Kia Tua Mauokafua a Tautolu ki a Iehova
“Ko Iehova ke tua a koe ki ai.”—TAU FAKATAI 3:26.
1. Pete ni kua tokologa ne talahau ke falanaki ke he Atua, ko e heigoa ne fakakite kua nakai pihia tumau a lautolu?
KUA kitia ai e kupu talahaua “In God We Trust” ke he tupe he Fahi Kaufakalataha a Amerika. Ka e falanaki oti nakai a lautolu ne fakaaoga e tupe nei, he motu ia po ke ha mena foki, ke he Atua? Po kua mua ni e falanaki ha lautolu ke he tupe? Ko e falanaki pihia ke he tupe, he motu ia po ke he ha motu foki kua nakai felautatai mo e falanaki ke he Atua mua ue atu he fakaalofa, ne nakai lagataha ke fakahanoa hana malolo mo e kua nakai mafai ke velevelemena. Ka kua vihiatia maaliali e ia e velevelemena.—Efeso 5:5.
2. Ko e heigoa e aga ne ha ha he tau Kerisiano hagaao ke he malolo he tupe?
2 Kua tua mauokafua e tau Kerisiano moli ke he Atua, nakai ke he tau tupe, mo e hana “fakavai.” (Mataio 13:22) Mailoga e lautolu kua fakakaupa lahi e malolo he tupe ke fakatolomaki e fiafia mo e ke puipui e tau momoui. Nakai pihia e malolo he Atua Mua Ue Atu. (Sefanaia 1:18) Ko e mena ia, kua pulotu ai e tomatomaaga: “Kia noa ha mutolu a mahani mo e velevelekoloa; kia fakamamate a mutolu ke he tau mena ha ia mutolu; ha ko e mena talahau mai a ia, Nakai tuai toka ni e au a koe, nakai tuai tiaki ni e au a koe”!—Heperu 13:5.
3. Fakamaama fefe he Teutaronome 31:6 e feakiaga ha Paulo ke he kupu ia?
3 He magaaho ne tohia e tau kupu na i luga ke he tau Kerisiano Heperu, ne fatiaki he aposetolo ko Paulo e tau hatakiaga ne age e Mose ke he tau Isaraela nakai leva to mate a ia: “Kia fakamalolo a mutolu mo e fakamanavalahi; aua neke fakaatukehe a mutolu, ti ua matakutaku a mutolu ki mua ha lautolu; ha ko Iehova hau a Atua kua o fakalataha mo koe; nakai toka e ia a koe, to nakai tiaki foki e ia a koe.” (Teutaronome 31:6) Ne fakakite he kupu ia kua fakamafana mai a Mose ke tua mauokafua ki a Iehova ke mua atu ke he falanaki teao ki a ia ke foaki e tau koloa kua lata ma lautolu. He puhala fe?
4. Puhala fe ne fakakite he Atua a ia ke he tau Isaraela kua fakamoli a ia?
4 He 40 e tau tau ne o fano e tau Isaraela he tutakale, ne fakamoli e Atua he foaki ki a lautolu e tau koloa he moui. (Teutaronome 2:7; 29:5) Ne foaki foki e ia e takitakiaga. Taha fakakiteaga he mena nei ko e aolu he aho mo e afi he po, ne takitaki e tau Isaraela ke he “motu ne tafe ai e puke huhu mo e meli.” (Esoto 3:8; 40:36-38) He magaaho ke huhu atu ke he Motu he Maveheaga, ne fifili e Iehova a Iosua ke taui a Mose. Kua amanaki ki a lautolu he motu ke totoko mai. Ka kua fakatauo a Iehova mo e hana tau tagata ke he tau tau loga, ti kua nakai lata ke matakutaku. Kua iloa lahi he tau Isaraela a Iehova ko e Atua ne kua lata ke falanaki ki ai!
5. Fakatatai fefe e tau tutuaga he tau Kerisiano he vaha nei mo e he tau Isaraela ato huhu atu ke he Motu he Maveheaga?
5 Kua foleni e tau Kerisiano he vaha nei ke he tutakale he lalolagi kelea nei he o atu a lautolu ke he lalolagi fou he Atua. Kua mumuitua e falu ia lautolu ke he puhala nei ke molea e 40 e tau tau. Mogonei kua tutu a lautolu he tapatapa he lalolagi fou he Atua. Ka kua faitaua agaia e tau fi, he lali ke tauhele ha tagata ka hu atu ke he mena ka eke ke tuga e Motu he Maveheaga, ne mua atu e lilifu ke he naia ne tafe ai e puke huhu mo e meli. Ti ma e tau Kerisiano he vaha nei, kua lata ha e tau kupu ha Mose, ne fatiaki e Paulo: “Nakai tuai toka ni e au a koe, nakai tuai tiaki ni e au a koe”! Ko lautolu oti ne tumau ke fakamalolo mo e fakamakai, puke he tua, tua mauokafua ki a Iehova, to moua moli e palepale.
Tua Mauokafua ne Fakave ke he Iloilo mo e Fekapitigaaki
6, 7. (a) Ko e heigoa ne kamatamata e tua mauokafua ha Aperahamo ki a Iehova? (e) Liga fefe e manatu ha Aperahamo he fenoga atu ke he mena ka poa e ia a Isaako?
6 Kua lagataha e poaki ke he matua tupuna ha Isaraela ko Aperahamo ke eke mo poa huhunu hana tama ko Isaako. (Kenese 22:2) Ko e heigoa ne omoi e matua totonu nei ke moua e tua mauokafua nakai maueue pihia ki a Iehova ati makai agataha a ia ke omaoma? Ne tali he Heperu 11:17-19: “Ko e tua ne eke ai e Aperahamo a Isaako mo poa, kua kamatamata mai a ia, ko ia foki ne talia e tau kupu ne talahaua ne ta atu e ia mo poa e tama fuataha hana. Ko ia ne tala atu ki ai, Mai ia Isaako hau a fanau. Kua manatu a ia kua maeke ni ke he Atua ke fakatu a ia mai ia lautolu kua mamate, ne moua mai ai foki a ia ke he fakatai.”
7 Kia manatu, na tolu e aho ato hohoko atu a Aperahamo mo Isaako ke he kavi ka eke mo poa ai. (Kenese 22:4) Kua lahi e magaaho ke fakateu e Aperahamo e mena ne ole ki a ia ke taute. Fioia nakai e tautolu hana tau logonaaga mo e tau manamanatuaga? Ko e fanauaga fakalutukia ha Isaako ko e mena ke fakatupu e olioli. Kua fakahokulo he fakamoliaga he tau gahua faka-Atua e pipiaga ha Aperahamo mo e hana hoana tufua, ko Sara, ke he Atua. Ati talifaki atu ai a laua ke he mena ka tupu anoiha ma Isaako mo e ma e hana fanau. Tuga kia kua tunono e tau amaamanakiaga ha laua, ha ko e mena ne ole he Atua he mogonei?
8. Mua atu fefe e tua mauokafua ha Aperahamo ke he Atua mai he talitonu to maeke Ia ia ke liu fakatu mai a Isaako?
8 Pete ia, kua fakave e tua mauokafua ha Aperahamo ke he iloilo fakatagata ne ha ha he tau kapitiga fefakafetuiaki. “Ko e kapitiga he Atua,” “ne tua a Aperahamo ke he Atua, ti talahaua ia kia ia mo tututonu.” (Iakopo 2:23) Kua mahomo atu e tua mauokafua ha Aperahamo ki a Iehova ke he talitonu noa na maeke e Atua ke liu fakatu mai a Isaako. Kua mauokafua a Aperahamo kua tonu e mena ne ole e Iehova ki a ia ke taute, pete ni kua nakai maama katoa ai e Aperahamo. Kua nakai fai kakano ia ia ke huhu toko e tonu ha Iehova ke ole e mena nei. Ati, fakamalolo ai e tua mauokafua ha Aperahamo he laka atu e agelu ha Iehova ke utakehe a Isaako neke tamate he poa.—Kenese 22:9-14.
9, 10. (a) Ko e magaaho fe he fakamua atu ne fakakite e Aperahamo e tua mauokafua ki a Iehova? (e) Ti ko e heigoa e fakaakoaga aoga ne kua moua mai e tautolu ia Aperahamo?
9 Ko e tua mauokafua nei ni ne fakakite e Aperahamo ke he tututonu a Iehova he tepu ke 25 e tau tau he vaha fakamua atu. He tala age to hoko e fakaotiaga ki a Komora mo Sotoma, kua kapaletu pauaki a ia hagaao ke he tutuaga he tau tagata tututonu ne nonofo i ai, fakalataha mo Lota ko e tama he hana matakainaga. Ne olelalo a Aperahamo ke he Atua mo e tau kupu: “Kia mamao ni ia koe ke eke pihia, ke tamate e tau tagata tututonu fakalataha mo e tau tagata mahani kelea; ke fakatatai foki e tau tagata tututonu mo e tau tagata mahani kelea, kia mamao e mena ia ia koe. Nakai kia hako e mena ka eke he fakafili he lalolagi oti?”—Kenese 18:25.
10 Ne tua mauokafua lahi e tupuna ko Aperahamo kua nakai lagataha a Iehova ke taute ha mena hepehepe. Ne lologo e Salamo he mogo fakamui: “Kua tututonu a Iehova ke he hana tau mahani oti; kua fakaalofa a ia ke he hana tau mena oti ne eke.” (Salamo 145:17) Kua mitaki ke huhu hifo ni a tautolu ki a tautolu: ‘Talia nakai e au e mena ne fakaata e Iehova au ke iloa ka e nakai fakauaua ke he hana tututonu? Kua tua mauokafua nakai au ko e ha mena ni ne fakaata e ia to eke ai ni mo mitaki haku mo e mitaki foki he falu?’ Ka tali a tautolu, e, kua iloa tuai e tautolu e fakaakoaga aoga lahi mai ia Aperahamo.
Fakatata e Tua Mauokafua ke he Tau Fifiliaga a Iehova
11, 12. (a) Ko e heigoa e taha vala he tua mauokafua ne kua lata ma e tau fekafekau he Atua? (e) Liga ko e heigoa e paleko ma tautolu he falu mogo?
11 Ko lautolu ne kitia a Iehova mo mauokafua ha lautolu kua tua mauokafua foki ke he tau tagata ne fifili e Iehova ke fakaaoga ke fakakatoatoa e tau finagalo hana. Ma e tau Isaraela, kua lata ke tua mauokafua ki a Mose mo e ke he hana taui, ko Iosua. Ma e tau Kerisiano fakamua atu, kua lata ke tua mauokafua ke he tau aposetolo mo e tau patu he fakapotopotoaga i Ierusalema. Ma tautolu he vaha nei, kua lata ke tua mauokafua ke he “fekafekau fakamoli mo e loto matala” ne kotofa ke foaki ki a tautolu ha tautolu a “tau mena kai [fakaagaga] ke he tau magaaho,” pihia foki ki a lautolu ne ha ha mo lautolu ne fakatu e Kau Fakatufono.—Mataio 24:45.
12 To moua moli ni e tautolu e aoga ka tua mauokafua ki a lautolu ne takitaki e fakapotopotoaga Kerisiano. Kua tala mai ki a tautolu: “Kia omaoma a mutolu ke he tau takitaki ha mutolu, mo e fifitaki a mutolu ki ai; nukua leoleo a lautolu ke he tau agaga ha mutolu, to tala atu foki e lautolu e tala ki ai, kia eke ai e lautolu mo e fiafia, ka e aua neke eke mo e fakaatukehe; ha ko e mena nakai aoga ia kia mutolu.”—Heperu 13:17.
Aua Neke Tuaha Noa ke he Tau Fifiliaga a Iehova
13. Ko e heigoa ne iloa e tautolu ke tua mauokafua ai ki a lautolu ne kotofa ke takitaki?
13 Nukua lagomatai he Tohi Tapu a tautolu ke lagotatai he fakakite e tua mauokafua ki a lautolu hane takitaki e tau tagata ha Iehova. Liga huhu hifo ni a tautolu ki a tautolu: ‘Na lavea nakai a Mose ke hehe? Kua fakakite tumau kia he tau aposetolo e aga tuga ha Keriso ne manako a Iesu ke moua ia lautolu?’ Kua nakai taumaleku e tau tali. Ne fifili e Iehova ke fakaaoga e tau tagata tane fakamoli mo e fakamakai ke takitaki e tau tagata hana, pete ni ko e tau tagata nakai mitaki katoatoa. Hagaao ki ai, he nakai mitaki katoatoa e tau motua he vaha nei, kua lata agaia ia tautolu ke mailoga a lautolu kua “[kotofa he] Agaga Tapu ke eke ai mo leoleo, kia leveki e ekalesia he Atua.” Kua latatonu mo e ha tautolu a kauauloa mo e fakalilifu.—Gahua 20:28.
14. Ko e heigoa ke mailoga ha kua fifili e Iehova a Mose mo takitaki nakai ko Arona po ko Miriama?
14 Ne tolu e tau tau ne motua a Arona ia Mose, ka e ikiiki tokoua mai he mahakitaga ha laua, ko Miriama. (Esoto 2:3, 4; 7:7) Mo e, ha kua kololo e vagahau ha Arona he ha Mose, kua kotofa a ia ke eke mo fakahokohoko he hana tehina. (Esoto 6:29–7:2) Ka e, ke takitaki e tau Isaraela, ne nakai fifili e Iehova a ia ne fakamua, ko Miriama, po ko ia ne kololo e vagahau, ko Arona. Kua fifili e ia a Mose ha ko e tau fakamoliaga oti mo e tau mena kua lata he magaaho ia. Kua fai magaaho ai ne mahala a laua ke maama e mena nei, ne loma a Arona mo Miriama: “Ko Mose tokotaha kia kua vagahau mai ai e Iehova? ka e nakai kia vagahau mai foki ia maua nai?” Liga fakalata ko Miriama ne kamata e fakafualoto, ati fakahala ha ko e mahani nakai fakalilifu nei ke he fifiliaga a Iehova, ne kua lata ia ia mo Arona ke mailoga ko e “totonu ue atu a ia he tau tagata oti ha he fuga kelekele.”—Numera 12:1-3, 9-15.
15, 16. Fakakite fefe e Kalepa kua tua mauokafua a ia ki a Iehova?
15 He magaaho ne fakafano 12 e tau tagata toko ke he Motu he Maveheaga, 10 ne liuaki mai e hokotaki kelea. Ne fakahopoate e lautolu e tau Isaraela he talahau hagaao ke he tau Kanana “ko e tau tagata lalahi ni a lautolu.” Ati “loma ai e fanau a Isaraela oti kia Mose mo Arona,” ha ko e mena nei. Ka kua nakai fakakite he tau tagata toko oti e nakai tua mauokafua ki a Mose mo e ki a Iehova. Ne totou e tautolu: “Ti hataki e Kalepa ke he motu ke ua fai kupu a lautolu ki mua a Mose, kua pehe atu, Kia o hake a tautolu ki ai mo e eke ai e motu ma tautolu, ha ko e mena maeke ni a tautolu ke kautu ai.” (Numera 13:2, 25–33; 14:2) Kua lago he taha tagata toko, ko Iosua, e tuaga mauokafua ha Kalepa. Ne fakakite e laua e tua mauokafua ki a Iehova he magaaho ne talahau a laua: “Kaeke ke fiafia mai a Iehova kia tautolu, to fakahoko atu e ia a tautolu ke he motu na, mo e foaki mai ia kia tautolu; ko e motu ni kua tafe ai e puke huhu mo e meli. Ka e . . . aua neke matakutaku a mutolu ke he tau tagata he motu . . . kua fakalataha ni a tautolu mo Iehova, ua matakutaku a mutolu kia lautolu.” (Numera 14:6-9) Kua taui ai e tua mauokafua nei ki a Iehova. Mai he tau tagata lalahi he atuhau ne momoui he magaaho ia, ko Kalepa, Iosua mo e falu tagata Levi ni hokoia ne kua monuina ke hao atu ke he Motu he Maveheaga.
16 Loga e tau tau ne mole, ne talahau a Kalepa: “Ka e mui atu fakaoti ni au kia Iehova haku a Atua. . . . Ko e hanai foki, kitiala, kua fakatuleva mai e Iehova haku a moui, tuga ne vagahau mai a ia, ko e tau tau fagofulu ma lima, tali he vagahau mai e Iehova e tau kupu na kia Mose, ka kua o fano ai a Isaraela ke he tutakale; ko e hanai foki, kitiala, kua valugofulu ma lima haku tau tau ke he aho nai. Kua toka agaia haku malolo ke he aho nai tuga ne aho ne fakafano atu ai e Mose au; tuga ni haku a malolo ke he aho ia, kua pihia ni haku a malolo ke he aho nai.” (Iosua 14:6-11) Mailoga la e aga tonuhia ha Kalepa, hana tua fakamoli, mo e hana malolo fakatino. Ka e, kua nakai fifili e Iehova a Kalepa ke taui a Mose. Kua tuku age e kotofa nei ki a Iosua. Kia tua mauokafua a tautolu na iloa e Iehova e fifiliaga hana, mo e ko e fifiliaga mitaki lahi.
17. Liga ko e heigoa ne taute a Peteru ke nakai lata mo e tau kotofaaga?
17 Ne lagatolu e fakatikai he aposetolo ko Peteru hana Iki. Kua pule noa foki a ia, he hio e teliga he fekafekau he ekepoa ne mua. (Mataio 26:47-55, 69-75; Ioane 18:10, 11) Liga ko Peteru ko e tagata ohooho mo e matakutaku, nakai lata ke moua e tau kotofaaga uho, he talahau he falu. Ka ko hai ne age ki ai e tau kei he Kautu, kua monuina ke hafagi e puhala ke he uiaga he lagi ke he tau matakau ne tolu? Ko Peteru a ia.—Gahua 2:1-41; 8:14-17; 10:1-48.
18. Ko e heigoa e hehe, ne totoku e Iuta, kua manako a tautolu ke kalo kehe mai ai?
18 Kua fakakite mai he tau talahauaga nei kia fakaeneene a tautolu mai he fakafili tagata. Kaeke ke tua mauokafua a tautolu ki a Iehova, to nakai fakauaua a tautolu ke he tau fifiliaga hana. Pete ni ko e tau tagata nakai mitaki katoatoa i loto he hana fakapotopotoaga he lalolagi, ne nakai talahau ke tututonu lahi, kua mua atu e fakaaoga hana ki a lautolu. Ne hataki e Iuta, ko e matakainaga ha Iesu, e tau Kerisiano he senetenari ke fakamua aki ha ko e tau tagata “kua fakalialia foki ke he tau iki, mo e vagahau kelea kia lautolu ne lilifu.” (Iuta 8-10) Kia nakai mafai a tautolu ke tuga a lautolu.
19. Ko e ha kua nakai fai kakano a tautolu ke tuaha noa ke he tau fifiliaga ha Iehova?
19 Moli ni kua fifili e Iehova e tau tagata ne ha ha i ai e tau fua ma e tau matagahua pauaki ke lata ke takitaki hana tau tagata ke he puhala ne manako a ia ki a lautolu ke o ai he magaaho ia ni. Kua lata ia tautolu ke lali ke mailoga e mena nei, nakai ke tuaha noa ke he tau fifiliaga he Atua, ka e fakatokolalo ke fekafekau ke he ha mena ni ka foaki e Iehova ke he tagata. Ti fakakite ai e tautolu kua taute e tautolu a Iehova mo mauokafua ha tautolu.—Efeso 4:11-16; Filipi 2:3.
Fakakite e Tua Mauokafua ke he Tututonu a Iehova
20, 21. Liga ko e heigoa ka ako e tautolu mai he puhala ne fehagai e Atua mo Mose?
20 Kaeke ke molea e tua mauokafua ha tautolu ki a tautolu ni he falu magaaho mo e tote lahi ki a Iehova, kia fifitaki atu a tautolu ki a Mose. He magaaho ne 40 e tau tau hana he moui, ne fina atu a ia hoko ia ni ke fakatokanoa e tau Isaraela mai he fakapaea i Aikupito. Moli kua mitaki hana manatu, ka e kua nakai laveaki agataha ai e tau Isaraela, po ke fakalaukauka hana tuaga. Ka kua fakaohooho ki a ia ke hola. Ka ko e magaaho ni ne fakaako fakalahi a ia ke 40 e tau he motu kehe ne kua lata tuai a ia ke fifili ke taute e mena ne manako fakamua a ia ke taute. He mogonei kua tua mauokafua a ia ke he lagomatai ha Iehova kakano kua taute e tau mena he mogonei he puhala a Iehova, magaaho kua latatonu mo e Hana a fakaholoaga.—Esoto 2:11–3:10.
21 Liga igatia ni a tautolu ke huhu na tautolu ki a tautolu ni: ‘Kua muamua kia a au he falu magaaho ki a Iehova mo e tau motua ne kotofa he fakapotopotoaga, he lali ke fakamafiti e tau gahua po ke taute e tau mena ne loto ni au? He nakai manatu kua nakai mai e falu kotofaaga, kua mautali nakai au ke talia e vaha fakaakoaga holo tumau haku?’ Ke mua atu, kua moua nakai e tautolu e fakaakoaga aoga lahi mai ia Mose?
22. Pete ne galo e monuina mahaki, fefe e manatu ha Mose ki a Iehova?
22 Pete ni ia, kua maeke ia tautolu ke moua taha fakaakoaga foki mai ia Mose. Tala mai he Numera 20:7-13 ki a tautolu hagaao ke he hehe hana, ne kua lauia lahi ai e hana moui. Ne galo ia ia e monuina ke takitaki atu e tau Isaraela ke he Motu he Maveheaga. Ti pehe nakai a ia kua nakai tonu e fifiliaga ha Iehova ke he mena ne tupu? Ke talahau noa, fano nakai a ia ke he matapoko, ti tagi he lahi e ekefakakelea he Atua a ia? Kua galo kia e tua mauokafua ha Mose ke he tututonu a Iehova? Kitia e tautolu e tau tali he tau kupu ne talahau ni e Mose ki a Isaraela nakai leva to mate a ia. Ki a Iehova, ne pehe a Mose: “Kua katoatoa ni e mitaki hana gahua; ha kua tonu hana tau puhala oti ni? ko e Atua kua fakamoli, nakai ha ha ia ia ha mahani kelea, ko e mahani tututonu mo e mahani hakohako ni a ia.” (Teutaronome 32:4) Kua kuku mau ni e Mose hana tua mauokafua ki a Iehova ke hoko ke he fakaotiaga. Ka e kua a tautolu? Kua taute nakai e tautolu ha lakaaga ke fakamalolo aki ha tautolu a tua mauokafua ki a Iehova mo e hana tututonu? Maeke fefe ia tautolu ke taute pihia? Kia kikite ki ai a tautolu.
To Tali Fefe e Koe?
◻ Ko e heigoa e tau kakano ne falanaki e tau Isaraela ki a Iehova?
◻ Hagaao ke he tua mauokafua, ko e heigoa ka ako mai ia Aperahamo?
◻ Ko e ha kua lata ia tautolu ke kalo mai he tuaha noa ke he tau fifiliaga ha Iehova?
[Fakatino he lau 11]
Ke tua mauokafua ki a Iehova kua putoia ai ke fakalilifu ki a lautolu ne takitaki he fakapotopotoaga