Fakapotopoto e Iehova mo e Fakakanavaakau Hana Tau Tagata ma e Gahua
Tali mai he tau senetenari, ne totolo ke he lalolagi katoatoa e tiakiaga he taofiaga. Kua tokologa e tau vahega lotu ne kua fai fakaakoaga Tohi Tapu ka e matapatu lahi ni ke muitua ke he tau mahani toka tuai he tagata mo e tau mahani fakamotu ne kamata mai he vaha pouliuli. Ne mahani mau ke poka ki tua e amaamanakiaga ke he liu maiaga a Keriso.—Fakatatai Mataio 13:24-30, 37-43.
Ka e pete ni ia, ne pehe a Iesu ke taofi mau e matakite ke he hana liu maiaga! Taha e matakau ne taute e mena nei ne nonofo i Allegheny (i Pittsburgh), Pennsylvania, F.K.A. He vala fakamua he tau 1870 ne kamata a Charles Taze Russell mo e falu he tau kapitiga hana ke taute e fakaakoaga kumikumi pitopito ke he Tohi Tapu kua hagaao atu ke he liu maiaga a Keriso ne nakai fakavahega lotu pauaki. Ne kamata foki a lautolu ke kumi e tau kupu moli loga he Tohi Tapu ke he falu matapatu fakaakoaga. Ko e kamataaga a nei he tau gahua he vaha fou nei he Tau Fakamoli a Iehova.—Mataio 24:42.
Ti maama ai he matakau nei nakai ko e fakaakoaga he Tohi Tapu e Tolu Taha, ka ko Iehova ni hokoia e Atua malolo lahi ue atu mo e Tufuga; ko e tufugatia fakamua mo e Tama fuataha Hana a Iesu Keriso; mo e nakai ko e peresona e agaga tapu ka ko e gahuahua malolo nakai maeke ke kitia he Atua. Kua kitia he matakau nei ko e solu nakai ko e mena ne pehe ko e nakai maeke ke mate ka kua maeke ni ke mate, ko e amaamanakiaga ma lautolu ne mamate ko e liu tu mai, mo e nakai ko e fakahala he tau tagata mahani kelea ne nakai tokihala e fakakikiveka tukulagi ka ko e fakaotiotiaga katoatoa.
He foaki age e Iesu hana moui ke lukutoto aki e tau tagata ne kua kitia ai tuai ko e matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu a ia. Ke fakamua aki, ko e 144,000 e tau tagata tane mo e tau fifine, ne fifili mai he senetenari fakamua ti hoko mai ke he vaha ha tautolu, ka moua mai he lalolagi ke eke mo tau hakeaga fakalataha mo Keriso ke he kautu i luga he lagi. Ti puhala mai he lukutoto a Iesu ko e tau piliona he tau tagata, to tokologa mai ia lautolu ka fakaliliu tutu mai he mate, ke moua e mitaki katoatoa he tagata mo e amaamanakiaga ke he moui tukulagi ke he lalolagi i lalo he pule he Kautu.
Kua kitia foki e Russell fakalataha mo lautolu ne feoaki mo ia ko e nakai maeke ke kitia e ha ha hinei a Keriso, ke he agaga. Ko e tau Vaha he Tau Motu Kehe, ko e magaaho ne nakai puhala mai e fakagahuahuaaga he pule katoatoa he Atua he ha fakatufono he lalolagi, ko e mena to oti ai he tau 1914. He mogoia to fakatu ai e Kautu he Atua i luga he lagi. Ne kitia moli e tau fakaakoaga nei he Tau Fakamoli a Iehova he vaha nei.
Ne fakailoa e Russell mo e hana tau hoa e tau kupu moli nei ke he tau mena mamao mo e laulahi, mai he tau lauga mo e tau lolomiaga tohi. Mai ia Iulai he tau 1879 ne kamata a Russell ke lolomi e Zion’s Watch Tower (Kolo Toko a Siona; ne ui he magaaho nei Ko e Kolo Toko). Ne fifili e ia kua lata ni e gahua fakamatala he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ke falanaki katoatoa ke he tau mena fakaalofa foaki noa mo e kua nakai lata ke tuku tupe. Mo e kua lata foki e fekau ke uta viko he tau laliaga foaki noa ha lautolu ne tua ti nakai totogi. Ne foaki mena fakaalofa a ia ko Russell mai he tau mena ne moua mai he fakatuaga gahua hana he magaaho ia.
Ne fakapotopoto fakalataha e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ke he tau vahega, ko e tau mena ne ui aki e tau fakapotopotoaga ha lautolu he magaaho ia. Ne tolo lagatolu a lautolu he fahi tapu, ma e tau lauga, kumikumi ke he Tohiaga Tapu, mo e tau feleveiaaga talahauaga fakamoli. Ne fifili tumau e lautolu e tau tagata tane ne gahua fakamitaki ke eke mo tau momotua ke takitaki e tau gahua fakaagaga he tau vahega takitaha.
He tau 1884 ne fakatu hake e Zion’s Watch Tower Tract Society (Kaufakalatahaaga Pepa Lotu Kolo Toko a Siona) mo matapatu fakatokaaga nakai taute muka tupe i Pennsylvania. Ne vili lagataha he tau ke moua e pelesiteni he fakatokaaga kautaha. Ne moua mai ai he mena nei e kanavaakau fakamatafakatufono, kua nakai falanaki ke he moui he ha tagata, ke uta ki mua e gahua fakaako Tohi Tapu. Ne vili ai a Charles T. Russell mo pelesiteni, mo e kua onoono atu ke he ofisa hana ko e matapatu kaina.
Kua lahi mahaki e tau laliaga ne taute ke fakalaulahi atu e gahua ke he falu motu. Ne hoko atu ki Kanata mo Igilani he vala fakamua he tau 1880. He tau 1891 ne taute e Russell e fenoga ki Europa mo e ke he Lotouho he Fahi Uta ke kitia ko e heigoa kua maeke ke taute ke fakaholo atu e folafolaaga he kupu moli ki ai. He vala fakamua he tau 1900, ne fakatu hake e tau la ofisa he Kaufakalatahaaga i Peritania, Sihamani, mo Ausetalia.
He tau 1909 ne hiki e tokaaga he matapatu kaina he Kaufakalatahaaga Kolo Toko ki Brooklyn, New York, ke fakaholo atu e fakalaulahiaga he gahua fakamatala ke he lalolagi katoa. Ti kua eke ai ke lata ke fakatu hake e fakatokaaga kautaha he kaufakalatahaaga i lalo he matafakatufono he Fahi Motu a New York, ne fakatu. He tau 1914 ne fakatu hake e International Bible Students Association (Feoakiaga he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu he Lalolagi Katoa) i London, Igilani, ke fakaholo ki mua e tau gahua he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ke he Atu Motu katoa ha Peritania. He magaaho nei kua 70 e falu fakatokaaga kautaha mo e kaufakalatahaaga ne fakatu fakamatafakatufono i loto he tau motu loga ke he lalolagi katoa kua fekafekau ke he kakano he feua he Kaufakalatahaaga Kolo Toko. Ko e tau mena lagomatai oti kana, ne paletua ke he tau mena fakaalofa foaki noa mo e tau tagata gahua noa.
He tau 1916 ne mate a Charles Taze Russell, mo e kautu mai e hukui ko Joseph Franklin Rutherford mo pelesiteni he Kaufakalatahaaga Kolo Toko. He vaha he tau tau fakahikuhiku he Tauaga I he Lalolagi, ne kamatamata lahi mahaki e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ke he favaleaga ne hoko ke he tapunu he tuku he fale pouli e tau matakainaga tane toko valu ne fekafekau ke he tau tutuaga lahi he matapatu kaina he Kaufakalatahaaga i Amerika. Kua tuga ko e ha ha he tuaga hagahaga kelea e gahua he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu. Ka e pete ni ia, he tau 1919 ne fakatokanoa mai e tau matakainaga tane nei mo e holoholo kehe e tukumale, mo e he magaaho ia kua kamata ai e fakalaulahiaga he gahua fakamatala.
He puhala mai he matapatu kaina he Kaufakalatahaaga, ne fakatumau e matakau fakauku fefakalatahaaki he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu Kerisiano ke foaki mai e tau mena kai fakaagaga he tau magaaho kua lata ma lautolu oti kana ne fakalataha mo e fakatokatokaaga. Ke tuga e fakapotopotoaga he tau Kerisiano fakauku he senetenari fakamua ne eke mo “tupa fakamoli mo e lotomatala” ne talahau e Iesu, ti kua pihia foki e matakau ne fakauku kua tukulele he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu, ne taute e gahua he Kautu, kua tanaki hake e vahega he “tupa fakamoli mo e lotomatala” he vaha ha tautolu. He haele maiaga a Iesu ke tivi e fakapotopotoaga, kua moua e ia e vahega nei kua foaki atu e tau mena kai ma e tau tagata gahua he loto kaina; ti kotofa ai e ia mogoia a lautolu ke he tau koloa oti kana hana.—Mataio 24:45-47, NW; Luka 12:42.
Kua nakai leva he mole mai e Tauaga I he Lalolagi, kua kitia maaliali kua fita he fakatu e Kautu he Atua, mai ia Iesu Keriso i luga he lagi he tau 1914. Ti kua maeke ai e tau kupu a Iesu he magaaho nei ke katoatoa ha lautolu a fakamoliaga: “To fakamatala atu foki e tala mitaki nai he kautu ke he lalolagi oti, ke eke mo talahau ke he tau atu motu oti; ti hoko mai ai e fakaotiaga.” Ne kamata a Joseph F. Rutherford ke taute e fekau nei he Kautu ke maeke he tau tagata tokologa ke moua.—Mataio 24:14.
Ha kua pihia, ne fifili e Kaufakalatahaaga ke taute ne ia hana lolomiaga tohi he fakaaoga e tau tagata gahua ne foaki noa ne lautolu a lautolu ko e tau tagata tukulele, ke maeke ai ke taute tumau e tau tohi faka-Tohi Tapu ke tote e tau mena ne fakamole ki ai. Ne fakamalolo atu ke he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ke gahua auloa tumau ke he fakamatalaaga he tala mitaki he Kautu. Ne ha ha i ai e numela he tau motu ne fakaaoga e tau fakapuloaaga he tau lauga Tohi Tapu mai he letio.
He vaha fakamua ato hoko ke he tau 1918 kua maama he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu e kakano he gahua fakamatala ha lautolu ke fakapotopoto a lautolu ne toe he tau tagata ne fifili ke fakalataha mo Iesu Keriso i luga he lagi mo e ke hataki atu ke he lalolagi e hauaga he fakafiliaga he Atua. Kua tote lahi e manamanatu ne tuku atu ke fakapotopoto a lautolu ka fakahao mai he fakaotiaga he fakatokaaga mahani kelea nei ke momoui ke he lalolagi. Ti kamata mai he tau 1918 e lauga, “Liga to Nakai Mamate e tau Miliona ne Momoui he Magaaho Nei!” ke fakapuloa fakalahi.
He tau 1923 ne fakakite mai he fakaakoaga kumikumi ke he fakatai a Iesu ke he mamoe mo e tau koti ia Mataio 25:31-46, fakamua ato hoko a Amaketo ko e tau tagata ne loto mahani tututonu ne nakai tutu he laini ma e Kautu i luga he lagi ato moua foki e fiafia pauaki he Atua mo e maeke ke fakahao mai ia Amaketo. He tau 1935 ne fakakite mai he falu kumikumiaga ko e tatai e tau tagata nei ne tuga e tau mamoe mo e moto tagata lahi mahaki kua nakai maeke ke totou e numela ne fakamaama mai ia Fakakiteaga 7:9-17. To fakapotopoto mai a lautolu nei he tau motu oti kana mo e maeke foki ke moua e amaamanakiaga ke fakahao mai he Matematekelea Lahi Mahaki mo e moua e moui tukulagi ke he lalolagi. Kua tuku age he maamaaga nei e fakamaloloaga ke he gahua fakamatala.—Ioane 10:16.
He tau 1931 ne uta he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu e higoa ko e Tau Fakamoli a Iehova. He tau magaaho fakamua he magaaho ia ne iloa ai a lautolu ko e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu, ko e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu he Lalolagi Katoa, tau tagata he Matafatafa he Afe Tau, mo e tau tagata he Kolo Toko. Ne fakahigoa amuamu foki a lautolu ko e tau tagata Russell mo e tau tagata Rutherford. Ne nakai fakakite fakamitaki moli he tau higoa nei a lautolu. Ka e he magaaho taha ko e higoa Kerisiano, ne age ke he tau tutaki a Iesu mai he takitakiaga he atua he senetenari fakamua, ko e mena kua lata lahi moli, ka kua fakaaoga foki he tau matakau loga kua mumuitua ke he tau fakaakoaga fakavai. Ke fakakehe mai a lautolu he miliona he tau vahega lotu Kerisiano, kua lata ni ke fai higoa kua maeke ke fakakehe lahi e fakakiteaga moli ko e tau tagata ne mumuitua moli ki a Keriso he vaha nei ha lautolu.
Kua kitia maaliali mai he kumikumiaga ke he tau Tohiaga Tapu ke tuga foki ne ui e Iehova hana tau tagata Isaraela ko e tau fakamoli hana, ti ko e hana tau tagata he vaha fakahiku he fakatokaaga mena nei, ko lautolu ne tukulele ke fakailoa hana higoa mo e finagalo, kua lata lahi ke ui ko e Tau Fakamoli a Iehova. Ne fakakehe lahi he higoa nei e tau Kerisiano tapuaki moli a Iehova, mai ia lautolu oti kana kua pehe ko e tau Kerisiano he vaha nei.—Salamo 83:18; Isaia 43:10-12.
He tau 1942, he vaha he Tauaga II he Lalolagi, ne mate a Joseph F. Rutherford, mo e kautu a Nathan H. Knorr ke hukui hake a ia mo pelesiteni he Kaufakalatahaaga Kolo Toko. Ti kua kitia ai he magaaho ia kua fakakite maaliali mai he tau perofetaaga to ha ha i ai e vaha mafola mo e tokanoaaga ka mole atu e tau mo e to fakaata mai he mena ia ke fakalaulahi mahaki atu e gahua fakamatala ato hoko e fakaotiaga he fakatokaaga nei. Ia Fepuari 1943 ne fakatu hake e Aoga Kiliata he Kolo Toko Tohi Tapu ke fakaako e tau fekafekau gahua mau ma e gahua misionare ke he tau motu kehe. He vala fakamui he tau ia, ne lafi ki ai e fakaholoaga fakaako pauaki ke he fekafekauaga ke he tau fakatokaaga he tau feleveiaaga he fahi tapu he Tau Fakamoli a Iehova.
He tau 1950 kua kamata e Kaufakalatahaaga ke fakatoka mai e tau valatohi he New World Translation of the Holy Scriptures, ko e liliuaga Peritania he vaha fou nei he Tohi Tapu ne taute mai he tau tohi he vagahau fakamua. Kua hakotika e liliuaga nei, he Tohi Tapu kua mukamuka ke maama, ne taute he tau lakau lolomi he Kaufakalatahaaga ti tote e tau tupe ne fakamole ki ai, ko e mena kua lagomatai lahi mahaki ke he gahua fakamatala. He magaaho nei, kua ha ha he 70 e miliona he tau lagakiaga ne kua lolomi ke he 12 e tau vagahau.
Ti hoko atu ke he fakahikuaga he tau 1992, kua teitei ke fa mo e hafa e miliona he Tau Fakamoli a Iehova kua gahua auloa ke he gahua fakamatala ti kua 229 he tau motu mo e tau aelani he tahi. Ke he Fakamanatuaga he mate a Keriso, ko e feleveiaaga kua lahi mahaki ue atu e tau tagata ne o atu ki ai kua katoatoa ke 11,431,171 e tau tagata ne fakalataha ki ai mai he tau feleveiaaga ne fa taute ke he 69,000 e tau fakapotopotoaga he tau 1992.
Kua kitia kua fakaaoga moli he Atua e Tau Fakamoli a Iehova mai he ha lautolu a fakatumauaga ke gahuahua tumau ke he hana fekafekauaga, ke he ha lautolu a fefakalatahaaki he lalolagi katoa, ke he ha lautolu a fakamakutu ke lagaki hake e higoa a Iehova mo e fakamatala hana Kautu, mai he tau puhala mea he tau mahani mitaki ha lautolu, mai he ha lautolu a taliaaga ko e Kupu nakai maeke ke hehe he Atua e Tohi Tapu, mo e mai he tokanoaaga ha lautolu he matakutaku noa mo e tau mena taulatua.
To fakakite atu he magatohi ne mui mai ko e maeke fefe ke lagomatai ki a koe e fakafouaga he tapuaki moli nei he Atua.
• Ko e heigoa e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ne fakakehe aki e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu mai he tau vahega lotu?
• Ko e heigoa e tau mena tutupu he fakatokatokaaga ne fa mahani ke tupu ke he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ti hoko atu ke he tau 1918?
• Kua maeke fefe ke pehe ko e matakau he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ne fakauku ne tanaki hake e “tupa fakamoli mo e lotomatala” ia Mataio 24:45-47?
• Ko e heigoa e maamaaga ke he kakano he finagalo he Atua kua tuku atu e omoiaga lahi mahaki ke fakalaulahi e gahua fakamatala?
• Ko e heigoa e kakano aoga lahi he higoa he Tau Fakamoli a Iehova?
• Ko e heigoa e tau fakamoliaga ko e fakaaoga moli lahi he Atua e Tau Fakamoli a Iehova?
[Tau Fakatino he lau 8]
C. T. Russell he tau 1879
Fufuta tohi ia Iulai 1879
Matakau Fakamua he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu, Pittsburgh, Pa.
[Tau Fakatino he lau 9]
Tau matapatu kaina, 1889-1909, Pittsburgh, Pa.
Tau matapatu ofisa, 1909-1918, Brooklyn, N.Y.
Tau matapatu kaina nonofo, 1909-1926, Brooklyn, N.Y.
[Tau Fakatino he lau 10]
Tau matapatu kaina he lalolagi he Tau Fakamoli a Iehova, Brooklyn, New York, F.K.A.
Fahi hema i luga:Fale ofisa
Fahi matau i luga:Tau fale nonofo
Fahi hema i lalo:Fale taute gahua
Fahi matau i lalo:Fahi fakafano toga
[Tau Fakatino he lau 11]
Fakapuloaaga letio a J. F. Rutherford
Ko e lakau lolomi rotari fakamua he Kaufakalatahaaga he Kolo Toko, ne fakagahua he tau tagata gahua noa
Ko e New World Translation he Tohi Tapu, ne lolomi he magaaho nei ke he 12 e tau vagahau