BIBLIOTECA IPAN INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA IPAN INTERNET
náhuatl de guerrero
  • BIBLIA
  • AMATLAJKUILOLTIN
  • TLANECHIKOLTIN
  • w25 junio págs. 8-13
  • Tlenon techmachtia tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia (parte 2)

Xonka video tlen otiktlapejpeni.

Xtechtlapopolui, xueli tlapoui video.

  • Tlenon techmachtia tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia (parte 2)
  • Amatl Tekakistilijketl kiteijlitika iTekiuajyo Jehová (tlen tomachtiaj) 2025
  • Subtítulos
  • Okseki ken yejuin
  • ZABULÓN
  • ISACAR
  • DAN
  • GAD
  • ASER
  • NEFTALÍ
  • JOSÉ
  • BENJAMÍN
  • Tlenon techmachtia tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia (parte 1)
    Amatl Tekakistilijketl kiteijlitika iTekiuajyo Jehová (tlen tomachtiaj) 2025
  • Jacob niman Esaú noyolseuiyaj
    Tlamachtiltin tlen mitsmachtia Biblia
  • Matikilnamikikan ika Jehová se toTajtsin akin melauak nemi
    Amatl Tekakistilijketl kiteijlitika iTekiuajyo Jehová (tlen tomachtiaj) 2024
  • Xmopaleui itech Jehová ijkuak itlaj tiktlapejpenis tikchiuas
    Nemilistli niman Tekitl ken Cristo. Tlen tomachtiskej niman tlen notekitiltis (2023)
Xkita okseki
Amatl Tekakistilijketl kiteijlitika iTekiuajyo Jehová (tlen tomachtiaj) 2025
w25 junio págs. 8-13

TLAMACHTIJLI 25

TLAKUIKAJLI 96 ITlajtol toTajtsin tlasojti

Tlenon techmachtia tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia (parte 2)

“Okimijlij ken kintocaroua cada se kiselis”(GÉN. 49:28).

TLEN TIKITASKEJ

Tikitaskej tlenon tiuelij itech tlen Jacob okimijli chikueyimej ikoneuan ijkuak yemikiskia.

1. ¿Tlenon tikitaskej ipan yejuin tlamachtijli?

IKONEUAN Jacob nemij iyeualiujyan niman kuajli kikaktokej tlen kimijlijtika. Aman chikueyi otikitakej ika Jacob okimijli Rubén, Simeón, Leví niman Judá itlaj tlen xkichiayaj. ¿Tlenon kimijlis on oksekimej itelpokauan? Matikitakan tlenon tiuelij itech tlen okijlijkej Zabulón, Isacar, Dan, Gad, Aser, Neftalí, José niman Benjamín.a

ZABULÓN

2. ¿Tlenon okijli Jacob Zabulón, niman kenijki onochiuj yejon? (Génesis 49:13; noijki xkita recuadro).

2 (Xpoua Génesis 49:13). Jacob okijto ika iuejkakoneuan Zabulón chantiskiaj nisiuj mar. Ipantsin 200 xiuitl sakin, itribu Zabulón okinmakakej tlaltin tlen nokauayaj itlajkotian mar de Galilea niman mar Mediterráneo. Yejua ika, maski yejuamej xchantiyaj itenko mar, ueliskiaj yolpakiskej pampa xouijtika tetlakouiliskiaj niman tetlanemakiltiskiaj. Kanaj ika yejon Moisés ijkin okijto: “Xpiyakan paktli neniuejkakoneuan Zabulón kampa nenkistinemij ipan on mar” (Deut. 33:18).

Teotlajtojli tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia

Zabulón.

Ikoneuj

Zabulón

Teotlajtojli

“Zabulón, tejua tinemis itenko on mar […]. Motlal ajsis hasta on tlajli Sidón” (Gén. 49:13).

Ken onochiuj

Itribu Zabulón okinmakakej tlaltin tlen nokauayaj itlajkotian mar de Galilea niman mar Mediterráneo (Jos. 19:​10-16).

3. ¿Tlenon techpaleuis nochipa matiyolpakikan?

3 ¿Tlenon tiuelij? Maski san kanon tichantij noso maski san kenijki tinemij, nochipa onka tlen techyolpaktia. Niman tla tiknekij nochipa ijkon tomachiliskej, noneki matipakikan san ika tlen tikpiyaj (Sal. 16:6; 24:5). Kemantika kanaj xtiyolpakij pampa san tiknemilijtokej tlen xtikpiyaj niman xtikitaj nochi tlen kualtsin tikpiyaj. Kuakon, matikyejyekokan matitlanemilikan itech tlen techpaleuis matiyolpakikan (Gál. 6:4).

ISACAR

4. ¿Tlenon okijli Jacob Isacar, niman kenijki onochiuj yejon? (Génesis 49:​14, 15; noijki xkita recuadro).

4 (Xpoua Génesis 49:​14, 15). Jacob okijli Isacar ika melak kuajli kichiuaya pampa melak chikauak tekitiya niman ika yejua yeskia ken se yolki tlen melak kojtik tlen ueli kimama tlen yetik. Noijki okijto ika Isacar chantiskia ipan se kualtsin tlajli. Niman yejuin onochiuj ijkuak iuejkakoneuan Isacar okinselijkej tlaltin kampa melak tlatlaki tlen onkatkaj nisiuj atentli Jordán (Jos. 19:22). Kuajli tikmatstokej ika yejuamej melak otekitkej niman ijkon kintlakiltiskej intlaluan, san ika, noijki onokojtilijkej kinpaleuiskej oksekimej (1 Rey. 4:​7, 17). ¿Tleka ijkon tikijtouaj? Pampa ijkuak juez Barac niman siuateotlajtojketl Débora okintlajtlanilijkej israelitas makinpaleuikan niman ijkon kixnamikiskej Sísara, itribu Isacar okinek tepaleuis (Juec. 5:15).

Teotlajtojli tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia

Isacar.

Ikoneuj

Isacar

Teotlajtojli

“Tikmokauilis mitstekitiltiskej oksekimej” (Gén. 49:​14, 15).

Ken onochiuj

Itribu Isacar chikauak otekit niman ijkon kinpaleuis israelitas (Juec. 5:15; 1 Rey. 4:​1, 7, 17).

5. ¿Kenijki uelis tikchiuaskej ken iuejkakoneuan Isacar, niman tleka noneki ijkon matikchiuakan?

5 ¿Tlenon tiuelij? Jehová melak kipatiojkaitaya nochi tlen kichiuaya itribu Isacar. Aman, Jehová noijki melak kipatiojkaita nochi tlen tikchiuaj niman ijkon tiktekichiuiliskej (Ecl. 2:24). Matontlanemilikan itech tokniuan akin chikauak tekitij niman ijkon kintlajpiyaskej tokniuan ipan tlanechikojli (1 Tim. 3:1). Yejuamej xteixnamikij ipan guerras, san ika, melak nokojtiliaj para kintlajpiyaskej tokniuan itech itlaj tlen uelis kichiuas maka sa manouikakan iuan Jehová (1 Cor. 5:​1, 5; Jud. 17-23). Noijki, kuajli nomajmachtiaj tlamachtiltin tlen kinpanoltiaj niman ijkon kinyolchikauaskej tokniuan (1 Tim. 5:17).

DAN

6. ¿Tlenon tekitl okimakakej itribu Dan? (Génesis 49:​17, 18; noijki xkita recuadro).

6 (Xpoua Génesis 49:​17, 18). Jacob okijli Dan ika yeskia ken se kouatl akin kintlani okseki yolkamej más uejueyimej, ken se caballo. Yejuin kijtosneki, ika itribu Dan ika yolchikaualistli kimixnamikiskia itlauelikniuan israelitas. ¿Kenijki onochiuj tlen okijto Jacob? Ijkuak israelitas nejnemiyaj niman ijkon ajsiskej ipan Tlajli tlen Jehová yokimijlika kinmakas, itribu Dan tlakuitlapan yayaj niman ijkon kintlajpixtiayaj israelitas (Núm. 10:25). Maski oksekimej xkitayaj tlen kichiuayaj itribu Dan, tekitl tlen kipiayaj melak ueyi kijtosnekiya.

Teotlajtojli tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia

Dan.

Ikoneuj

Dan

Teotlajtojli

“Dan […] kinkotstlankechia on caballos” (Gén. 49:​16-18).

Ken onochiuj

Ijkuak israelitas nejnemiyaj para ajsiskej ipan tlajli tlen yokimijlijkaj kinmakaskej, itribu Dan tlakuitlapan yaya para kintlajpixtias israelitas (Núm. 10:25).

7. Ijkuak tikchiuaskej se tekitl ipan ikalpan Jehová, ¿tlenon noneki tikilnamikiskej?

7 ¿Tlenon tiuelij? Kemantika tikchiuaj seki tekitl ipan ikalpan toTajtsin, san ika, sekimej xkitaj tlen tikchiuaj. Ken ijkuak titlachipauaj, titlayektlaliaj ipan Kajli kampa tosentlaliaj noso ijkuak titlapaleuiyaj kampa nopanoltia toueyitlanechikol niman tikchiuaj okseki tekitl. Tla tejua yotitlapaleuijka ipan yejuin tekitl, melak kuajli pampa ijkon otikchiuj. San ika, maka keman xkilkaua ika Jehová kita nochi tlen tikchiua niman melak kipatiojkaita. Niman más kipatiojkaita pampa kimatstika ika titlapaleuiya pampa tikneki tikititis ika melak tiktlasojtla niman xpampa tikneki mamitsueyiteneuakan (Mat. 6:​1-4).

GAD

8. ¿Tleka itribu Gad ueliskia kimixnamikiskiaj ipan tlajli tlen okinmakakej? (Génesis 49:19; noijki xkita recuadro).

8 (Xpoua Génesis 49:19). Jacob okijli Gad ika kixnamikiskiaj sekimej tlachtekkej. Ipantsin 200 xiuitl sakin, itribu Gad okinseli tlaltin tlen onkatkaj inakastlan atentli Jordán, ompa nisiuj chantiyaj melak miyekej intlauelikniuan. Kuakon, ueliskia kimixnamikiskej. Maski ijkon, yejuamej kinekiyaj ompa chantiskej pampa melak onkatka sakatl para inyolkauan (Núm. 32:​1, 5). ¡Melak yolchikaujkej katkaj! Kuajli kineltokayaj ika Jehová xkitekauiliskia makinkuilikan tlaltin tlen yejua yokimakaka. Miyek xiujtin, okintitlankej insoldados niman ijkon makinpaleuitij oksekimej israelitas makinnotlatkitikan okseki tlaltin tlen yokimijlikaj kinmakaskej (Núm. 32:​16-19). Yejuamej kuajli kineltokayaj ika Jehová kintlajpiyaskia insiuauan niman inkoneuan. Niman Jehová okinteochiuj pampa melak yolchikaujkej katkaj niman pampa kinektoyaj tepaleuiskej maski ouijtika katka (Jos. 22:​1-4).

Teotlajtojli tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia

Gad.

Ikoneuj

Gad

Teotlajtojli

“Mitsuijsokiskej” (Gén. 49:19).

Ken onochiuj

Itribu Gad okinseli tlaltin tlen onkatkaj inakastlan atentli Jordán, kampa intlauelikniuan ueliskiaj kiuisokiskej (Jos. 13:​24-28).

9. ¿Tlenon tiknektoskej tikchiuaskej tla titlaneltokaj itech Jehová?

9 ¿Tlenon tiuelij? Noneki nochipa titlaneltokaskej itech Jehová maski ijkuak ouijtika yes (Sal. 37:3). Aman, miyekej tokniuan nokojtiliaj más kitekichiuiliskej Jehová. Sekimej tepaleuiyaj kampa nochijchiuaj kaltin kampa noueyichiua Jehová, oksekimej ontlapaleuiyaj kampa nonekij más tenojnotskej noso kichiuaj okseki tekitl tlen ikalpan toTajtsin kinmaka. Yejuamej ijkon kichiuaj, pampa kineltokaj ika Jehová kintlajpiyas (Sal. 23:1).

ASER

10. ¿Kenijki onochiuj tlen okijlijkej Aser, niman tlenon xokichiuj? (Génesis 49:20; noijki xikita recuadro).

10 (Xpoua Génesis 49:20). Jacob okijto ika itribu Aser kipiyaskia miyek tlemach, niman ijkon opanok. Tlaltin tlen okinmakakej melak tlatlakiltiayaj (Deut. 33:24). Intlaluan nonamikiyaj iuan mar Mediterráneo niman nisiuj nokauaya ueyikalpan fenicia de Sidón, kampa ajsiyaj miyek barcos tlen kitkiyaj tlen nonemaka. San ika, itribu Aser xokinkixti cananeos, ika yejon, opeuj kichiuaj ken yejuamej (Juec. 1:​31, 32). Niman pampa itribu Aser xtlaj kinpolouaya, kanaj xok más kinekiyaj kitekichiuiliskej Jehová. Ijkuak juez Barac okintlajtlanili israelita makipaleuikan para kinmixnamikiskej cananeos, itribu Aser xotepaleui. Ika yejon, yejuamej xokitakej kenijki Jehová okichiuj matetlanikan nisiuj atentli Meguidó (Juec. 5:​19-21). Niman kanaj melak opinaujkej ijkuak Barac niman Débora onokuikatijkej se tlakuikajli kampa kijtouayaj ika Aser onokauj itenko mar niman xotepaleui (Juec. 5:17).

Teotlajtojli tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia

Aser.

Ikoneuj

Aser

Teotlajtojli

“Aser, motlal kitlakitis tlakuajli yejuan sanoyej uelik” (Gén. 49:20).

Ken onochiuj

Itribu Aser okipix miyek tlemach ipan tlajli tlen Jehová okinmakak (Deut. 33:24).

11. ¿Tleka noneki tikitaskej tomintsin san ken noneki?

11 ¿Tlenon tiuelij? Tla tiknekij chikauak tiktekichiuiliskej Jehová, xnoneki titlanemiliskej ken tlaltikpakchanejkej akin kinemiliaj ika tomin yejon tlen más noneki matikpiyakan (Prov. 18:11). Maski tomin tepaleuij, xnoneki tiknemiliskej ika más noneki tikpiyaskej tomintsin xken tiktekichiuiliskej Jehová (Ecl. 7:12; Heb. 13:5). Niman xnoneki tikpoloskej totiempo niman tokojtilis para tikpiyaskej miyek tlemach tlen nion xok techpoloua. Kuakon, matokojtilikan chikauak matiktekichiuilikan Jehová niman kuajli matikmatstokan ika ajsis tonajli ijkuak yejua techmakas nochi tlen kualtsin (Sal. 4:8).

NEFTALÍ

12. ¿Kenijki onochiuj tlen Jacob okijli Neftalí? (Génesis 49:21; noijki xkita recuadro).

12 (Xpoua Génesis 49:21). Jacob okijto ika Neftalí kualtsin tlajtoskia. Yejuin kanaj onochiuj ijkuak Jesús tenojnotstinemiya pampa nochipa kualtsin tlajtouaya. Yejua ouejkauj chanti ipan ueyikalpan Capernaúm, tlen onkatka ipan itlaluan Neftalí. Ika yejon, onoijto ika Capernaúm katka iueyikalpan (Mat. 4:13; 9:1; Juan 7:46). Niman teotlajtojketl Isaías okijto ika Jesús yeskia ken “sen ueyi tlauijli” para akin chantiyaj ipan intlauan Zabulón niman Neftalí (Is. 9:​1, 2). Jesús katka “tlauijli tlen nochimej kintlauiluiya” pampa melak kualtsin temachtiaya (Juan 1:9).

Teotlajtojli tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia

Neftalí.

Ikoneuj

Neftalí

Teotlajtojli

“Kintlakatilia kualtetsitsimej masakokonej [noso kualtsin tlajtoskia]” (Gén. 49:21).

Ken onochiuj

Jesús ouejkauj tenojnotstinemiya ipan itlaluan Neftalí (Mat. 4:13; 9:1).

13. ¿Tlenon noneki tikchiuaskej tla tiknekij tikyolpaktiskej Jehová?

13 ¿Tlenon tiuelij? Jehová kita tlen tikijtouaj niman kenijki tikijtouaj. Ika yejon, tla tiknekij tikyolpaktiskej, noneki tikijtoskej tlen mateyolchikaua niman tikimijliskej oksekimej tlen kualtsin kichiuaj. Niman xnoneki titetejteneuaskej nion titlakajkayauaskej (Sal. 15:​1, 2; Efes. 4:29). Noijki, uelis tomajmachtiskej kenijki uelis peuas yakaj iuan tonojnotsaskej niman ijkon uelis tikinnojnotsaskej itech Biblia.

JOSÉ

14. ¿Kenijki onochiuj tlen Jacob okijli José? (Génesis 49:​22, 26; noijki xkita recuadro).

14 (Xpoua Génesis 49:​22, TNM;b Génesis 49:26). Jacob melak oyolpak pampa Jehová okitlapejpeni José “intech ikniuan”. Yejua okijto ika José katka “imatsin se kojtli tlen melak tlatlakiltia”. Yejon kojtli katka Jacob niman José katka imatsin tlen itsmolini itech kojtli. José katka iyenkuiyoj Raquel, isiuauj Jacob akin más kitlasojtlaya. Jacob okijto ika José kiseliskia okpatipan tlen Rubén kimakaskiaj, iyenkuiyoj Lea, okse isiuauj Jacob (Gén. 48:​5, 6; 1 Crón. 5:​1, 2). Yejuin teotlajtojli onochiuj ijkuak omemej ikoneuaj José, Efraín niman Manasés, onochiujkej ome tribus itech Israel niman okimakakej intlaluan (Gén. 49:25; Jos. 14:4).

Teotlajtojli tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia

José.

Ikoneuj

José

Teotlajtojli

“Tlatiochiualistin iyaxka yes José yejuan Dios okitlapejpenij intech ikniuan” (Gén. 49:​22-26).

Ken onochiuj

José okiseli tlen kiseliskia iyenkuiyoj Jacob, niman omemej ikoneuan onochiujkej ome tribus itech Israel (Jos. 14:4; 1 Crón. 5:​1, 2).

15. ¿Tlenon okichiuj José ijkuak okichiuilijkej tlen xkuajli?

15 Jacob ijkin okijli José: “On tlakamej yejuan kipiyaj iminarcos mitstlauelitaskej niman mitsmojmotlaskej” (Gén. 49:23). Yejuin tlakamej katkaj ikniuan pampa okinexikolitakej niman melak xkuajli tlen okichiuilijkej. San ika, José xokualan imiuan ikniuan nion iuan Jehová. Jacob noijki okijli: “Tejua tikteketsas moarco melajki, niman xkuekuetlakaskej momauan ijkuak tikintekitiltis pampa nochiuaskej kojtikej” (Gén. 49:24). José nochipa onopaleui itech Jehová ijkuak okixnamik tlen xkuajli. Yejua xsan okintlapopolui ikniuan noijki okinek kinpaleuis (Gén. 47:​11, 12). Nochi tlen ipan onochiuj José okipaleui makichiua tlen kuajli (Sal. 105:​17-19). Ika yejon, Jehová okitekitilti ken nion xkinemiliaya.

16. ¿Kenijki uelis tikchiuaskej ken José ijkuak itlaj tikixnamikiskej?

16 ¿Tlenon tiuelij? Ijkuak itlaj tikixnamikiskej maka matiktlalkauikan Jehová nion tokniuan. Matikilnamikikan ika Jehová uelis miyek techmachtis tla tiktekichiuiliaj maski tikixnamikij tlen ouijtika (Heb. 12:7). Techmachtis más matiteiknelikan niman matiknektokan titetlapojpoluiskej (Heb. 12:11). Niman uelis kuajli tikmatstokej ika ijkon ken Jehová okiteochiuj José, tejuamej noijki techteochiuas tla titlaxikouaj.

BENJAMÍN

17. ¿Kenijki onochiuj tlen Jacob okijli Benjamín? (Génesis 49:27; noijki xkita recuadro).

17 (Xpoua Génesis 49:27). Jacob kachtopa okijto ika iuejkakoneuan Benjamín melak ueltoskiaj tlauijsokiskej ijkon ken se lobo (Juec. 20:​15, 16; 1 Crón. 12:2). Noijki okinteneuj yejuin ome tlajtoltin “ijkuak kualkan” niman “ijkuak tlapoyajkan”. “Ijkuak kualkan” kijtosnekiya ijkuak onotlali kachtopa tekiuaj ipan kalpan Israel, ijkuak Saúl akin ualeuaya itech itribu Benjamín, onochiuj kachtopa tekiuaj ipan kalpan Israel niman ika yolchikaualistli okimixnamik filisteos (1 Sam. 9:​15-17, 21). Niman “Ijkuak tlapoyajkan” kijtosnekiya miyek xiuitl sakin ijkuak xok nemiyaj tekiuajkej ipan Israel, ijkuak siuatekiuaj Ester niman Mardoqueo akin noijki ualeuayaj itech itribu Benjamín, okimakixtijkej israelitas para maka kinmiktiskej (Est. 2:​5-7; 8:3; 10:3).

Teotlajtojli tlen okijto Jacob ijkuak yemikiskia

Benjamín.

Ikoneuj

Benjamín

Teotlajtojli

“Ijkuak kualkan tikuas on tlen tikmiktis, niman ijkuak tlapoyajkan tiktemakas on tlakuajli” (Gén. 49:27).

Ken onochiuj

Saúl yejua akin kachtopa okitlalijkej ken tekiuaj ipan Israel (1 Sam. 9:​15-17). Sakin, Ester niman Mardoqueo okimakixtijkej ikalpan Jehová (Est. 2:​5-7; 8:3; 10:3).

18. ¿Kenijki uelis timelajkanemiskej ijkon ken itribu Benjamín okichiuj?

18 ¿Tlenon tiuelij? Iuejkakoneuan Benjamín melak oyolpakkej ijkuak Saúl, akin ualeuaya itech itribu Benjamín, onochiuj kachtopa tekiuaj. San ika, ijkuak Jehová okitlali David ken tekiuaj, akin ualeuaya itech itribu Judá, iuejkakoneuan Benjamín ika yolik okiselijkej David ken tekiuaj (2 Sam. 3:​17-19). Seki xiuitl sakin, ijkuak sekimej israelitas opeujkej kixnamikij itribu Judá, iuejkakoneuan Benjamín omelajkanenkej itech itribu Juda niman itech tekiuaj akin Jehová yokitlalijka (1 Rey. 11:​31, 32; 12:​19, 21). Ijkon ken itribu Benjamín, matimelajkanemikan niman matikinpaleuikan tokniuan akin Jehová yokintlali para makiyekanakan ikalpan (1 Tes. 5:12).

19. ¿Tlenon tiuelij itech tlen Jacob okimijli itelpokauan ijkuak yemikiskia?

19 ¡Melak miyek yotiuelkej itech tlen Jacob okimijli itelpokauan ijkuak yemikiskia! Tla tomachtiaj itech kenijki onochiuj tlen Jacob okimijli ikoneuan, techpaleuis más matikneltokakan ika nochi tlen kijtoua Biblia noijki nochiuas. Niman tla tikitaj kenijki okinteochiujkej itelpokauan Jacob, techpaleuis matikitakan tlenon noneki tikchiuaskej tla tiknekij tikyolpaktiskej Jehová.

¿TLENON TIUELIJ ITECH TLEN JACOB OKIJLI. . .

  • … Zabulón, Isacar niman Dan?

  • … Gad, Aser niman Neftalí?

  • . . . José niman Benjamín?

TLAKUIKAJLI 128 Matitlaxikojtokan hasta ijkuak tlapopoliuis

a Ijkuak Jacob okinteochiuj on kachtopa nauimej ikoneuan, opeuj ika akin más yeueyi niman otlamito ika akin más pitentsin. San ika, ijkuak okinteochiuj oksekimej ikoneuan xok ijkon okichiuj.

b Génesis 49:22: “José yeskia ken imatsin se kojtli tlen onka itenpan ameyajli tlen melak tlatlakiltia niman nomachimaloua ikuatipan se tepantli”.

    Amatlajkuiloltin ika Náhuatl de Guerrero (2006-2025)
    Nikisas
    Nikalakis ika nocuenta
    • náhuatl de guerrero
    • Xtetitlanili
    • Ken tikneki manesi
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ken noneki notekitiltis
    • Ken notlajpiyaj modatos
    • Xpatla ken notekitiltiaj modatos
    • JW.ORG
    • Nikalakis ika nocuenta
    Xtetitlanili