To Fakamatala Fakamua e Tala Mitaki Nei

“To fakamatala fakamua foki e [“tala mitaki,” NW] ke he tau motu oti kana ke lata ai.”​—MAREKO 13:10.

1, 2. Ko e heigoa e fakamailoga he Tau Fakamoli, mo e ko e ha?

KO E ha e Tau Fakamoli a Iehova ne fakamakamaka ai ke fakamatala? Ko e moli ne talahaua ke he lalolagi oti a tautolu ke he ha tautolu a fekafekauaga fakamatala, ke he taha fale mo e taha fale, ke he tau puhala tu, po ke tau fakafeleveiaga kehekehe. Ko e tau mena oti kua lata ai, ne fakakite e tautolu a tautolu ko e Tau Fakamoli mo e lali mo e mahani molu ke talahau e tala mitaki ne uho ke he ha tautolu a tau loto. Ko e moli, ne maeke ke fakahigoa e fekafekauaga nei ko e ha tautolu a fakamailoga!​—Kolose 4:6.

² Kia manamanatu la ke he mena nei​—ka kitia he tau tagata ke he ha lautolu a tau matakavi ne nonofo ai e tau tagata tane, tau fifine; mo e tau fanau taute mitaki mo e tau kato, fa mahani ke heigoa ha lautolu a tau manatu fakamua? Nakai kia, ‘Oi, kua liliu mai tei e tau Katolika (po ke tau Ofotoko [Orthodox])!’ po ke, ‘Ha e kua o mai foki tei e tau Penetekoso (po ke tau Papatiso)!’ Nakai. Iloa he tau tagata nakai ha ha he tau lotu ia e tau magafaoa katoa ne fekafekau fakamatala ke he taha fale mo e taha fale. Liga ko e falu a lotu ne fakafano e falu “misionare” ke he ua ni e tau ke he falu a matakavi ka ko e laulahi ha lautolu a tau tagata ne nakai gahua ke he fekafekauaga pihia. Ko e Tau Fakamoli a Iehova ni ne talahaua ke he lalolagi katoa ke he ha lautolu a fakamakutu ke talahau ha lautolu a fekau ke he falu ke he tau magaaho kua lata. Ne talahaua foki a lautolu ha ko e ha lautolu a tau mekasini, Ko e Kolo Toko mo e Awake!​—Isaia 43:10-12; Gahua 1:8.

Kehe Lahi mo e Tau Fekafekau Lotu a Kerisitenitome

3, 4. Fa mahani ke talahau fefe he tau fakapuloaaga e tau fekafekau lotu a Kerisitenitome?

³ Ne kehe lahi mahaki, ko e tau hokotakiaga he tau mena tutupu ne fakakite tumau e tokologa he tau fekafekau lotu he falu a motu ne eke fakakelea e tau fanau, tau tagata lagatau kelea, mo e fakavai. Ko e ha lautolu a tau gahua he tino mo e ha lautolu a tau momoui muhu koloa tokotoko mitaki lahi ne kitia mata he tau tagata oti. Ne fakakite fakatonu he taha tagata tohi lologo ke he hana a lologo ne pehe e mataulu “To Tau Nakai e Iesu e Rolex [uasi aulo tau uka] ke he Polokalama Televisoni Hana?” Ne huhu e ia e huhu: “To gahua politika nakai a Iesu kaeke ke liu mai a Ia ke he Lalolagi? Toka Hana a fale ke ua aki i Palm Springs [ko e maaga mahuiga a California] mo e lali ke fufu Hana a maukoloa?” Kua lata tonu mo e tau kupu ha Iakopo: “Kua nonofo a mutolu ke he motu mo e mitaki hololoa, mo e hula a mutolu ke he tau mena he tino; kua fagai e mutolu a mutolu tuga e tau manu mo e aho ke tamate ai.”​—Iakopo 5:5; Kalatia 5:19-21.

⁴ Ko e kaufakalataha he tau fekafekau lotu mo e tau tagata fakatufono mo e fakalataha foki ke he tau viliaga ke eke mo tau ekepule kua fakakite moli a lautolu ko e tau tohi kupu mo e tau Farasaio he vaha nei. Ko e magaaho taha ia, ke he tau motu tuga e Tau Fahi Kau Fakalataha mo Kanata ne tomo e tau tupe he tau lotu ha ko e totogi he tau fakafiliaga ma e tau fekafekau lotu, ha ko e ha lautolu a tau mahani keukeu ke he tau fanau mo e tau tagata lalahi.​—Mataio 23:1-3.

5. Ko e ha e tau fekafekau lotu ha Kerisitenitome ne nakai ko e “fekafekau fakamoli mo e loto matala”?

⁵ Kua tonu lahi, ia Iesu ke vagahau ke he tau fekafekau lotu he hana a vaha: “Oi fakaalofa kia mutolu e tau tohikupu mo e tau farasaio, ko e tau tagata fakavai! ha kua fakataufata a mutolu mo e tau tukuaga kua fakahina, kua fulufuluola i fafo, ka ko loto kua puke ke he tau huimotua he tau tagata mamate, mo e tau mena kelea oti. Ke pihia foki a mutolu, ko fafo kua tuga e tau tagata tututonu ki mua he tau tagata, ka ko loto kua puke a mutolu ke he pikopiko mo e mahani kelea.” Ti ko e mena ia, ne nakai foaki he Atua ke he tau fekafekau lotu ha Kerisitenitome, ko e tau Katolika, Porotesano, Ofotoko, po ko lautolu ne nakai haofia ke he ha lotu taha, e fekau ke fakamatala e tala mitaki. Ne nakai fakamoli a lautolu ko e tau “fekafekau fakamoli mo e loto matala” ne talahau tuai mai.​—Mataio 23:27, 28; 24:45-47.

Ko e Ha ne Fakamatala Fakamua e Tala Mitaki?

6. Ko e heigoa e tau mena tutupu ka hoko mai vave?

⁶ Ke ha hana tala ku kehe poakiaga ha Iesu ke fakamatala e tala mitaki ke he tau motu oti, ko Mareko ni tokotaha ne fakaaoga e kupu “fakamua.” (Mareko 13:10; fakatatai Mataio 24:14.) Ko e liliuaga ne tohi e J. B. Phillips ne totou pehe: “Ato hoko mai e fakaotiaga ko e tala mitaki to talahau ai ke he tau motu oti.” Ko e fakaaogaaga he kupu “fakamua” ne talahau fakagalo mai e falu mena tutupu ka mumui mai he gahua fakamatala ke he lalolagi katoa. To fakalataha ke he tau mena tutupu ia e maveheaga ke he vaha matematekelea lahi mo e pule tututonu ha Keriso ke he lalolagi fou.​—Mataio 24:21-31; Fakakiteaga 16:14-16; 21:1-4.

7. Ko e ha ne manako e Atua ke fakamatala fakamua e tala mitaki?

⁷ Ko e ha ne manako e Atua ke fakamatala fakamua e tala mitaki? Ko e kakano fakamua ko ia ko e Atua fakaalofa, fakafiliaga tonu, pulotu, mo e malolo. Ke he fakamoliaga he talahauaga ha Iesu ne fakamau he Mataio 24:14 mo e Mareko 13:10, to moua e tautolu e tau fakakiteaga moli he tau mahani nei ha Iehova. Kia o mai a tautolu ke kikite fakaku ke he tau mahani takitaha nei mo e kitia e felauaki mo e tala mitaki.

Ko e Tala Mitaki mo e Fakaalofa a Iehova

8. Fakakite fefe he gahua fakamatala he tala mitaki e fakaalofa he Atua? (1 Ioane 4:7-16)

⁸ Fakakite fefe he fakamatalaaga he tala mitaki e fakaalofa he Atua? Fakamua, ko e kakano he nakai ni ko e fekau fakamahao ni ke he taha ni e vahega po ke lanu tagata. Ko e tala mitaki ma e “tau motu oti.” Fakaalofa e Atua ke he magafaoa he tagata ne mua ue atu ati fakafano mai e ia hana a tama fua taha ke he lalolagi ke eke mo lukutoto ma e tau hala he tau tagata, ka e nakai ke he taha ni e lanu tagata. Ne tohi he aposetolo ko Ioane: “Nukua pihia e fakaalofa mai he Atua ke he lalolagi, kua ta mai ai hana Tama fuataha, kia nakai mate taha ne tua kia ia, ka kia moua e ia e moui tukulagi. Ha ko e mena nakai fakafano mai he Atua hana Tama ke he lalolagi ke fakahala e lalolagi, ka kia fakamomoui e lalolagi kia ia.” (Ioane 3:16, 17) Ko e moli ko e tala mitaki, ko e fekau ne mavehe ke he lalolagi mafola fou maopoopo, mo e fakafiliaga tonu, ko e fakamoliaga he fakaalofa he Atua.​—2 Peteru 3:13.

Ko e Tala Mitaki mo e Malolo a Iehova

9. Ko e ha ne nakai fakaaoga e Iehova e tau lotu malolo a Kerisitenitome ke fakamatala e tala mitaki?

⁹ Fakakite fefe e malolo a Iehova ha ko e fakamatalaaga he tala mitaki? Manamanatu la ke he mena nei, ko hai ne fakaaoga e ia ke uta hana a fekau? Ko e tau fakatokatokaaga lotu malolo nakai ha Kerisitenitome, tuga e Lotu Katolika Roma, po ke tau vahega lotu talahaua ha Porotesano? Nakai, ko e kau fakalataha ha lautolu mo e tau politika ne nakai lata a lautolu mo e kotofaaga. (Ioane 15:19; 17:14; Iakopo 4:4) Ko e ha lautolu a maukoloa mo e ha lautolu a tau matutakiaga mo e malolo ha lautolu ke he vahega ne pule he fakatufono ne nakai fakafiafia e Atua ko Iehova, ti pihia mo e ha lautolu a tau pulotu mai he tau tupuna. Ne nakai ole ke he malolo fakatagata ke taute aki e finagalo he Atua.​—Sakaria 4:6.

10. Ko hai ne fifili he Atua ke taute e gahua fakamatala?

¹⁰ Tuga ni he talahau mai he aposetolo ko Paulo he hana a tohi ke he fakapotopotoaga i Korinito: “Ha kua iloa e mutolu e uiina ne ui mai ai a mutolu, ko e tau matakainaga na e, nakai tokologa e tau tagata pulotu ke he tau mena he tino kua uiina, nakai tokologa e tau tagata malolo, nakai tokologa e tau iki; Ka kua fifili he Atua e tau mena goagoa he lalolagi ke fakama ai e tau tagata iloilo, mo e tau mena lolelole he lalolagi kua fifili he Atua ke fakama ai e tau mena malolo; Mo e tau mena he tau lalo tagata, mo e tau mena fakateaga he lalolagi nai, katoa mo e tau mena nakai ha i ai, kua fifili he Atua ke fakaotioti ai e tau mena ha ha i ai; Kia nakai fai mena ke hula ai ha tagata ki mua hana.”​—1 Korinito 1:26-29.

11. Ko e heigoa e tau mena moli hagaao ke he Tau Fakamoli ati kehe lahi mai a tautolu?

¹¹ Ne tokofiha ni e tau tagata maukoloa ke he fakapotopotoaga he Tau Fakamoli a Iehova mo e nakai fai tagata malolo pule fakapolitika. Ha ko e ha lautolu a malolo lahi ke nakai kau ke he tau mena fakapolitika ati nakai maeke a lautolu ke fakagahuahua e malolo fakapolitika. Ka ko e taha fahi, ne fa mahani a lautolu ke matematekelea ha ko e tau favale ne fakalagalaga he tau lotu mo e tau takitaki fakapolitika he vaha he senetenari 20 nei. Ka e taha e mena pete ni e vale lahi e tau totoko ne fakalagalaga ki a lautolu he tau tutaki he tau mena faka-Nasi, faka-Fasi, faka-Kominisi, mahani fakamotu, mo e lotu pikopiko, ti nakai ko e fakamatala ne Tau Fakamoli he tala mitaki ke he lalolagi oti ka e tupu lahi foki e numela ha lautolu.​—Isaia 60:22.

12. Ko e ha ne kautu ai e Tau Fakamoli?

¹² Ko e heigoa ati kautu ai e Tau Fakamoli? Ne mavehe a Iesu ke he hana a tau tutaki: “Ka to moua e mutolu e malolo, ka haele hifo e Agaga Tapu ki luga ia mutolu; to eke foki a mutolu mo tau talahau haku ki Ierusalema, mo Iutaia oti ni, mo Samaria, ke hoko ni ke he fakaotiaga he lalolagi.” Ti ko e heigoa moli e tupu maiaga he ha lautolu a kautu? Ne pehe a Iesu: “To moua e mutolu e malolo, ka haele hifo e Agaga Tapu ki luga ia mutolu.” Ti pihia ni ke he vaha nei, ko e malolo mai he Atua, nakai ko e malolo fakatagata, e matapatu he kautuaga he Tau Fakamoli ke he ha lautolu a fekafekauaga fakamatala ke he lalolagi oti. Fakaaoga e tau tagata tuga ko e lolelole, ti maeke he Atua ke taute e gahua fakaako tali mai he fakamauaga he tau mena tutupu mai i tuai.​—Gahua 1:8; Isaia 54:13.

Ko e Tala Mitaki mo e Pulotu a Iehova

13. (a) Ko e ha ne gahua mai he tau loto fiafia mo e nakai fai totogi e Tau Fakamoli? (e) Tali fefe e Iehova e tau fakafiufiu ha Satani?

¹³ Ko e tala mitaki nei ne fakamatala ia he tau tagata mai ni he ha lautolu a tau fifiliaga. Ne pehe a Iesu: “Ka moua noa e mutolu, kia foaki noa atu e mutolu.” (Mataio 10:8) Ti ko e mena ia, ne nakai fai he Tau Fakamoli a Iehova ne totogi tupe ma e fekafekauaga ke he Atua, mo e nakai kumi totogi foki a lautolu. Ko e moli, ne nakai ole tupe a lautolu ke he tau feleveiaaga ha lautolu. Ne fiafia a lautolu, ha ko e ha lautolu a fekafekau fakamoli mo e nakai lotokai, ke foaki e tali ma e Atua ke he hana a tukumale, ko Satani ko e Tiapolo. Ko e agaga totoko nei ke he Atua ne talahau pehe a ia, ko e nakai maeke ke fekafekau e tau tagata ke he Atua mo e tau manatu nakai lotokai. Ke he hana a pulotu ne maeke ia Iehova ke moua e tali ne nakai fai ke totoko ke he fakafiu ha Satani​—ha kua miliona e Tau Fakamoli Kerisiano ne fakamatala e tala mitaki ke he taha fale mo e taha fale, ke he tau puhala tu, mo e ke he tau mena kehekehe.​—Iopu 1:8-11; 2:3-5; Fakatai 27:11.

14. Ko e heigoa e “pulotu galo” ne talahau e Paulo?

¹⁴ Ko e taha fakamoliaga he pulotu he Atua ha ko e fakamatalaaga he tala mitaki ko e maveheaga he Kautu ko e fakakiteaga he pulotu he Atua. Ne tohi he aposetolo ko Paulo: “Ka kua vagahau atu a mautolu mo e iloilo kia lautolu kua katoatoa ai e lotomatala, ka e nakai ko e iloilo he lalolagi nai, po ke iloilo he tau iki he lalolagi nai, ha ne mole atu. Ka kua vagahau atu a mautolu ke he iloilo he Atua ke he mena galo ne ufia ai, [“ko e pulotu galo,” NW] ne kotofa fakamua ai he Atua ke he vaha nakai la kamata ai e tau hau, kia monuina ai a tautolu.” Ko e “pulotu galo” ko e mena hagaao ke he puhala iloilo he Atua ke fakaoti aki e totoko ne kamata i Etena. Ko e pulotu he mena galo ia ne fakakite ia Iesu Keriso, ko e alito he tala mitaki he Kautu he Atua.a​—1 Korinito 2:6, 7; Kolose 1:26-28.

Ko e Tala Mitaki mo e Fakafiliaga Tonu he Atua

15. Iloa fefe e tautolu ko e Atua ko e fakafiliaga tonu? (Teutaronome 32:4; Salamo 33:5)

¹⁵ Mua atu ke he matutakiaga mo e fakafiliaga tonu ne kitia e tautolu e aoga he kupu “fakamua” he Mareko 13:10. Ko Iehova ko e Atua he fakafiliaga tonu ne o fakalataha ni mo e fakaalofa-totonu. Ne pehe a ia he puhala mai he hana perofeta ko Ieremia: “Ka ko ia kua hula kia hula a ia he mena nai, kua lotomatala a ia, mo e iloa e ia au, ko au ni ko Iehova, kua eke e tau mena fakaalofa, mo e fakafiliaga, mo e mahani tututonu ke he lalolagi; ha ko e tau mena kua fiafia au ki ai, kua pihia mai a Iehova.”​—Ieremia 9:24.

16. Ko e heigoa e fakatai ke taute ke kitia ko e fakafiliaga tonu kua lata ni ke taute fakamua e hatakiaga?

¹⁶ Fakakite fefe e fakafiliaga tonu ha Iehova ha ko e fakamatalaaga he tala mitaki? Kia o mai a tautolu ke taute e fakatai ke he mena nei mo e matua fifine ne tao e keke koko lolo ke kai ka o mai e tau tagata ahiahi he taha magaaho he aho. Ka toka e ia he fuga laulau he poko kai mo e nakai fai talahauaga ke he hana fanau ke he magaaho ke kai ai, ko e heigoa e aga ne fa mahani mau ki ai e tau fanau? Ko e tau fanau oti a tautolu ke he taha magahala! Ko e matalima he tama ne manako ke kamata e keke ia! Kaeke ke nakai talahau tuai he matua to nakai malolo hana a fakaveaga he akonakiaga. Ka ko e taha mena foki, kaeke ke mahino e fakamaamaaga hana ke he magaaho ke kai ai e keke ka o mai e tau tagata ahiahi, ti ko e mena ia nakai ke amo e keke, ti kua mahino mitaki e poakiaga. Ka ha ha i ai e nakai omaoma, ti kua lata ia ia ke mao mo e tonu e gahua ke fakataulata aki.​—Fakatai 29:15.

17. Fakakite fefe e Iehova e fakafiliaga tonu ke he puhala kehe lahi tali mai he 1919?

¹⁷ Ko Iehova, ke he hana a fakafiliaga tonu, to nakai taute e fakafiliaga ke he fakatokaaga kelea nei ka e nakai fai hatakiaga fakamua. Ti ko e mena ia, mua atu ke he magaaho tali mai he 1919, he mole atu e tauaga fakamua he lalolagi ne ha ha i ai e “kamataaga ia he tau mena matematekelea,” ne fakafano e Iehova hana Tau Fakamoli ke he lalolagi oti mo e fakamakutu he fakamatala e tala mitaki. (Mataio 24:7, 8, 14) Kua nakai tonu e tau motu ke talahau ko e nakai iloa e poakiaga kehe lahi nei.

Kua Lahi Fefe e Gahua Fakamatala ke he Lalolagi?

18. (a) Ko e heigoa e fakamoliaga he tau gahua he Tau Fakamoli ke he tau motu mamao tu tokotaha? (e) Ko e heigoa foki e falu fifitakiaga ne iloa e koe?

¹⁸ Ko e fakakiteaga he laulahi he gahua fakaako nei ke he lalolagi oti kua kitia ai ke he tohi Last Places​—A Journey in the North. Ne talahau mai e ia ne tohi e tohi ke he magaaho ne kikite e ia e tau tohi ke he tahi ke kumi he motu aelani tu tokotaha ko Foula, ko e taha mai he tau Aelani Shetland ke he fahi tokelau ha Si­kote­lani, ne fakakite mai he tau tohi ia “ko e viko takai he aelani e WKS (tau mena malona), RKS (tau patuo), LDGS (tau kaukau maka), mo e OBS (tau mena fakaalaia).” Ko e tau mena nei “ne poaki ke he tau tagata o tahi ke fakamamao. Ko e tahi ne viko takai i Foula kua puke ia ke he tau pomu galo, ti lahi e hagahaga kelea he aelani ke he tau tagata he tau iota, tau tagata evaeva ke taha ne aho, mo e pihia foki ni ke he kau gahua fakatufono, he Patuiki Fifine a Igilani, ka e nakai taofi he tau mena fakatauhele nei​—iloa la ia e au ke he falu aho gahoa​—e Tau Fakamoli a Iehova.” Ne matutaki e ia: “Tuga ni he kumi fakamakutu ke he tau taone masiva lalahi mo e Tau Motu he Lalolagi ke Toluaki ki a lautolu ke liliuina, ti gahua fakamatala foki a lautolu ha ko e ha lautolu a tua ke he aelani mamao ko Foula.” Ne talahau mai e ia e taha e tagata nofo mau he motu ia, ko Andrew, ne fai tohi Ko e Kolo Toko ne toka ke he hana gutuhala ke he falu mahina fakamua atu. Ti talahau mai foki e ia: “Taha e fahi tapu he mole ti kitia e au e taha tohi [Awake! ke he vagahau Tenemaka] i Faeroe [tau aelani he Tahi Tokelau] ti ua e mahina he mole ko e tohi [Ko e Kolo Toko ke he vagahau Tenemaka] i Nuuq, i Kerenelani.” Ko e fakamoliaga malolo lahi ke he gahua fakamakutu he Tau Fakamoli a Iehova ke he tau fahi motu tokelau ia!

Ko e Heigoa ne Fakatumau Aki e Tau Fakamoli ke Fakamatala?

19, 20. (a) Ko e heigoa ne fakaohooho aki e Tau Fakamoli a Iehova ke tumau e gahua fakamatala? (e) Ko e heigoa e tau huhu ka tali he vala tala ne toe?

¹⁹ Ko e moli, ne nakai mukamuka ke fakamatala ke he taha fale mo e taha fale ke he tau tagata kehe, pete ni kua loga e tau tau he Fakamoli ai e tagata. Ka ko e heigoa ne fakatumau aki e tau Kerisiano nei ke matutaki e gahua fakamatala? Ko e ha lautolu a tukuleleaga faka-Kerisiano mo e logonaaga he ha lautolu a matagahua. Ne tohi e Paulo: “Ha ko e mena kaeke kua fakamatala atu e au e vagahau mitaki, nakai fai mena au ke hula ki ai, nukua nakai ha ha ia au e pule ke he mena ia; oi fakaalofa foki kia au, kaeke ke nakai fakamatala e au e vagahau mitaki.” Ha ha he tau Kerisiano moli e fekau he moui, ti maeke fefe ke toka ni e lautolu ia lautolu? Ko e matapatu fakatufono he fakamaligi toto ha ko e kaumahala ke talahau e poaki ke he magaaho matematekelea ko e kakano malolo lahi ke fakamatala e tala mitaki.​—1 Korinito 9:16; Esekielu 3:17-21.

²⁰ Ti fakamatala fefe e tala mitaki? Ko e heigoa e kei ati kautu ai e Tau Fakamoli? Ko e heigoa e tau vala he ha lautolu a fekafekauaga mo e fakapotopotoaga ke lagomatai ke kitia a lautolu ko e lotu moli? Ko e tala ka mui mai ka tali e tau huhu ia.

[Tau Matahui Tala]

Manatu Nakai e Koe?

◻ Ko e heigoa e keheaga he Tau Fakamoli a Iehova mai he tau fekafekau lotu?

◻ Fakakite fefe he gahua fakamatala e fakaalofa, malolo, mo e pulotu he Atua?

◻ Fakakite fefe he fakamatalaaga he tala mitaki e fakafiliaga tonu he Atua?

◻ Ko e heigoa ne fakatumau aki e Tau Fakamoli a Iehova ke he ha lautolu a fekafekauaga?

[Tau Fakatino he lau 11]

Pete ni e mamao mo e tu tokotaha e tau tagata, ka e manako ne Tau Fakamoli a Iehova ke hoko ki a lautolu