Fakamagalo Fakalahi Mai a Iehova

“Kia tiaki e ia ne mahani kelea hana mahani, mo e tagata mahani hepehepe kia tiaki e ia hana tau manatu; ti liu atu a ia kia Iehova, . . . ha ko e mena to fakamagalo fakalahi mai e ia.”​—ISAIA 55:7.

1. Ko e heigoa e fakamonuinaaga ha lautolu ne moua e fakamagaloaga mai ia Iehova?

KUA fakamagalo e Iehova e tau tagata mahani hepehepe ne tokihala ti maeke he mogonei a lautolu ke fiafia he loto mafola ke he parataiso fakaagaga. Ne maeke e mena nei kakano ni ha kua ha ha ia lautolu e tau mena nei: “Kia kumi e mutolu a Iehova ka kua maeke he moua e mutolu a ia; kia tauui atu ā mutolu kia ia ka kua tata mai a ia; Kia tiaki e ia ne mahani kelea hana mahani, mo e tagata mahani hepehepe kia tiaki e ia hana tau manatu; ti liu atu a ia kia Iehova, ti fakaalofa mai a ia kia ia; kia liu atu a ia ke he Atua ha tautolu, ha ko e mena to fakamagalo fakalahi mai e ia.”​—Isaia 55:6, 7.

2. (a) Ko e heigoa e kakano he ‘kumi atu ki a Iehova’ mo e ‘liliu ki a ia,’ ne talahau mai he Isaia 55:6, 7? (e) Ko e ha kua lata e tau Iutaia ne fakapaea ki Papelonia ke liliu ki a Iehova, mo e ko e heigoa ne tupu ke he falu ia lautolu?

² Ke ‘kumi a Iehova’ mo e tauui ki a ia mo e talia, ko e tagata mahani kelea ke tiaki hana puhala hehe mo e ha manatu ke fakapakia atu ke he falu. Ko e lata ke ‘liu atu ki a Iehova,’ ne fakakite mai ko e tagata mahani hepehepe ne tiaki e Atua, ne mahani ke ha ha i ai mo ia e fakafetuiaga tata lahi. Ne pihia la e mena ne tupu ke he tau tagata Iutaia, ne fakahiku ha lautolu a nakai tua fakamoli ke he Atua ke takitaki atu ke he fakapaeaaga i Papelonia. Kua lata e tau Iutaia ne fakapaea ke liliu ki a Iehova mo e tokihala mai he tau mahani hepehepe, ti fua mai ha lautolu a liliaga i Papelonia mo e perofetaaga ke tokanoa ha lautolu a motu ke he 70 e tau tau. Ke he 537 F.V.N., ne liu e motu ia fai tagata ke nonofo ai, ko e tau Iutaia ne matakutaku ke he Atua ne toe ne fakahao mai he matafakatufono ha Papelonia. (Esera 1:1-8; Tanielu 9:1-4) Ne kitia maali e fakafouaga lahi ia ti fakatatai e motu ia a Iutaia mo e Parataiso i Etena.​—Esekielu 36:33-36.

3. Maeke fefe he Isaraela fakaagaga ne toe ke tatai mo lautolu ne matakutaku ke he Atua ne fakapaea ne liliu ki Iuta?

³ Ne ha ha he tau Isaraela fakaagaga e mena taha nei ne hoko ke he tau Iutaia ne matakutaku ke he Atua ne liliu ki Iuta he mole e fakapaeaga i Papelonia. (Kalatia 6:16) Ko lautolu ne toe ha Isaraela fakaagaga ne hiki ha lautolu a tau puhala mo e ha lautolu a tau manamanatuaga he magaaho ia ni he mole atu e Tauaga I he Lalolagi. Ko e tau 1919 ne fakamailoga ai e fakaotiaga he ha lautolu a fakapaeaga he taliaaga katoatoa he Atua he lalolagi ha Papelonia Lahi, ko e kautu he tau lotu pikopiko he lalolagi nei. Kakano ni ha kua tokihala a lautolu mai he tau hala ne putoia ai e matakutaku he tau tagata mo e nakai gahua ke he fekafekauaga ki a Iehova, ne fakahao mai e ia a lautolu i Papelonia Lahi, liuaki mai a lautolu ke he ha lautolu a tuaga tonu ke he motu fakaagaga, mo e liu fakaaoga a lautolu ke fakamatala e fekau he Kautu. Kua tupu lahi e parataiso fakaagaga ke he tau tagata he Atua tali mai he magaaho ia, ke he lilifu he hana a higoa tapu. (Isaia 55:8-13) Ko e tau fakataiaga he vaha ia mo e tau fakataiaga he vaha fou nei, ne ha ha ia tautolu e tau fakamoliaga mahino mitaki ko e muitua ne tau fakamonuinaaga he fakamagaloaga mai he lagi mo e fakamagalo fakalahi moli e Iehova a lautolu ne tokihala.

4. Ko e heigoa e matakutaku he falu fekafekau a Iehova?

⁴ Ko e tau fekafekau a Iehova he vaha nei ne maeke ke falanaki moli ke he hana a fakamagaloaga. Ka e taha e mena, fai ia lautolu ne fakaatukehe ke he tau hepehepe fakamua, mo e tau manatu agahala ne teitei ke tanumia ai a lautolu. Ne nakai manatu a lautolu kua lata a lautolu ke nonofo he parataiso fakaagaga. Ko e moli, ne matakutaku falu kua taute e lautolu e tau hala nakai maeke ke fakamagalo ti nakai moua ha fakamagaloaga ia Iehova. Kua pihia moli ke mena ia?

Falu Hala ne Nakai Maeke ke Fakamagalo

5. Ko e ha ne talahau ai pehe ko e nakai maeke e falu hala ke fakamagalo?

⁵ Ko e falu hala ne nakai maeke ke fakamagalo. Ne pehe a Iesu Keriso: “Ko e tau hala oti mo e tau kupu kelea, to fakamagalo ia ke he tau tagata; ka ko e kupu kelea ke he Agaga, nakai fakamagalo ia ke he tau tagata.” (Mataio 12:31) Ti ko e haia ko e kupu kelea ke he agaga tapu he Atua, po ke gahuahua malolo, to nakai fakamagalo. Ne tala e aposetolo ko Paulo ke he hala pihia he magaaho ne tohi e ia: “Ha ko e mena nakai maeke ia lautolu kua fita e iloa mo e kamata e mena fakaalofa noa mai he lagi mo e kua fita he fakalataha mo e agaga tapu, . . . ka kua mokulu kehe, ke lagomatai a lautolu ke he tokihala ha kua fakatautau e lautolu e Tama he Atua ma lautolu mo e fakatapakupaku a ia ki mua he tau tagata mo e ma.”​—Heperu 6:4-6, NW.

6. Ko e heigoa e fifiliaga ke he hala ke maeke po ke nakai maeke ke fakamagalo?

⁶ Ko e Atua ni ne iloa kaeke kua taute he tagata e hala ne nakai fai fakamagaloaga. Ka e taha e mena, ne fakamaama mai e Paulo e mena nei ke he tohi hana ne pehe: “Ha ko e mena kaeke kua hala a tautolu mo e loto ki ai, ka kua talia tuai e tautolu e maama he kupu moli, ti nakai tuai toe ha poa mo e tau hala, Ka ko e tatali mo e matakutaku lahi ke he fakahala.” (Heperu 10:26, 27) Ko e taute pauaki e tagata ne taute mo e loto, po ke “ulu kafilo mo e mahani ke totoko mo e loto ki ai.” (Webster’s New Col­leg­i­ate Dictionary) Ko e ha tagata ne taute pauaki mo e ulu uka ke taute matutakiaga ke he hala ka e kua fita he iloa e kupu moli to nakai fakamagalo. Ti nakai ko e hala hokoia ni ka ko e tuaga he loto, ko e putoiaaga he taute pauaki, ke lauia ai e fakamagaloaga he hala po ke nakai. Ka ko e taha mena foki, ka ko e heigoa e mena ka tupu ka tupetupe lahi e Kerisiano kua hepe e mena hana ne taute? Ko e fakakite mai he hana tupetupe e moli he nakai taute e ia e hala nakai fai fakamagaloaga.

Nakai Fai Fakamagaloaga ha Lautolu a Tau Hala

7. Ko e ha ne maeke ia tautolu ke talahau pehe ko e falu he tau tagata totoko fakalotu ha Iesu ne taute e hala ne nakai fai fakamagaloaga?

⁷ Ha ha i ai e falu takitaki lotu Iutaia ne totoko ki a Iesu ne taute pauaki mo e loto pauaki ti ko e hala nakai fai fakamagaloaga. Pete ne kitia e lautolu e agaga tapu he Atua ne gahuahua ki a Iesu ke he hana a tau gahua mitaki mo e tau mana ne taute, ko e talahau ne tau akoako ia ko e moua mai e malolo hana ia Pelesepulo, po ko Satani ko e Tiapolo. Ne hala a lautolu mo e iloa e gahuahuaga he agaga he Atua. Ti ko e mena ia, ne taute e lautolu e hala nakai fai fakamagaloaga, ha ko e mena pehe a Iesu: “Ka ko ia ne fai kupu ke he Agaga Tapu, nakai fakamagalo a ia ke he mouiaga nai, po ke mouiaga ne tatali.”​—Mataio 12:22-32.

8. Ko e ha e hala ha Iuta Isakariota ne nakai fai fakamagaloaga?

⁸ Ko e hala ha Iuta Isakariota ne nakai fai fakamagaloaga. Ko e hana a afo ki a Iesu ko e taute pauaki mo e loto pauaki, ke he puhala fakatupua mo e nakai fakamoli. Tuga a nei, ke he magaaho ne kitia e Iuta a Maria ne fakauku aki e lolo tau uka a Iesu, ne huhu a ia: “Ko e ha nakai fakafua ai e lolo manogi ia ke he tolu e teau e tenari, mo e age ke he tau nonofogati?” Ne matutaki atu e aposetolo ko Ioane: “Nakai pihia age a [Iuta], he fakaalofa ke he tau nonofo­gati, ka ko e kaiha a ia, ha ia ia foki e kato, kua uta foki e ia e tau mena ne fafao ai.” Ne nakai leva, ti afo e Iuta a Iesu ke he 30 e tau tupe ario. (Ioane 12:1-6; Mataio 26:6-16) Ko e moli, ne tokihala a Iuta mo e taupega e ia a ia. (Mataio 27:1-5) Ka e nakai fakamagalo a ia, kakano ha ko e taute pauaki tumau e puhala lotokai mo e hana mahani afo tagata ne fakakite mai hana hala ke he agaga tapu. Kua lata tonu ni e higoa ha Iesu ne ui aki a Iuta ko e “tagata he malaia”!​—Ioane 17:12; Mareko 3:29; 14:21.

Fakamagalo ha Lautolu a Tau Hala

9. Ko e ha ne fakamagalo ai he Atua e tau hala ha Tavita ne matutaki mo Patesepa?

⁹ Kitia maali e tau hala taute pauaki ke he tau hepehepe ne fakamagalo he Atua. Tuga e fakatai ke he Patuiki ko Tavita i Isaraela. Ne faivao a ia mo Patesepa, ko e hoana a Uria, mo e magaaho fakamui ne fekau a Ioapo ke taute e mateaga ha Uria ke he tauaga. (2 Samuela 11:1-27) Ko e ha ne fakakite ai he Atua e fakaalofa ki a Tavita? Ko e matapatu ni ha ko e maveheaga he Kautu ka ko e kakano foki ni ha ko e fakaalofa hofihofi ha Tavita mo e hana a tokihala fakamoli.​—1 Samuela 24:4-7; 2 Samuela 7:12; 12:13.

10. Pete ne hala lahi a Peteru, ko e ha ne fakamagalo he Atua a ia?

¹⁰ Manamanatu foki la ke he aposetolo ko Peteru. Ne hala lahi a ia he fakatikai laga loga a Iesu. Ko e ha ne fakamagalo ai he Atua a Peteru? Ne nakai tuga a Iuta Isakariota, ne fakamoli a Peteru ke he fekafekauaga ke he Atua mo e Keriso. Ko e hala he aposetolo nei ko e lolelole he tino, mo e tokihala fakamoli a ia mo e “tagi lahi.”​—Mataio 26:69-75.

11. Fakakakano fefe e koe e “tokihala,” ti ko e heigoa he tagata ka taute kaeke ke tokihala fakamoli a ia?

¹¹ Ko e tau fakataiaga oti ia ke fakakite mai ko e maeke ke moua mai he Atua ko Iehova e fakamagaloaga ke he tagata ne lahi e hala. Ka ko e heigoa e manamanatu kua lata ke moua aki e fakamagaloaga? Aoga lahi e tokihala fakamoli kaeke ke fakamagalo he Atua e Kerisiano ka hepe. Ko e kakano he tokihala ko e “liliuina mai he hala ha ko e tupetupe ke he tau hepehepe ne taute fakamua” po ke “tokihala po ke fakaatukehe ke he mena ne taute po ke tiaki nakai taute.” (Webster’s Third New International Dic­tion­ary) Ko e tagata ne tokihala fakamoli ne fakakite e tupetupe ke he tau kelea oti, fakaatukehe, po ke tau mena vihi ne tamai ke he higoa ha Iehova mo e fakatokatokaaga ha ko e hana a hala. Ko e tagata agahala kua tokihala to fua mai foki e tau fua kua lata, mo e taute foki e tau gahua ne lata ia mo e tokihala. (Mataio 3:8; Gahua 26:20) Tuga a nei, kaeke kua kaiha e ia e taha to taute e ia e tau tauteaga ke totogi aki e mena kua galo. (Luka 19:8) Ko e Kerisiano ne kua tokihala kua fai kakano moli mai he tau Tohiaga Tapu ke mauokafua e taofi to fakamagalo fakalahi mai e Iehova. Ko e heigoa e tau mena nei?

Tau Kakano ke Mauokafua ke he Fakamagaloaga he Atua

12. Ko e heigoa ne fakakite he Salamo 25:11 e fakaveaga kua maeke he tagata tokihala ke liogi ke moua e fakamagaloaga?

¹² Maeke he tagata agahala kua tokihala ke liogi mo e mauokafua ma e fakamagaloaga ke he fakaveaga he higoa a Iehova. Ne olelalo a Tavita: “Ha ko e hāu a higoa, Iehova na e, kia fakamagalo mai ai e koe haku a mahani hepehepe, ha kua lahi mahaki ia.” (Salamo 25:11) Ko e vahega liogi pihia, fakalataha mo e tokihala mai he tau eke fakakelea he tagata agahala ne ta kiva aki e higoa he Atua, kua lata foki ke taofi aki e tau hala lalahi he tau vaha i mua.

13. Ko e heigoa e malolo he liogi ke lata mo e fakamagaloaga mai i luga?

¹³ Tali a Iehova e tau liogi mai he loto he hana a tau fekafekau mahani hepehepe ne kua tokihala. Tuga a nei, ne nakai fakateligatuli a Iehova ki a Tavita, ne liogi mai he loto he mole atu e mailoga e ia e tau hala lalahi hana ne matutaki mo Patesepa. Ko e moli, ko e tau kupu ha Tavita he Salamo 51 ne talahau ai e tau manatu olelalo. Ne olelalo a ia: “Ko e Atua na e, kia fakaalofa mai a koe kia au, ke lata mo e hau a fakaalofa; ke lata mo e lahi he hau a fakaalofa hofihofi, kia holoholo kehe haku a tau holifono Kia mulu fakalahi e koe au ke he haku a tau mahani hepehepe, mo e fakamea e koe au he haku a tau hala. Ko e tau poa ke he Atua ko e loto malipilipi ia; ko e Atua na e, nakai vihatia e koe e loto malipilipi mo e pehia.”​—Salamo 51:1, 2, 17.

14. Fakakite mai fefe he tau Tohiaga Tapu e fakamafanaaga, ko e fakamagalo he Atua a lautolu ne fakagahuahua e tua ke he lukutoto ne poa e Iesu?

¹⁴ Fakamagalo he Atua a lautolu ne fakagahuahua e tua ke he lukutoto ha Iesu. Ne tohi e Paulo: “Ha ia ia foki kua moua ai e tautolu e lukutoto ke he hana a toto, ko e fakamagaloaga he tau hala.” (Efeso 1:7) Mo e kakano taha ia ni ne tohi he aposetolo ko Ioane: “Haku fanau ikiiki na e, kua tohi atu e au e tau mena ia kia mutolu, kia nakai hala a mutolu; kaeke foki kua hala taha, ha ia tautolu e Lagomatai ki mua he Matua, ko Iesu Keriso ko e tututonu a ia. Ko e lukutoto foki a ia mo e tau hala ha tautolu; ka e nakai kuenaia e tau hala ha tautolu, ka e katoa mo e lalolagi oti kana.”​—1 Ioane 2:1, 2.

15. Ke matutaki tumau e fiafia ke he fakaalofa hofihofi noa he Atua, ko e heigoa he tagata agahala ne kua tokihala ka taute?

¹⁵ Foaki he fakaalofa noa ha Iehova e malolo ke he tagata agahala kua tokihala to ha ha ia ia e fakamagaloaga. Ne pehe a Nehemia: “Ka ko koe ko e Atua kua fakamagalo e tau hala, kua fakaalofa noa mo e fakaalofa hofihofi noa, kua fakatuai hau a ita ka e lahi hau a fakaalofa.” (Nehemia 9:17; fakatatai Esoto 34:6, 7.) Ko e moli, ke matutaki tumau e fiafia ke he fakaalofa hofihofi noa mai i luga, ko e tagata agahala ke fakamakamaka ke taofi ke he fakatufono he Atua. Tuga he talahau he salamo, “kia hoko mai kia au hāu a fakaalofa hofihofi, ti moui ai au; ha ko e hāu a fakatufono, ko e haku a fiafia ia. Iehova na e, kua lahi e fakaalofa hohofi hāu; kia fakamalolo au ke lata mo e hāu a tau fakafiliaga.”​—Salamo 119:77, 156.

16. Ko e heigoa e fakamafanaaga ha ko e moli e manamanatu fakalahi a Iehova ke he ha tautolu a tuaga agahala?

¹⁶ Ko e moli ko e lahi e manamanatu ha Iehova ne fakakite mai ke he ha tautolu a tau tutuaga agahala ti ko e taha kakano foki a nei ne malolo ai e tagata agahala ne tokihala ke liogi mo e mauokafua to fakamagalo he Atua a ia. (Salamo 51:5; Roma 5:12) Ne foaki mai he salamo a Tavita e fakamaloloaga mafanatia he fakapuloa e ia: “Nakai eke e ia [ko Iehova] kia tautolu ke lata mo e ha tautolu a tau hala; nakai taui foki e ia a tautolu ke lata mo e ha tautolu a tau mahani hepehepe. Ha ko e mena tuga ne lagi kua tokoluga ke he lalolagi, kua pihia ni e lahi he hana a fakaalofa kia lautolu kua matakutaku kia ia. Tuga ne vaha mamao e fahi uta mo lalo, kua fakamamao pihia e ia ia tautolu ha tautolu a tau holifono. Tuga ne hofihofi e fakaalofa he matua ke he hana fanau, kua hofihofi pihia e fakaalofa a Iehova kia lautolu kua matakutaku kia ia, Ha kua fioia e ia e mena ne eke aki a tautolu; kua manatu e ia ko e kelekele ni a tautolu nai.” (Salamo 103:10-14) E, mua atu e fakaalofa hofihofi noa mo e loto hohofi he ha tautolu a Matua he lagi ke he ha tautolu a matua he tino.

17. Ko e heigoa e talahauaga he fakamauaga he fekafekauaga fakamoli he tagata ke he Atua he magaaho fakamua ma e fakamagaloaga?

¹⁷ Maeke he tagata agahala ne kua tokihala ke liogi mo e loto mauokafua ma e fakamagaloaga ha ko e mena nakai nimo e Iehova hana a fekafekauaga fakamoli he magaaho fakamua. Ne nakai olelalo a Nehemia ma e fakamagaloaga he hana a hala, ka e pehe a ia: “Haku Atua na e kia manatu mai e koe au, kia monuina ai au.” (Nehemia 13:31) Maeke he Kerisiano kua tokihala ke moua e fakamafanaaga mai he tau kupu nei: “Ha ko e mena nakai hepehepe e Atua ke fakanimonimo ai e ia ha mutolu a tau gahua, mo e gahua fakamalolo he fakaalofa kua fakakite mai ai e mutolu ke he hana higoa.”​—Heperu 6:10.

Lagomatai Mai he Tau Patu

18. Ko e heigoa e mena kua lata ke taute kaeke ko e hala he Kerisiano kua fakagagao a ia fakaagaga?

¹⁸ Ka e kua ka logona hifo e Kerisiano kua nakai lata a ia ma e parataiso fakaagaga, po ke nakai maeke ke liogi ha ko e hana a tau hala kua fakagagao fakaagaga a ia? “Kia ui atu a ia ke he tau patu he ekalesia, kia liogi a lautolu mo ia, mo e fakatākai a ia ke he magalolo ke he higoa he Iki,” he tohi he tutaki ko Iakopo. “To fakamoui e tagata gagao ke he liogi kua eke mo e tua, to fakatu foki he Iki a ia; kaeke foki kua hala a ia, to fakamagalo ai.” E, maeke he tau momotua he fakapotopotoaga ke liogi fakalataha ma e tagata ne ha ha i ai e tua ne kua tokihala mo e tau amaamanakiaga ke liuaki mai a ia ke he malolo fakaagaga.​—Iakopo 5:14-16.

19. Kaeke kua fakaoti e fakalatahaaga he tagata, ko e heigoa hana ke taute ke moua e fakamagaloaga mo e liu mai ke he fakapotopotoaga?

¹⁹ Pete ni he fakaoti e fakalatahaaga he ko­miti fakafili e tagata hala ne nakai tokihala, ne nakai kakano e mena nei kua taute e ia e agahala nakai fai fakamagaloaga. Ke maeke ke fakamagalo mo e liu talia mai, kua lata ia ia ke fakatokolalo mo e omaoma ke he tau fakatufono he Atua, fakakite e tau fua kua lata ia mo e tokihala mo e tohi ole ke he tau momotua ke liu talia mai a ia. Ko e magaaho ne mole atu e fakaoti e fakalatahaaga he tagata faivao mai he fakapotopotoaga i Korinito i tuai, ne tohi pehe a Paulo: “Tokai, neke eke foki ha mena ke he tagata ia, ko e fakahala hokoia ne fakahala ai a ia he tokologa. Ka ko e hanai, kia fakamagalo atu a mutolu mo e fakamafana atu ke he tagata na, neke mahala a ia ke he momoko kua lahi ue atu. Ko e mena ia kua ole atu ai au kia mutolu ke fakamau ha mutolu a fakaalofa kia ia.”​—2 Korinito 2:6-8; 1 Korinito 5:1-13.

Foaki he Atua e Malolo

20, 21. Ko e heigoa ke lagomatai aki e tagata ne fakaatukehe ha kua liga taute e ia e hala ne nakai fai fakamagaloaga?

²⁰ Kaeke ko e tau mena tuga e nakai malolo e tino po ke tau fakaatukehe ne moua mai e tau tupetupe ha kua taute e agahala nakai fai fakamagaloaga, to fai lagomataiaga kaeke ke lahi e okioki mo e mohe. Mua atu ni kaeke kua manatu e koe e tau kupu ha Peteru: “Kia tuku atu kia ia [Atua] e tau mena oti kua fakaatukehe ai a mutolu, ha ko e mena kua manatu e ia a mutolu.” Mo e nakai toka a Satani ke fakalolelole a koe, ha ko e mena pehe a Peteru: “Kia nonofo fakalatalata a mutolu, kia mataala a mutolu ha ko ia kua eke a mutolu mo tau fi hana, ko e tiapolo ia, kua faifano a ia tuga ne leona tagi, kua kumi kia falu ke faiola ai a ia; Kia totoko atu a mutolu kia ia, mo e mauokafua a mutolu ke he tua, he iloa e mutolu ha ne fakakatoatoa e tau mena mamahi ia ni ke he tau matakainaga ha mutolu ha he lalolagi. Ko e Atua foki hana e fakaalofa noa oti kana, . . . ka oti he mamahi a mutolu ke he tau aho gahoa, kia fakakatoatoa ni e ia a mutolu, kia fakatumau, kia fakamalolo, ti fakave a mutolu.”​—1 Peteru 5:6-10.

²¹ Kaeke kua tokihala a koe ka kua liga mataku­taku ko e agahala ne nakai fai fakamagaloaga, manatu ko e tau puhala he Atua ko e mena lotomatala, tonu mo e fakaalofa. Ti ko e mena ia, liogi ki a ia mo e tua. Fakatumau ke fakaaoga e tau mena kai fakaagaga ne puhala mai he “fekafekau fakamoli mo e loto matala.” (Mataio 24:45-47) Fakalataha tumau mo e tau matakainaga he tua mo e gahua tumau ke he fekafekauaga Kerisiano. To fakamalolo he mena nei e tua hau mo e tokanoa mai a koe he matakutaku ko e liga to nakai fakamagalo he Atua e agahala hau.

22. Ko e heigoa ha tautolu ka hagaao ki ai e tau manamanatuaga?

²² Ko lautolu ne ha ha i ai ke he parataiso fakaagaga ne maeke ke mafanatia he iloa ko e fakamagalo fakalahi a Iehova. Ka e taha e mena, ne nakai noa ha lautolu a tau momoui he vaha nei mo e tau kamatamata. Liga fakaatukehe a lautolu ha kua mate e taha fakahele po ke gagao lahi e kapitiga fakahelehele. Tuga he kitia e tautolu he tau mena nei mo e falu mena foki, ko e lagomatai e Iehova mo e takitaki hana a tau tagata ha ko e hana a agaga tapu.

Ko e Heigoa Hau a Tau Tali?

◻ Ko e heigoa e tau fakamoliaga ko e ‘fakamagalo fakalahi’ a Iehova?

◻ Ko e heigoa e hala ne nakai fai fakamagaloaga?

◻ Ko e heigoa e tau tutuaga ke maeke ke fakamagalo e tau hala he tagata?

◻ Ko e ha ne loto mauokafua e tagata agahala ne kua tokihala ke he fakamagaloaga he Atua?

◻ Ko e heigoa e tau lagomatai ne ha ha i ai ma e tagata agahala ne kua tokihala?

[Fakatino he lau 5]

Iloa nakai e koe ko e ha ne fakamagalo ai a Tavita mo Peteru ka e nakai fakamagalo a Iuta Isakariota?

[Fakatino he lau 7]

Ko e tau lagomataiaga he tau momotua i loto he fakapotopotoaga ke lagomatai fakalahi e tuaga fakaagaga he Kerisiano