Fekafekau ki a Iehova Fakalataha mo e Agaga ke Poa ne Koe a Koe
“Kaeke kua manako e taha ke muitua mai ki a au, kia fakatikai e ia a ia mo e lagaki hake hana akau fakakikiveka mo e muitua mai tumau ki a au.”—MATAIO 16:24, NW.
1. Ne fakailoa atu fefe e Iesu ke he hana tau tutaki e hana a mate kua tata mai?
ILALO he matakavi he Mouga ko Heremoni, ne hokotia a Iesu Keriso ke he mena mamafa lahi mahaki he moui hana. Kua to tote hifo he taha tau e magaaho ne toe ke moui a ia. Ne iloa e ia; ka e nakai iloa he tau tutaki hana. Ti kua hoko tuai e magaaho ke iloa e lautolu. Moli, kua fita he fakahaha a Iesu he taha magaaho fakamua ke he hana mate, ka ko e magaaho fakamua laia ne talahau fakamahino e ia. (Mataio 9:15; 12:40) Kua totou pehe e fakamauaga a Mataio: “Ati kamata mai he magaaho ia ne fakakite e Iesu Keriso ke he hana tau tutaki kua lata a ia ke fano ki Ierusalema mo e matematekelea ke he tau mena loga mai he tau lima he tau patu tagata mo e tau ekepoa ne mua mo e tau tohikupu, mo e to kelipopo ai, mo e hoko ke he aho ke tolu aki to fakatu hake ai.”—Mataio 16:21, NW; Mareko 8:31, 32.
2. Ko e heigoa ne taute e Peteru ha ko e tau kupu a Iesu ne kua hagaao ke he Hana a matematekelea i mua, mo e kua tali fefe a Iesu?
2 Kua gahoa ni e tau aho a Iesu ne toe. Ne nakai fiafia a Peteru, ke he manatu mate kelea ia. Kua nakai maeke a ia ke talia ko e to kelipopo moli e Mesia. Ha kua pihia, ne loto toa ai a Peteru ke hataki hana Iki. Kua fakaohooho he loto kua piko ko e mitaki, ne vagahau fakatepetepe a ia: “Kia fakaalofa a koe ki a koe, ma Iki na e; to nakai hoko ki a koe e fakahikuaga nei.” Kua agataha a Iesu ke nakai talia e manatu totonu kua hehe ha Peteru, ke tuga moli ni ka pepela he taha e ulu he gata kona. “Fano ki tua haku, ma Satani! Ko koe ko e mena fakatupetupe ki a au, kakano ha kua manamanatu a koe, nakai ke he tau manamanatu he Atua, ka ko e tau mena he tau tagata.”—Mataio 16:22, 23, NW.
3. (a) Ne taute fefe ne Peteru a ia ni mo hukui a Satani, ka e nakai iloa? (e) Ko e mena fakatupetupe fefe a Peteru ke he puhala, ke poa ne koe a koe?
3 Ne nakai iloa e Peteru kua eke ne ia a ia mo hukui a Satani. Ne tali matila mo e mafiti e Iesu tuga ne tali fakahakotika e ia ki a Satani he tutakale. Lali e Tiapolo i ai ke kamatamata aki e moui mukamuka a Iesu, ke he pule fakapatuiki ka e nakai fai matematekelea. (Mataio 4:1-10) Kua fakamafana atu a Peteru ki a ia he magaaho nei ke nakai fakamamafa ne ia a ia. Ka e iloa e Iesu nakai ko e finagalo he hana Matua a ia. Kua lata a ia ke moui ke eke ke poa ne ia a ia, nakai ke fakafiafia ne ia a ia ke he mena ne loto a ia ki ai. (Mataio 20:28) Ti kua eke na Peteru mo mena fakatupetupe ke he mena ia; pete ni ai kua mitaki e kakano he hana loto fakaalofa ka ko e matahele ni.a Ka e kitia maaliali e Iesu, kaeke kua manamanatu a ia ke he moui tokanoa ne nakai taute poa, to mavete kehe mai ni a ia he fiafia pauaki he Atua ha kua hele i loto he kukuaga he mate ko e hele fakasatani.
4. Ko e ha e moui hagahaga mitaki ne eketaha ni ke he mena ne loto a ia ki ai, kua nakai lata mo Iesu mo e hana tau tutaki?
4 Ti kua lata ai mogoia e manamanatuaga a Peteru ke fai hikihikiaga. Ko e tau kupu hana ki a Iesu ne kua hukui ai ni e manatu he tagata, nakai ko e he Atua. Ko e moui kua hagahaga mitaki ne eketaha ni ke he mena ne loto na ia ki ai, ko e mena mukamuka ke hola kehe mai he matematekelea, kua nakai eke ma Iesu; po kua nakai lata foki e moui pihia mo e tau tutaki hana, ha kua matutaki atu a Iesu ke tala age ki a Peteru mo e tau tutaki oti hana: “Kaeke kua manako e taha ke muitua mai ki a au, kia fakatikai e ia a ia mo e lagaki hake hana akau fakakikiveka mo e muitua mai tumau ki a au.”—Mataio 16:24, NW.
5. (a) Ko e heigoa e paleko maiaga he moui Kerisiano? (e) Ko e heigoa e tau mena tolu kua lata lahi e Kerisiano ke amaamanaki ke taute?
5 Kua liu foki mo e liu foki a Iesu ke he matapatu manatu nei: ko e paleko maiaga he moui Kerisiano. Ke maeke ai mo tutaki a Iesu, kua lata e tau Kerisiano ke tuga e Takitaki ha lautolu, ke fekafekau ki a Iehova mo e agaga ke poa ne koe a koe. (Mataio 10:37-39) Ti kua tohia e ia e tau mena tolu kua lata lahi e Kerisiano ke amaamanaki ke taute: (1) ke fakatikai ne ia a ia, (2) nikiti hake hana akau fakakikiveka, mo e (3) ke muitua tumau ki a Ia.
“Kaeke kua Manako e Taha ke Muitua Mai ki a Au”
6. (a) Taute fefe he tagata ke fakatikai ne ia a ia? (e) Ko hai kua lata a tautolu ke mua tua e fakafiafia ki ai mai ia ia ni?
6 Ko e heigoa e kakano ke fakatikai ne koe a koe? Kua kakano kua lata e tagata ke fakatikai katoatoa ne ia a ia, kua mate e pule hana ki a ia ni. Ko e matapatu kakano he kupu Heleni ne fakaliliu ke he “fakatikai” ko e “talahau e nakai”; kua kakano “ke fakatikai katoatoa.” Ha kua pihia, kaeke kua talia e koe e paleko he moui Kerisiano, kua manako lahi a koe ke tiaki hau a tau foliaga, moui hagahaga mitaki, tau mena ne loto ki ai, fiafia lahi, tau mena ne fiafia ki ai. Ti ko e alito mena hanai, kua foaki age e koe hau a moui katoa mo e tau mena oti ne kua putoia i ai ki a Iehova ko e Atua ke he tau magaaho oti tukumuitea. Kua mole lahi e kakano mai he fakatikai ne koe a koe ke he falu mena fakafiafia pauaki he taha magaaho ke he taha magaaho. Ko e kakano hanai, kua lata ke age he tagata ki a Iehova e pule ki a ia. (1 Korinito 6:19, 20) Ko e tagata ne fakatikai ne ia a ia, kua nakai moui ke he mena ne loto a ia ki ai, ka ko e he Atua. (Roma 14:8; 15:3) Ti ko e kakano he mena ia, kua pehe a ia he tau magaaho oti kana he moui hana, nakai ke he tau manako fulukovi, mo e e ki a Iehova.
7. Ko e heigoa e akau fakakikiveka he Kerisiano, mo e hahamo fefe e ia?
7 Ke nikiti hake hau a akau fakakikiveka, ti kua ha ha i ai e kakano mamafa. Kua fakakavega ai ka hahamo e akau ko e fakataiaga ke he mate. Kua manako e Kerisiano ke matematekelea, kaeke kua lata ai ke pihia, po ke moua e fakama po ke fakakikiveka po kua hoko foki ke he mate kakano ha ko e tutaki a Iesu Keriso. Ne pehe a Iesu: “Ko hai mo hai kua nakai talia hana akau fakakikiveka mo e muitua ki a au kua nakai lata mo au.” (Mataio 10:38, NW) Ne nakai hahamo he tau tagata matematekelea oti kana e akau fakakikiveka. Kua loga e “tau mena mamahi” he tau tagata kelea ka e nakai fai akau fakakikiveka a lautolu. (Salamo 32:10) Ka e pete ni ia, ko e moui Kerisiano ko e moui kua hahamo e akau fakakikiveka ne poa ke he fekafekau ki a Iehova.
8. Kua fefe e fakafifitakiaga he moui ne fakatoka mai e Iesu ma e hana tau tutaki?
8 Ko e tutuaga fakamui ne talahau e Iesu, kua lata a tautolu ke mumuitua tumau ki a ia. Kua loto a Iesu ke nakai ni talia hokoia e tautolu mo e tali tonu ke he tau mena ne fakaako e ia ka e taute foki e moui katoa ha tautolu, ke muitua tumau a tautolu ke he fakafifitakiaga ne fakatu e ia. Ti ko e heigoa e falu he tau valavala mena lalahi kua kitia mai i loto he fakafifitakiaga he moui hana? He magaaho ne age e ia ke he hana tau tutaki ha lautolu a poakiaga fakamui ke he feua, ne pehe a ia: “Kia o atu a a mutolu ke eke e tau motu oti kana mo tutaki, . . . Ti fakaako atu a mutolu kia lautolu kia omaoma ke he tau mena oti ne tala atu e au kia mutolu.” (Mataio 28:19, 20) Ne fakamatala e Iesu mo e fakaako e tala mitaki he Kautu. Ti taute pihia foki he tau tutaki tata hana mo e fakapotopotoaga Kerisiano katoa moli he vaha fakamua. Ti ko e gahua fakamakutu nei, ne kua lafi atu ke he ha lautolu a nakai ko e vala he lalolagi kua hoko ai e vihiatia mo e totokoaga he lalolagi ki a lautolu, ko e fua ne moua kua eke ke une atu e mamafa he akau fakakikiveka ne hahamo e lautolu.—Ioane 15:19, 20; Gahua 8:4.
9. Ne taute mena fefe a Iesu ke he tau tagata?
9 Ko e taha fakafifitakiaga lahi foki ne kua kitia ke he moui a Iesu ko e puhala taute mena hana ke he falu tagata. Kua totonu a ia mo e “kua loto molu mo e loto tokolalo.” Ti kua, fakafou ai e tau agaga ha lautolu ne fanogonogo ki a ia mo e fakamalolo foki ha kua ha ha i ai a ia. (Mataio 11:29, NW) Ne nakai vagahau fakamatakutaku a ia ki a lautolu ke mumuitua ki a ia po ke fakatoka e tau poakiaga mai he taha poakiaga ke he mena kua lata a lautolu ke taute; po kua fakaohooho e ia e loto hukia ke pokapoka aki a lautolu ke eke mo tau tutaki. Pete ia kua poa ne lautolu ha lautolu a tau momoui, ne kikila mai ni e olioli moli ia lautolu. Kua kehe lahi mai ha ia lautolu kua ha ha e agaga fakalalolagi ne eketaha ni ke he mena ne loto na ia ki ai, ko e mena kua fakamailoga aki e “tau aho fakamui”!—2 Timoteo 3:1-4.
Fakalaulahi mo e Fakatumau e Agaga a Iesu ke Poa ne Koe a Koe
10. (a) Hagaao ki a Filipi 2:5-8, ne fakatikai fefe ne Keriso a ia ni? (e) Kaeke ko e tau tutaki a Keriso a tautolu, ko e heigoa e aga he manamanatuaga kua lata a tautolu ke fakakite?
10 Ne fakatoka ne Iesu e fakafifitakiaga ke fakatikai ne koe a koe. Ne nikiti hake e ia hana akau fakakikiveka mo e hahamo tumau, he taute e finagalo he hana a Matua. Ne tohia a Paulo ke he tau Kerisiano i Filipi: “Kia taofimau e aga he manamanatuaga nei ia mutolu ke tuga kua pihia ia Iesu Keriso, ko ia, pete ni kua moui a ia tuga e tauteaga he Atua, ne nakai taute ha manamanatu ke fofo, ke he mena nei, ke lata a ia ke tatai ke he Atua. Nakai, ka e fakamaligi atu e ia a ia, mo e uta e tauteaga he tupa mo e hau ai ke tuga e tau tagata tane. Ka e mua atu he mena ia, ko e magaaho ne moua ai e ia a ia kua tuga ne tagata tane, ne fakatokolalo e ia a ia mo e omaoma ti hoko atu ke he mate, e, ko e mate i luga he akau fakakikiveka.” (Filipi 2:5-8, NW) Ti ko hai foki kua maeke ke fakatikai katoatoa lahi pihia ne ia a ia ti mua mai he mena ia? Kaeke kua ha ha ia Iesu Keriso a koe, mo e taha he hana tau tutaki a koe, kua lata na koe mogoia ke taofimau e aga he manamanatuaga taha nei.
11. Ke moui ai e moui kua poa ne koe a koe, kakano ha ko e finagalo a hai?
11 Ne tala mai foki he taha aposetolo, ko Peteru ki a tautolu, ha kua matematekelea a Iesu mo e mate ma tautolu, kua lata e tau Kerisiano ke fakakanavaakau ni a lautolu, ke tuga e tau kautau kua mau tauteute mitaki, fakalataha mo e agaga taha kua ha ha ia Keriso. Ne tohi e ia: “Hanai, kua mamahi a Keriso ke he tino ma tautolu, kia eke mo kanavaakau foki kia mutolu e loto ia ni, ha ko ia kua fakamamahi ke he tino, kua toka ai e ia e hala; Kia nakai tuai omaoma a ia ke he tau manako lahi ha he tau tagata, ke he hana tau tau kua toe ke he tino, ka kia omaoma ke he finagalo he Atua.” (1 Peteru 3:18; 4:1, 2) Ne fakakite maaliali mai he puhala ne poa ne Iesu a ia ko e fefe hana loto ki ai. Kua taha ni e mena he hana loto, ko e hana fakamoliaga, ke tuku fakamua e finagalo he hana a Matua Tane mai he mena ne loto a ia ki ai, ti pihia foki ke hoko atu ke he mate nakai lilifu.—Mataio 6:10; Luka 22:42.
12. Kua vihiatia kia e Iesu e moui ne poa ne ia a ia? Fakamaama.
12 Pete ni ki a Iesu ko e puhala uka mo e paleko lahi ke mui ke he moui ne poa ne ia a ia, ka e nakai vihiatia e ia. Ka kua kehe, he fiafia lahi a Iesu ke fakatokolalo ne ia a ia ke taute e finagalo fakaatua. Ki a ia, kua tuga ni e mena kai e gahua he hana Matua. Ne moua mai e ia e loto makona lahi he mena ia, ke tuga ka moua he taha tagata ka kai mena kai. (Mataio 4:4; Ioane 4:34) Ti kaeke kua manako a koe ke logona moli kua katoatoa hau a moui, kua nakai fai mena foki kua mua atu e mitaki lahi mai ka ke muitua ke he fakafifitakiaga a Iesu he fakagahua e koe hana mahani he manamanatuaga.
13. Ko e ha, ko e fakaalofa e malolo ne omoi e agaga ke poa ne koe a koe?
13 Ko e heigoa ne omoi e malolo ne toko hake e agaga ke poa ne koe a koe? Ke he kupu taha, ko e fakaalofa. Ne pehe a Iesu: “Kia fakaalofa a koe ke he Iki hau a Atua mo e hau a loto katoa, mo e hau a agaga katoa, mo e hau a manatu katoa. Ko e poaki fakamua hanā mo e lahi. Kua pihia foki mo ia ne ua aki, Kia fakaalofa atu a koe kia ia ne katofia a mua, kia tuga foki na koe kia koe.” (Mataio 22:37-39) Kua nakai lata e Kerisiano ke kumi na ia ke he mena ne loto a ia ki ai mo e, he magaaho taha, ke omaoma ke he tau kupu ia. Kua lata hana fiafia mo e tau mena ne loto ki ai ke pule fakamua mo e muatua mai he hana fakaalofa ki a Iehova mo e mui ki ai e hana fakaalofa ke he katofia. Kua uta pihia e Iesu hana moui, ti ko e mena naia ne amaamanaki a ia ke taute he hana tau tutaki.
14. (a) Ti ko e heigoa e tau matagahua ne fakamaama mai ia Heperu 13:15, 16? (e) Ko e heigoa ne fakamalolo aki a tautolu ke fakamakutu ke fakamatala e tala mitaki?
14 Kua maama he aposetolo ko Paulo e matafakatufono nei ke he fakaalofa. Ne tohia e ia: “Hanai, kia uta mau e tautolu e poa fakaheke ke he Atua kia ia ni, ko e fua haia he tau laugutu ha lautolu, kua fakaaue atu ke he hana higoa. Aua neke nimo ia mutolu ke mahani mitaki atu mo e fakaalofa atu; ha ko e tau poa pihia kua fiafia ai e Atua.” (Heperu 13:15, 16) Kua nakai foaki atu he tau Kerisiano ki a Iehova e tau poa manu po ke tau mena pihia; ha ko e mena ia, kua nakai lata a lautolu ke fai tagata ekepoa he faituga he tino ke taute e tau gahua tapu he tapuakiaga ha lautolu. Ha kua puhala atu ia Iesu Keriso e poa fakaheke ha tautolu ne foaki. Kakano ha kua matapatu ni ke he poa fakaheke ia e fakapuloaaga he hana higoa, kua fakakite e tautolu e fakaalofa ha tautolu ke he Atua. Mua atu ke he agaga nakai fulukovi ha tautolu ne hu e tau vaka he fakaalofa kua fakaohooho aki a tautolu ke fakamatala e tala mitaki, fakalataha mo e fakamakutu lahi, ne kua eketaha ke mautali ke foaki atu ke he Atua e fua he tau laugutu ha tautolu. Ti kua fakakite ai e tautolu ke he puhala nei e fakaalofa ke he tau katofia foki.
Tamai he Poa ne Koe a Koe e Tau Monuina Uho
15. Ko e heigoa e tau huhu kumikumi fakalahi ne hagaao ke he poa ne koe a koe kua lata a tautolu ke huhu hifo ni a koe ki a koe?
15 Kia fakamaoki la fakaku mo e liu manamanatu ke he tau huhu ne mui mai: Kua fakakite mai kia he fakafifitakiaga he puhala he moui haku he magaaho nei, ko e poa ne au a au? Kua fakaulu atu kia e tau foliaga haku ke he moui pihia? Kua moua kia e lautolu he magafaoa haku e tau muka fakaagaga ha ko e fakafifitakiaga haku? (Fakatatai 1 Timoteo 5:8.) Ka e kua e tau tama nakai fai mamatua mo e tau fifine takape? Kua fai lagomatai nakai ne moua e lautolu mai he haku a agaga ne poa ne au a au? (Iakopo 1:27) Kua maeke nakai au ke fakalaulahi atu e tau magaaho ne fakamole e au ke gahua ke he tau tagata e poa fakaheke? Kua maeke nakai au ke foli atu ma e monuina he tagata foafoa, Peteli, po ke fekafekau misionare, po kua maeke nakai au ke hiki ke he taha fahi ke fekafekau he matakavi kua lata lahi mahaki ke fai tagata ke tukuogo e Kautu?
16. Liga maeke fefe he fakamakaka ke lagomatai a tautolu ke takitaki e moui kua poa ne koe a koe?
16 He falu magaaho kua tote ni e iloilo ke hoko katoatoa ke he mena kua maeke a tautolu ke taute ke he fekafekau ki a Iehova, fakalataha mo e agaga ke poa ne koe a koe. Ke fakatai ki ai, ko e tagata foafoa tumau i Ekuatoa, ko Janet ne gahua tupe tumau. Ti kua nakai leva, ha ko e hana fakatokaaga kua uka lahi ai a ia ke moua e tau magaaho ne manako e gahua foafoa tumau ki ai fakalataha mo e agaga fiafia lahi. Ti kua fifili ai a ia ke fakamaama e lekua ke he tagata tane ne fakagahua a ia mo e ole ke mutu e tau magaaho gahua hana. Ha kua nakai loto a ia ke mutu e tau magaaho gahua a Janet, ne uta e Janet a Maria kua fa e kumi gahua vala magaaho, ke maeke ai a ia ke gahua foafoa. Ne tala age e laua tokoua e manako ke gahua hafa aho, he vevehe ia laua tokoua e gahua he aho katoa. Ne talia he tagata fakagahua e manatu. Ti ko e magaaho nei kua gahua foafoa tumau e tau matakainaga fifine tokoua. He kitia e Kaffa e taui fulufuluola nei, ne kua mategugu lahi foki a ia he gahua tumau ma e fakatuaga gahua taha ia mo e taufetului na ia ke fakakatoatoa hana tau magaaho gahua foafoa, ne uta e ia a Magali mo e tala age foki e manako taha ia. Ti kua talia ai foki. Ha ko e mena ia, kua maeke ai e tau matakainaga fifine toko fa ke gahua foafoa, mai ia laua tokoua ne kua teitei ke tiaki e fekafekauaga gahua tumau. Ha kua makaka mo e fakamakaukau ne moua ai e taui mitaki.
17-21. Ne liu fefe e taha tokoua ne kua mau ke fuafua e kakano he tau momoui ha laua, mo e heigoa e fua ne moua?
17 Ko e taha mena foki, kia manamanatu la ke he puhala kua poa ne ia a ia, ne taute e Evonne he hogofulu e tau tau kua mole. Ne tohia e ia e mena ne mui mai ke he Kaufakalatahaaga he Kolo Toko ia Me, he tau 1991:
18 “Ia Oketopa he tau 1982, ne o e magafaoa haku mo au ke kitekite ke he Peteli i Brooklyn. He kitia ai ti tupu e manako ia au ke foaki noa ne au a au ke gahua i ai. Kua totou e au e tohi ole gahua ke fakapuke, mo e kua toka i loto e taha huhu kua mua atu e kikila, ‘Fefe e tau tula fakaevalesi hau ke he gahua he fonua he ono e tau mahina i tua? Kaeke kua to tote hifo e tau tula he numela hogofulu, fakamaama la ko e ha.’ Kua nakai maeke ia au ke manamanatu ko e heigoa foki e taha kakano mitaki, ti kua fakatoka ai e au e foliaga mo e moua ai ke he lima e tau mahina.
19 “Pete ni foki kua maeke au ke manamanatu ke he tau mena gahoa ke piu ki ai he nakai gahua foafoa, ka ko e magaaho ne totou e au e 1983 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, kua iloa e au mo e mauokafua kua lalahi e tau mena fakalavelave ne kautu mai e falu, mai he tau mena haku, ke maeke ke gahua foafoa. Ati hoko ai ia Aperila 1, 1983, ne tiaki e au e gahua tupe tumau haku ne lahi e totogi mo e kamata ke gahua foafoa lagomatai, ati hu atu ai tuai a au ke he vahega gahua foafoa tumau ia Sepetema 1, 1983.
20 “He magaaho fakamui, ko e fiafia haku ke mau e fekafekau lagomatai mitaki ia Aperila he tau 1985. He tolu e tau tau fakamui, ne omoi he lauga he fonoaga he fahi motu e tane haku ke pipiki mai mo e fanafana e huhu, ‘Kua kitia nakai e koe ko e ha e mena kua nakai lata a au ke kamata ke gahua foafoa ia Sepetema 1?’ Ne fakalataha a ia mo au ke he gahua nei ke he ua e tau tau ne mui mai.
21 “Ne ua e fahi tapu ne foaki noa ni he tane haku a ia ke taute e gahua talaga fale he Peteli i Brooklyn mo e fakapuke e tohi ole gahua ke he Fakaholoaga Talaga Fale ke he Lalolagi Katoa. Ati hoko ai ia Me he tau 1989, kua o a maua ke taha e mahina i Nigeria, ke lagomatai e talaga fale he la ofisa i ai. A pogipogi to o atu a maua ki Sihamani, ke taute i ai e tau fakatokatokaaga ke moua e fakaataaga ke huhu atu ki Polani. Ne fiafia lahi a maua ke putoia ke he fakatokaaga talaga fale talahaua pihia mo e eke ke fai vala ne taute he vahega fekafekau fou tumau nei.”
22. (a) Kua liga maeke fefe a tautolu ke tuga a Peteru, ke eke mo mena fakatupetupe ka e nakai iloa? (e) Ke fekafekau ki a Iehova fakalataha mo e agaga ne poa ne koe a koe, kua nakai falanaki noa ke he heigoa?
22 Kaeke kua nakai maeke a koe ke gahua foafoa, kua maeke nakai ia koe ke fakamalolo atu ki a lautolu ne fekafekau tumau ke taofimau ha lautolu a monuina mo e liga lagomatai foki a lautolu ke taute pihia? Po kua eke a koe ke tuga e falu tagata he tau magafaoa po ke tau kapitiga, pete ni ko e manatu mitaki, ka kua eke ke tuga a Peteru, ne tala age ke he taha fekafekau gahua tumau ke uta fakaeneene, kia mahani totonu a koe ki a koe, ati liga kua nakai iloa ko e mena fakatupetupe a ia? Moli, kaeke kua ha he tapitapi hagahaga kelea e tino malolo he tagata gahua foafoa po ke kaeke kua nakai taute fakamitaki e falu matagahua he Kerisiano, ti liga kua lata na ia ke toka e fekafekauaga tumau ato hoko ke he taha magaaho. Ke fekafekau ki a Iehova mo e agaga ke poa ne koe a koe, kua nakai falanaki ke he taha matahigoa tuga e tagata gahua foafoa, ko e Tagata Gahua he Peteli, po ke falu. Ka kua falanaki ai ni, ke he mena ko e tau tagata fefe a tautolu—kua manamanatu fefe a tautolu, ko e heigoa ne taute e tautolu, kua fefe e tau mena ne taute e tautolu ke he falu, mo e kua fefe e tau momoui ha tautolu.
23. (a) To maeke fefe a tautolu ke moua e olioli ha kua eke mo tau tagata kua gahua auloa mo e Atua? (e) Ko e heigoa e fakamafanaaga kua moua e tautolu ia Heperu 6:10-12?
23 Kaeke kua ha ha moli ia tautolu e agaga ne poa ne koe a koe, to ha ha ia tautolu e olioli he eke mo tau faoa ne gahua auloa mo e Atua. (1 Korinito 3:9) To ha ha ia tautolu e loto mamakona he iloa kua taute e tautolu e loto a Iehova ke olioli. (Fakatai 27:11) Mo e ha ha ia tautolu e fakamafanaaga to nakai nimo e Iehova a tautolu po ke tiaki a tautolu ka fakatumau a tautolu ke mahani fakamoli ki a ia.—Heperu 6:10-12.
[Tau Matahui Tala]
a I loto he vagahau Heleni, ko e “mena fakatupetupe” (σκάνδαλον, skanʹda·lon) ke he kamataaga “ko e higoa he vala he hele ne kua tau ai e page, ti kua eke ai mo hele po ke matahele ni aia.”—Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words.
Ko e Heigoa Hau a Tau Manatu?
◻ Ne eke fefe a Peteru mo mena fakatupetupe ka e nakai iloa ke he puhala kua poa ne koe a koe?
◻ Ko e heigoa e kakano ke fakatikai ni e koe a koe?
◻ To hahamo fefe he Kerisiano hana akau fakakikiveka?
◻ To fakalaulahi fefe e tautolu mo e fakatumau e agaga ke poa ne koe a koe?
◻ Ko e heigoa e malolo tokotua ne omoi e agaga ke poa ne koe a koe?
[Fakatino he lau 21]
Kua manako nakai a koe ke fakatikai ni e koe a koe, he nikiti hake hau a akau fakakikiveka, mo e muitua tumau ki a Iesu?