Tau Tagata Kua Fekafekau ke Takafaga Tagata

“Kua tala age a Iesu kia Simona, Ua matakutaku a koe, ke kamata he vaha nai to moua ai e koe e tau tagata.”​—LUKA 5:10.

1, 2. (a) Ko e heigoa e vala ne taute he gahua takafaga ika he fakamauaga tuai he tagata? (e) Ko e heigoa e vahega takafaga ika fou ia ne kamata he teitei 2,000 tau tau kua mole?

MA E afe he tau tau, ne takafaga e tau tagata ma e tau mena kai he tau tahi he lalolagi, tau vainamo, mo e tau vailele. Ko e tau ika mai he Naila ko e vala haia ne aoga lahi ma e tau mena kai i Aikupito i tuai. Ko e magaaho ne faliu toto ai e vai Naila he vaha ia Mose, ne matematekelea lahi e tau Aikupito nakai ni ko e ku hokoia e vai ka e pihia foki ha kua mamate e tau ika, mo e lauia ai ha lautolu a tau mouaaga mena kai. Ko e magaaho fakamui, i Sinai, he magaaho ne age ai e Iehova ki Isaraela e Matafakatufono, ne tala age a ia ki a lautolu kua ha ha i ai ni e tau ika kua lata ke kai ka ko e falu ne nakai mea, kua nakai lata ke kai. Kua fakakite he mena nei to kai ika e tau Isaraela ka hohoko a lautolu ke he Motu he Maveheaga, ti eke ai falu ia lautolu mo tau tagata takafaga ika.​—Esoto 7:20, 21; Levitika 11:9-12.

² Ka e taha e mena, teitei 2,000 he tau tau kua mole, taha foki e vahega takafaga ika ne fakakite ke he tau tagata. Ko e vahega takafaga ika fakaagaga a nei ne nakai aoga ke he tau tagata takafaga ika ni hokoia ka e pihia foki ke he tau ika! Ko e vahega takafaga ika nei ne fakaako agaia he vaha nei, mo e tau aoga ne nakai fai gataaga ke he tau miliona he lalolagi oti.

“Moua . . . e Tau Tagata”

3, 4. Ko e tau tagata takafaga ika tokoua fe ne fakakite e fiafia lahi ki a Iesu Keriso?

³ Ko e tau 29 V.N., ko Iesu, ko e Taha ne fakakite e puhala takafaga ika fou nei, ne papatiso e Ioane Papatiso a ia he vailele Ioritana. Ko e tau fahi tapu gahoa fakamui, ne fakakite age e Ioane a Iesu ke he ua he hana a tau tutaki mo e pehe: “Kitiala, ko e Punua mamoe he Atua!” Ko e taha he tau tutaki nei, ne higoa ko Aneterea, ne tala age fakamafiti ke he hana a matakainaga ko Simona Peteru: “Kua moua tuai e mautolu e Mesia”! Kua fulufuluola lahi, ha ko Aneterea mo Simona ko e tau tagata gahua takafaga ika tokoua a laua.​—Ioane 1:35, 36, 40, 41; Mataio 4:18.

⁴ Fai magaaho he magaaho fakamui, ne fakamatala a Iesu ke he moto tagata he tapa Tahi i Kalilaia, nakai mamao mo e mena ne nonofo ai a Peteru mo Aneterea. Ne tala age a ia ke he tau tagata: “Kia tokihala a a mutolu; nukua tata tuai e kautu he lagi.” (Mataio 4:13, 17) Kua maeke ia tautolu ke manamanatu ko Peteru mo Aneterea ne makutu ke logona e fekau hana. Pihia foki ni, ne nakai mailoga e laua kua teitei a Iesu ke tala age taha mena ki a laua ke maeke ke hiki aki e tau momoui ha laua tukulagi. Ko e taha mena foki, ko e mena ha Iesu ne amanaki ke talahau mo e taute he fakalataha atu ha laua kua fai kakano aoga lahi ma tautolu oti he vaha nei.

5. Kua maeke fefe e tagata takafaga ika ko Peteru ke fai lagomataiaga ki a Iesu?

⁵ Kua totou e tautolu: “Kua tautaomi mai e moto tagata kia ia, ke fanogonogo ke he kupu he Atua he tu a ia ke he kauvai he vai ko Kenesareta. Ti kitia atu e ia ua e foulua ke he kauvai, ka kua o kehe ai e tau tagata takafaga, kua fufu ha lautolu a tau kupega.” (Luka 5:1, 2) He magahala fakamua ia, ko e tau tagata ne feua taka­faga ika ne fa mahani ke gahua po, ti ko e fakamea e tau tagata nei he tau kupega ha lautolu he oti e takafaga ika he po. Ne manatu a Iesu ke fakaaoga e taha he tau foulua ha lautolu ke maeke ke fakamatala fakamitaki ke he moto tagata. “Ti hake a ia ke he taha foulua, ko e foulua haia a Simona, ti ole age kia ia ke ue atu e foulua he kauvai. Kua nofo hifo a ia, kua fakaako atu ai mai he foulua ke he moto tagata.”​—Luka 5:3.

6, 7. Ko e heigoa e mana ne putoia ai e takafaga ika ne taute e Iesu, mo e takitaki atu ke he heigoa e fakamauaga hagaao ke he takafaga ika?

⁶ Kia mailoga la, ne fai mena loga foki a Iesu he loto, mai he fakaako ni hokoia he moto tagata: “Kua oti tuai hana fakamatalaaga, ti tala age ai a ia kia Simona, Ati ueue atu a ke he mena hokulo, mo e tuku hifo ai ha mutolu a tau kupega ke moua ai e falu a ika.” Manatu, ko e tau tagata takafaga ika nei kua fita he gahua he po katoa. Nakai ko e mena ke ofo, kua tali e Peteru: “Ko e Iki na e, ne tukumate a mautolu ne po, ati ahogia, ka e nakai moua ha mena; ka ko e hau a kupu to tuku hifo ai e au e kupega.” Ko e heigoa ne tupu he taute e lautolu e mena nei? “Kua oti he eke ai e lautolu, ti takai ai e lautolu e tau ika loga lahi, ha ne mahē ha lautolu a ku­pega. Kua kemokemo atu a lautolu ke he tau tagata ha lautolu ke he taha foulua, ke o mai ke lagomatai kia lautolu; ti o mai a lautolu, kua fakapuke e lautolu e na foulua ua, kua teitei tomo tuai.”​—Luka 5:4-7.

⁷ Ne taute e Iesu e mana. Ko e vala tahi ia kua tufua he po katoa; ka ko e mogonei kua puke he tau ika. Ko e mana nei kua hufia malolo lahi ki a Peteru. “Ne fakaveli fakafohifo a Peteru ke he tau ve a Iesu, kua pehe atu: Ko e Iki na e, kia haele kehe a koe ia au, ha ko au ko e tagata hala. Ha ko e mena ofo a ia katoa mo lautolu ne fakalataha mo ia, ha ko e tau ika ne moua e lautolu; Kua pihia foki a Iakopo mo Ioane, ko e fanau a Sepetaio, ne takafaga fakalataha mo Simona.” Ne fakamate e Iesu a Peteru, ka mole ia ti talahau e tau kupu ke maeke ke hiki aki e moui a Peteru. “Ua matakutaku a koe, ke kamata he vaha nai ke moua ai e koe e tau tagata.”​—Luka 5:8-10.

Tau Tagata Takafaga Tagata

8. Talia fefe he tau tagata feua takafaga ika tokofa e uiina ke ‘moua e tau tagata’?

⁸ Ko e mena ia ne fakatai ai e Iesu e tau tagata ke he tau ika, mo e uiina e ia e tagata takafaga ika fakatokolalo nei ke toka e tau gahua tino ma e puhala takafaga ika mua ue atu​—ke moua e tau tagata momoui. Ne talia e Peteru mo e hana a matakainaga ko Aneterea e uiina. “Ati toka ai agataha e laua ha laua a tau kupega, ka e mumui atu kia ia.” (Mataio 4:18-20) Ne liu ui atu a Iesu ki a Iakopo mo Ioane, hane fonofono he tau kupega i loto he foulua ha laua. Ne uiina foki e ia a laua ke eke mo tau tagata takafaga tagata. Ne tali fefe e laua? “Ati toka ai agataha e laua e foulua mo e matua ha laua, ka e mumui atu kia ia.” (Mataio 4:21, 22) Ne fakakite e Iesu e puhala ke eke mo tau tagata takafaga he tau solu. He mena nei, ne moua e ia tokofa e tagata momoui.

9, 10. Ko e heigoa e tua ne fakakite e Peteru mo e hana a tau kapitiga, mo e fakaako fefe a lautolu ke takafaga ika fakaagaga?

⁹ Ko e tagata feua takafaga ika ko e leveki moui hana ke fakafua e tau ika, ka e nakai maeke he tagata takafaga ika fakaagaga ke taute e mena ia. Ko e mena ia, ne fakakite ai he tau tutaki nei e tua lahi mahaki he magaaho ne toka ai e lautolu e tau mena oti ka e mumui ki a Iesu. Ne nakai fakauaua a lautolu, po ke to kautu nakai ha lautolu a takafaga ika fakaagaga. Kua maeke ia Iesu ke taute e vai nakai fai ika ke puke ke he tau ika. Ti tatai ni, ko e magaaho ne tuku hifo ai e lautolu e tau kupega ha lautolu ke he vai he motu ko Isaraela, kua iloa moli he tau tutaki, ka ha ha i ai e lagomatai he Atua, to moua e lautolu e tau tagata momoui. Ko e gahua takafaga ika fakaagaga ne kamata he magahala ia hane tutaki mai, mo e ta mai agaia foki e Iehova e heleheleaga muhu mena.

¹⁰ Molea e ua e tau tau, he fakaako ai e Iesu e tau tutaki ia ke takafaga ika ke he tau tagata. Ko e falu fakalatahaaga ne fakaako fakamitaki e ia a lautolu mo e fakafano atu fakamua a lautolu ia ia ke fakamatala. (Mataio 10:1-7; Luka 10:1-11) Ko e magaaho ne afo ai a Iesu mo e kelipopo, ne nonaia ai e tau tutaki. Ka ko e kakano kia he mate a Iesu ke fakaoti e takafaga ika ma e tau tagata? To moua mafiti he tau mena tutupu e tali.

Takafaga Ika he Tahi he Tau Tagata

11, 12. He mole atu e liu tu mai, ko e heigoa e mana ne taute e Iesu kua felauaki mo e takafaga ika?

¹¹ Ko e magaaho ku he mole atu e mate a Iesu i fafo i Ierusalema mo e liu tu mai, ne liliu e tau tutaki ki Kalilaia. Ko e taha fakalatahaaga, tokofitu a lautolu ne fakalataha he tapa he Tahi Kalilaia. Ne pehe a Peteru kua fano tuai a ia ke takafaga ika, ti mumui atu e falu ki a ia. Ke tuga fa mahani, ne takafaga ika a lautolu he po. Ka e taha e mena, ko e liti agaia ni e lautolu ha lautolu a kupega ki tahi ke he po katoa ka e nakai moua ha mena. Ti ko e magaaho mahegihegi, kua kitia ai e ata ne tu he uluulu mo e ui atu ki a lautolu he vai: “Ma fanau na e, fai kina nakai a mutolu?” Kua ui mai e tau tutaki ki a ia: “Nakai!” Ti tala age a ia ne tu he uluulu ki a lautolu: “Ati liti a e kupega ke he fahi katā he vaka, to moua ai e mutolu. Ati liti ai a lautolu, ti nakai tuai maeke ia lautolu he toho hake, ha ko e tau ika kua loga.”​—Ioane 21:5, 6.

¹² Ko e ofomate ha a ia he fakakiteaga ia! Ka e liga manatu he tau tutaki e mana fakamua ne lauia ai e takafaga ika, ka e tokotaha ia lautolu ne mailoga ko hai e ata he uluulu. “Ati tala age ai e tutaki ia ne ofania e Iesu kia Peteru, ko e Iki haia. Kua logona e Simona Peteru, ko e Iki haia, ti tapulu ai a ia he hana a tapulu, ha ko e mena nakai tapulu a ia; ti hopo ni ke he vai. Ka e o mai e falu a tutaki he vaka tote, ha ko e mena nakai vaha mamao mo uta, na kua ua e geau a kupita.”​—Ioane 21:7, 8.

13. Mole atu e hake a Iesu ke he lagi, ko e heigoa e fakaholoaga he takafaga ika ne kamata he lalolagi katoa?

¹³ Ko e heigoa he mana nei ne fakakite? Ko e gahua takafaga ika ia ma e tau tagata kua nakai la fakaoti ia. Kua pehi mai e mena nei he magaaho ne lagatolu e tala age a Iesu ki a Peteru​—mo e puhala atu ia ia ke he tau tutaki oti—​ke fagai e tau mamoe ha Iesu. (Ioane 21:15-17) E, ko e fakaholoaga he fagaiaga fakaagaga hane fakatoka mai i mua. Fakamua to hoko hana a mate, kua oti he perofeta e ia: “To fakamatala atu foki e tala mitaki nai he kautu kehe lalolagi oti, ke eke mo talahau ke he tau atu motu oti.” (Mataio 24:14) Ko e magaaho nei ko e magaaho ke kamata ai e fakamoliaga he perofetaaga ia he senetenari fakamua. Ko e hana a tau tutaki kua tauteute ke tuku hifo ha lautolu a tau kupega ke he tahi he tau tagata, ti ko e tau kupega kua nakai to hake gati mai.​—Mataio 28:19, 20.

14. Ko e heigoa e puhala ne fakamonuina aki e taka­faga ika he tau tutaki a Iesu he tau tau to hoko e moumouaga a Ierusalema?

¹⁴ Fakamua to hake a ia ke he nofoaiki he hana a Matua he lagi, ne pehe a Iesu ke he hana a tau tutaki: “Ka to moua e mutolu e malolo, ka haele hifo e Agaga Tapu ki luga ia mutolu; to eke foki a mutolu mo tau talahau haku ki Ierusalema, mo Iutaia oti ni, mo Samaria, ke hoko ni ke he fakaotiaga he lalolagi.” (Gahua 1:8) Ko e magaaho ne liligi hifo e agaga tapu ke he tau tutaki he Penetekoso 33 V.N., ko e gahua lahi ue atu ko e takafaga ika fakaagaga ne fakailoa ai ke he lalolagi oti. Ko e aho Penetekoso ni hokoia, tolu e afe solu ne moua momoui, mo e nakai leva he magaaho fakamui “ko e katoa foki he tau tagata, na ko e lima e afe ka totou.” (Gahua 2:41; 4:4) Ne matutaki e tupu. Kua tala mai he hokotaki ki a tautolu: “Ka kua au atu ai he lafilafi ke he Iki a lautolu ne tua, tokologa e tau tane katoa mo e tau fifine.” (Gahua 5:14) Nakai leva, ne talia he tau Samaria e tala mitaki, mo e nakai leva he magaaho fakamui ti talia foki he tau tagata Motu Kehe ne peritome. (Gahua 8:4-8; 10:24, 44-48) Ko e falu 27 tau tau he mole e Penetekoso, ne tohi he aposetolo ko Paulo ke he tau Kerisiano i Kolose ko e tala mitaki “ne fakamatala atu ke he tau tagata oti ke he lalolagi.” (Kolose 1:23) Kua maama mitaki, ne takafaga ika ti mamao atu e tau tutaki ha Iesu mai he vai i Kalilaia. Ne tuku hifo e lautolu ha lautolu a tau kupega ke he tau Iutaia ne mavehevehe fano he Kautu Roma, ti pihia foki ke he tau vala tahi ligaliga nakai mitaki he tau tagata nakai ko e tau Iutaia. Ne ta hake puke mai e tau kupega ha lautolu. Ma e manako he tau Kerisiano he senetenari fakamua, ne fakamoli e perofetaaga a Iesu he Mataio 24:14 to moumou a Ierusalema he 70 V.N.

Takafaga Ika ma e Tau Tagata he “Aho he Iki”

15. He tohi a Fakakiteaga, ko e heigoa falu gahua takafaga ika ne perofeta ai, mo e ko e magaaho fe ka taute ai?

¹⁵ Ka e taha e mena, loga ne fakatoka mai i mua. Tata ke he fakaotiaga he senetenari fakamua, ne foaki e Iehova ke he aposetolo fakahiku ne toe, ko Ioane, e fakakiteaga ke he tau mena ka tutupu he “aho he Iki.” (Fakakiteaga 1:1, 10) Taha e mena ne kitia maali ko e talahau he tala mitaki ke he lalolagi oti. Kua totou e tautolu: “Ne kitia foki e au e taha agelu kua lele ke he pulagi, ha ia ia e vagahau mitaki tukulagi ke fakamatala atu kia lautolu kua nonofo ke he lalolagi, mo e tau motu kehe oti, mo e tau magafaoa, mo e tau vagahau kehekehe, mo e tau motu.” (Fakakiteaga 14:6) Ki lalo hifo he takitakiaga fakaagelu ne fakamatala he tau fekafekau he Atua e tala mitaki ke he tau tagata he lalolagi oti, nakai ke he Kautu Roma ni hokoia. Ko e gahua takafaga ika ma e tau solu he lalolagi katoa kua lata ni ke taute, ti ko e vaha ha tautolu kua kitia ai e fakamoliaga he fakakiteaga ia.

16, 17. Ko e magaaho fe ne kamata ai e gahua takafaga ika fakaagaga he vaha fakamui, mo e fakamonuina fefe e Iehova e mena ia?

¹⁶ Fefe e takafaga ika he senetenari ke 20 aki? Ko e magaaho fakamua, ne tokogahoa e tau tagata takafaga ika. Mole atu e fakaotiaga he Tauaga I he Lalolagi, liga ko e fa ni e afe he tau tagata fakamatala malolo he tala mitaki, ko e tokologa he tau tane mo e tau fifine fakamakutu ia ko lautolu ne fakauku. Ne liti e lautolu ha lautolu a tau kupega ke he ha mena ni ne hafagi ai e Iehova e puhala, mo e tokologa e tau solu ne moua momoui. Mui mai he tauaga ke uaaki he lalolagi, ne hafagi e Iehova e tau loloto vai fou ma e gahua takafaga ika. Ko e Tau Misionare ne o he Aoga Tohi Tapu he Kolo Toko i Kiliata ne fakamataulu e gahua he tau motu loga. Ko e tau motu tuga a Sapani, Italia, mo Sepania, ne tuga e tufua fakamua, ati hoko ke moua e heleheleaga muhu mena he tau solu. Ne nakai la leva ia he iloa e tautolu e kautu he gahua takafaga ika he Fahi Uta i Europa.

¹⁷ Ko e vaha nei, ke he loga he tau motu kua teitei mahehe e tau kupega. Ko e heleheleaga lahi mahaki he tau solu kua omoi ai ke fakapotopoto e tau fakapotopotoaga fou mo e tau takaiaga. Ke lagomatai aki e tau mena nei, ko e tau Fale he Kautu mo e tau Fale Tolo kua talaga ai he tau magaaho oti. Kua tokologa e tau momotua mo e tau fekafekau lagomatai kua manako ki ai ke leveki e tupu ki mua. Ko e gahua malolo ne kamata e lautolu ne tua fakamoli he tau 1919. Ke he puhala moli, kua fakamoli tuai e Isaia 60:22. ‘Ko e tokogahoa kua eke ke toko­afe,’ ha kua eke e fa afe tagata takafaga ika ia ke molea e fa miliona he vaha nei. Mo e ko e fakaotiaga kua nakai la oti.

18. Kua maeke fefe ia tautolu ke fifitaki ke he fakafifitakiaga mitaki he tau tagata takafaga tagata fakaagaga he senetenari fakamua?

¹⁸ Ko e heigoa e kakano he tau mena oti nei ma tautolu takitokotaha? Kua pehe e tohiaga tapu he magaaho ne uiina ai a Peteru, Aneterea, Iakopo mo Ioane ke eke mo tau tagata takafaga tagata, “ati toka ai e lautolu e tau mena oti, ka e mumui atu kia [Iesu].” (Luka 5:11) Ko e fakafifitaki mitaki ha a ia he tua mo e tukulele! Maeke nakai ia tautolu ke taute e agaga pihia ko e poa he tagata, mo e mautali pihia ke fekafekau ki a Iehova pete ko e heigoa ni e totogi? Ko e tau miliona ne tali kua maeke ia lautolu. He senetenari fakamua, ne takafaga ika e tau tutaki ke he tau tagata ke he ha mena ni ne fakaata e Iehova. Ko e takafaga ke he tau Iutaia po ke tau tagata Motu Kehe, ne takafaga ika a lautolu mo e nakai fai fakauaua. O mai a a tautolu ke fakamatala foki ke he tau tagata oti mo e nakai fai taofiaga po ke fia fili.

19. Ko e heigoa ha tautolu ka taute kaeke ke nakai fai fua e tau vai ne takafaga ika ai a tautolu?

¹⁹ Ka e kua mogoia, kaeke ko e matakavi hau mogonei kua nakai fai fua mitaki? Aua neke fakalolelole. Kia manatu, na fakapuke e Iesu e tau kupega he tau tutaki he oti e takafaga ika ha lautolu ke he po katoa mo e nakai fai fua. Ko e mena taha ia ni ka tupu he puhala fakaagaga. I Ailani, ke fakamaamaaki, ne gahua e Tau Fakamoli tua fakamoli ke he tau tau loga mo e kaupa ni e tau fua ne moua. Ka e taha e mena, nakai la leva, kua hiki e mena ia. Ko e tau hokotaki mai he 1991 Yearbook of Jehovah’s Wit­nesses (Tohi he Tau he Tau Fakamoli a Iehova he tau 1991), ko e matahiku he tau gahua he 1990, ne loto olioli e tau Ailani ha ko e 29 e ta­punu ia ne fakaputuputui! Neke fua pihia e matakavi hau he tau magaaho ne toe. Ke he leva he magaaho ne fakaata e Iehova, kia fakatumau e takafaga ika!

20. Ko e magaaho fe kua lata ia tautolu ke taute e takafaga ika ma e tau tagata?

²⁰ I Isaraela, ne fa o e tau tagata takafaga ika ke takafaga ika ka po, ko e magaaho ka mafana mo e tokolologo mitaki e tau tagata oti he tau fuga mohega. Ne o a lautolu, nakai ha kua lata tonu e magaaho ia ki a lautolu, ka ko e magaaho haia ne fa moua loga ai e lautolu e tau ika. Kua lata foki ia tautolu ke iloa e tau matakavi ha tautolu ke maeke ia tautolu ke o ke takafaga ika ai, ke tuga a ia, ko e magaaho ne tokologa e tau tagata ka nonofo he tau kaina mo e loto fiafia. Ko e tau magaaho afiafi, he tau matahiku fahi tapu, po ke falu a magaaho foki. Ko e ha magaaho ni he tau magaaho ka moua, kia taute e tautolu e tau mena oti ne maeke ia tautolu ke moua e tau tagata loto hako.

21. Ko e heigoa ha tautolu kua lata ke manatu kaeke kua fa gahua tumau ha tautolu a maagamotu?

²¹ Ka e kua ka gahua tumau e tau magamotu ha tautolu? Ko e tau tagata feua takafaga ika he lalolagi kua fa tutala tumau ha kua fa takafaga ika tumau ha lautolu a tau takafagaaga. Ka e maeke nakai e tau takafagaaga ika fakaagaga ha tautolu ke takafaga tumau? Nakai fa pihia! Loga e tau maagamotu ne tupu lahi pete ni he fa gahua tumau. Ko e falu ne fua mitaki lahi ha kua gahua fakamitaki. Ka e pete ni he pihia, kaeke ke ahiahi tumau e tau kaina, kia mailoga moli ko lautolu oti ne nakai ha ha he tau kaina, kia fakamau mo e fakakia he magaaho fakamui. Kia fakaako e tau matapatu fakaakoaga kehekehe ke lata mo e fakatutalaaga. Kia toka he loto na to fai tagata ka liu ahi atu mafiti, ti ua fakaloa hau a fakafeleveia po ke nakai maama ke fakaita e tagata he fale. Mo e fakalaulahi hau a tau puhala he gahua puhalatu ti pihia ni mo e gahua fakamoli he ha mena he tau mena. Kia tuku hifo ha mutolu a tau kupega fakaagaga ke he tau mena oti mo e ke he tau puhala oti ne lata tonu.

22. Ko e heigoa e monuina mua ue atu ne loto olioli ki ai a tautolu he magaaho nei?

²² Kia manatu, ko e takafaga ika nei kua aoga ua ke he tau tagata takafaga ika mo e tau ika. Kaeke ke fakamakamaka a lautolu ne moua e tautolu, to momoui tukulagi a lautolu. Ne fakamalolo e Paulo a Timoteo: “Kia tumau ki ai; ha ko e mena ka eke e koe e mena ia ti fakamoui ai e koe a koe, katoa mo lautolu kua fanogonogo kia koe.” (1 Timoteo 4:16) Ko Iesu ne fakaako fakamua hana a tau tutaki ke he takafaga ika fakaagaga, ti ko e gahua nei kua taute agaia ki lalo hifo he hana a takitakiaga. (Fakatatai Fakakiteaga 14:14-16.) Ko e monuina mitaki ue atu ha a ia ha kua gahua a tautolu i lalo hifo ia ia ke taute e gahua ia! Kia tuku hifo a e tautolu ha tautolu a tau kupega ke he loa he magaaho ne fakaata mai e Iehova. Ko e lahi ue atu ha a ia he gahua kua ha ha i ai ke he gahua ia ko e moua momoui he tau solu?

Manatu Nakai e Koe?

◻ Ko e heigoa e gahua ne fakaako e Iesu hana a tau tutaki ke taute?

◻ Fakakite fefe e Iesu ko e gahua takafaga ika fakaagaga ne nakai fakaoti he hana a mate?

◻ Ko e heigoa e puhala ne fakamonuinaaki e Iehova e gahua takafaga ika fakaagaga he senetenari fakamua?

◻ Ko e heigoa e heleheleaga muhu mena he tau ika ne fakaputo ai he “aho he Iki”?

◻ Maeke fefe ia tautolu takitokotaha ke mahomo atu e kautu he takafaga ika he tau tagata?

[Fakatino he lau 8]

Mole atu e liu tu mai a Iesu, ne fakalaulahi he hana a tau aposetolo e gahua fakaatua ko e takafaga ika ma e tau tagata