Soorepa sa Ahepri yaawo tho anaromoliwa ti alipa ootholathola. Variyari va yaawo anaphitaanyerya mamwene oovuwa 14 a Yuuta ni Isarayeli ntoko, Tavite ni Esekiya, ni Manaase ni Peka. Mamwene awo anaphitaanyerya tho Afarawo 5 ni mamwene 19 a Asiiriya, Paapulu, Mowaape, Persiya ni Siriya. Tahi wi anaromoliwa mamwene pahiru mmiyaha sa Piipiliya ni sa otholathola. Annaromoliwa tho alipa a mikucho, anamarepa, ni achu akina.

Liivuru owo aaloca wi wa achu yaala, “sookhalavo sootholathola sawiiseela” wi esuweliwe phaama. Soorepa Seekiristu sa Ekiriki sinnaaloca tho achu ancipale nave tho sookhalavo sawooniherya sincipale sa alipa ootholathola inaloca wi awo yaakhalavo chiryene​—achu ntoko Herote, Pontio Pilato, Tiperio, Kayafa ni Serxio Paulo.

[Yooleeliherya va epaaxina 31]

MWENE A ASIRIYA SARKONI II, OROMOLIWE MU YESAYA 20:1

[Yooleeliherya va epaaxina 31]

Photograph taken by courtesy of the British Museum