Uta mo Fakafifitakiaga e Tau Perofeta he Atua
“Haku a tau matakainaga na e, kia fifitaki e mutolu e fakamalolo ke he tau mena matematekelea, katoa mo e fakauka he tau perofeta ne vagahau mai ke he higoa [“a Iehova,” NW].”—IAKOPO 5:10.
1. Ko e heigoa ne lagomatai aki e tau fekafekau a Iehova ke olioli pete ni he matematekelea a lautolu?
KO E tau fekafekau a Iehova kua kikila e tau fofoga he olioli pete ni he hufia e pouliuli he lalolagi katoa he tau aho fakamui nei. Kua moli e mena nei kakano ha kua iloa e lautolu ko e fakafiafia e lautolu e Atua. Kua fakamanavalahi foki e Tau Fakamoli a Iehova ke he tau favaleaga mo e totoko mai ke he ha lautolu a fekafekauaga ke he tau tagata, ha kua mailoga e lautolu ko e matematekelea a lautolu ma e mahani tututonu. Ne tala age a Iesu Keriso ke he hana tau tutaki: “Uhoaki a mutolu ka faikupu kelea a lautolu, mo e favale kia mutolu, mo e tukumale pikopiko a lautolu kia mutolu ke he tau mena kelea oti ha ko au. Kia kolikoli a mutolu mo e fiafia ni; ha ko e ha ha he lagi ha mutolu a palepale kua lahi; ha ko e mena favale pihia a lautolu ke he tau perofeta ne mumua ia mutolu.” (Mataio 5:10-12) Moli, ko e ha magaaho ni ka fehagai ai e tau fekafekau he Atua mo e tau kamatamata he tua, to manatu e lautolu e tau mena nei ke eke mo olioli.—Iakopo 1:2, 3.
2. Hagaao ke he Iakopo 5:10, ko e heigoa ke lagomatai aki a tautolu ke taute e fakauka?
2 Ne tohi he tutaki ko Iakopo: “Haku a tau matakainaga na e, kia fifitaki a mutolu e fakamalolo ke he tau mena matematekelea, katoa mo e fakauka he tau perofeta ne vagahau mai ke he higoa [“a Iehova,” NW].” (Iakopo 5:10) Ko W. F. Arndt mo F. W. Gingrich ne hakahaka e laua e kupu Heleni nei ne tuku aki e “fifitaki” (hy·poʹdeig·ma) ko e “fakataiaga, utatua, fifitaki, ke he maama mitaki kua eke mo taha [mena] ne maeke po ke kua lata ke fakaohooho aki e tagata ke fifitaki e mena ia.” He fakakite mai ia Ioane 13:15, “kua mua atu e mena nei mai he fakataiaga. Ko e mena nei ko e mena moli mai i tuai.” (Theological Dictionary of the New Testament) Ti ko e mena ia, kua maeke he tau fekafekau a Iehova he vaha nei ke uta hana tau perofeta tua fakamoli mo fakafifitakiaga hagaao ke he ‘tau mena matematekelea’ mo e ‘fakauka.’ Ko e heigoa foki taha mena ne maama e tautolu ka fakaako e tautolu ha lautolu a tau momoui? Mo e lagomatai fefe he mena nei a tautolu he ha tautolu a gahua fakamatala?
Matematekelea a Lautolu
3, 4. Gahuahua fefe e perofeta ko Amosa ke he totokoaga mai ia Amasia?
3 Ko e tau perofeta a Iehova kua matematekelea mo e eke fakakelea tumau. He senetenari ke hiva aki he F.V.N., ke fakamaama, ko e ekepoa tapuaki punua povi ko Amasia ne totoko fakakelea atu ke he perofeta ko Amosa. Ne vagahau pikopiko a Amasia pehe kua vagahau kelea atu a Amosa ki a Ierepoamo II mo e perofeta ai to mate e patuiki ke he pelu mo e to uta a Isaraela ke he paeaaga. Ne vagahau fakafiu a Amasia mo e pehe age ki a Amosa: “Ko e tagata kitekite na e, fano a, kia hola atu a koe ke he motu ko Iuta, mo e kai mena ai a koe ke he mena ia, mo e perofeta ai a koe. Ka e aua neke perofeta foki a koe i Peteli; ha ko e faituga he patuiki haia, ko e fale foki he patuiki haia.” Ha kua nakai fakatupetupe e tau kupu fakahopoate nei, ne tali age a Amosa: “Nakai ko e perofeta au, nakai ko e tama foki au he perofeta; ko e leveki manu au, mo e tagata gahua ke he tau sukamora. Ka e uta e Iehova au he mui atu au ke he fuifui mamoe, mo e pehe mai a Iehova kia au, Fano a, kia perofeta atu a koe ke he motu haku ko Isaraela.”—Amosa 7:10-15.
4 Ne tuku he agaga a Iehova e malolo ki a Amosa ke perofeta fakamalolo. Manamanatu la ke he ofomate a Amasia he pehe a Amosa: “Kia fanogonogo mai a ke he kupu a Iehova. Kua pehe mai a koe, Aua neke perofeta atu a koe kia Isaraela, ti ua vagahau atu foki a koe ke he magafaoa a Isaako. Ko e mena ia kua pehe mai e vagahau a Iehova, To eke e hoana hau mo fifine fakataka ke he maga, to veveli foki ke he pelu hau a tau tama tane mo e hau a tau tama fifine, to vevehe ai ke he afo ke fafati aki hau a tau fonua; to mate foki a koe ke he motu kelea; ti fakapaea atu ni a Isaraela mai he kelekele hana.” Kua fakamoli tuai e perofetaaga ia. (Amosa 7:16, 17) Fefe la e ofomate ne hoko ke he tagata tiaki taofiaga nei ko Amasia!
5. Ko e heigoa e fakatataiaga ne vevehe aki e tuaga he tau fekafekau a Iehova he vaha fou nei mo e vaha he perofeta ko Amosa?
5 Kua tatai e mena nei mo e tuaga he tau tagata a Iehova he vaha nei. Kua matematekelea a tautolu tuga ni a lautolu ne fakapuloa e tau fekau he Atua, mo e tokologa e tau tagata ne vagahau fakafiu ke he ha tautolu a gahua fakamatala. Moli, ko e ha tautolu a fakaataina ke fakamatala kua nakai mai he aoga fakaako matohiaga lotu. Ka e, ko e agaga tapu a Iehova ne tuku a tautolu ke tukuogo e tala mitaki ke he Kautu. To nakai hiki e tautolu po ke fakatafia hifo e fekau he Atua. Ka e, tuga a Amosa, kua omaoma a tautolu ke fakapuloa pete ai ni ko e heigoa e tau hagahaga ha lautolu ne fanogonogo.—2 Korinito 2:15-17.
Fakakite e Lautolu e Fakauka
6, 7. (a) Ko e heigoa e hagahaga he perofetaaga a Isaia? (e) Gahua fefe e tau fekafekau a Iehova he vaha nei tuga a Isaia?
6 Ne fakauka e tau perofeta he Atua. Tuga a nei, ne fakakite e Isaia e fakauka, ko ia ne fekafekau ke eke mo perofeta a Iehova he senetenari ke valu aki he F.V.N. Ne tala age e Atua ki a ia: “Ati fano ā, ti pehe atu a koe ke he motu na, Kia fanogonogo [“lagaloga,” NW] a mutolu ka e nakai logona e mutolu; kia kitekite [“lagaloga,” NW] foki a mutolu ka e nakai kitia e mutolu. Kia fakamatolu ai e tau loto he motu nai, ti fakatuli ai ha lautolu a tau teliga, mo e fakapouli ai ha lautolu a tau mata; neke kitia ha lautolu a tau mata, mo e fanogonogo ha lautolu a tau teliga, mo e logona ha lautolu a tau loto, mo e mafokifoki mai a lautolu, ti fakamalolo ai e au a lautolu.” (Isaia 6:9, 10) Kua mahani pihia moli e tau tagata. Ka e fakalolelole nakai he mena nei a Isaia ke tiaki? Nakai. Ka e kua fakauka mo e fakamakamaka a ia ke fakapuloa e ogo he tau fekau a Iehova. Ko e papaleaga Heperu he tau kupu he Atua kua fatiaki mai ne lagomatai e kakano he “matutakiaga loa” ke he tau fakapuloaaga he perofeta, ne logona “lagaloga” he tau tagata.—Gesenius’ Hebrew Grammar.
7 Kua tokologa he vaha nei ne fanogonogo ke he tala mitaki tuga ni e tau tagata ne fanogonogo ke he tau kupu a Iehova ne tala age e Isaia. Tuga e perofeta mahani fakamoli ia, ne liu fatiaki “lagaloga” e tautolu e fekau he Kautu. Kua taute pihia e tautolu mo e fakamakamaka mo e fakauka tumau, kakano ha ko e finagalo a Iehova a nei.
“Ne Eke Pihia ai e Laua”
8, 9. Ko e tau puhala fe ne eke ai e perofeta a Iehova ko Mose mo fakafifitakiaga mitaki?
8 Ko e perofeta ko Mose ko e fakafifitakiaga he fakauka mo e omaoma. Kua fifili a ia ke ekefakakelea fakalataha mo e tau Isaraela ne fakatupa, ka e kua fakatalitali fakauka a ia ke he magaaho ka laveaki ai a lautolu. Ne nofo a ia i Mitiana ke 40 e tau tau ato fakaaoga he Atua a ia ke takitaki e tau tagata Isaraela mai he fakatupaaga. Ko e magaaho ne tutu ai a Mose mo e hana matakainaga ko Arona ki mua he pule Aikupito, ne omaoma a laua ke talahau mo e taute e mena ne poaki he Atua. Kua moli, “ne eke pihia ai e laua.”—Esoto 7:1-6; Heperu 11:24-29.
9 Ne fakauka fakamanavalahi a Mose i Isaraela ke 40 e tau tau kakava he tutakale. Ne muitua mo e omaoma foki a ia ke he takitakiaga faka-Atua he talagaaga he fale tutuutaaga mo e tauteaga he falu a mena ne fakaaoga he tapuakiaga a Iehova. Ti fakatata pihia e mui he perofeta ke he tau fakaakoaga he Atua ne totou e tautolu: “Ti eke ni e Mose tuga ne tau mena oti ne poaki mai e Iehova kia ia, ne eke pihia ni e ia.” (Esoto 40:16) Ke he utaaga he ha tautolu a fekafekauaga he fakalataha mo e fakatokatokaaga a Iehova, kia manatu e tautolu e mahani omaoma ha Mose mo e fakaaoga e fakatonuaga ha Paulo ke ‘omaoma ke he tau takitaki ia tautolu.’—Heperu 13:17.
Ha ha ia Lautolu e Aga Mitaki
10, 11. (a) Ko e heigoa ne fakamoli aki kua ha ha he perofeta ko Hosea e onoonoaga mitaki? (e) Maeke fefe a tautolu ke tumau e aga mitaki he magaaho ka tutala ai ke he tau tagata he tau matakavi ha tautolu?
10 Kua lata e tau perofeta ke ha ha i ai e aga mitaki ha kua uta e lautolu e tau fekau he fakafiliaga fakalataha foki mo e tau perofetaaga ne fakaata mai aki e fakaalofa noa he Atua ma lautolu ne mavehevehe fano i Isaraela. Ti moli e mena nei ki a Hosea, ko ia ko e perofeta nakai molea e 59 e tau tau. Ke he puhala mitaki, ne tumau a ia ke he utaaga he tau fekau a Iehova mo e fakaoti e ia hana tohi fakaperofeta ke he tau kupu: “Ko hai kia kua iloilo? ke kitia ai e ia e tau mena na; ko hai kua pulotu? ke iloa ai e ia; ha ko e mena hakohako e tau puhala a Iehova, to o ai a lautolu kua mahani tututonu; ka to veveli ai e tau tagata holifono.” (Hosea 14:9) Ha kua fakaata agaia e Iehova a tautolu ke taute e gahua fakamoli, kia ha ha ia tautolu e aga mitaki mo e kumi tumau atu a lautolu ne iloilo ke talia e fakaalofa totonu noa he Atua.
11 Ke ‘hūhū po ko hai kua lata,’ kua lata ia tautolu ke fakamakamaka mo e kitia mitaki e tau mena. (Mataio 10:11) Ke fakatai, kaeke ke nimo e tokaaga he tau kei ha tautolu, liga to muitua e tautolu e tau fanoaga mo e kumi ke he tau mena ne fano ki ai. Liga ko e moua la e tautolu kaeke ke tafeliuaki tumau ke kumi. O mai a tautolu ke kumi fakamakamaka pihia a lautolu ne tuga e tau mamoe. Ko e olioli ha a ia ha tautolu he magaaho ka talia ai e lautolu e tala mitaki he tau matakavi ne gahua tumau! Mo e ko e fiafia ha a ia ha tautolu ha kua fakamonuina he Atua ha tautolu a gahua ke he tau motu ne kaka lahi ki ai fakamua mo e fakakaupa ai ha tautolu a fekafekauaga ke he tau tagata!—Kalatia 6:10.
Tau Punaaga he Fakamaloloaga
12. Ko e heigoa e perofetaaga a Ioelu ne fakamoli he senetenari ke 20 aki, mo e fakamoli fefe?
12 Kua maeke he tau kupu he tau perofeta a Iehova ke eke mo fakamaloloaga lahi mahaki ki a tautolu he ha tautolu a fekafekauaga. Tuga a nei, manamanatu la ke he perofetaaga a Ioelu. Kua ha ha i ai e tau fekau he tau fakafiliaga ne tuhi atu ke he tau Isaraela tiaki taofiaga mo e falu he senetenari ke hiva aki F.V.N. Ka e pete ia, kua tuku ki a Ioelu ke perofeta: “To liligi hifo e au [Iehova] haku Agaga ki luga he tau tagata oti; ti perofeta ai ha mutolu a tau tama tane mo e ha mutolu a tau tama fifine, to miti ha mutolu a tau patu, to kitia he tau fuata ha mutolu e tau fakakiteaga. To liligi hifo foki e au haku Agaga ke he tau fekafekau mo e tau fekafekau fifine ke he aho ia.” (Ioelu 2:28, 29) Ti kitia moli ai e mena nei he tau tutaki a Iesu kamata mai he Penetekoso 33 V.N. mai ki mua. Mo e ko e fakamoliaga mahomo atu ha a ia he perofetaaga nei ne kitia e tautolu he senetenari ke 20 aki nei! Ko e tau miliona ha tautolu he vaha nei ne “perofeta,” po ke tukuogo e fekau a Iehova—mai ia lautolu ia molea e 600,000 a lautolu ne gahua paionia tumau.
13, 14. Ko e heigoa ke lagomatai aki e tau Kerisiano fuata ke moua e olioli he fekafekauaga he fonua?
13 Ko e tokologa he tau tagata tukuogo he Kautu ko e tau fuata. Kua nakai mukamuka tumau ki a lautolu ke tutala ke he tau tagata motua hagaao ke he Tohi Tapu. Ko e falu a magaaho kua tala age ke he tau fekafekau fuata a Iehova: ‘Moumou e tau magaaho ha mutolu he fakamatala,’ mo e ‘na lauka a mutolu ke o ke taute taha mena kehe.’ Ka kua tali fakailoilo age e Tau Fakamoli fuata a Iehova kua momoko a lautolu ha kua pihia e manatu he tagata. Taha e fuata fakamatala he tala mitaki ne kitia e ia kua lagomatai lahi ka lafi ki ai: “Kua logona e au e aoga lahi he tutala ke he tau tagata motua tuga a koe, mo e fiafia lahi au ki ai.” Moli, ko e fakamatala he tala mitaki nakai ko e moumou magaaho. Ko e tau momoui kua taufetului. Puhala mai ia Ioelu, ne fakapuloa mai foki he Atua: “Ati oti foki to fakamomoui ai a lautolu oti kana kua ui atu ke he higoa a Iehova.”—Ioelu 2:32.
14 Ko e tau fanau ne fakatauo mo e tau matua ke he gahua fakamatala ke he Kautu kua feleveia e lagomataiaga fakamatua ke fakatoka e tau foliaga fakatagata. To fano fakahaga e tau tama pihia ke holo ki mua mai he totou e tohiaga tapu ke fakamaama ha lautolu a amaamanaki ne fakave ke he Tohi Tapu mo e foaki e tohi kua lata tonu ke he tau tagata ne fiafia. Ha kua kitia e lautolu ha lautolu a holo ki mua mo e fakamonuinaaga a Iehova, to kitia he tau fanau fuata ne fakailoa e Kautu e olioli lahi mahaki ke fakamatala e tala mitaki.—Salamo 110:3; 148:12, 13.
Fakamakutu mo e Aga Fakatalitali
15. Lagomatai fefe he fakafifitakiaga ha Esekielu a tautolu ke liu fakalagalaga ha tautolu a fakamakutu ma e gahua fakamatala he Kautu?
15 Ko e tau perofeta he Atua kua eke foki mo tau fakafifitakiaga ke fakakite ua e fakamakutu mo e aga fakatalitali—ko e tau manatu iloilo kua lata mo e fekafekauaga ha tautolu he vaha nei. Ko e magaaho ne moua fakamua ai e tautolu e kupu moli mai he Kupu he Atua, kua tuga e velagia e fakamakutu ne omoi aki a tautolu ke vagahau fakamalolo. Ka e mole atu e tau tau mai he magaaho ia, ti liga oti tumau e tau matakavi ne gahua a tautolu ki ai. Kua tokogahoa foki e tau tagata he magaaho nei ne talia e fekau he Kautu. Kua fakapahahu aki kia he mena nei ha tautolu a fakamakutu? Kaeke ke pihia, manamanatu ke he perofeta ko Esekielu, ko e kakano he hana higoa ko e “Atua Malolo.” Pete ni he fehagai a Esekielu mo e tau tagata loto mao i Isaraela i tuai, ne fakamao he Atua a ia mo e fakatai ke taute hana a matale ke mao lahi mai he maka uli. Ko e mena ia, ne maeke ai a Esekielu ke taute hana fekafekauaga ke he loga mo loga e tau tau pete he fanogonogo e tau tagata po ke nakai. Kua fakakite he hana fakatai na maeke a tautolu ke taute pihia, mo e maeke ke lagomatai a tautolu ke liu fakalagalaga ha tautolu a fakamakutu ma e gahua fakamatala.—Esekielu 3:8, 9; 2 Timoteo 4:5.
16. Ko e heigoa e mahani a Mika kua lata ia tautolu ke fakagahua?
16 Ko e mailogaaga mitaki he hana a fakauka ko Mika, ko ia ne perofeta he senetenari ke valu aki he F.V.N. “Ka ko au,” he tohi e ia, “to tatali atu au kia Iehova, to amaamanaki au ke he Atua he haku a fakamouiaga; to fanogonogo mai haku Atua kia au.” (Mika 7:7) Ko e loto mauokafua ha Mika kua vakavaka ha ko e malolo he hana tua. Tuga e perofeta ko Isaia, ne iloa e Mika ko e mena ni ka finagalo a Iehova ki ai to taute moli ni e Ia. Kua iloa foki e tautolu e mena nei. (Isaia 55:11) O mai a tautolu mogoia ke tauteute e aga fakatalitali ke he fakamoliaga he tau maveheaga he Atua. Mo e o mai a tautolu ke fakamatala e tala mitaki mo e fakamakutu, pihia foki ke he tau matakavi ne manako tote e tau tagata ke he fekau he Kautu.—Tito 2:14; Iakopo 5:7-10.
Taute e Fakauka he Vaha Nei
17, 18. Ko e heigoa e tau fakafifitakiaga i tuai mo e vaha nei ka lagomatai aki a tautolu ke taute e fakauka?
17 Ko e falu he tau perofeta a Iehova ne tumau e fakauka ke he ha lautolu a tau kotofaaga ma e loga he tau tau ka e nakai kitia e lautolu e fakamoliaga he tau perofeta ha lautolu. Ka e pete ia, ko e fakamakamaka ni ha lautolu a fakauka, mua atu ka matematekelea he eke fakakelea, kua lagomatai aki a tautolu ke mailoga to fakamoli e tautolu ha tautolu a fekafekauaga. Kua maeke foki a tautolu ke fai aoga mai he fakafifitakiaga ha lautolu kua fakauku ne mahani fakamoli he tau hogofulu tau fakamua he senetenari ke 20 aki. Pete ni he nakai la fakamoli mafiti ha lautolu a amaamanakiaga ke he lagi tuga he manatu e lautolu, ka e nakai fakaata e lautolu e hogohogomanava ke he mule ke fakapahahu aki ha lautolu a fakamakutu ma e tauteaga he finagalo he Atua ha kua fakakite e ia ki a lautolu.
18 Ke he tau tau loga, tokologa e tau Kerisiano nei ne tufatufa tumau e Ko e Kolo Toko mo e hoa he senolo ia ko e Awake! (ne fakahigoa fakamua ko e The Golden Age mo e fakamui ko e Consolation). Ne fakamakutu lahi a lautolu ke taute e tau senolo aoga lahi nei ke age ke he tau tagata he tau puhalatu mo e he tau kaina ha lautolu ne fakahigoa e tautolu he vaha nei ko e puhalaaga mekasini. Taha e matakainaga fifine motua ne fakaoti hana kotofaaga he lalolagi, ne galo mafiti ia lautolu ne fa mahani ke kitia a ia he gahua fakamoli he puhalatu. Ko e gahua fakamoli ha a ia ne taute e ia he tau tau loga he hana mahani fakamoli ke he fekafekauaga, tuga ne fakakite he talahauaga navanava ha lautolu ne kitekite ke he hana a fekafekauaga ke he tau tagata! Ha kua eke mo tagata tukuogo he Kautu, kua toka tumau nakai e koe e Ko e Kolo Toko mo e Awake! ke he tau lima he tau tagata ne feleveia e koe he hau a fekafekauaga?
19. Ko e heigoa e fakamaloloaga he Heperu 6:10-12 kua foaki mai ma tautolu?
19 Manamanatu la foki, ke he fakauka mo e fekafekau mahani fakamoli he tau matakainaga ne fekafekau ke eke mo tau tagata he Kau Fakatufono he Tau Fakamoli a Iehova. Fai ia lautolu mogonei ne hiva po ke hogofulu e hogofulu tau he tau momoui ha lautolu, ka e tumau agaia a lautolu ko e tau tagata tukuogo he Kautu ne leveki fakamakutu ha lautolu a tau matagahua ne kotofa ki ai. (Heperu 13:7) Ka e kua e falu ha lautolu kua motua ne moua e amaamanakiaga ke he lagi mo e pihia foki ke he falu he tau “mamoe kehe” ne fakafita ke he tau tau loga? (Ioane 10:16) Kua iloa moli e lautolu nakai hepehepe e Atua ke nimo ha lautolu a tau gahua mo e fakaalofa ne fakakite e lautolu ma e hana higoa. Fakalataha mo e tau matakainaga fuata tali tonu, kua lata e tau fuakau he Tau Fakamoli a Iehova ke omoi ki mua ke he malolo katoa ne fahia a lautolu ki ai, ke taute e tua mo e fakakite e fakauka he fekafekauaga he Atua. (Heperu 6:10-12) He magaaho ia, ko e liu tutu mai, ke tuga e tau perofeta i tuai, po ke fakahao hako atu ni he ‘matematekelea lahi’ ka hoko mai, to helehele e lautolu e palepale muhu mena he moui nakai fai fakaotiaga.—Mataio 24:21.
20. (a) Ko e heigoa hau ne fakaako mai he “fifitaki” ke he tau perofeta? (e) Maeke fefe he fakauka tuga e perofeta ke lagomatai a tautolu?
20 Ko e mitaki ha a ia he fakafifitakiaga he tau perofeta he Atua ne toka hifo ma tautolu! Ha kua fakamanavalahi a lautolu ke he mamahi, taute e fakauka, mo e fakakite e falu fua faka-Atua, ne monuina pauaki a lautolu ke vagahau e higoa a Iehova. Ha kua eke mo hana Tau Fakamoli he vaha nei, o mai a tautolu ke taute tuga a lautolu mo e ke fakamalolo tuga e perofeta ko Hapakuka, ne fakapuloa pehe: “To tu ai au ke he haku a mena ke toko ai, to tu foki au ke he kolo, to kitekite foki au ke kitia po ke heigoa e mena ke vagahau mai ai [he Atua] kia au.” (Hapakuka 2:1) O mai a tautolu ke eketaha pihia ha kua taute e tautolu e fakauka mo e olioli lahi ke taute e fakapuloaaga ke he tau tagata e higoa talahaua he ha tautolu a Tufuga Mua Ue Atu, ko Iehova!—Nehemia 8:10; Roma 10:10.
Maama Nakai e Koe e Tau Matapatu Kupu Nei?
◻ Ko e heigoa e fakafifitakiaga malolo ne fakatoka he perofeta ko Amosa?
◻ Ko e tau puhala fe ne eke ai e perofeta ko Mose mo fakafifitakiaga?
◻ Gahua fefe e Tau Fakamoli a Iehova he vaha fou nei tuga a Amosa mo Isaia?
◻ Ko e heigoa he tau fekafekau Kerisiano he vaha nei ne fakaako mai he puhala a Hosea mo Ioelu?
◻ Aoga fefe ki a tautolu e tau fakafifitakiaga a Esekielu mo Mika?
[Fakatino he lau 16]
Pete ni he kaka e totokoaga ha Amasia, ko e agaga a Iehova ne tuku e malolo ki a Amosa ke perofeta fakamalolo
[Fakatino he lau 18]
Ko lautolu ne fakauku ne mahani fakamoli kua fakatoka e fakafifitakiaga mitaki he fakauka ke he fekafekauaga a Iehova