Kia Nakai Tiaki Hau a Hoa!
NE O kehe mai he Fale he Kautu e hoa tokoua. Ko e tau fofoga malimali he tane mo e hoana, ne ata mai e fiafia ne moua e laua ke he “tino taha,” fakalataha ke he tapuakiaga he ha laua a Atua ko Iehova. (Mataio 19:6) Kae pete ia, kua nakai moua e laua e matutaki tumau nei he fakalataha poke kau fakalata ke he tua taha. Ne ha ha i ai e tau magaaho kua mole, ne fa fano tokotaha e hoana ko Atsuko, ke he tau feleveiaga. Ti kua liu tuai a ia ke he tane ne hogohogo manava i kaina, ne vagahau vale lahi ki a ia. Ko e hana tane ko Kazutaka, ne ita lahi he taha magaaho, ne toto e ia e laulau kai mo e lagataha e poka ti mokulu oti e tau mena kai ke he kelekele.
Tuga he talahau tuai e Iesu, kua tamai he Kerisiano moli e veheveheaga ki loto he falu kaina. (Mataio 10:34, 35) Kae tuga a Kazutaka mo Atsuko, kua moua he falu ke he magaaho nei, e matutaki lotu mo e fiafia ke he ha lautolu a tau loto kaina. Ko e moli ha, ko e nakai moua noa e tau matutaki fakalataha pihia. Ko e heigoa ne taute e lautolu ne tua, ke fakamahala e tau totoko mo e liuaki mai e fakalatahaaga moli ki loto he magafaoa? Fakamua to onoono atu a tautolu ke he mena ia, kua lata a tautolu ke kikite atu, ko e ha ne totoko ai e falu hoa.
Ko e Totoko he Ha a Lautolu?
“He liu au ke ono ki tua,” he talahau e Atsuko, “ne iloa e au ko e fano au ke he tau feleveiaga, kae nakai fa fakamama e au e tau mena kua lata ke he haku a tane.” Ti kua toka tokotaha, mo e nakai iloa ha mena, ne kamata ai a Kazutaka ke ita.
To maeke foki e tau afi puhopuho totoko ke kaka lahi ha ko e ita tafua. Ko e taha e tane fuata, ko Shigeo, ne hagaao e tupu hake tuaha noa, ke he tau kau fakalataha fou, he hana hoana. “Ha kua valivali fakafulufuluola he hoana haku hana fofoga mo e fano ke he tau feleveiaga, ne manamanatu au ko e fai tagata tane kehe a ia.” “Ne nakai fai magaaho pauaki a maua ke tutala tokoua a maua ni,” e talahauaga ha Masako, ko e hana hoana. “Ne nakai fakailoa e au, e manako lahi he haku loto, ke fakaako foki a ia ke he kupu Kerisiano moli.”
Ko e hoana he loto kaina, ko Toshiko, ne logona e loto ke tuga a Shigeo. “He magaaho ne kamata haku a tane ke fakaako mo e tau Fakamoli a Iehova, nakai talia e au, ha kua lahi e tau magaaho ne fakalataha a ia mo e fakapotopotoaga. Kua fakaaoga e au e lupo ke hao mai he haku a tau manamanatu he fano kehe agaia a ia.”
Kua fakailoa atu e talahauaga ha Toshiko ke he taha mena—matimati. Kua pihia e tau logona he tau loto he falu he tau tagata totoko fakamua, he tau magaaho ne fa o tumau ha lautolu a tau tokoua ke he ha lautolu a tau feleveiaaga. “Ka nofo tokotaha i loto he fale, ke he haku a loto kua tiaki he faoa a au,” he liu manatu he taha tane. “Ke he haku a loto, kua tuga kua tiaki he hoana haku mo e tau fanau a au,” ne talahau he taha. Ha kua tokologa e tau tagata tane ne uka ke talahau, “Matimati kelea a au, fakamolemole nonofo la i kaina,” kua fuluhi e falu ke totoko ke he mahani taute fakalotu he hoa.
He falu e magaaho ko e tau omoi fakamamafa mai he tau kapitiga mo e tau matakainaga, ne liga kua takitaki atu ke totoko mai e hoa ne mahani totonu. Ne pehe, ko e mahani he tau motu fahi Uta, ko e hoana na “hiki mai ke he magafaoa, ka e nakai ke fakalataha mo e hana tane.” Ka omoi fakamamafa mai e tau matakainaga kua mukamuka ke maeke ke taute e nakai fia fetaliaaki. Kua nakai manako e hoana Kerisiano ha Takashi ke taute auloa ke he tapuakiaga he magafaoa he tulana fatapoa Puta. “Ke fio ke uka lahi e tau mena,” he fakamama e Takashi, “ne tata e nofoaga ha maua ke he haku a tau mamatua. Ko e omoi fakamamafa he matua fifine haku a au, ti kua fakamatakutaku e au haku a hoana mo e fakaaoga e mahani vale.”
Ka nakai fai mamaaki, kua tupu lahi mahaki ha ko e kelea e tau puhala fakatutala, ita tafua, matimati, poke tau omoi fakamamafa mai he tau magafaoa, kua maeke ke tupu lahi e pa he mahani favale. Ko e tagata tane ne fa mahani ke keli e hoana hana ne fakamoli pehe: “Ne nakai fia loto au ke galo haku a magafaoa ke he taha lotu.” Mo e pehe e taha: “Ne vihiatia lahi e au ka hau ki kaina, ke he fale tokanoa.” Ti liga kua manamanatu a lautolu, ‘Kaeke kua nakai maeke he tau kupu vagahau ke fakaoti e fiafia fakalotu nei, ko e tau moto ka taute ai.’
Kua fiafia lahi, ko e tau tokoua oti ne talahau mai i luga nei, kua fakalataha he magaaho fakamui ke he tapuakiaga. Kua toka i tua ha lautolu a tau mena fakahogohogo manava, he magaaho nei. Kua, o kehe mai i ai a lautolu, kua tutu a lautolu ke he tuaga mitaki ke foaki mai e tau kupu aoga, ke lagomatai ke uta kehe e tau mena ke fakafepapihi, mo e ke maeke ke tamai e matutaki fakalataha ke he tapuakiaga he tau magafaoa ne tumau agaia e mavehevehe ke he mena nei.
Tapiki ke he Kupu Moli
He magaaho ka fakaolo atu e koe hau a lima ke toho mai he vai e tagata ne fae tomo, kua lata a koe ke mau lahi hau a tau tuaga hui. Kaeke kua nakai pihia a koe, kua liga ko e to, to foki na koe ke he vai. Ti pihia ni, ko e kei ke lagomatai aki hau a hoa, ke taofi mau a koe ni ke he fakamouiaga he kupu moli. “He tau magaaho ne kelea lahi haku a totoko,” he pehe e taha ne fa totoko fakamua, “ko e toto tumau ni he haku a hoana e tau lima he fanau mo e o ke he tau feleveiaaga. Kaeke kua fakalolelole a ia, liga to tuaha a au kua nakai moli hana tua.”
Ko Kazutaka, ko ia ne tulei e laulau kai, ne fakakite ko e heigoa ne fakafaliu aki hana a manamanatuaga, he talahau mai e ia ke he tala ne toe hana: “Ti hoko ke he fakamui, ne nakai talia e au ke age taha tupe kia Atsuko mo totogi aki e puhala ke heke. Kae pete ni ia, ne fano a ia ke he tau feleveiaaga oti mo e uta foki e tau fanau mo ia. Ke maeke ke taute pihia, kua fakafua fakahaga e ia hana tau koloa fakatagata. Ti kua logona e au e ma, mo e galo e manako ke totoko ki a ia. Kae nakai pihia tumau, kua kamata a au ke totou e tau mekasini ne fakatokatoka e ia ke kitia e au.
Kia Fakamatutaki Mo e Hau a Hoa
“Kua lata a au ke uiina haku a tane ke fakapiki fakalataha mo au mo e talaage foki ki a ia, ko e manako au ke fakaako fakalataha a maua ke he Tohi Tapu,” he talahau he hoana ha Kazutaka ko Atsuko. “Ha ko au mo e magafaoa ne fakaatukehe a ia ki ai. Kaeke kua fakaaoga e puhala fakamatutaki mitaki kua leva lahi ke fakamukamuka hana fakaatuakehe.” E, ko e kei ke he mamaaga e puhala fakamatutaki mitaki. Ko e fakatonutonu mai e Tohi Tapu: “Kua ulu e tau mena ne manamanatu ki ai kaeke kua nakai fai pulega.” (Fakatai 15:22) I loto he manatu he tohiaga nei, ke “fai pulega” mo e hau a hoa ke he tau gahua fakalotu, kua lata ke manamanatu fakamitaki fakamua mo e taute fakalaulau mo e loto matala. “Ko e loto he tagata iloilo, kua iloilo ai hana gutu; kua lafilafi ai foki e iloilo ke he hana tau laugutu,” he talahau he Tohi Tapu. (Fakatai 16:23) Kua tatai foki ni e aoga lahi he loto matala ke he tau magaaho ne fifili ke vagahau.—Fakamatalaaga 3:7.
Liga kua tatai e aoga lahi, he puhala ne vagahau e koe, mo e mena ne talahau e koe. Ko e fakahako mai he aposetolo ko Paulo: “Aua neke noa ha mutolu a tau kupu mo e fakaalofa, kia fakamasima ke he masima, kia iloa e mutolu ke tali fakatonu atu ke he tau tagata oti kana.” (Kolose 4:6) Ka vagahau fakaalofa a koe, ke he mahani kua gali mitaki, to, liu hifo e manako he hau a hoa ke pa hana (tane) poke hana (hoana) tau teliga ke he tau mena hau ne talahau.
Uka lahi ke he tokologa he tau tane, ke fakaako mai a lautolu he tau hoana. Ti kua lata e tau hoana ke taute mena fakailoilo. Ne taute e Kikuyo e fakaaogaaga mitaki he tau tohi fakailoa he Watch Tower Society (Kaufakalatahaaga Kolo Toko). Ne pehe a ia: “He tau magaaho ia ni ne moua mai he meli haku a Awake!, kua kumi ai au ma e tau mena ne fa fialoto haku a tane ki ai. Ti liogi au mae magaaho ke totou fakalataha mo ia e tau mena ia.” Ti kua toka e ia e mekasini he fale koukou mo e fakaati e tau lau tohi he tau aho oti, ke kitia kua totou nakai e ia (tane) e taha matakupu. He tau magaaho kua nakai tuga kua matutaki atu hana a totou, ti kua toka e ia taha mekasini kehe. Ko e tagata lagomatai mo e tagata foafoa e tane ha Kikuyo he mogonei.
Ko e Malolo he Mahani Mitaki
Kae kua, kaeke kua nakai fia loto hau a hoa ke tutala fakalotu mo koe? Liga ua lata ke fakamahani mo e falu he tau Kerisiano, e tamate e totoko vevela mo e omoi, hau (tane) poke hana (hoana) ke fakaako e Tohi Tapu. Ko Masao, ko e motua he mogonei, ko e taha magaaho ne nakai loto ke maeke a taha he tau Fakamoli ha Iehova ke tutu e tau hui ke he hana kaina. He talahau hana manatu mai i tuai: “He magaaho fakamui, talia e au ke fakaako e Tohi Tapu mo e tau Fakamoli he mole mai e olelalo e hoana haku ki a au ke lagomatai ke talaga e Fale he Kautu. Kua aamogia a au he kitia e tau tagata oti ne fiafia ke gahua fakalataha—mo e nakai fai totogi.”
Ko e heigoa hau ke taute kaeke kua nakai talia hau a hoa ke tutala fakalotu mo e ha taha tagata? “Kaeke foki kua faliuliu falu ke he kupu,” e tomatomaaga he aposetolo ko Peteru, “kia moua a lautolu he mahani mitaki he tau [tokoua] ha lautolu, ka e nakai vagahau.” Ke fakatai ki ai, ko e tau mahani fefe he hoana Kerisiano kua maeke ke moua ai hana tane? “Nonofo fakatekiteki mo e matakutaku” ne fakakite “ko e tagata galo he loto, kia taute a ia ke he mena nakai tuai popo, ko e loto mahani molu mo e mafola” he pehe mai a Peteru.—1 Peteru 3:1-4.
Taha e hoana Kerisiano ne taute e mahani nei, he magaaho ne potuia ai hana tane totoko ke he taha tala kelea lahi. Kae pete ni, kua moua e ia e tuaga fakama mo e kua fakaotioti e tau tupe, kae nakai logona e ia ha kupu fakahoha, mai he hana hoana poke mai he fanau. “Ne iloa e au ko e pihia ha lautolu a tau mahani ha ko e ha lautolu a tau fakaako Tohi Tapu,” e talahau he tane. He mole mai he loga e tau tau he totoko, kua kamata a ia ke totou e Tohi Tapu. Ne kitia he falu tane ne eke he magaaho fakamui mo tau Fakamoli: “Ko au ko e tane ne fa tuo tumau he moa fifine, kae fakaofo ni kua fakalilifu he hoana haku a au ko e ulu he kaina.” “He tau magaaho ka omai e tau tagata he haku a gahuaaga, ke he ha mautolu a kaina, kua mafana e feleveiaga he haku a hoana ki a lautolu. Kua loto lahi au ke he mena ia.”
Maeke foki he tau mahani mitaki he tau fanau, ke fakamolu e loto he tau tagata totoko. Kua huhu atu, ko e heigoa ne fakaliliu hana a manamanatu, ko e matua tane ne famahani ke totoko ke he hana hoana ne pehe: “He tau magaaho ka logona he haku a tama tane, ne ua mo e maaga e tau tau he moui, kua teitei a au ke vale, kua tagi fakaleolahi a ia mo e talahau manatu loto: ‘Ko e fakauka e fakaalofa mo e totonu. . . . ’ ” (1 Korinito 13:4-7) Kua omoi he tama tane ne fakaako mitaki nei, hana matua tane ke kumikumi ke he Tohi Tapu. Tokologa e tau matua tane ne fifili ke kumikumi e Tohi Tapu ha kua olelalo ha lautolu a tau fanau ke fakaako.
Ke fakaoti aki, ko e puhala fiafia mo e aga feki fakafiafia kua maeke ke taute aki e tau mena fakaofoofo ma e manamanatuaga he hau a tokoua. Ko e taha tane ne talaage ke he hana hoana ne tali tonu, ke uta e tau mena oti ne fia loto a ia ki ai mo e fano ki fafo, aua ne ke liu mai. “Nakai manako au ke he haku a tama, poke tupe, poke tau koloa he tino,” he tali he hana hoana. Ti fofola e ia e furoshiki lahi (ko e ie ne fakaaoga i Siapani ke afi mo e lau e tau mena) mo e pehe: “Kua nakai fai mena foki ne uho lahi ki a au, ka ko koe ni. Kia hopo a koe ki loto he furoshiki! Manako ni a au ke uta a koe mo au.” Ti oti e totoko he tane, kamata ke fakaako ke he Tohi Tapu, mo e, ko e fekafekau motua he mogonei.
Kaeke ke tapiki a koe ke he kupu moli, tumau e puhala tutala mitaki, foaki e fakalatahaaga mitaki, mo e taute e koe e puhala he mahani mitaki, liga to maeke ia koe ke lagomatai mai hau a hoa ke eke ke tali tonu. “Pete ni, kua nakai eke hau a tokoua ke taute ke tali tonu,” he talahau he taha tagata totoko he magaaho fakamua, “liga ko e hane liliu hana a loto.” Ti ua tiaki ai pihia. Uta ke he loto e tau fakamafanaaga he aposetolo ko Paulo ki a lautolu oti ne fai hoa ne nakai tali tonu: “Ha kua iloa fefe e koe ko e hoana, to moui hāu a tane kia koe? Ko koe foki, ko e tane, kua iloa fefe a koe to moui e hoana hāu kia koe?”—1 Korinito 7:16.