Fakaako ke he tau Tagata mo e ke he Taha Fale mo e Taha Fale
“Ne nakai kalo kehe mai au . . . ke fakaako atu a mutolu ki mua he tau tagata mo e ke he taha fale mo e taha fale.”—GAHUA 20:20, “Byington.”
1. Fefe e talahauaga he taha akoako Katolika, ke he fua mitaki he fekafekauaga he tau Fakamoli a Iehova?
“UTA He tau Katolika e Tala Mitaki ke he Taha Gutuhala mo e Taha Gutuhala.” Pihia e totou he mataulu tala, he The Providence Sunday Journal ia Oketopa 4, 1987. Ne hokotaki mai he tohi tala ia, ko e matapatu he foliaga he gahua nei, ke “uiina he falu ia lautolu he lotu, ne nakai gahuahua ke liliu mai mo e gahua lahi ke he lotu.” Ko e akoako ko John Allard, ko e pule fakatonu he Ofisa ma e tau gahua Evagelia he levekiaga ha Epikopo he Providence ne fatiaki he pehe mai: “Moli, to ha ha i ai e loga he tau tuaha. To pehe e tau tagata, ‘Ha i ko ne fae o, tuga ne tau Fakamoli a Iehova.’ Ka e fua e tau gahua he tau Fakamoli a Iehova, pihia moli nakai a lautolu? To tala atu au ki a koe ka fano a koe ke he tau Fale he Kautu he tuutaaga he motu [i Rhode Aelani, U.S.A.,] mo e moua e tau fakapotopotoaga ne puke ke he tau tagata ne o fakamua he Katolika.”
2. Ko e heigoa e huhu tonu ne laga mai ai?
2 E, kua talahaua e tau Fakamoli a Iehova, ke he ha lautolu a tau fua mitaki, ke he fekafekauaga ke he taha fale mo e taha fale. Ka ko e ha, ne fa e o ai a lautolu ke he taha fale mo e taha fale?
Ko e Puhala Fakaaposetolo
3. (a) Ko e heigoa e kotofaaga ne age e Iesu Keriso ke he hana a tau tutaki? (e) Ko e heigoa e matapatu puhala ne taute aki he tau tutaki fakamua ha Keriso, ha lautolu a kotofaaga?
3 Ne foaki age e Iesu Keriso ke he hana a tau tutaki e kotofaaga kakano lahi nei: “Kia o atu a a mutolu ke eke e tau motu oti kana mo tutaki, ti papatiso atu a lautolu ke he higoa he Matua, mo e Tama, mo e Agaga Tapu; Ti fakaako atu a mutolu kia lautolu kia omaoma ke he tau mena oti ne tala atu e au kia mutolu; kitiala, to fakalataha au mo mutolu ke he tau aho oti, ato hoko ni ke he fakaotiaga he lalolagi.” (Mataio 28:19, 20) Ko e matapatu puhala ne mua ke taute aki e gahua ia, ne kitia mali ai he magaaho ia ni he mole e aho Penetekoso 33 V.N. “Kua nakai oki foki e tau aho oti he fakaako atu e lautolu, mo e fakamatala atu ke he faituga, ke he taha fale foki mo e taha fale, e tala mitaki kia Iesu Keriso.” (Gahua 5:42) Ko e 20 e falu a tau tau he mole, ko e aposetolo ko Paulo ne fa e gahua ke he fekafekauaga ke he taha fale mo e taha fale, ha kua fakamanatu atu e ia e tau Kerisiano momotua mai he maga ko Efeso: “Ti nakai toka e au taha kupu aoga, neke nakai fakailoa atu kia mutolu, ti fakaako atu kia mutolu ki mua he tau tagata, katoa foki mo e taha fale mo e taha fale.”—Gahua 20:20.
4. Ko e ha, ne pehe ai a tautolu, ko e kakano he Gahua 5:42 mo e Gahua 20:20 ko e fakamatala ke he taha fale mo e taha fale ne taute he tau tutaki ha Iesu?
4 Ke he Gahua 5:42 ko e tau kupu “ke he taha fale foki mo e taha fale” kua fakaliliu mai he kat’ oiʹkon. Ke he mena nei ne fakaaoga e ka·taʹ ke kakano “ke tufatufa atu.” Ti ko e mena ia, ko e gahua fakamatala he tau tutaki ke tufatufa atu ke he taha fale mo e taha. Ko e talahauaga ke he Gahua 20:20, ne tohia e Randolph O. Yeager ko e fakaako “ua” a Paulo “ke he toloaga tagata [de·mo·siʹa] mo e taha fale ke he taha fale (tufatufa atu [ka·taʹ] mo e fakamailoga tonu). Ne ha ha i Efeso a Paulo ke he tolu e tau. Ne ahiahi e ia e tau fale oti, po ke fakamatala a ia ke he tau tagata oti (Gah 20 kupu 26). Hanei e kupu ke fakamoli aki e gahua evagelia ke he taha fale mo e taha fale, mo e tau mena foki ne taute he tau feleveiaaga he tau tagata.”
5. Ke he Gahua 20:20, ko e ha ne nakai ko e tala a Paulo ke he tau ahiahi fiafia ke he tau momotua po ke tau ahiahi leveki mamoe?
5 Ne tuga ke tatai e fakaaoga he ka·taʹ nei, foki ia Luka 8:1, ne talahau ai ke he gahua fakamatala ha Iesu “ke he tau māga, mo e tau magamotu.” Ne fakaaoga e Paulo e kupu kakano tokologa kat’ oiʹkous he Gahua 20:20. Ko e falu a liliuaga he Tohi Tapu ne totou pehe, “ke he ha mutolu a tau kaina.” Ka e nakai ko e tala ni e tau aposetolo ke he tau ahiahi fiafia ke he tau fekafekau momotua poke tau ahiahi levekiaga mamoe ke he tau kaina he tau tagata ne tali tonu. Ko e tau kupu hana ne mui mai ne fakakiteaga ko e vagahau a ia hagaao ke he fekafekauaga ke he taha fale mo e taha fale he tau tagata nakai tali tonu, ha kua pehe a ia: “Kua talahau fakatonu e au ke he tau tagata Iutaia, katoa mo e tau tagata Heleni e tokihala ke he Atua, mo e tua ke he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso.” (Gahua 20:21) Ko lautolu ne tali tonu kua fita e tokihala mo e gahuahua e tua ki a Iesu. Ti ko e mena ia, ko e Gahua 5:42 mo e Gahua 20:20 ko e hagaao ni ke he fakamatalaaga ki a lautolu ne nakai tali tonu he “taha fale mo e taha fale,” po ke taha gutuhala ke he taha gutuhala.
Nakai Fai Mena ke Hukui Aki
6. Ko e heigoa e tau talahauaga hagaao ke he puhala he gahua fakamatala ha Paulo i Efeso?
6 Ko e talahauaga ke he tau kupu a Paulo he Gahua 20:20, he tau 1844 ne tohia e Abiel Abbot Livermore pehe: “Ne nakai makona ni a ia ke fakamatala ki mua he tau toloaga he tau tagata, mo e tufa atu ke he a falu puhala, ka e tutuli fakamakutu foki hana a gahua ke he tau mena galo he taha fale mo e taha fale, mo e uta moli ke he tau kaina e kupu moli he lagi ke he tau gutu afi mo e tau loto he tau Efeso.” Ne nakai la leva ia, ne kitia ai: “Ko e gahua folafola ke he taha fale mo e taha fale he tala mitaki ne tuga ni he taute he tau Kerisiano he senetenari fakamua mai he kamataaga (Kikite Gahua 2:46; 5:42). . . . Ne tufa fakamitaki e [Paulo] hana a kavega, tokoua ke he tau Iutaia mo e tau tagata Motu Kehe i Efeso, mo e nakai fai talahauaga kaeke ke mamate a lautolu he ha lautolu a tau hala.”—The Wesleyan Bible Commentary, Volume 4, tau lau tohi 642-3.
7. Ko e ha ne maeke ke pehe ai, ko e fiafia e Atua ke he fekafekauaga ke he taha fale mo e ke he taha fale, he tau Fakamoli a Iehova?
7 Pete ni kua ha ha i ai e tau magaaho ke fakamatala e tala mitaki ke he tau tagata, ka e nakai ko e hukui a ia, he tutala mata mo e tagata he gutuhala. Ke he mena nei, ne pehe e tagata fakaako tokoluga ko Joseph Addison Alexander: “Ne nakai la taute fou he lotu ha mena ke hukui aki, poke ke totoko atu, ke aoga lahi ke he fakamatala he tapu, mo e ke he tau tagata he tau loto kaina.” Ne pehe he talahau he tagata fakaako tokoluga ko O. A. Hills: “Ko e taute ua ni e fakaako ke he tau tagata mo e fakaako ke he taha fale mo e taha fale.” Ne taute he tau Fakamoli a Iehova e tau fakaakoaga ke he tau Feleveiaaga he tau Tagata lagataha he vaha tapu. Ti ha ha i ai foki ia lautolu e maaliali ne tau fakamoliaga, ko e puhala fakaaposetolo ne uta aki e kupu moli he Tohi Tapu ke he taha fale mo e taha fale, kua gahuahua mitaki. Mo e moli lahi ni, ne fiafia a Iehova ki ai, ha ko e fua he fekafekau ia, ati taute ai e ia e tau afe ne tafe atu ke he hana a tapuaki tokoluga he tau tau takitaha.—Isaia 2:1-4; 60:8, 22.
8. (a) Ko e heigoa e tau talahauaga hagaao ke he kakano ne gahuahua mitaki ai e gahua fakamatala he taha fale ke he taha fale? (e) Fakatatai fefe e tau Fakamoli a Iehova mo Paulo ke he gahua fakamatala ke he tau gutuhala mo e falu a puhala fakamoli?
8 Ne pehe taha pule malolo foki: “Ne mukamuka he tau tagata ke manatu e tau fakaakoaga ke he ha lautolu a tau gutuhala mai he fale tapu.” Ne pehe ai, finatu tumau a Paulo ke he tau gutuhala, mo e fakatu ai e ia e fakafifitakiaga mitaki, ko ia ko e fekafekau. “Ne nakai makona ni a ia mo e fakaako atu mo e tutalaaga ke he sunako mo e tau makese,” he tohia he tagata ako fakaako tokoluga ne fakaako Tohi Tapu ko Edwin W. Rice. “Ne makutu lahi a ia ke ‘fakaako atu’ mai he ‘taha fale ke he taha fale.’ Ko e gahua ke he taha fale mo e taha fale, taha lima ke he taha lima, mata ke he mata, e totoko mo e kelea, mo e ke moua e tau tagata ki a Keriso, ne tau ai a ia i Efeso.” Ne mailoga he tau Fakamoli a Iehova e gahuahua mitaki he tau fakatutalaaga he tagata ke he tagata he gutuhala. Ko e taha mena foki, ne taute e lautolu e tau liliu ahi atu mo e fiafia ke tutala mo lautolu ne totoko kaeke ke fakaata he tau tagata nei ke taute e tau fakatutalaaga fakamitaki. Tuga ni a Paulo! Ne tohi e F. N. Peloubet pehe, hagaao ki a ia: “Nakai taute oti e tau gahua ha Paulo i loto he tau feleveiaaga. Ne nakai fai fakauaua, ne ahiahi atu a ia ni, ke he tau tagata ke he ha lautolu a tau kaina, kaeke kua iloa e ia kua fai tagata ne huhu, po ke fiafia lahi, po ke eke foki ke totoko, ne fiafia ke taute taha fakatutalaaga ke he lotu.”
Takitaki he tau Momotua
9. Ko e heigoa e fakafifitakiaga ne fakatu e Paulo ma e tau faoa momotua?
9 Ko e heigoa e fakafifitakiaga ne fakatu e Paulo ma e tau faoa momotua? Ne fakakiteaga e ia kua lata ia lautolu ke fakamalolo mo e nakai mategugu, ko e tau tagata fakapuloa he tala mitaki ke he taha fale mo e taha fale. Ke he tau 1879, ko J. Glentworth Butler ne tohia: “Ne iloa he [tau momotua Efeso] e fakamatalaaga ha [Paulo] kua nakai lauia ai he tau manamanatu ke he hagahaga kelea ki a ia ni, po ke talahaua; ne nakai toka e ia ha kupu moli kua lata; ne nakai taute e ia ke fili fahi taha, manamanatu ni ke he vala he kupu moli ne kehe po ke fou, ka e ole fakamakamaka ni hokoia mo e tau mena oti ne aoga ‘ke fakaaoga ke fakaholo ki mua e mama,’ po ke ati hake: e tau fakatonutonuaga katoa he Atua ki loto ke he hana mea lahi mo e katoatoa! Ko e ‘fakakite’ fakamoli nei, ko e ‘fakaako’ fakamakamaka nei, he kupu moli Kerisiano e hana a mahani mau, nakai ni ke he aoga i Turano mo e falu a mena ne fa fakapotopoto ai e tau tutaki, ka e pihia foki mo e tau kaina oti kua maeke. Ko e taha fale ke he taha fale, mo e mai he taha solu ke he taha solu, taha aho mo e taha aho, ne uta e ia e tala mitaki mo e manako mo e loto lahi ne tuga ha Keriso. Ke he tau vahega mo e tau tagata lanu kehekehe, ke he tau Iutaia favale mo e tau Heleni tau amuamu, ko e hana a matapatu kupu—ko e tau mena ia, ne katoatoa he fakamaama ti lauia oti a falu he tau mena uho he laveakiaga he tau e kupu moli—ko e tokihala ke he Atua, mo e tua ke he ha tautolu a Iki ko Iesu Keriso.”
10, 11. (a) Ke lata mo e fekafekauaga Kerisiano, ko e heigoa ne amanaki a Paulo ke he tau momotua Efeso? (e) Ke tuga a Paulo, ko e vahega fakamatala fe ne taute he tau Fakamoli a Iehova, fakalataha ai mo e tau momotua?
10 Ko e kakano he mogoia, ko e heigoa ha Paulo ne amaamanaki ke he tau momotua Efeso? Ne talahau pehe fakaku he tagata fakaako tokoluga ko E. S. Young e tau kupu he tau aposetolo ke he puhala nei: “Ne nakai vagahau ni au ke he tau tagata, ka e gahua lahi au mai he taha fale ke he taha fale, fakalataha ke he tau vahega oti, laua tokoua ko e tau Iutaia mo e tau Motu Kehe. Ko e matapatu kupu he haku a fekafekauaga ke he tau vahega oti ko e ‘tokihala ke he Atua mo e tua ke he ha tautolu a Iki ko Iesu Keriso’” Ne tuku e tau kupu a Paulo ke he taha puhala he tohia pehe e W. B. Riley: “Ko e kakano maali ni: ‘Ne amanaki au ki a mutolu ke matutaki tumau e mena ne kamata e au, taute ua e gahua mo e ke fakaako mo e amanaki foki au ke totoko tuga ni au ne totoko; ke taute ua ke fakaako e tau tagata takitaha mo e tau tagata tuga ne taute e au ke he tau puhala tu mo e taha fale ke he taha fale, ke talahau fakamoli foki ke he tau Iutaia mo e tau Heleni e tokihala ke he Atua, mo e tua ke he ha tautolu a Iki ko Iesu Keriso, ha ko e tau mena nei e tau matapatu!’”
11 Ne maaliali, ia Gahua veveheaga 20, ne fakakiteaga e Paulo ke he tau faoa momotua kua amaamanaki atu ki a lautolu, ko e tau fakamoliaga ha Iehova ke he taha fale mo e taha fale. Ke he mena nei, ko e tau momotua he senetenari fakamua kua lata ke uta e takitaki, ke fakatu e tau fakafifitakiaga tonu ma e falu he fakapotopotoaga. (Fakatatai Heperu 13:17.) Ke tuga a Paulo he mogoia, ko e tau Fakamoli a Iehova ne fakamatala ke he taha fale mo e taha fale, ke talahau ke he tau tagata he tau motu oti kana e Kautu he Atua, tokihala atu ki a Ia, mo e tua ki a Iesu Keriso. (Mareko 13:10; Luka 24:45-48) Mo e ke gahua pihia ke he taha fale mo e taha fale, ko e tau momotua ne kotofa he vaha loto he tau Fakamoli he vaha fou, kua amaamanaki ki ai ke takitaki.—Gahua 20:28.
12. Ko e heigoa he falu a momotua ne nakai talia ke taute, ka ko e heigoa he tau momotua ne takitaki ki ai he vaha nei?
12 Ke he tau 1879, ne kamata e Charles Taze Russell ke tohi e Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, ne ui ke he tau magaaho nei Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova. Ko Russell mo e falu a tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ne fakapuloa e fekau he Kautu he Atua ke he puhala fakaaposetolo. Ke he tau tau fakamui, ko e tau momotua he falu a tau fakapotopotoaga, ne nakai fakamoli ke he ha lautolu a tau kavega ke he gahua fakamoliaga. Ke tuga a nei, ne taha e Fakamoli ne tohia pehe: “Ne holo mitaki e gahua ato hoko e fakailoaaga ke gahua oti ke he gahua fakamoliaga ke he taha fale mo e taha fale, ke fakaaoga e tau tohi, ka e ke he gahua ke he taha fale mo e taha fale mua atu ke he tau aho Tapu—ko e tau 1927 a ia. Ne totoko e tau momotua ne fifili ha mautolu mo e lali ke fakalolelole e vahega katoa, ke nakai ke taute ai poke gahua fakalataha ke he taha vala he gahua ia.” Ti hoko ai ke he magaaho, ko e tau tagata tane ne nakai gahua fakamatala ke he taha fale mo e taha fale, ne utakehe e fakamonuinaaga ke gahua ko e tau momotua. Ko e vaha nei foki, ko lautolu ne gahua ko e tau momotua mo e tau fekafekau lagomatai ne amaamanaki ki ai ke takitaki e gahua fakamoliaga ke he taha fale mo e taha fale mo e falu a vala foki he fekafekauaga Kerisiano.
Fakamoli e tau Tagata Oti
13. (a) Ko e heigoa ha tautolu kua lata ke taute pete ne nakai fanogonogo e tau tagata ke he fekau he Kautu? (e) Fefe e fakatataiaga ha Paulo ki a Esekielu?
13 Kua lata e tau Kerisiano ke fakapuloa e fekau he Kautu ke he taha fale mo e taha fale, mo e lagomataiaga mai ia Iehova pete ne nakai talia mo e fakaaue ki ai. Tuga e tagata kitekite he Atua, ko Esekielu ne taute ke poaki ke he tau tagata pete ni, ko e fanogonogo po ke nakai. (Esekielu 2:5-7; 3:11, 27; 33:1-6) Ne tohia e E. M. Blaiklock e fakatataiaga ki a Esekielu mo Paulo: “Mai [he fakamatalaaga ha Paulo ia Gahua veveheaga 20] ne hake mai e fakatino mahino mitaki ke he fekafekauaga i Efeso. Mailoga e tala e: Fakamua, ko e tumau moli he fakamoli a Paulo. Ne nakai kumi a ia ke talahaua, po ke fakafiafia e tau tagata. Ne fakatu tuga a Esekielu ke he gahua he tagata kitekite, ne taute e ia e kotofaaga hana mo e fakamakutu fakamoli mo e mahani malolo ke lagaki hake hana a fakamatalaaga. Ke ua aki, ko e hana a fakaalofa hofihofi. Nakai ko e tagata tane, uta he kupu malaia a ia mo e nakai fai logonaaga. Ke tolu aki, mo e nakai maeke ke mategugu ke he hana gahua evagelia. Ke he tau tagata mo e taha fale ke he taha fale, ke he tau loto taone mo e tau fahi motu oti katoa, ne fakamatala e ia e tala mitaki.”
14. Ko e ha e gahua fakamoliaga, ko e kavega ne lago ke he tau tagata oti, ne taute e fakatukuleleaga ke he liogi ne puhala mai ia Iesu ke he Atua ko Iehova?
14 Ko e tau monuina loga he Atua i luga he hana a tau fekafekau he vaha nei ne nakai fakauaua ko e a fiafia a ia ke fua e lautolu e higoa ko e tau Fakamoli a Iehova. (Isaia 43:10-12) Ko e taha mena foki, ko lautolu ko e tau Fakamoli a Keriso foki, ha kua tala age a Iesu ke he hana a tau tutaki: “Ka to moua e mutolu e malolo, ka haele hifo e Agaga Tapu ki luga ia mutolu; to eke foki a mutolu mo tau talahau haku ki Ierusalema, mo Iutaia oti ni, mo Samaria, ke hoko ni ke he fakaotiaga he lalolagi.” (Gahua 1:8) Ti ko e fakamoliaga, ko e kavega he tau tagata oti, ne taute e fakatukuleleaga ke he liogi ki a Iehova ne puhala ia Iesu.
15. Ko e heigoa e tau talahauaga ke he gahua fakamoliaga he tau Kerisiano fakamua?
15 Ne fita e talahauaga ke he gahua fakamoliaga: “Kua putoia katoa e lotu katoa. Ko e feua uta fekau he lotu he vaha fakamua ne nakai ko e kavega he Kaufakalatahaaga he tau Fifine uta Fekau Lotu po ke Matakau Fifili Uta Fekau ke he tau Motu Kehe. Nakai toka foki e gahua fakamoliaga ke he tau tagata feua pauaki tuga e tau momotua, tau tiakono, po ke tau aposetolo foki. . . . He vaha fakamua ia ko e feua fekau uta e lotu. Ne fakamatapatu e fakaholoaga he lotu, he vaha ia ke he ua e amaamanakiaga: (1) Ko e matapatu gahua he lotu ko e gahua evagelia ke he lalolagi. (2) Ne lago e gahua nei ke he kaufakalatahaaga Kerisiano katoa.”—J. Herbert Kane.
16. Ko e heigoa e mailogaaga he tau tagata tohi tala ha Kerisitenetome ne hagaao ke he tau Kerisiano mo e gahua fakamoliaga?
16 Pete ne nakai talia he tau tagata tohi tala he vaha fou nei i Kerisitenetome e fekau he Kautu, ne mailoga he falu ko e lago ke he tau Kerisiano, ke taute e gahua fakamoliaga. Tuga a nei, ke he tohi Everyone a Minister, ne kitia e Oscar E. Feucht: “Ne nakai fai akoako ne maeke ke taute fakamoli ke he fekafekau ne foaki he Atua ke he tau tagata tali tonu takitokotaha. Ko e mena ne kelea ai ke he tau senetenari loga, ha kua hepe e tau manamanatuaga he lotu, ti kua eke e tau gahua he 500 e tau tagata he lotu ke taute he tokotaha ne akoako. Ne nakai pihia e lotu fakamua. Ko lautolu ne tua ne o fano ke he tau mena oti mo e fakamatala e Kupu.”
17. Ko e heigoa kua maeke ke talahau hagaao ke he gahua fakamoliaga ke he tau momoui he tau Kerisiano fakamua?
17 Ne mua atu e aoga he gahua fakamoliaga ke he tau momoui he tau Kerisiano fakamua, ti pihia foki ni ke he tau Fakamoli a Iehova he vaha nei. “Ko e fakatutala ke he mena katoa,” he tohi e Edward Caldwell Moore he Harvard Aoga Tokoluga Atu “ko e tau senetenari tolu fakamua he fakaholoaga Kerisiano ne mailoga lahi ai ha ko e makutu lahi ke folafola e tua. Ko e manako lahi he Kerisiano ko e gahua evagelia, ko e talahau he fekau he liuakimaiaga. . . . Ko e folafolaaga he malolo futiaki he tau fakaakoaga ha Iesu, ke he vaha fakamua, ne moua ia, ka ko e vala tote ke he tau tagata tane, ko lautolu ne lata ia tautolu ke fakahigoa ko e tau tagata feua fekau lotu. Ko e tau mena ne kautu ki ai e tau tagata he tau fakafuaaga mo e tau gahua mo e he tau vahega oti he kaufakalatahaaga. [Ko lautolu] ne uta ke he tau mena mamao he kautu [Roma] e mena galo ia he moui he loto, ko e aga he manamanatu fou ia ke he lalolagi, ha ko e ke he ha lautolu a moui, ko e fifiliaga he fakamouiaga. . . . [Ko e tau Kerisiano fakamua] ne tali tonu lahi, ko e hane hoko mai moli e fakaotiaga ke he fakatokaaga he lalolagi nei. Ne tua ke he fakatokaaga mafiti mo e mana he fakatu hake he lalolagi fou.”
18. Ko e heigoa e amaamanakiaga lahi ne mua atu e lilifu ke he tau miti he tau takitaki he tau fakatufono?
18 Ke he gahua fakamoliaga ke he taha fale mo e taha fale mo e falu a puhala foki he ha lautolu a fekafekauaga, ne fiafia lahi e tau Fakamoli a Iehova ke takitaki atu ha lautolu a tau tagata fanogonogo ke he lalolagi fou ne mavehe mai he Atua. Ko e tau fakamonuinaaga ne talahau mai tuai ke he moui tukulagi, ne mua ue atu ke he tau miti kua manako lahi ki ai, ha lautolu ne fia talaga he fakatokaaga he lalolagi fou he vaha nei. (2 Peteru 3:13; Fakakiteaga 21:1-4) Pete ni he liga to manako oti e tau tagata ke momoui ke he lalolagi fulufuluola fou he Atua, ka e nakai pihia e mena nei. Ka e taha e mena, kia o mai a tautolu ke manamanatu ke he falu a puhala mitaki kua maeke e tau fekafekau ha Iehova ke fakaako a lautolu ne kumi e moui tukulagi.
To Tali Fefe a Koe?
◻ Ko e ha ne pehe a tautolu ko e Gahua 5:42 mo e Gahua 20:20 kua kakano ia, ma e tau tutaki ha Iesu ke fakamatala ke he taha fale mo e taha fale?
◻ Iloa fefe e tautolu ko e fiafia e Atua ke he fekafekauaga ke he taha fale mo e taha fale he tau Fakamoli a Iehova?
◻ Hagaao ke he fekafekauaga, ko e heigoa kua lata ke taute he tau momotua mo e tau fekafekau lagomatai?
◻ Ko e heigoa e tuaga kua lata he gahua fakamoliaga ke he tau momoui he tau Kerisiano?
[Fakatino he lau 7]
Ke he 33 V.N., ne gahua fakamoli e tau tutaki ha Iesu ke he taha fale mo e taha fale mo e nakai fai maoki
[Fakatino he lau 10]
Ne fakaako a Paulo “mai he taha fale ke he taha fale.” Ko e puhala nei he fekafekauaga ne fae taute ai he tau Fakamoli a Iehova he vaha nei