Kolo Toko he FATATOHI INITANETE
Kolo Toko
FATATOHI INITANETE
Faka-Niue
ā
  • ā ē ī ō ū
  • TOHI TAPU
  • TAU TOHI
  • TAU FELEVEIAAGA
  • w91 12/1 lau 27-32
  • Taute Mau e Lotu Mea ma e Fakahaoaga

Nakai fai vitiō ma e fifiliaga nei.

Fakamolemole, fai lekua ke moua e vitiō.

  • Taute Mau e Lotu Mea ma e Fakahaoaga
  • Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1991
  • Tau Vala Mataulu
  • Tau Tohi Pihia Foki
  • Ko e Kupu “Lotu” i Loto he Tohi Tapu
  • “Mea mo e Nakai Tapilo” Mai he Manamanatuaga he Atua
  • “Nakai Moua ha Ila mai he Lalolagi”
  • Falu Fakamailoga he Lotu Moli
  • Ko e Lotu Moli​—E Puhala he Moui
  • Ko e Malolo Fefakalatahaaki Mitaki
  • Ko e Kalaga Kautu he Lotu Mea
  • Hola Kehe Mai he Lotu Fakavai
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1991
  • Kua Moua Nakai e Koe e Lotu Hako?
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1994
  • Tapuakiaga ne Talia he Atua
    Ko e Heigoa ne Fakaako Mooli he Tohi Tapu?
  • Ko e Heigoa ne Talahau he Tohi Tapu?
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova (Fonua)—2016
Kitia Foki
Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1991
w91 12/1 lau 27-32

Taute Mau e Lotu Mea ma e Fakahaoaga

“Ko e lotu kua mea mo e moli lahi ke he onoonoaga he Atua ko e Matua to fakakite e ia a ia mai he tau mena tuga a nei . . . ke fakamamao he taha a ia ni ke nakai fakatakiva mai he lalolagi.”​—IAKOPO 1:27, Phillips.

1. Ne fakakakano fefe e lotu, mo e ko hai ke he manamanatu hako kua ha ha i ai e tonu ke fifili e kehe he vaha loto he lotu fakavai mo e moli?

KUA fita he talahau fakatonu e kakano he lotu ko e “fakailoaaga he tua he tagata ki ai mo e fakalilifu ue atu ma e malolo he tagata mana ue atu ne kua mailoga ko e tufuga mo e pule ke he lagi mo e lalolagi katoatoa.” Ti ko hai mogoia, ke he manamanatuaga fakapapahi tonu kua ha ha i ai e tonu ke fifili e kehe he vaha loto he lotu moli mo e lotu fakavai? Moli, kua lata ni ko Ia ne tali tonu ki ai mo e fakalilifu ue atu ki ai, ko e Tufuga. Kua fakakite fakamaaliali mai e Iehova i loto he hana Kupu hana tuaga ke he lotu moli mo e fakavai.

Ko e Kupu “Lotu” i Loto he Tohi Tapu

2. Ne fakamaama fefe he tohi fakamaama kakano e kupu Heleni fakamua ne liliu ko e “vahega tapuaki” po ke “lotu,” mo e ko e heigoa e tau faga tapuaki kua maeke ke hagaao ki ai?

2 Ko e kupu Heleni ne fakaliliu “ko e vahega tapuakiaga,” po ke “lotu,” ko e thre·skeiʹa. Ne talahau fakatonu mai he A Greek-English Lexicon of the New Testament e kakano he kupu nei tuga “ko e tapuaki he Atua, lotu, mua [atu] tuga he fakailoa ne ia a ia i loto he tau gahua fakalotu po ke tapuaki mui tua tagata.” Ko e Theological Dictionary of the New Testament kua foaki mai fakamatafeiga he falu he tau mena, ne talahau mai: “Ko e fakamauaga ke he punaaga mo e tupumaiaga he tau kupu kua huhu fakatuaha lahi ki ai; . . . kua fiafia pauaki e tau tagata fakaako tokoluga he vaha fou nei ke he tutakiaga mo e therap- (‘ke fekafekau atu’) Ke kehe he kakano kua liga lata ke mailoga foki. Ko e kakano mitaki e ‘makutu fakalotu’ . . . , ‘tapuaki ke he Atua,’ ‘lotu.’ . . . Ka kua ha ha i ai foki e kakano kelea, tuga a nei, ‘molea atu lahi fakalotu,’ ‘tapuaki hehe.’” Ti ko e, thre·skeiʹa kua liga fakaliliu ke tuga ko e “lotu” po ke “vahega tapuaki,” kua mitaki po ke kelea.

3. Fakaaoga fefe he aposetolo ko Paulo e kupu ne liliu “vahega tapuaki,” mo e ko e heigoa e talahauaga ne fia manamanatu lahi ki ai, ne taute ke he liliuaga a Kolose 2:18?

3 Ne laga fa ni e magaaho ne kitia ai e kupu nei i loto he tau Tohiaga Tapu Kerisiano faka-Heleni. Ne fakaaoga lagaua he aposetolo ko Paulo ke fakakite fakatonu e lotu fakavai. Ia Gahua 26:5, ne fakamau ai a ia he talahau mai ko e magaaho fakamua ato eke a ia mo Kerisiano, “ko e vahega uka lahi ha tautolu a tapuakiaga [“lotu,” Phillips] ne nofo ai au ko e farasaio.” I loto he hana tohi ke he tau Kolose, ne hataki atu a ia: “Aua neke fakavai e taha a mutolu ke uta e palepale, he hana fia fakatokolalo, mo e hufeilo ke he tau agelu.” (Kolose 2:18) Ko e tapuaki agelu pihia kua kitia maali ko e lofia lahi i Ferukia he tau aho ia, ka ko e taha vahega he lotu fakavai a ia.a Kua fakamanamanatu lahi, ke he mena ko e falu he tau liliuaga he Tohi Tapu ne liliu mai e thre·skeiʹa ko e “lotu,” he Kolose 2:18 kua laulahi ne fakaaoga e kupu “tapuaki.” Ne fakaliliu tumau mai he New World Translation (Liliuaga Lalolagi Fou) e kupu thre·skeiʹa “ko e vahega tapuaki,” kua talahau mai he matahui tala i loto he Reference Bible (Tohi Tapu Fakahagaaoaga) he tau magaaho ne fakaaoga e liliuaga kehe ko e “lotu” i loto he tau liliuaga Latini.

“Mea mo e Nakai Tapilo” Mai he Manamanatuaga he Atua

4, 5. (a) Hagaao ki a Iakopo, ko e tuaga manamanatuaga ha hai ke he lotu kua mua atu e aoga lahi? (e) Ne maeke he heigoa ke taute e vahega tapuaki he tagata ke taute teao, mo e ko e heigoa e kakano he kupu ne liliu “teao”?

4 Ko e ua foki e tokaaga he kupu thre·skeiʹa kua ha ha i loto he tohi ne tohia he tutaki ko Iakopo, ko e taha mai he kau fakatufono he fakapotopotoaga Kerisiano he senetenari fakamua. Ne tohia e ia: “Kaeke kua manatu e taha tagata ki a ia ni ko e tagata tapuaki pauaki a ia [“kua mahani ‘fakalotu,’” Phillips] ka e nakai taofi hana alelo, ka kua fakahehe ne ia hana a loto, ko e vahega tapuaki [“lotu,” Phillips] he tagata nei kua taute teao. Ko e vahega tapuaki [“lotu,” Phillips] kua mea mo e nakai tapilo mai he manamanatuaga he ha tautolu a Atua mo e Matua e mena nei: ke leveki e tau fanau nakai fai mamatua mo e tau takape ke he ha lautolu a tau matematekelea, mo e ke fakamamao ke he ne ia a ia ke nakai moua ha ila mai he lalolagi.”​—Iakopo 1:26, 27, NW.

5 E, kua aoga lahi ka omaoma ke he tuaga a Iehova ke he lotu kaeke kua manako a tautolu ke moua hana taliaaga mo e hao atu ki loto he lalolagi fou ne mavehe mai e ia. (2 Peteru 3:13) Kua fakakite mai e Iakopo kua liga to tuga ke he taha tagata ni ko e mahani fakalotu moli a ia mo e kua eke tuai ni hana a vahega tapuaki ke taute teao. Ko e kupu Heleni nei ne liliu “teao” kua kakano foki ko e “mena noa, gati, nakai fai fua, nakai fai aoga, nakai malolo, noa mo e kupu moli.” Kua pihia ni e mena ka tupu kaeke kua pehe e taha tagata ko e Kerisiano ka e nakai taofi hana alelo mo e fakaaoga ai ke fakaheke e Atua mo e ke ati hake hana tau faoa Kerisiano. Kua eke a ia ke “fakahehe e ia ni hana loto,” mo e nakai taute mau e “lotu kua mea mo e moli lahi ke he onoonoaga he Atua.” (Phillips) Ko e onoonoaga ni a Iehova ne aoga.

6. (a) Ko e heigoa e matapatu kupu he tohi a Iakopo? (e) Ko e heigoa kua aoga lahi ma e tapuaki mea ne pehi e Iakopo, mo e ko e heigoa ne talahau mai he Kau Fakatufono he vaha fou nei hagaao ke he mena nei?

6 Kua nakai tohia oti e Iakopo e tau mena oti kana ne lata kua manako a Iehova ki ai hagaao ke he tapuaki mea. Ke tatai mo e matapatu kupu katoa he tohi hana, ko e tua e mena ia ne fakamoli aki he tau gahua mo e kua lata ai ke fakamamao ke ataina mai he kapitiga mo e lalolagi a Satani, kua lagaki fakamahino e ia, ua e tau mena kua lata ke moua mai. Ko e taha “ke leveki e tau fanau nakai fai mamatua mo e tau takape ke he ha lautolu a tau matematekelea.” Kua putoia e fakaalofa Kerisiano moli ke he mena nei. Ne fa fakakite tumau e Iehova e manamanatuaga fakaalofa ke he tau fanau nakai fai mamatua mo e tau takape. (Teutaronome 10:17, 18; Malaki 3:5) Taha mai he tau gahua fakamua he kau fakatufono he senetenari fakamua he fakapotopotoaga Kerisiano kua taute ma e tau takape Kerisiano. (Gahua 6:1-6) Ne age he aposetolo ko Paulo e tau takitakiaga matafeiga ma e foakiaga he levekiaga fakaalofa ke he tau takape momotua nonofogati ne fakakite moli e lautolu a lautolu ko e fakamoli mai he tau tau mo e kua nakai fai magafaoa ke lagomatai a lautolu. (1 Timoteo 5:3-16) Ti kua fakatoka mai he Kau Fakatufono he Tau Fakamoli a Iehova he vaha fou nei e tau takitakiaga hako tonu ke he “Levekiaga ma e tau Nofogati,” kua talahau mai: “Kua putoia ai he tapuaki moli ke leveki a lautolu ne taute e tua fakamoli mo e mahani fakamoli kua liga lata ke moua e tau koloa tino lagomatai.” (Kikite ke he tohi Organized to Accomplish Our Ministry, tau lau tohi 122-3.) Ko e tau kau he tau momotua po ke tau Kerisiano takitokotaha kua fakakite e lautolu a lautolu ni ko e fakahanoa ke he mena nei kua tiaki e vala kua aoga lahi ke he vahega tapuaki kua mea mo e nakai tapilo ke he manamanatuaga he ha tautolu a Atua mo e Matua.

“Nakai Moua ha Ila mai he Lalolagi”

7, 8. (a) Ko e heigoa e mena aoga lahi ke uaaki ma e lotu moli ne talahau e Iakopo? (e) Kua lata nakai e fakafeleveiaaga he vahega fekafekau lotu mo e tau akoako ke he mena nei? Ko e heigoa kua maeke ke talahau hagaao ke he Tau Fakamoli a Iehova?

7 Ko e mena aoga lahi ke uaaki ma e lotu moli ne talahau e Iakopo ke “fakamamao ke he ne ia a ia ke nakai moua ha ila mai he lalolagi.” Ne talahau mai e Iesu: “Nakai ko e kautu he lalolagi nai haku a kautu”; ke fakatumau hana tau tagata ne muitua moli ke ‘nakai ko e vala he lalolagi nai.’ (Ioane 15:19; 18:36) Kua maeke nakai e mena nei ke talahau hagaao ke he vahega fekafekau lotu mo e tau akoako he ha taha he tau lotu he lalolagi nei? Kua talia e lautolu e Tau Motu Kaufakalataha. Tokologa ha lautolu a tau takitaki ne talia e uiina he pope ke feleveia i Assisi, Italia, ia Oketopa 1986 ke fakalataha ha lautolu a tau liogi ke kautu e “Tau Mafola he Lalolagi Katoa” ne omoi mai he TMK. Ka e pete ni, kua taute teao ha lautolu a tau laliaga, he kitia tonu mai he tau miliona ne kelipopo he tau tauaga he tau ia mo e tau tauaga talimai he magaaho ia. Ne fa fetoloaki laga loga e vahega fekafekau lotu mo e tau matakau pule fakapolitika, ka e he magaaho taha kua mahani kelea lahi he taute e tau pulega mo e matakau totoko ke maeke ai ko hai mo hai ka pule to onoono ki a lautolu ko e tau “kapitiga.”​—Iakopo 4:4.

8 Kua taute he Tau Fakamoli a Iehova ko e tau Kerisiano e higoa mitaki ma lautolu ni kua fakatumau ke tu tokotaha ke he tau mena fakapolitika mo e ke he tau felakutaki he lalolagi nei. Ne taute mau e lautolu e tuaga nei ke he tau atu motu oti kana mo e i loto he tau motu oti kana, tuga ne fakamoli mai he tau hokotaki he tau tohi tala mo e tau fakamauaga tuai he vaha fou nei he tau matakavi oti kana he lalolagi. Kua moli lahi ni ko e “nakai moua ha ila mai he lalolagi.” Ko e ha lautolu a “lotu kua mea mo e moli lahi ke he onoonoaga he Atua.”​—Iakopo 1:27, Phillips.

Falu Fakamailoga he Lotu Moli

9. Ko e heigoa e mena ke tolu aki kua lata ke moua mai he lotu moli, mo e ko e ha?

9 Kaeke ko e “fakalilifu ue atu ma e malolo he tagata mana ne mailoga tonu ko e tufuga mo e pule ke he lagi mo e lalolagi katoatoa,” e, kua lata tonu e lotu moli ke takitaki atu e tapuaki ke he Atua moli hokoia, ko Iehova. Kua nakai lata ke fakapulefu e loto maama he tau tagata he Atua he fakaako e tau manamanatu pouliuli tuga e atua tolu taha ko e tufaaga he Matua he lagi kua moua foki he ua e falu peresona hana malolo lahi mahaki ue atu, lilifu, mo e moui tukulagi tukumuitea i loto he mena nakai iloa ko e Tolu Taha. (Teutaronome 6:4; 1 Korinito 8:6) Kua lata foki ke fakailoa atu e higoa, kua nakai fai ke fakatatai ki ai e Atua ko Iehova, mo e fakalilifu atu ke he higoa ia, ti kua fua moli e higoa he Atua ha ko e tau tagata ne fakatokatoka mitaki. (Salamo 83:18; Gahua 15:14) I loto he mena nei ko e hana tau tagata ne taute mau kua lata ke muitua ke he fakafifitakiaga a Iesu Keriso. (Ioane 17:6) Ko e tau tagata fe foki he vaha nei kua fakafeleveia e mena kua lata ke moua mai nei ke tuga e Tau Fakamoli a Iehova?

10. Ma e lotu ke foaki mai e fakahaoaga ki loto he lalolagi fou he Atua, ko e heigoa kua lata ke taute, mo e ko e ha?

10 Ne talahau mai he aposetolo ko Peteru: “Ti nakai tokai foki e fakamouiaga ke he taha; nakai fakaai taha higoa [Iesu Keriso] i lalo he lagi kua foaki mai ke he tau tagata, ke maeke ai ke fakamomoui a tautolu.” (Gahua 4:8-12) Ko e lotu mea ka foaki mai e fakahaoaga ke he lalolagi fou he Atua kua lata, ha kua pihia, ke tuku e tua ki a Keriso mo e ke he uho he lukutoto ne taute poa mai. (Ioane 3:16, 36; 17:3; Efeso 1:7) Ko e taha mena foki, kua lata ke lagomatai e tau tagata tapuaki ke fakalilifu atu ki a Keriso ko e Patuiki ha Iehova ne pule mo e Ekepoa ne Mua kua fakauku.​—Salamo 2:6-8; Filipi 2:9-11; Heperu 4:14, 15.

11. Ki luga he heigoa kua lata e lotu moli ke fakave, mo e hagaao ke he mena nei ko e heigoa e tuaga he Tau Fakamoli a Iehova?

11 Kua lata ni e lotu mea ke fakave ke he finagalo ne fakakite mai he Atua moli taha maka mo e nakai ke he tau mahani toka tuai po ke tau fakaakoaga fakataitai ne taute he tau tagata. To nakai iloa e tautolu ha mena a Iehova mo e hana finagalo ofoofogia lahi, po ke ki a Iesu mo e lukutoto ne taute poa, kaeke kua nakai fai Tohi Tapu. Kua tuku he Tau Fakamoli a Iehova i loto he tau tagata e loto mauokafua ke he Tohi Tapu. Kua fakakite moli foki e lautolu mai he ha lautolu a tau momoui ke he tau aho takitaha kua fetataiaki e manatu ha lautolu mo e mena ne talahau he aposetolo ko Paulo: “Ko e tau Tohi Tapu oti kana mai he Agaga he Atua ia, kua aoga ni ke fakaako ai, ke fakatonu ai, ke akonaki ai, . . . Kia katoatoa ai e mitaki he tagata he Atua, kia taute ni a ia ke he tau gahua mitaki oti kana.”​—2 Timoteo 3:16, 17.

Ko e Lotu Moli​—E Puhala he Moui

12. Ke lafi atu ke he tua, ke moli e tapuaki ko e heigoa kua lata, mo e ko e heigoa e puhala he moui kua hagaao atu e lotu moli ki ai?

12 Ne tukuogo e Iesu: “Ko e Atua ko e agaga ni a ia; ko lautolu foki ne tapuaki kia ia, kua lata ke tapuaki atu ki ai mo e agaga mo e fakamoli.” (Ioane 4:24) Ko e lotu moli, po ke vahega tapuaki, nakai ko e mena kua pehe, ko e mena taute pauaki, mena ne fa mahani ke taute pauaki, ke fakakite mai i fafo he tino e mahani atua. Ko e mena fakaagaga e tapuaki mea, ne fakave i luga he tua. (Heperu 11:6) Kae pete ni, kua lata e tua ia, ke paletua mai e tau gahua. (Iakopo 2:17) Ne nakai talia he lotu moli e tau mena ne mahuiga ki ai he magaaho. Kua tapiki ke he tau puhala mahani mea mo e puhala vagahau mea he Tohi Tapu. (1 Korinito 6:9, 10; Efeso 5:3-5) Kua lali fakamoli hana tau tagata ne taute mau ke moua e fua he agaga he Atua i loto he ha lautolu a moui fakamagafaoa, ke he ha lautolu a gahua tupe, he tau aoga, mo e pihia foki ke he ha lautolu a tau mena fakafiafia tino. (Kalatia 5:22, 23) Kua fa lali e Tau Fakamoli a Iehova ke nakai nimo e fakatonuaga he aposetolo ko Paulo: “Hanai, po ke kai mena a mutolu, po ke inu a mutolu, po ke eke e mutolu taha mena, kia eke e mutolu e tau mena oti kana ke fakaheke ai ke he Atua.” (1 Korinito 10:31) Nakai ko e mahani ne fa mahani mau ki ai e lotu ha lautolu; ha ko e puhala he moui.

13. Kua putoia e heigoa ke he tapuaki moli, mo e ko e ha kua maeke ai ke pehe ko e tau tagata lotu moli e Tau Fakamoli a Iehova?

13 Moli, kua putoia ai e tau gahua fakaagaga he lotu moli. Kua fakalataha e tau mena nei he liogi fakatagata mo e magafaoa, kua lagomatai he fakaako tumau ke he Kupu he Atua mo e fakaakoaga Tohi Tapu, mo e fakalataha atu ke he tau feleveiaaga he fakapotopotoaga he tau Kerisiano moli. Ko e tau mena fakamui nei ne hafagi mo e fakaoti aki e tau lologo fakaheke ki a Iehova mo e tau liogi. (Mataio 26:30; Efeso 5:19) Ko e tau tala fakaagaga kua ati hake ne kumikumi ki ai kua puhala mai he tau lauga mo e fakatutalaaga huhu mo e tali ke he tau mena ne lomi kua maeke a lautolu oti ke moua. Kua fa mahani e tau feleveiaaga pihia ke taute i loto he tau Fale he Kautu maopoopo ka e nakai fakamanaia lahi mahaki, ne fakaaoga pauaki ni ma e tau mena fakalotu: tau feleveiaaga tumau, tau mauhoana, tau manamanatuaga. Ne fakalilifu he Tau Fakamoli a Iehova ha lautolu a tau Fale he Kautu mo e tau Fale Fono lalahi ko e tau kaina kua tukulele ke tapuaki ki a Iehova. Kua nakai tuga e tau fale tapu loga ha Kerisitenitome, nakai ko e tau toloaga fakafiafia e tau Fale he Kautu.

14. Ko e heigoa e kakano he tapuaki ke he tau tagata he vagahau Heperu, mo e ko e heigoa e tau gahua ne fakakehe aki e Tau Fakamoli a Iehova he vaha nei?

14 Kua kitia e tautolu fakamua kua tutaki atu he tau tagata fakaako tokoluga e kupu Heleni ne liliu “vahega tapuaki” po ke “lotu” mo e kupu fakagahua “ke fekafekau.” Ke manamanatu lahi ki ai, ko e kupu Heperu ne tatai ki ai, ko e ‛avo·dhahʹ, kua maeke ke liliu “fekafekau” po ke “tapuaki.” (Fakatatai e tau matahui tala ia Esoto 3:12 mo e 10:26.) Ke he tau Heperu, ko e fekafekau atu e kakano he tapuaki. Mo e ko e kakano a ia ke he tau tagata tapuaki moli he vaha nei. Ko e aoga lahi, e fakamailoga mahuiga he lotu moli ko lautolu oti kana ne taute mau e mena ia kua kaufakalataha ke he fekafekau mahani atua he gahua fakamatala ko e “tala mitaki nai he kautu ke he lalolagi oti, ke eke mo talahau ke he tau atu motu oti.” (Mataio 24:14; Gahua 1:8; 5:42) Ko e lotu fe kua iloa he lalolagi katoa hana gahua fakamoliaga ke he tau tagata ko e amaamanakiaga ni hokoia e Kautu he Atua ma e tau tagata?

Ko e Malolo Fefakalatahaaki Mitaki

15. Ko e heigoa e mahani he lotu moli ne mua he mitaki lahi?

15 Feveveheaki e lotu fakavai. Ne fa fakatupu, mo e fakatupu agaia, e mahani vihiatia mo e fakamaligi toto. Ka kua kehe ni, kua fakalataha e lotu moli. Ne talahau e Iesu: “Ko e mena ia ke iloa ai he tau tagata oti kana, ko e haku a tau tutaki a mutolu, ka feofanaki a mutolu.” (Ioane 13:35) Ko e fakaalofa kua fakalataha e tau Fakamoli a Iehova kua hololoa atu he tau motu, kaufakalatahaaga, tutuaga fakafua, mo e tau katofia he lanu he kili kua vevehe aki e tau tagata. Kua “tumau” e Tau Fakamoli “mo e loto fakalataha, mo e manatu fakalataha, mo e fakamakamaka fakalataha ha ko e tua ha he vagahau mitaki.”​—Filipi 1:27.

16. (a) Ko e heigoa e “vagahau mitaki” ne fakamatala he Tau Fakamoli a Iehova? (e) Ko e heigoa e tau perofetaaga hane fa e fakamoli ki luga he tau tagata a Iehova, mo e ko e heigoa e tau fakamonuinaaga ne mui mai ai?

16 Ko e “vagahau mitaki” ne fakamatala e lautolu kua pehe to nakai leva to fakakatoatoa he Atua hana finagalo nakai fehikitaki tukulagi. To taute ai e ia hana finagalo ke hoko moli, “ke he lalolagi, tuga ne eke ke he lagi.” (Mataio 6:10) To fakamatalahi ai e higoa lilifu lahi ha Iehova, mo e to taute ai e lalolagi mo parataiso, ka maeke ai e tau tagata tapuaki moli ke momoui tukulagi. (Salamo 37:29) Kua miliona moli e tau tagata i loto he tau motu oti kana kua o fakalataha mo e Tau Fakamoli a Iehova, kua pehe, ke he fakamoliaga he perofeta he Tohi Tapu: “To o a tautolu mo mutolu; ha kua logona e mautolu ha ha ia mutolu e Atua.” (Sakaria 8:23) Kua fakamonuina e Iehova hana tau tagata. “Ko e tokogahoa” kua taute moli lahi mo “motu malolo,” ko e fakapotopotoaga katoa he lalolagi ne fakalataha katoatoa ke he tau mena oti kana​—ke he manatu, ke he gahua, ke he tapuaki. (Isaia 60:22) Ko e mena nei kua nakai maeke e lotu fakavai ke taute katoataoa.

Ko e Kalaga Kautu he Lotu Mea

17. Ko e heigoa ne fakatalitali atu ki a Papelonia Lahi, mo e to tamai fefe e mena nei?

17 Kua talahau tuai he kupu he Atua e fakaotiaga he kautu he lotu fakavai he lalolagi, ne fakahigoa fakatai ko “Papelonia Lahi.” Kua fakatai foki he Tohi Tapu e tau “patuiki,” po ke tau pule fakapolitika, he lalolagi mai he fakatai ke he tau hoe he manu favale. Kua talahau mai ki a tautolu to tuku he Atua ki loto he tau loto he tau tagata ia ne pule e finagalo ke uta ke he mo e fakaoti katoatoa e fakatuaga kua tuga e fakataka nei ha Satani ko e Tiapolo.​—Kikite Fakakiteaga 17:1, 2, 5, 6, 12, 13, 15-18.b

18. Ko e heigoa e kakano kua aoga lahi kua tuku mai he Tohi Tapu ma e fakaotiaga ha Papelonia Lahi, mo e ne kamata ne fe e lotu fakavai he puhala kelea lahi nei?

18 Ko e ha kua lata tonu ni a Papelonia Lahi ke moua e fakaotiaga? Kua tali ai he Tohi Tapu: “Kua moua foki ia koe toto he tau perofeta mo e tau tagata tapu, mo lautolu oti ne kelipopo ke he lalolagi.” (Fakakiteaga 18:24) Kua fakakite mai ko e hala fakamaligi toto nei ne taute he lotu fakavai kua hoko atu ni ke he fakaveaga a Papelonia i tuai, ne hokotaki kelea e Iesu e tau takitaki lotu faka-Iutaia, ko e mena kua tapiki atu a ia ki a Papelonia Lahi, he magaaho ne pehe a ia: “Ko e tau gata, ko e tau fanau he tau gata gagau! to fehola fefe a mutolu he fakahala i Kehena? . . . Kia hoko kia mutolu e tau toto oti he tau tagata tututonu, kua fakamaligi ke he lalolagi, ke kamata mai he toto a Apelu ko e tagata tututonu.” (Mataio 23:33-35) E, ko e lotu fakavai, kua kamata mai he lalolagi he magaaho ne totoko ai i Etena, kua lata ai ni ke fai tali ma e hana hala fakamaligi toto kelea lahi.

19, 20. (a) Ko e heigoa ka taute he tau tagata tapuaki moli ka mole atu e fakahokoaga he fakafiliaga ki luga a Papelonia Lahi? (e) Ti ko e heigoa ka tupu mai he mogoia, mo e ko e heigoa e amaamanakiaga ka mahafagi hake ki mua he tau tagata tapuaki moli?

19 He mole mai e fakaotiaga a Papelonia Lahi, to matutaki atu e tau leo he tau tagata tapuaki moli i luga he lalolagi ke fakalataha mo e kau uhu lologo i luga he lagi kua lologo fakalahi mai: “Haleluia; . . . kua fakafili e ia e fifine fakataka lahi . . . ti kua taui tuai e ia kia ia ni e toto he hana tau fekafekau. . . . ti hake ai hana ahua tukulagi tukumuitea.”​—Fakakiteaga 19:1-3.

20 He mogoia to fakaoti ai e falu he tau mena uka lahi he tau valavala he fakatokatokaaga kitia ha Satani. (Fakakiteaga 19:17-21) He mole atu e mena nei, ko Satani, ko ia ne fakatu e tau lotu fakavai oti kana, mo e hana tau temoni to tuku he pahua. To nakai ataina a lautolu ke favale atu ke he tau tagata tapuaki moli a Iehova. (Fakakiteaga 20:1-3) To kautu e lotu mea ki luga he mena fakavai. Ko e tau tagata tane fakamoli mo e tau fifine ne omaoma ke he hatakiaga mai he lagi ke fehola ke he mai ia Papelonia Lahi he mogonei ka moua e magaaho ke hao mai mo e hu atu ki loto he lalolagi fou he Atua. He mena ia, to maeke ai a lautolu ke taute mau e lotu moli mo e fekafekau ke tapuaki fakalahi tukulagi ki a Iehova.

[Tau Matahui Tala]

a Ma e fakamaamaaga ke he tapuaki agelu ne talahau mai he Kolose 2:18, kia kikite ke he Ko e Kolo Toko (Peritania), Iulai 15, 1985, tau lau tohi 12-13.

b Ma e fakamaamaaga katoa ke he perofeta nei, kikite ke he tohi Revelation​—Its Grand Climax At Hand! ne taute he Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., he tau veveheaga 33-6.

Kamatamata e Manatu Hau

◻ Ko e tuaga ha hai ke he lotu kua mua atu e aoga lahi, mo e ko e ha?

◻ Ko e heigoa e tau mena ua kua aoga lahi mahaki he lotu moli ne pehi e Iakopo?

◻ Ko e heigoa e falu mena kua lata ke moua mai he tapuaki moli?

◻ Ko e heigoa e “vagahua mitaki” kua fakamatala he Tau Fakamoli a Iehova?

◻ To kautu fefe e lotu moli ki luga he lotu fakavai?

[Fakatino he lau 29]

Tau takitaki lotu ne fono i Assisi, Italia, ia Oketopa 1986

[Fakatino he lau 31]

Putoia he lotu moli e feleveia auloa ma e tapuaki

    Tau Tohi Faka-Niue (1982-2025)
    Saini ki Fafo
    Saini ki Loto
    • Faka-Niue
    • Tufa
    • Tau Manako
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tau Kupu Fakaaoga
    • Fakavēaga Fakatagata
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Saini ki Loto
    Tufa