EPIIPILIYOTEKA ya Watchtower
EPIIPILIYOTEKA
ya Watchtower
Elomwe
  • PIIPILIYA
  • SOOLALEERYIWA
  • MITHUKUMANO
  • mwbr20 Maiyu ipaax. 1-8
  • Ireferensiya Inaphwanyeya va Yoochariha ya Muthukumano Okumi ni Muteko Ahu Weekristu

Henaphwanyeya exilema mu nikupa nenla.

Munikhurumuwele, yookhala ehesen'ye nichunaka owoonihaani exilema ela.

  • Ireferensiya Inaphwanyeya va Yoochariha ya Muthukumano Okumi ni Muteko Ahu Weekristu
  • Ireferensia Inaphwanyeya va Yoochariha ya Muthukumano—2020
  • Miru Mikhaani
  • 4-10 A MAIYU
  • MUHAKHU WA MASU A MULUKU | MAPHATXUWELO 36-37
  • “Yosefe Aahikhaleliwa Nrima”
  • Mphwanye Muhakhu Woomunepani
  • 11-17 A MAIYU
  • MUHAKHU WA MASU A MULUKU | MAPHATXUWELO 38-39
  • “Yehova Haamunyanyanle Yosefe”
  • Mphwanye Muhakhu Woomunepani
  • 18-24 A MAIYU
  • MUHAKHU WA MASU A MULUKU | MAPHATXUWELO 40-41
  • “Yehova Amvuluxa Yosefe”
  • Mphwanye Muhakhu Woomunepani
  • 25-31 A MAIYU
  • MUHAKHU WA MASU A MULUKU | MAPHATXUWELO 42-43
  • “Yosefe Aahooniherya Wiihiiha Otokweene”
  • Mphwanye Muhakhu Woomunepani
Ireferensia Inaphwanyeya va Yoochariha ya Muthukumano—2020
mwbr20 Maiyu ipaax. 1-8

Ireferensiya Inaphwanyeya va Yoochariha ya Muthukumano Okumi ni Muteko Ahu Weekristu

4-10 A MAIYU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU | MAPHATXUWELO 36-37

“Yosefe Aahikhaleliwa Nrima”

(Maphatxuwelo 37:3, 4) Isarayeli aamukhwelasha Yosefe waapwaha anamwane awe akina, ntakhara aamuyanre uuluvanle. Aamusonela yoowo kaapa ooreerasha. 4 Asinneeni yonnaaya wi apaapaaya yaanamukhwelasha Yosefe waapwaha anamwane akina, yaamwiica yoowo, ehinamusheliharu.

w14 1/8 ipaax. 12-13

“Khwoo, Muwiriyane Echu Kaalohaaka”

Piipiliya onnaakhula: “Asinneeni yonnaaya wi apaapaaya yaanamukhwelasha Yosefe waapwaha anamwane akina, yaamwiica yoowo, ehinamusheliharu.” (Map 37:4) Nnanwerya wiiwexexa nrima na asinnawe Yosefe, nyenya awo yaari oolosowa moorweela wa winnuwiha moonelo yoola waahaala waaruuhela makacamiho. (Masi 14:30; 27:4) Mpwanne mohintoko omukhalela nrima muchu mukina yoowo aakhenle ncicimiho ni opwachiwa, mwaachunaanyu? Muupuwele yeeyo yeeren’ye ni asinnawe Yosefe. Nrima naaweeriha awo opaka echu yoonanara, yeeyo moovira wa elukuluku, yaaweerinhe okhalano ekeerelani. Yootakiherya aya ennawuupuxerya Akristu wi ti waphaama ‘otheyaka ni yaawo anatheya.’—Aro 12:15.

Mweeparipari Yosefe aanasuwela mathowa asinnawe yaaraayano. Mpwanne owo aanavitha yoowara awe asinnawe eri vakhiviru? Akhweya owo aahuupuwelela sa yeeyo. Nyenya Yakopo aachuna wi yoowara yeele yooniweke ntoko yawooniherya ya weemererya ni osivela, nave Yosefe aanachuna waahakalaliha atiithi awe. Ti nthowa nene, owo aawareiye elukuluku yoothene. Ela yootakiherya yaphaama wa hiyo. Naamwi tiithi ahu a wirimu ahiri a nthalu, owo onnaavaha akapuro awe oororomeleya ikari savameekhaaya. Ohiya yeeyo, Yehova onnaaveka akapuro awe wi ekhale awiivalaanya ni elapo yeela erino nlala ni meecelo oohiphwanelela. Ntoko yoowara yeele yavameekhaaya ya Yosefe, meecelo a Akristu eeparipari annaweeriha okhala oohiyana ni achu a elapo. Vakina vaya, meecelo yaala annakumiherya ehace ni nrima. (1 Ped 4:4) Mpwanne Mukristu onnaphwanela ohiisooneiha ntoko kapuro a Muluku? Hooye, hiiha ntoko Yosefe aahaavintheiye yoowara awe.—Luka 11:33.

(Maphatxuwelo 37:5-9) Nihiku nimoha Yoosefe aaloha, aya aaleela asinneeni echu aalonheiye. Opacerya vaavale yaahaacereryaru nrima naya opwaha woopaceryani. 6 Yoosefe aahi: “Muwiriyane echu kaalohaaka. 7 Hiyo naamakanya mavisi ahu omaca, vaavale nivisi naka naaheemela, nto mavisi anyu yaarica naaka yuuramenle naka.” 8 Yaamukoha asinneeni: “Weyo nto onii okhale mwene ahu, wi onanlamulela?” Omwiica waya wahaacereryeya va nthowa na yooloha awe ni masu awe. 9 Yoosefe aaloha tho aaleela asinneeni ii: “Olelo tho kooloha. Nsuwa, mweeri, itheneeri khumi nammoha, soothesene iha saakirica ikikokhorela miyo.”

(Maphatxuwelo 37:11) Vawihiihaa asinneeni yaanamukhalelasha nrima, nto apaapaawe yaanuupuwelelaru sa yooloha yeele.

w14 1/8 epaax. 13 ipara. 2-4

“Muwiriyane Echu Kaalohaaka”

Sooloha seiya saarweela wa Yehova Muluku. Iho saari sooloherya, nave Yehova aachuna wi Yosefe uupulule michaka saaphwanyeya mwemmo. Mmukhalelo mukina, Yosefe aaphwanela weera ntoko alipa a miririmu yaahaalaaya weera moovira wa elukuluku vaavaa yaahaalaaya olokohaka muchaka wa othoriha wa Muluku wa achu awe oohiiwelela.

Mmukhalelo waphaama, Yosefe aahiloca wa asinneeni: “Muwiriyane echu kaalohaaka.” Awo yaahiiwexexa yootaphulela ya yooloha awe nave hiyaasiveliweno naari mano vakhaani. Awo yaahaakhula: “Weyo nto onii okhale mwene ahu, wi onanlamulela?” Mwaha onnatitelela: “Omwiica waya waahaacereryeya vanthowa na yooloha awe ni masu awe.” Vaavaa Yosefe aaleenleiye atiithi awe ni asinnawe yooloha awe yanaawiili, naakhulo naari noolikana. Ninnaalakhanya: “Yakopo aamusamela, ii: ‘Tisheeni yeeyo onalocaa? Onuupuwela wi miyo ni amayaa ni asinnaa nnarwa nookokhorela weyo?’” Yakopo aatitelela wuupuwelela mwaha yoola. Mpwanne Yehova taaloca ni mmiravo?—Map 37:6, 8, 10, 11.

Yosefe haari kapuro oopacerya naari ookuchula a Yehova, olokoha michaka saaloheryiwe sahaari sawunlaana seiyo saahaala okumiherya wiikariwa. Yesu aari namichaka mutokweene nave aahaaleela oomuchara awe: “Yaarimwi yaakaavyaavya miyo, nyuwo tho anamuwaavyaavyaani.” (Yoh 15:20) Akristu oothene ananwerya ohuserya vancipale sa nroromelo ni olipa murima wa mmiravo Yosefe.

(Maphatxuwelo 37:23, 24) Aaphiyaleiye Yosefe yaamurula kaapha awe yoole oreera, yoowo amuwanreiye, 24 emphara emurihela mukhokweni wahaarimo maahi.

(Maphatxuwelo 37:28) A Ishumayeele, ale alipa a maroca a oMitiyana, yaaviralaaya vaavale, asinneeni yamviihamo Yoosefe mukhokweni, yaatumiherya ni ikhorowa sa eparata makhumi meeli. A Ishumayeele yaamukeriha Yoosefe oYiikuputu.

Mphwanye Muhakhu Woomunepani

(Maphatxuwelo 36:1) Ola mwaha wa nloko na Esawu tiwi, Etomu.

it-1 epaax. 752

Etomu

(Etomu) [Yoophilivila], A ETOMU.

Etomu naari nsina nanaawiili naavahiwe Esawu, munnawe amaphapo a Yakopo. (Map 36:1) Naaphariheliwe wa yoowo nthowa na otumiha otokweene awe ni yoolya yoophilivila. (Map 25:30-34) Moolikana vaavaa Esawu aayariweiye, aari ooxeerya (Map 25:25), nave moolikana makupa oothene a elapo owo ni muyareriwo awe yaakhalaayamo yaari yooxeerya.

(Maphatxuwelo 37:29-32) Ruupeni aakookenleiye okhokweni vaavale aahoona wi Yoosefe haarimomo. Vaavaa aahaahula malaya awe, ooniheryaka othanana. 30 Aachikela wa asinneeni ii: “Mmiravo hanooneya? Vano kinii kiye woowi?” 31 Vaavaa asinneeni yaamukusha kaapha a Yoosefe, yiipha epuri emucikichela nikhami kaapha yoole. 32 Yaamukeriha wa apaapaaya, yii: “Nrimuphwanya kaapha ola mumvarerye aari yoole amwaninyu.”

it-1 ipaax. 628-629

Okhapelela

Vaavaa mukukhula a imope aaloceiye wi aahaala okhapelelaka ipucepuche, owo ooniherya wi aaneemererya waakhapelela axinama. Aanamuroromeliha mwaneene wi aahaala waakhapelelaka nave hiyaahaala wiiyiwa, woona wi aheerano yeeyo aahaala oliva. Naamwiihiiha, tahi wi murici awe hiwaarino mphimo, nlamulo naanaloca sa yoowo aakhapelela muhuwo, wakhala wi yoheereya echu yoohiwehereryeya, ntoko ohipheliwa wa muhuwo ni mwaaxinama awoopiha. Wi akhale ootaphuwa ntakhara murici awe wa okhapelela, owo aaphwanela ovahererya yawooniheryasa yeeyo yeeren’ye, ntoko yootakiherya, okuxa ekarakasa ya mwaaxinama yoowo okhuuriwe. Vaavaa mwaneene aalikheleiye yawooniherya, owo aanaceenyeryeya omulevelela mulipa ookhapelela muhuwo.

Nlakiheryo nimohamoha naanaphariheleya wa ichu soothene, mu waataana wa amusi, ntoko yootakiherya, mwaana mutokweene aanooniwa ntoko mulipa awaakhapelela asinnawe ni arokorawe ari akhaani. Mwa yeeyo ninnawerya wiiwexexa wuukhuwa wa Rupeni ntoko mwana mutokweene ntakhara okumi wa Yosefe, ntoko elociwaaya mu Maphatxuwelo 37:18-30 vaavaa asinneeni yaachunaaya omwiipha. Owo aahi: “Nihimwiiphe. . . . ‘Muhiyeehe nikhami! . . . Muhimphoreihe ni matata anyu.’ Ola aakhwela omvulusha wa asinneeni wi annye apaapaawe.” Vaavaa Rupeni onneiye wi munnawe aacakanela wuukhuwa wawe waahaaceereryeya ophiyerya wi ‘aahaahula malaya awe’ nave aakhuwela: “Mmiravo hanooneya! Vano kini kiye woowi?” Owo aanasuwela wi aahaala okhalano nthowa na orimeela wa Yosefe. Wi ahikhupanyiwe, annawe yaahipaka yawooniherya wi Yosefe aakhuuriwe ni mwaasinama. Yenreno yeela moorweela wa omucikichela kaapa awe nikhami na epuri. Voocharela yaahiperekha yawooniherya wa tiithi aya, Yakopo. Vaavaa onneiye yawooniherya, hamvanhe nthowa Rupeni. Yakopo aahiphiyerya makuchuwelo wi mwanawe aakhuuriwe ni mwaaxinama ooluwa.—Map 37:31-33.

11-17 A MAIYU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU | MAPHATXUWELO 38-39

“Yehova Haamunyanyanle Yosefe”

(Maphatxuwelo 39:1) Yoosefe aakerihiwa oYiikuputu ti aIshumayeele, emutumiherya muYiikuputu Potifare, namuteko oororomeleya, mutokweene a alipa oolipelela a Farawo, mwene a oYiikuputu.

w14 1/11 epaax. 12 ipara. 4-5

“Kinii Kiwerye Hayi Weera Echu Yoonanarasha Yawihiihaa?”

“Yoosefe aakerihiwa oYiikuputu ti aIshumayeele, emutumiherya muYiikuputu Potifare, namuteko oororomeleya, mutokweene a alipa oolipelela a Farawo, mwene a oYiikuputu.” (Map 39:1) Mmasu yaala avakhaani, yaweereya ya Mpiipiliyani ennanikhaviherya waanyiherya wuuliheya muru mmiravo aakhanleiyeno vaavaa aahuleliweiye. Owo aari ntoko yookhalano vyakala! Nnanwerya omwaanyiherya Yosefe amucharaka pwiyawe muvyaani, muhooleli a omwene wo Yiikuputu, aviraka mmapuro awaaciwamu a epooma ayaaka empa awe evyaani.

Empa? Yaari yoohiyana ni yeeyo Yosefe aasuwenleiye ntoko empa. Owo aaphwiiwe mu emusi yeeyo yaathaama moohilikela nave yaakhala mmisakalani yaakhapelelaka asinamaaya. Vano owo aakhala wa Potifare, Muyiikuputu yoowo aakhaala mu empa yaphaama yooreerihiwa. Alipa ootholathola alonce wi Ayiikuputu akhalai yaanasiveliwa omwaala kapinka aphaama aatekeliwa mukuso, ni miri sa mirai ni maciya makhaani mwemmo innuweiyemu papiru ni miri mikina sa mmaahini. Ipa ikina saakhala veri va kapinka nave saanakhalano ixanela itokweene ni ivaranta wi yoopeke echeku, hiiha ntoko mapuro mancipale awiichuuwamo, ophitaanyerya mapuro a olya ni ikwartu sa akapuro.

(Maphatxuwelo 39:12-14) Mwaara a Potifare aaphara yoowara awe, ii: “Okone ni miyo!” Nto Yoosefe aachawela vaate, amuhiyerya yoowara yeele mmatatani. Mwaara a Potifare, oonneiye wi aahanleno yoowararu mmatatani, owo achanwe, aawiichana anamuteko akina a vaate vaavale, ii: “Nkoonani! Kooruheliwa muHeepiri ola vaate vaava, vano oopacerya oniphuca. Oowerya orwa wa miyo wi akone ni miyo, nto miyo kaaheewula.”

(Maphatxuwelo 39:20) Yoosefe aaphariwa ni awaleliwa mukaripooso yaakhapeleliwaayamo yaale yaamuchekela mwene. Hiiha Yoosefe aahititelela okhala mukaripooso.

w14 1/11 ipaax. 14-15

“Kinii Kiwerye Hayi Weera Echu Yoonanarasha Yawihiihaa?”

Hanisuwenle mukhalelo saakhalaya ikalapooso o Yiikuputu elukuluku yeele. Alipa ootholathola aaphwanya mapuro makina—ixiri itokweene sa ikalapooso. Ohoolo waya Yosefe aathariha nipuro nlo ni masu yaawo anataphulela nikhuku, yeeyo enooniherya nipuro noothananiha waahaakhalawo omwaleela wawaakhwanela. (Map 40:15) Mu liivuru a Salumu, ninnoona wi Yosefe aahihoosiwa vancipale: “Yaammaka meco ni mikoi sa mithipo, ewariha mushikoni nipisi tho na muthipo.” (Sal 105:17, 18) Ikwaha ikina, Ayikuputu yaanaamaka mapereso mukookwinoni ni mithipo, miwono ikookiheryiwe oculi; wa akina, yaanamakiwa ni nipisi na muthipo. Yosefe aahihooxeya vancipale ni meerelo yaala, voopwahaxa ohooseya ahipankeru echu yoonanara!

Tahi wi yeeren’ye mu elukuluku yavakhaani. Yaweereya enaloca wi Yosefe aahititelela okhala mukariposo. Aahikhala iyaakha sincipale mu nipuro nenle noothanyeya. Owo haasuwela waakhanle wi aahaala okhumamo. Mahiku yaahikhala isumana, isumana saahikhala miyeeri. Tiheeni yaamukhavihenrye ohiyeleela ewehereryo?

Yaweereya ennanivaha naakhulo noolipiha: “Apwiya yaari ni Yosefe, enooniherya wa yoowo osivela waya, yeerano wi Yoosefe anamuhakalaliha mutokweene a okaripooso weiwe.” (Map 39:21) Hiyaavo ekariposo, naari mithipo sa onyooro sinawerya waahiiha alapeli a Yehova waakhela osivela wawe woororomeleya. (Aro 8:38, 39) Nnanwerya omwaanyiherya Yosefe ahulaka murima awe wa Tiithi awe a wirimu nave aphwanyaka murecele ni omaaleleya yoowo onavahiwa pahiru ni “Muluku a ohakararya wothene.” (2Kor 1:3, 4; Fil 4:6, 7) Mukhalelo taani mukina Yehova aamukhavihenryeiye Yosefe? Yehova aaheeriha wi Yosefe atitelele ‘omuhakalaliha mutokweene a okariposo weiwe.’

(Maphatxuwelo 39:21-23) Apwiya yaari ni Yoosefe, yeerano wi Yoosefe anamuhakalaiha mutokweene a okaripooso weiwe. 22 Mutokweene yoowo aamunnyerya Yoosefe achu oothene oophariwa, wi anaakhapelela ni ovarerya miteko soothene. 23 Mutokweene a okaripooso huukhuwaru ni ichu saari mmatatani mwa Yoosefe, ntakhara ni yoowo nave soothene eereiye Apwiya yaanreeliha.

w14 1/11 epaax. 15 epara. 2

“Kinii Kiwerye Hayi Weera Echu Yoonanarasha Yawihiihaa?”

Yaweereya ennanivaha naakhulo noolipiha: “Apwiya yaari ni Yosefe, enooniherya wa yoowo osivela waya, yeerano wi Yoosefe anamuhakalaliha mutokweene a okaripooso weiwe.” (Map 39:21) Hiyaavo ekariposo, naari mithipo sa onyooro sinawerya waahiiha alapeli a Yehova waakhela osivela wawe woororomeleya. (Aro 8:38, 39) Nnanwerya omwaanyiherya Yosefe ahulaka murima awe wa Tiithi awe a wirimu nave aphwanyaka murecele ni omaaleleya yoowo onavahiwa pahiru ni “Muluku a ohakararya woothene.” (2 Kor 1:3, 4; Fil 4:6, 7) Mukhalelo taani mukina Yehova aamukhavihenryeiye Yosefe? Yehova aaheeriha wi Yosefe atitelele ‘omuhakalaliha mutokweene a okariposo weiwe.’

Mphwanye Muhakhu Woomunepani

(Maphatxuwelo 38:9, 10) Nto Onani aasuwela wi eereiye amuyare mwaana, hakhala awawe. Vaavaa akoneiyeno ni mulamu awe, aanayeeherya vachayani olopwana awe, ahikhwelaka omuyarela mwaana munneeni. 10 Meerelo ene yaala yaari oonanara vamiithoni va Apwiya, hiihaa Apwiya yaamwiipha tho yoola.

it-3 ipaax. 133-134

Onani

(Onani) [onarweela wa yootaphulela ya “ikuru soopacerya; ikuru itokotoko”].

Mwaana anaawiili a Yuta, yoowo aamuyanreiye ni mwaana a Mukanani Shuwa. (Map 38:2-4; 1Math 2:3) Eeri yoowo ahaayara nave aari mutokweene ompwaha Onani, amanle wiiphiwa ni Yehova, Yuta aahilamulela wi Onani apake othela wa omulamu ni Tamar, naamukhwele a Eeri. Waakhanle wi ooyariwa mwaana, owo haahaala okhala mwaana oopacerya a emusi ya Onani, nave yoohiyeryiwa ya mwaana oopacerya yaaya okhala ya yawawe ntoko mukelampa wa Eeri; nto ahirivo mwaana, Onani taahaala ohalano mukelampa. Vaavaa Onani aamukoniheiye Tamar, owo “aanayeeherya vachayani olopwana awe” ohiya oyeehera omwiikhoni wa mulamu awe. Tahi wi Onani aamuceha, woona wi yaweereya enaloca wi “vaavaa akoneiyeno ni mulamu awe” aanayeha elopwana awe. Mwawooneya, yaari “ohiyererya okonihana” (coito interrompido), yeeyo Onani eereiyeno moolakela aheemereryaka wi elopwana awe evolowe omwiikhoni wa Tamar. Nthowa na ohimwiiwelela tiithi awe, okhalano nrima, ni ochekela wawe marehereryo a Muluku a othela, nave ohiya wiicheha mukhateiye, Onani, yoowo ahaarino anamwane, aahiiphiwa ni Yehova.—Map 38:6-10; 46:12; Nam 26:19.

(Maphatxuwelo 38:15-18) Yuuta aamoonneiye, uupuwela wi namararuwe, vawi aahikhuneela withoni. 16 Aamuhapuwela ii: “Okihiye wi kikone ni weyo.” Tiwi haasuwela wi mwaara a mwanawe. Yoowo aamwaakhula: “Tisheeni onakinnyaa wi okone ni miyo?” 17 Yuuta aahaakhula, “Kinarwa koovaha epuri emoha ya muhuwo aka.” Yoola aamwaakhula: “Nto okihiyerye mweemesheryo ophiyerya elukuluku oneeraawe okirumihele.” 18 Yuuta aamukoha: “Mweemesheryo taani onakhwelaa?” Yoowo aahaakhula: “Muneela aa eeneneeryo ni mukuhu aya vamoha ni ekopo aa yeeyo eri mmatatani mwaa.” Yuuta aamuhiyerya ichu seiya, akonano, vaavaa Tamar aarupala.

w04 15/1 epaax. 30 ipara. 4-5

Makoho a Alipa Waalakhanya

Yuta aaheerano mooheseya vaavaa ahamvanheiye Tamar mwanawe Sela, ntoko aalaihenryeiye. Navetho owo aahimukoniha muthiyana yoowo uupuweleiye wi chapaheya. Ela yaari yoohiyana ni yookhwela ya Yehova, wi mulopwana amukoniheke pahiru mwaariye; Yuta hiiwelenle marehereryo yaala. (Map 2:24) Mweeparipari, Yuuta haamukoninhe chapaheya. Ahisuwelaka owo aavolonwe mu nipuro na mwanawe Sela mu opaka othela woomulamu, mwawiihiiha waakhumelela muyareriwo weeparipari.

Vooloca sa Tamar, mukhalelo awe hiwaari woocapaheya. Anamwane awe a maphapo hiyooniwe ntoko anamwane a mararuwo. Vaavaa Powasi o Pelem aamuthenleiye mowapita Rute, mwawiiwanana ni yookhovelela ya othela woomulamu, asitokweene o Pelem yaanamuloca phaama mwana a Tamar, Peresi emuleelaka Powasi eriki: “Anamwane oneeraa waayareke ni mwali ola, ekhale ntoko a nloko na Peresi, mwaana a Yuuta ni Tamar.” (Rut 4:12) Peresi onnalociwa ntoko makholo a Yesu Kristu.—Mat 1:1-3; Luka 3:23-33.

18-24 A MAIYU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU | MAPHATXUWELO 40-41

“Yehova Amvuluxa Yosefe”

(Maphatxuwelo 41:9-13) Vaavaanto muhooleli a soowurya aaloca ni Farawo, ii: “Evelevelo, kinuupuwela ovirikanya waka. 10 Elukuluku yeele amwene, mwaananariwanyu ni anamuteko anyu, mukiwalela mukaripooso wa mutokweene a alipa oolipelela vamoha ni muhooleli oopaka iphaawu. 11 Ohiyu omoha, naaloha mmoha ni mmoha ni yootaphulela yoohiya-hiyana. 12 Aari mwemmwe mmiravo mmoha, muHeepiri, kapuro a mutokweene a alipa oolipelela. Naamuleela sooloha sahu, antaphulela ntoko mummo mmoha ni mmoha aalohenreiye. 13 Chiri yaaheereya yeeyo aanleenleiye: Miyo kaacikiheryiwa muteko aka, nto mukhwaaka aaheiwa.”

w15 1/2 epaax. 14 ipara. 4-5

“Mulukuru Tonataphulela Sooloha!”

Muhooleli a soowurya aamucuwala Yosefe, nyenya Yehova haamucuwanle. Mu ohiyu omoha, owo aahimvaha mwene Farawo sooloha piili sootikhiniha. Yoopacerya, mwene aahoona imope thanu napiili sooneneva ikhumaka mmuhice Nilu, voocharela imope ikina thanu napiili sawooca. Sawooca saakhuura ihe sooneneva. Mu yooloha yanaawiili, Farawo aahoona makala mathanu nameeli ameele aphaama. Ni makina mathanu nameeli, ala yaari ooveya ni awuuma, awo yaamirya makala oothene yaale aphaama. Wooxixelo aya, Farawo aahuukhuwaxa nthowa na sooloha seiha voocharela aahiwiichana alipa a ihako oothene vamoha ni alipa amiruku wi etaphulele. Awo hiyaawenrye otaphulela. (Map 41:1-8) Hinnasuwela waakhanle wi yaahuukhuwa naari waakhanle wi yaavanhe maakhulo oohiyana. Echu nnasuwelaahu ti yawi Farawo aahithanana nave haarino ewehereryo ya osuwela yootaphulela ene.

Wookuchulani muhooleli a soowurya aamuupuwela Yosefe. Yawuupuxerya-ya-murima awe yaapacerya omuukhula nave aahimuleela Farawo sa mmiravo aari mukariposo iyaakha piili muculi yoowo aataphulenle mwawaakhwanela yooloha awe ni yooloha ya muhooleli oopaka iphaawu. Mu elukuluku yeeyo, Farawo aamwiichaniha Yosefe.—Map 41:9-13.

(Maphatxuwelo 41:16) Yoosefe aahaakhula: “Eyo tahi yawaka, nto Muluku mwaneene tanii ootaphuleleeni mwaphaama, amwene.”

(Maphatxuwelo 41:29-32) “Inamurwa miyaakha mithanu namiili yoorelasha elapo yoothene yeela ya Oyiikuputu. 30 Nto ohoolo waya, inamurwa tho miyaakha mithanu namiili ya etala. Achu enarwa ecuwala oreela waakhanle muYiikuputu nave etala yeela enarwa ethaaliha elapo yeela. 31 Enii ekhale etala yoowali wi soolya soothene saareeliwe inarwa suukuluwa. 32 Oloha wanyu wiili, tiwi Muluku onamweerano chiri, vahilekenle.

w15 1/2 ipaax. 14-15

“Mulukuru Tonataphulela Sooloha!”

Yehova onnaasivela achu oororomeleya ni awiiyeviha. Ti yawooneya wi aahimukhaviherya Yosefe oloca yootaphulela ya yooloha yeeyo yaahaleelin’he anamiruku ni alipa a ihako. Yosefe aamuleela Farawo wi sooloha soopiili saarino yootaphulela emohamoha. Wuuluulela wawe yooloha, yooniherya wi Yehova ‘aahaala weerano chiri.’ Imope thanu napiili sooneneva ni makala ameele mathanu nameeli aphaama seemelela iyaakha thanu na piili sa oreela Oyikuputu. Wa imope thanu napiili sawooca ni makala mathanu nameeli ooveya ni awuuma, seemelela iyaakha thanu napiili sa etala mu iyaakha soocharela. Etala ela yaahaala omaliha yoolya yoothene mu elapo yeele.—Map 41:25-32.

(Maphatxuwelo 41:38-40) Vaavaa Farawo aahi wa anamuteko: ‘Nnammuphwanya chiri muchu si yoola, oosareya munepa wa Muluku?’ 39 Vawihiihaa aaloca wa Yoosefe: “Vawi Muluku ohoovaha osuwela ichu seiya, haavovo muchu mukina oosuwelasha ni a miruku woopwaha weyo. 40 Opacerya olelo onii okhale muhooleli oomwene aka nave achu aka oothene ekanawiiwelela weyo. Yoomiru kini kikhale mutokotoko woopwaha weyo vawi ka mwene.”

w15 1/2 epaax. 15 epara. 3

“Mulukuru Tonataphulela Sooloha!”

Farawo aahaakhwaniherya yoolaiherya awe. Mwawaakuveya, Yosefe aawarihiwa yoowara yasisapo. Farawo amuwariha muneela awe a omwene, ni mukuhu wa ewooro muxikoni mwawe, aahimvaha ekaaro yoocicimiheya ni owerya wa weeceeca Muyikuputu moothene wi alapeke miteko sawe. (Map 41:42-44) Mwawiihiiha, nihiku nimoha, Yosefe aahikhuma mukariposo aya nipuro noomwene. Mu wooxiixelo, owo aari kapuro, mu ohiyu aahikhala muchu oowerya Oyikuputu. Ela yaari yawooniherya wi nroromelo nawe hinaari nasiiyo! Yehova aahoona ohookololowa woothene kapuro awe aahoolenleiye moovira wa iyaakha. Yehova aamaliha miyaha seiya mu elukuluku yoophwanelela nave tho mmukhalelo wawookololowa. Tahi wi pahi Yehova aahaala omaliha ohookololowa yoowo Yosefe aahoolenleiye, nyenya tho aahaala okhapelela nloko na Isarayeli. Nnahaala woona mukhalelo yeeren’yaaya mu miyaha sa muhoolo sa makupa yaala.

Mphwanye Muhakhu Woomunepani

(Maphatxuwelo 41:14) Vaavaa Farawo aamwiichaniha Yoosefe, nave mwamvayi yaamukumihamo mukaripooso. Yoosefe aacema epweto awe, awara ikuwo ikina, aya wa Farawo.

w15 1/11 epaax. 9 ipara. 1-3

Mano, Mwaanasuwela?

Ntakhara heeni Yosefe aacema ipweto ahaakumve oya wa Farawo?

Mwawiiwanana ni Maphatxuwelo, Farawo aahilamulela wi Yosefe yoowo aari kapuro, aruuhiwe mwawaakuveya wi ataphulele sooloha seiho saamukacamiha mmuupuweloni. Elukuluku yeele, owo iiha amalinhe iyaakha sincipale mukariposo. Moohiphwacha waakuveya wa nlamulo na Farawo wi Yosefe arwe mwawaakuveya, owo aalakelela opacerya ocema ipweto. (Map 39:20-23; 41:1, 14) Woona wi namarepa ooloca yaweereya yeela naamwi ehiri yoochuneyasa ennooniherya wi Yosefe aanasuwela sookhovelela sa achu o Yiikuputu.

Ohiya epweto wi yinnunwe yaari yookhovelela ya maloko mancipale, ophitaanyerya tho Aheepiri. Nyenya, “Ayiikuputu akhalai yaari nloko nimoharu naakhala makupa onakhumawo nsuwa naavaanya ophuwa epweto” ennaloca Enciclopédia de Literatura Bíblica, Teológica e Eclesiástica (a inglês) a McClintock e Strong.

Mpwanne ayikuputu yaacema ipweto pahiru? Mulipeleli Biblical Archaeology Review onnathariha wi sookhovelela sa mihapo seeriwano ni ayikuputu saanaaceenyerya achu wi yiirehereryeke phaama vaavaa yaayaaya wa Farawo hiihaa ntoko yaayaaya mu empa ya malapelo. Mwawiihiiha, Yosefe aaphwanela ocema miihi ni mapururu oothene a mmwiilini mwawe.

(Maphatxuwelo 41:33) “Wanthowa nenla, amwene, onaphwanela wi mmwaavye mulopwana oosuwela ni amiruku, mmunnyererye wi ahooleleke elapo yeela.

w09 15/11 epaax. 28 epara. 14

Nooniheryeke Mikhalelo Saphaama Ntoko Alapeli a Muluku

Mu ilukuluku sakhalai, asitiithi yaawo yaamoova Muluku yaanapaka marehereryo a waahusiha anamwane aya malakiheryo avasulu a mikhalelo saphaama. Moone Maphatxuwelo 22:7 mukhalelo waphaama Aparahamu ni Isaki yaakhalihanaaya mukina ni mukhwaawe. Yosefe tho aahooniherya wi aahihusihiwa phaama ni asitiithi awe. Vaavaa aawaleliweiye, aari ooreera murima wa oowaleliwa akina. (Map. 40:8, 14) Vaava aalonceiye ni Farawo masu awe yaahooniherya wi aahihuserya mukhalelo wa oloca ni yaale yaarino olamulelo.—Map. 41:16, 33, 34.

25-31 A MAIYU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU | MAPHATXUWELO 42-43

“Yosefe Aahooniherya Wiihiiha Otokweene”

(Maphatxuwelo 42:5-7) Hiihaa anamwane a Isarayeli yaayawo othuma soolya vamoha ni achu akina, vawi etala yaatepa elapo yeele ya oKaanani. 6 Yoosefe taalamula oYiikuputu, taatumiherya soolya achu. Vawihiihaa asinnawe Yosefe yaarwa wa yoowo emukokhorela, ethipela iyuuci saya vathi. 7 Yoosefe aawoonneiye asinneeni, aahaasuwela, nto aawaakhenle ntoko amalapo aakoha ni owali “munarwa woowi nyuwo?” Yaawo yaahaakhula: “Nnarwa elapo ya oKaanani wi nthume soolya.”

w15 1/5 epaax. 13 epara. 5

“Mano Miyo Kiri Munipuroni na Muluku?”

Nyenya Yosefe aahaasuwela asinnawe mwawaakuveya. Ohiya yeeyo, vaavaa aawooneiye asinnawe emukokhorelaka, owo aahuupuwela elukuluku aareiye mmiravo. Yaweereya ennaleela wi “Yosefe aahuupuwela mwawaakuveya sooloha” seiho Yehova amvaheiye vaavaa aareiye mmiravo. Sooloha iho saaloherya elukuluku yeeyo asinnawe Yosefe yaahaalaaya omukokhorela vahoolo vawe—mweeparipari ti yeeyo awo yeenraaya! (Map 37:2, 5-9; 42:7, 9) Tiheeni Yosefe aahaaleiye weera? Aahaala waakhupaarela? Naari aahaala winla ikuhu?

w15 1/5 epaax. 14 epara. 1

“Mano Miyo Kiri Munipuroni na Muluku?”

Akhweya nyuwaano hamutonko ohoolela yaweereya ntoko yeela. Mwa yeeyo, ti yawunlaana ohiiwanana ni wiicana variyari va imusi mmahiku ahu yaala. Naahoolelaka nikacamiho ntoko nenla, akhweya ilukuluku ikina onamukhala wookhweya ocharaka soothene murima ahu woohiphaameya onuupuwelelaaya. Nyenya ti yamiruku omutakiherya Yosefe vaavaa nneereryaahu orehererya mwaha ntoko Muluku onachuneleiye. (Masi 14:12) Muupuwele wi ti woochuneya opaka murecele ni amusi, nyenya okhalano murecele ni Yehova vamoha ni mwaana awe, ti woochuneyaxa.—Mat 10:37.

(Maphatxuwelo 42:14-17) Naari hiihaa Yosefe aahaakhula tho: “Ti yeeyo miyo kooleenlaakaani nyuwo mwa alipa oohocela. 15 Nnapwaha neererye, noone. Kinalipela okumi wa Farawo, hamvinyawo wenno ahiruule wenno munninyu eechaako. 16 Mmoha a nyeenyu amuchimakele munninyu, akina eri mukaripooso. Yakhala evelevelo sa yeeyo muloncaanyu sa munninyu, kinarwa keemererya tho sooloca sanyu sikina. Nto mwaarikimootha kinalipela okumi wa Farawo nyuwo mwa alipa oohocela.” 17 Yosefe aahaakeriha mukaripooso mummo, ekhalamo mahiku mararu.

w15 1/5 epaax. 14 epara. 2

“Mano Miyo Kiri Munipuroni na Muluku?”

Yosefe aahipacerya oweeha asinnawe ni yoolakelela ya woona mukhalelo aya. Owo aapacerya oloca ni asinnawe anyeenyen’ye ampharihelaka muchu mukina wi ataphuleleke yeeyo aaloceiye, awootheraka awo okhala anamahocela. Wi yiisaakihe, awo yaamuleela vooloca sa emusi aya, ophitaanyerya sooleeliherya sookhweleya vooloca sa munnaya mukhaani yaamuhiyalaaya owannyaya. Owo aaheererya otoroka mukhalelo awe wa oloca. Mpwanne munnawe yoowo aari echaako aari mukumi chiryene? Vano Yosefe aasuwela yeeyo aaphwaneleiye weera. Owo aahaaleela: “Kinahaala weemererya mweera ha,” avinyaka vaavaa aaloca wi onnaphwanela oruuhiwa munnawe eechaako wi amoone. Owo aaheemererya waahiya awo ochikela owaani wi yamukuxe munnaya eechaako waakhala wi mmoha a yaawo oohala ntoko muchu yoowo onahaala woopoliwa.—Map 42:9-20.

(Maphatxuwelo 42:21, 22) Yaapacerya oloca mukina ni mukhwaawe: “Chiryene noovahiwa ekoyi vanthowa na munnihu Yosefe. Naamoona wuukhuwa wawe anivekaka ommorela ikharari nto hineemerenrye tiva nto enimorenlaaya yoohoosha ela.” 22 Ruupeni aahi: “Vale miyo kaaneera wi nihimweerele yoonanara mmiravo ole, nto himwaakhwenle okiiwa. Vano, nkoonani, nnoonaahu ekoyi mu okhwa wawe.”

it-2 epaax. 598 epara. 4

Yosefe

Moorweela wa saweereya seiha, asinnawe Yosefe yaapacerya wiisoona okhalano nthowa yuupuwelaka wi Muluku aamwaalaka nthowa na omutumiha munnaya mu iyaakha muculi ntoko kapuro. Yaaloca yoocheka aya wa munnaya, yoowo yahaamusuwelaaya. Vaavaa iiwaleiye masu aya yooniherya ocharuwa, Yosefe aatikhiniheya, nyenya aakhumavo vahoolo vaya ni apacerya wunla. Mu elukuluku aakonkeiye, aalamulela wi awaleliwe Simiyoni ophiyerya emuruun’he munnaya eechaako.—Map 42:21-24.

Mphwanye Muhakhu Woomunepani

(Maphatxuwelo 42:22) Ruupeni aahi: “Vale miyo kaaneera wi nihimweerele yoonanara mmiravo ole, nto himwaakhwenle okiiwa. Vano, nkoonani, nnoonaahu ekoyi mu okhwa wawe.”

(Maphatxuwelo 42:37) Hiihaa Ruupeni aawaakhula atiithi awe: “Kaahimuchikiha Penyamini muwiiphe anamwane aka eeli. Mukihiyerye miyo, kinammukookiha.”

it-3 epaax. 466

Rupeni

Makhalelo aphaama a Rupeni, yaari awooneya vaavaa aavenkeiye asinnawe wi emurihele Yosefe mukhokweni wahaarimo maahi ohiya omwiipha. Yoolakelela ya Rupeni yaari wi ahiye akooke wi aamviihemo mukhokweni asinnawe ehisuwelaka. (Map 37:18-30) Ivinrevo iyaakha makhumi meeli, vaavaa asinneeni yootheriwaaya okhala anamahocela, Oyikuputu, naamwi Yosefe aahooxiwe owo aahiwuupuxerya akina wi owo haavolowenle mu ohooxiwa wa Yosefe. (Map 42:9-14, 21, 22) Vaavaa Yakopo aamukhwatiiha Penyamini waahoola annawe mu mukwaha wanaawiili Oyikuputu, nyenya aari Rupeni yoowo aavanhe anamwane awe eeli ntoko yoororomeliha, aloca wi: “Kaahimuchikiha Penyamini muwiiphe anamwane aka eeli. Mukihiyerye miyo, kinammukookiha.”—Map 42:37.

(Maphatxuwelo 43:32) Yoosefe aalya meekheiyevo, asinnawe yaalya tho meekhaayavo, nave aYiikuputu yaalya wa Yoosefe yaari meekhaayavo tho. Tiwi, aYiikuputu hiyaalya vamoha ni aHeepiri ntakhara yaari yoothanyeya mwa yaawo.

w04 15/1 epaax. 29 epara. 1

Miyaha sa Vasulu Sinarweela mu Liivuru a Maphatxuwelo—II

43:32—Ntakhara heeni a Yikuputu yoonaaya okhala yoothanyeya olya ni Ahepri? Nthowa ntokweene akhweya naari nthalu na malapelo ni ohiyana wa nloko. Ayikuputu yaanaathanya tho akukhuli. (Map 46:34) Ntakhara heeni? Akhweya ntakhara wi awo yaawoona akukhuli ntoko achu oohikhalano esisapo ni meerelo Oyikuputu. Akhweya, nthowa na imaca saakhanle saari sawuuwa, nave Ayikuputu yaananyemula yaale yaavya munyepu wi yavahe mihuwo saya.

    Soolaleeryiwa sa Lomwe (1995-2024)
    Okhumavo
    Ovolowa
    • Elomwe
    • Ovaha
    • Orehererya
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malakiheryo a Opharihela
    • Malakiheryo a Sookhuweya
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Ovolowa
    Ovaha