Haia Nakai ‘e Loto Omaoma’ ia Koe?
HE MAGAAHO ne patuiki a Solomona i Isaraela i tuai, ne loto maimaina a ia. Ati ole a ia ke he Atua ma e iloilo mo e lotomatala. (2 Nofoaga he Tau Patuiki 1:10) Ne liogi foki a Solomona: “Ko e mena ia kia foaki mai ai e koe e loto [“omaoma,” NW] ke he hau a fekafekau ke fakafili ai e ia hau a motu.” (1 Tau Patuiki 3:9) Ka “loto omaoma” a Solomona, to muitua agataha a ia ke he tau matafakatufono faka-Atua mo e tau matapatu fakaakoaga mo e iloa e monuina ha Iehova.
Nakai ko e mena mamafa e loto omaoma ka ko e punaaga he fiafia. Ne tohia he aposetolo ko Ioane: “Ko e fakaalofa he Atua hanai, kia omaoma a tautolu ke he tau poaki hana; nakai mamafa foki hana tau poaki.” (1 Ioane 5:3) Kua lata moli ia tautolu ke omaoma ke he Atua. Ha ko e Tufuga Homo Ue Atu ha tautolu a Iehova. Ko e hana e lalolagi mo e tau mena oti kana i ai, pihia foki e tau ario mo e tau auro. Ti kua nakai maeke a tautolu ke age ha koloa ke he Atua, pete ni he toka e ia a tautolu ke fakaaoga e tau koloa fakatupe ke fakakite aki ha tautolu a fakaalofa ki a ia. (1 Nofoaga he Tau Patuiki 29:14) Talifaki mai a Iehova ki a tautolu ke fakaalofa ki a ia mo e holoilalo he fakatauo mo ia, he taute e finagalo hana.—Mika 6:8.
He magaaho ne huhu ki a Iesu Keriso ko e heigoa e poaki ne mua he Fakatufono, ne pehe a ia: “Kia fakaalofa a koe ke he Iki hau a Atua mo e hau a loto katoa, mo e hau a agaga katoa, mo e hau a manatu katoa. Ko e poaki fakamua hanā mo e lahi.” (Mataio 22:36-38) Taha puhala ke fakakite e fakaalofa ia ko e omaoma ke he Atua. Kia eke ai a tautolu ke liogi takitokotaha ke foaki mai e Iehova ki a tautolu e loto omaoma.
Ha Ha ia Lautolu e Loto Omaoma
Kua puke e Tohi Tapu he tau fakafifitakiaga ha lautolu ne ha ha ai e loto omaoma. Ke tuga ia, ne tala age a Iehova ki a Noa ke ta e vaka mahaki ke fakahao e tau momoui. Ko e fagu matagahua anei ne kua hoko ke he 40 po ke 50 e tau tau. Pete ni kua ha ha ainei he vaha fou e tau mena gahua malolo hila mo e falu kanavaakau foki, ko e matagahua enisinea lahi a ia ke ta taha talagaaga mahaki pihia ke maeke ke hili. Taha mena foki, ne hataki atu a Noa ke he tau tagata ne kua fakafiufiu mo e va ki a ia. Ka kua omaoma a ia ke hoko ke he mogo fakahiku. Kua talahau mai e Tohi Tapu: “Ne eke pihia ai e ia.” (Kenese 6:9, 22; 2 Peteru 2:5) Ne fakakite e Noa hana fakaalofa ki a Iehova he omaoma fakamoli ke he tau tau loga. Ko e fakafifitakiaga mitaki ha ia ma tautolu oti kana!
Kikite atu foki ke he matua tupuna ko Aperahamo. Ne fekau he Atua a ia ke hiki mai i Uro monuina i Kaletaia ke he motu nakai iloa. Kua omaoma a Aperahamo mo e nakai fai huhu. (Heperu 11:8) He tau tau fakahiku he hana moui, ne nonofo a ia mo e hana magafaoa he tau fale la. Kua loga e tau tau he mole he ko e tagata kehe a ia he motu, ne fakamonuina e Iehova a ia mo e hana hoana omaoma, ko Sarai, aki e tama tane ne fakahigoa ko Isaako. Kua ofaofa lahi moli e Aperahamo, ne 100 e tau tau he moui, e tama nei he mogo motua lahi hana! Fai tau he mole, ne vagahau a Iehova ki a Aperahamo ke taute a Isaako mo poa huhunu. (Kenese 22:1, 2) Liga kua fakamamahi he manatu ke taute e mena ia a Aperahamo. Pete he pihia, ne tumau a ia ke omaoma kakano ko e fakaalofa hana ki a Iehova mo e falanaki to tupu mai e tega he maveheaga he puhala ia Isaako, pete ni ka liu fakatu he Atua a ia mai he mate. (Heperu 11:17-19) Ka e he magaaho ne amanaki a Aperahamo ke keli hana tama, ne taofi e Iehova a ia mo e tala age: “Kua iloa tuai e au kua matakutaku a koe ke he Atua, ha kua nakai lamakai a koe he tama hau, ko e hau a tama tokotaha, ka e tuku mai ni e koe a ia kia au.” (Kenese 22:12) Ha kua omaoma a ia, ne talahaua ai a Aperahamo mo “kapitiga he Atua.”—Iakopo 2:23.
Ko Iesu Keriso ha tautolu a fifitaki ne mua atu he omaoma. He magahala he hana moui fakamua ato tagata, ne fiafia lahi a ia ke fekafekau mo e omaoma ke he hana Matua he lagi. (Tau Fakatai 8:22-31) Ko e tagata, ne omaoma a Iesu ki a Iehova ke he tau mena oti mo e fiafia tumau ke taute hana finagalo. (Salamo 40:8; Heperu 10:9) Ti kua tonu moli ia Iesu ke talahau: “Nakai eke noa foki e au ha mena, ha ko e mena tuga ne fakaako mai he haku a Matua kia au, ko e tau mena ia ne tala atu ai e au. Ko ia foki ne fakafano mai au, ha ha ia au a ia; nakai toka tokotaha au e Matua ha ko e mena eke mau e au e tau mena kua mitaki kia ia.” (Ioane 8:28, 29) Ti ke fakamatalahi aki e pule katoatoa ha Iehova mo e ke laveaki e tau tagata omaoma, ne foaki magaogao e Iesu hana moui, he hokotia atu ke he mate ne mua atu e fakatokolalo mo e mamahi. Moli, “ne kitia foki a ia kua tino mai po ke tagata, ne fakatokolalo e ia a ia, ne oma e ia kua hoko ke he mate, ko e mate haia he satauro.” (Filipi 2:8) Ko e fifitakiaga haia ke fakakite e loto omaoma!
Kua Temotemoai e Omaoma Nakai Katoatoa
Kua nakai ni omaoma oti a lautolu ne talahau ke omaoma ke he Atua. Kikite atu ke he Patuiki ko Saulo ha Isaraela i tuai. Ne hataki he Atua a ia ke fakaotioti katoa e tau Amaleka mahani kelea. (1 Samuela 15:1-3) Ti, pete ni kua fakaotioti e Saulo e motu, ka kua fakahao e ia ha lautolu a patuiki mo e toka falu he tau mamoe mo e tau povi ha lautolu. Ne huhu age a Samuela: “Ko e ha nakai fanogonogo ai a koe ke he leo a Iehova”? Ne tali age a Saulo: “Ko e mena fanogonogo ni au ke he leo a Iehova . . . Ka kua ta mai ai he motu [a Isaraela] e tau mena ne fofo he tau ko e tau mamoe mo e tau povi, ko e tau mena mua he mitaki . . . ke eke ai e poa kia Iehova.” He peehi e lata ke fanogonogo katoatoa, ne tali age a Samuela: “Kua tatai kia e fiafia a Iehova ke he tau poa huhunu mo e tau poa, mo e hana fiafia ke he fanogonogo ke he leo a Iehova? Kitiala, ko e fanogonogo kua mua hana mitaki ke he poa mo e omaoma kua mua hana mitaki ke he gako he tau mamoe tane. Ha ko e fakafualoto kua tatai ia mo e hala ha lautolu kua eke e tau lagatau he tau taulatua; ko e mahani matauka kua tatai ia mo e tapuaki ke he tau tupua. Kua tiaki e koe e kupu a Iehova ko e mena ia kua tiaki ai e ia a koe nakai tuai eke a koe mo patuiki.” (1 Samuela 15:17-23) Ati lahi tuai e matematekelea ha Saulo kakano kua nakai ha ia ia e loto omaoma!
Pihia foki e patuiki pulotu ko Solomona, ne liogi ma e loto omaoma, ka e mahala ke fakatumau ke omaoma ki a Iehova. Liuliu ke he poaki faka-Atua, ne mau e ia e tau fifine motu kehe ne taute a ia ke hala ke he Atua. (Nehemia 13:23, 26) Ati galo e Solomona e fiafia faka-Atua he nakai tumau a ia ke he loto omaoma. Ko e hataki anei ma tautolu!
Nakai pehe e mena nei kua amanaki mai a Iehova ke mitaki katoatoa e tau tagata fekafekau hana. “Kua manatu e ia ko e kelekele ni a tautolu nai.” (Salamo 103:14) Kua hehe moli a tautolu oti he falu magaaho, ka ko e Atua ne kitia ko e manako moli nakai a tautolu ke fakafiafia a ia. (2 Nofoaga he Tau Patuiki 16:9) Kaeke ke hehe a tautolu ha ko e nakai mitaki katoatoa ka kua tokihala, maeke ia tautolu ke ole ma e fakamagaloaga ne fakave ke he poa lukutoto he Keriso, he mauokafua “to fakamagalo fakalahi mai e [Iehova].” (Isaia 55:7; 1 Ioane 2:1, 2) Kua lata foki mo e lagomatai he tau motua fakaalofa Kerisiano ke liu malolo fakaagaga a tautolu mo e ke tupu olaola e tua mo e loto omaoma.—Tito 2:2; Iakopo 5:13-15.
Katoatoa Fefe Hau a Omaoma?
Ko e tau fekafekau a Iehova, kua tokologa ia tautolu ne mauokafua ke ha ha ai e loto omaoma. Liga pehe a tautolu, Nakai kia fakalataha au ke he gahua fakamatala he Kautu? Nakai kia tu malolo au ka laga hake e tau matakupu lalahi tuga ke he tu uho? Mo e nakai kia fano tumau au ke he tau feleveiaaga Kerisiano, tuga ne fakatonu mai he aposetolo ko Paulo? (Mataio 24:14; 28:19, 20; Ioane 17:16; Heperu 10:24, 25) Moli, nukua fakakite oti he tau tagata ha Iehova e loto omaoma ke he tau puhala aoga.
Ka e kua ha tautolu a mahani ke he tau gahua he tau aho takitaha, liga ke he tau mena ne tuga e ikiiki lalahi? Ne talahau e Iesu: “Ko ia ne fakamoli ke he mena tote, to fakamoli foki a ia ke he tau mena loga; ka ko ia ne hepehepe ke he mena tote, to hepehepe foki a ia ke he tau mena loga.” (Luka 16:10) Kua lata ke igatia ai a tautolu ke huhu hifo ki a ia ni, Haia kia ia au e loto omaoma ka eke fehagai ke he tau mena ikiiki po ke tau mena ne ailoa he falu?
Ne fakakite mai he salamo ko e i loto foki he hana fale, ne nakai kitia he falu a ia, ne ‘mahani a ia mo e loto hako ki mua he magafaoa.’ (Salamo 101:2) Ka nofo ai he hau a fale, liga fakamoui e koe e televisoni ti kitekite e ata. Liga kua kamatamata he naia e omaoma hau. Liga kelea e ata he falu a matatepu. To fakatumau ni kia a koe ke kitekite, he talahau ko e faga ata ne fa fakakite he vaha nei a e? Po kua omoi he loto omaoma hau a koe ke fakatatai ke he fakatonuaga he Tohi Tapu, ke ‘aua neke talahau e feuaki mo e tau mena kelea ki mua ha mutolu’? (Efeso 5:3-5) To tamate nakai e koe e tivi, pete ni kua fulufuluola e tala? To hiki kia e koe ke he taha fahi kaeke ke favale? “To kamatamata e Iehova a ia ne tututonu; ka kua vihiatia he hana finagalo e tagata ne mahani kelea, katoa mo ia kua fiafia ke he favale,” he lologo he salamo.—Salamo 11:5.
Ta Mai he Loto Omaoma e Tau Monuina
Ha ha i ai, moli, loga e tau mena he moui ne kua lata ke kumikumi ki ai e tautolu ke kitia kua omaoma moli nakai a tautolu ke he Atua mai he tau loto. Kia omoi he fakaalofa ha tautolu ki a Iehova a tautolu ke fakafiafia a ia mo e taute e mena ne tala mai e ia ki a tautolu i loto he hana Kupu, ko e Tohi Tapu. To lagomatai he loto omaoma a tautolu ke taofi mau e fakafetuiaga mitaki mo Iehova. Ti ka omaoma katoatoa a tautolu, ‘kia mitaki e tau kupu he tau gutu ha tautolu mo e tau manamanatu he ha tautolu a loto kia Iehova.’—Salamo 19:14.
Ha kua ofania e Iehova a tautolu, ati fakaako e ia a tautolu ke omaoma ke mitaki ai a tautolu. Mo e aoga lahi a tautolu ha kua fakamataala a tautolu hoko tautolu ni ke he tau fakaako faka-Atua. (Isaia 48:17, 18) Ko e mena ia, kia talia fiafia ai e tautolu e lagomatai he ha tautolu a Matua he lagi ne foaki mai he puhala he hana Kupu, hana agaga, mo e hana fakatokatokaaga. Kua mitaki lahi e fakaakoaga ha tautolu ati tuga kua logona e leo i tua ha tautolu ke pehe: “Ko e puhala hanai ke o ai a mutolu.” (Isaia 30:21) He fakaako mai e Iehova a tautolu ha ko e Tohi Tapu, tau tohi faka-Kerisiano, mo e tau feleveiaaga Kerisiano, kia mataala a a tautolu, fakaaoga e tau mena ne ako e tautolu, mo e ke ‘omaoma ke he tau mena oti.’—2 Korinito 2:9.
To fua mai he loto omaoma e fiafia lahi mo e tau monuina loga. To ta mai ai e loto mafola ki a tautolu, he iloa e tautolu to fiafia a Iehova ko e Atua ki a tautolu mo e hane fakaolioli ai hana loto. (Tau Fakatai 27:11) To puipui he loto omaoma a tautolu he magaaho ka kamatamata a tautolu ke taute e mena hepe. Kua lata ai, mogoia, ia tautolu ke omaoma ke he ha tautolu a Matua he lagi mo e ke liogi: “Kia foaki mai ai e koe e loto omaoma ke he hau a fekafekau.”
[Fakatino Credit Line he lau 29]
From the Self-Pronouncing Edition of the Holy Bible, containing the King James and the Revised versions