‘Ko e Tua kua O Fano Ai, Nakai ko e Fakakite he Tau Mena’

“Ko e tua kua o fano ai a mautolu, ka e nakai ko e fakakite mai he tau mena.”​—2 KORINITO 5:7.

1. Ko e heigoa e kakano he ‘o he tua’?

HE TAU magaaho ne liogi a tautolu ke fakalaulau atu ke he tau takitakiaga ne fafati mai he Kupu he Atua, kua fakakite e tautolu e tua ha tautolu. He magaaho ne kamata a tautolu ke fakamatala ke he falu hagaao ke he Kautu he Atua, kua fakakite foki he mena ia e tua. Mo e he magaaho ka tukulele e tautolu ha tautolu a tau momoui ki a Iehova, kua fakatata moli e tautolu ko e manako a tautolu ke ‘o fano he tua,’ ko e pehe a ia, ke tutuli e puhala ne takitaki he tua.​—2 Korinito 5:7; Kolose 1:9, 10.

2. Ko e ha e feoaki ke he tau gahua he fakapotopotoaga kua nakai ko e fakakiteaga moli ko e tua e tagata ia?

² Kaeke ke nonofo moli a tautolu ke he puhala ia, kua lata ke moua e tautolu e tua mauokafua. (Heperu 11:1, 6) Tokologa e tau tagata ne fiafia ke he Tau Fakamoli a Iehova kakano ko e tau mahani mitaki mo e fakaalofa ne kitia e lautolu he Tau Fakamoli. Ko e kamataaga mitaki a ia ka e nakai pehe e naia kua tua e tau tagata ia. Liga ha ha he falu e hoa he fakamauaga po ke matua kua malolo e tua mo e liga taute foki e lautolu e falu he tau gahua ne putoia ai a ia ne fakaalofa a lautolu ki ai. Ke fai fakaohoohoaga pihia he loto kaina hana ko e monuina moli a ia, ka e nakai maeke he mena nei ke hukui e fakaalofa fakatagata ke he Atua mo e tua fakatagata.​—Luka 10:27, 28.

3. (a) Ke tua mauokafua a tautolu, ko e heigoa e taliaga tonu kua lata ke ha ha ia tautolu hagaao ke he Tohi Tapu? (e) Ko e ha ne mukamuka ai falu tagata ke tali tonu ke he fakaohoohoaga he Tohi Tapu mai he falu?

³ Ko lautolu ne o moli he tua kua talia katoatoa e Tohi Tapu ko e Kupu he Atua. Kua ha ai e tau fakamoliaga loga ko e ‘mai moli he agaga he Atua’ e tau Tohiaga Tapu.a (2 Timoteo 3:16) Ko e hoko ki fe e kumikumiaga ke he fakamoliaga nei ato talia tonu ai he tagata? Liga fakalata ni e naia ke he hana feakiaga. Ko e mena ne fakamakona aki taha tagata, liga nakai paotia aki taha. He falu mena, pete ni he fakakite e tau fakamoliaga loga maaliali ke he tagata, liga to totoko agaia ni a ia ke he fakahikuaga ne foli ki ai. Ko e ha? Kakano ko e tau manako fakahautoka he loto hana. (Ieremia 17:9) Ti, pete ni ka liga fiafia mai e tagata ke he finagalo he Atua, liga kua manako agaia e loto hana ke he lalolagi. Liga nakai mahalo a ia ke tiaki e puhala moui ne fepakaki mo e tau fakatufono he Tohi Tapu. Ka e, ka hoge moli taha tagata ma e kupu moli, ka fakamoli hifo ki a ia ni, mo e ka loto fakatokolalo a ia, to hoko e mogo ke mailoga e ia ko e Tohi Tapu ko e Kupu he Atua.

4. Ko e heigoa kua lata ke taute he tagata ke moua e tua?

⁴ Kua fa mahani ai ke gahoa ni e tau mahina, ko e tau tagata ne lagomatai ke fakaako e Tohi Tapu kua loto fakaaue kua kitia tuai e lautolu e tau fakamoliaga loga ko e Kupu he Atua ni a ia. Kaeke ke omoi he mena nei a lautolu ke hafagi ha lautolu a tau loto ke fakaako e Iehova, ti ko e ha lautolu a tau manatu halatoka, ha lautolu a tau manako, mo e ha lautolu a tau omoomoiaga, to hiki fakahaga ai ha ko e mena ne ako e lautolu. (Salamo 143:10) Kua talahau he Roma 10:10 ko e “loto” ne kua fakagahuahua he tagata e tua. Kua fakakite he tua pihia e manatu moli he tagata, mo e to kitia ai ke he hana a puhala he moui.

Gahuahua a Noa he Tua Mauokafua

5, 6. Kua fakave ke he heigoa e tua a Noa?

⁵ Ko Noa taha ne tua mauokafua. (Heperu 11:7) Ko e heigoa e fakaveaga hana ki ai? Kua ha ha ia Noa e kupu he Atua, nakai ke he puhala tohi tohi, ka kua vagahau ai ki a ia. Ne talahau he Kenese 6:13: “Ti pehe mai ai e Atua kia Noa, Kua hoko mai ki mua haku e fakahikuaga he tau tagata oti; ha kua puke ni e lalolagi ke he favale ha ko lautolu.” Ne fekau he Atua a Noa ke ta e vaka mo e fakakite e tau puhala ke ta aki. Ti lafi age e Atua: “Kitiala, ko au nai, ko e fakahoko ne fai e au e fakapuke ki luga he kelekele, to fakaoti ai e tau mena oti kana ha i ai e fafagu he moui i lalo ni he lagi; to fakahiku e moui he tau mena oti ha he lalolagi.”​—Kenese 6:14-17.

⁶ Kua to nakai e uha ato hoko e mena nei? Kua nakai talahau he Tohi Tapu. Ne talahau he Kenese 2:5: “Kua nakai la fakato hifo e Iehova ko e Atua e uha.” Ka kua fakakite pehenei e Mose, ne moui he tau senetenari fakamui, e tau mena ia he tala nakai ke he vaha a Noa ka e ke he vaha leva ato hoko e vaha ia. Tuga ne fakakite he Kenese 7:4, ne hagaao a Iehova ke he uha he mogo ne vagahau ki a Noa, mo e kitia moli ai kua maama e Noa e tala hana. Ka e, kua tua a Noa nakai ke he tau mena kitia e ia. Ne tohia he aposetolo ko Paulo kua ‘fakailoa he Atua kia Noa e tau mena nakaila kitia.’ Ne tala age he Atua ki a Noa to ta mai e Ia ke he lalolagi e “fakapuke he kelekele,” po ke “moana mai he lagi,” tuga ne fakakite he matahui tala he New World Translation ia Kenese 6:17. Ke hifo mai ke he magaaho ia, kua nakaila tupu ha mena pihia. Ka kua fakamoli he tau tufugatia oti ki a Noa to ta mai moli he Atua e fakapukeaga moumou pihia. Kua omoi he tua, ne ta e Noa e vaka.

7. (a) Ko e heigoa ne nakai lata ia Noa ke taute e mena ne poaki he Atua kia ia? (e) Kua aoga fefe a tautolu he kua kikite atu ke he tua a Noa, mo e fakamonuina fefe e tua ha tautolu ke he falu?

⁷ Kua nakai age he Atua ki a Noa e aho ka kamata ai e Fakapuke. Ka e kua nakai fakaaoga e Noa e mena ia mo piu ki ai ke taute e aga nakai mahalohalo, he tuku e taaga he vaka mo e fakamatala mo mena ke ua aki he moui hana. Kua lahi e magaaho, ne tala age he Atua ki a Noa ke fano ki loto he vaka. He magaaho ia, “ti eke ni e Noa; tuga ne poaki mai he Atua kia ia ke he tau mena oti, ne eke pihia ai e ia.” (Kenese 6:22) Ne fano a Noa he tua, nakai ke he mena kitia. Kua fakaaue ha a tautolu ha kua pihia a ia! Ha ko e tua hana, ati momoui ai a tautolu he vaha nei. Kia tautolu foki, kua maeke he tua ne fakakite e tautolu ke hokulo e lauiaaga ke he vaha anoiha, nakai ni ma tautolu ka e ma e fanau ha tautolu mo e falu tagata ne viko takai ia tautolu.

Ko e Tua a Aperahamo

8, 9. (a) Ne fakave e tua a Aperahamo ke he heigoa? (e) Ko e puhala fe ne “fakakite” a Iehova ki a Aperahamo?

⁸ Kia onoono atu ke he taha fakafifitakiaga​—haia ha Aperahamo. (Heperu 11:8-10) Kua fakave e Aperahamo ke he heigoa e tua hana? Ko e tau takatakaiaga ne lahi hake a ia i Uro i Kaletaia kua tapuaki tupua mo e velevelemena. Ka kua omoi foki he falu fakaohoohoaga e onoonoaga ha Aperahamo. Kua liga feoaki foki a ia mo e tama ha Noa ko Semu, ne moui atu ke 150 e tau tau mai he hana. Ne talia tonu ai e Aperahamo ko Iehova ko e “Atua mua ue atu, hana e lagi mo e lalolagi.”​—Kenese 14:22.

⁹ Fai mena foki ne hokulo e fakaohoohoaga ki a Aperahamo. ‘Ne fakakite a Iehova ki a Aperahamo, he nofo a ia i Mesopotamia, ka e nakala hoko ke he hana nofo i Karana. Ti pehe mai a ia kia ia, Ati toka a hau a motu mo e hau a faoa, ka e fano ke he motu ke fakakite atu e au kia koe.’ (Gahua 7:2, 3) Kua “fakakite” fefe a Iehova ki a Aperahamo? Kua nakai kitia mata e Aperahamo e Atua. (Esoto 33:20) Ka e, kua maeke foki ke kitia e Aperahamo a Iehova ke he miti, ha ko e fakakiteaga lilifu, po ke kakano he uta fekau agelu, po ke hukui. (Fakatatai Kenese 18:1-3; 28:10-15; Levitika 9:4, 6, 23, 24.) Ko e puhala fe ni ne kitia e Aperahamo a Iehova, kua talia he tagata tua fakamoli ia kua tuku tuai he Atua ki mua hana e kotofa uho. Kua tua a Aperahamo mo e talia ai.

10. Fakamalolo fefe e Iehova e tua a Aperahamo?

¹⁰ Kua nakai falanaki e tua a Aperahamo ke he tau matafeiga loga hagaao ke he motu ne tala age he Atua ki a ia. Kua nakai falanaki ke he magaaho ka iloa e ia ko e age a fe e motu ia ki a ia. Ne tua a ia ha kua iloa e ia ko Iehova ko e Atua Mua Ue Atu. (Esoto 6:3) Ne tala age e Iehova ki a Aperahamo to fai tama a ia, ka e fai magaaho kua tuaha ai a Aperahamo to hoko fefe e mena ia. Kua fuakau tuai a ia. (Kenese 15:3, 4) Ne fakamalolo e Iehova e tua ha Aperahamo he tala age ki a ia ke ono hake ke he tau fetu mo e totou a lautolu ka maeke ia ia. “To pihia ni hau a fanau,” he talahau he Atua. Ati lahi e olioli ha Aperahamo. Kua kitia maali ai to maeke he Tufuga he tau mena ofoofogia ia he lagi ke fakamoli e mena kua mavehe e ia. Ti ‘tua a Aperahamo kia Iehova.’ (Kenese 15:5, 6) Nakai talitonu noa a Aperahamo ha kua fiafia a ia ke he mena ne logona e ia; ha ha ia ia e tua mauokafua.

11. (a) He teitei ke 100 e tau tau hana he moui, fefe e manatu ha Aperahamo ke he maveheaga he Atua to fanau he fuakau ko Sarai e tama? (e) Mo e tua fefe ne fehagai e Aperahamo e kamatamata ne putoia ke uta hana tama ke he Mouga ko Moria ke poa a ia?

¹¹ He magaaho ne teitei a Aperahamo ke 100 e tau tau he moui mo e teitei e hana hoana, ko Sarai, ke 90 e tau he moui, ne liu a Iehova tala age e maveheaga hana to fai tama a Aperahamo mo e ko Sarai e matua fifine. Ati manamanatu lahi ai a Aperahamo ke he tuaga ha laua. “Nakai ko e mena mahalohalo noa a ia mo e nakai tua ke he kupu ne talahau he Atua; ka e fakamalolo a ia ke he tua, kua tuku atu e ia e fakahekeaga ke he Atua. Ne mau foki hana manatu kua maeke ia ia ke eke e mena ne talahau mai e ia.” (Roma 4:19-21) Kua iloa e Aperahamo to nakai fakaai ke mahala e maveheaga he Atua. Mogo fakamui, ha ko e tua hana, ne omaoma a Aperahamo he magaaho ne tala age e Atua ki a ia ke uta e tama hana ko Isaako ke he motu ko Moria mo e poa a ia. (Kenese 22:1-12) Kua lahi e mauokafua a Aperahamo ha ko e Atua ne taute fakamana e fanauaga he tama ia, kua maeke foki ke liu fakamoui a ia ke fakamoli aki e falu he tau maveheaga ne taute e Ia mo Aperahamo.​—Heperu 11:17-19.

12. Fiha e leva he fakatumau a Aperahamo ke fano he tua, mo e ko e heigoa e palepale ne tatali ki a ia mo lautolu he hana magafaoa ne fakatata e tua malolo?

¹² Ne fakakite e Aperahamo kua takitaki he tua a ia nakai hokoia ke he falu magaaho noa ka e he magahala katoa he hana moui. He vaha moui hana ne nakai moua e Aperahamo ha tufaaga he Motu he Maveheaga mai he Atua. (Gahua 7:5) Ka e, nakai fakalolelole a Aperahamo mo e liu ki Uro i Kalataia. Ke he tau 100 tau, ke hoko ke he hana mate, ne nofo a ia he tau fale la he motu ne fekau he Atua ki a ia. (Kenese 25:7) Hagaao atu ki a ia mo e hana hoana ko Sarai, ha laua a tama ko Isaako, mo e mokopuna ha laua ko Iakopo, ne pehe e Heperu 11:16: “Ko e mena ia nakai ma ai e Atua kia lautolu ke totoku ai ko ia ko e Atua ha lautolu; ha kua taute e ia e magā ma lautolu.” E, fai nofoaga a Iehova ma lautolu he lalolagi he Kautu Mesia hana.

13. Ko hai he tau fekafekau ha Iehova he vaha nei ne fakakite moli e tua tuga ha Aperahamo?

¹³ Kua fai ne ha ha he tau fekafekau a Iehova he vaha nei kua tuga a Aperahamo. Kua o a lautolu he tua ke he tau tau loga. He malolo ne age he Atua, kua kautu a lautolu ke he tau alaia mamahaki. (Mataio 17:20) Kua nakai fakauaua a lautolu ke he tua kakano kua nakai ni iloa e lautolu ko e mogo fe ka age he Atua ki a lautolu e veveheaga ne mavehe e ia. Iloa e lautolu kua nakai fakaai e kupu ha Iehova ke kaumahala, mo e totou e lautolu ko e monuina mua ue atu ke eke mo taha he hana Tau Fakamoli. Kua pihia nakai e manatu hau?

Ko e Tua ne Omoi a Mose

14. Kua fakatoka fefe e fakaveaga ma e tua a Mose?

¹⁴ Taha fakafifitakiaga foki he tua ko Mose. Ko e heigoa e fakaveaga he tua hana? Kua fafati mai he vaha tote. Pete ni he moua he tama fifine ha Farao a Mose i loto he kato kome he vailele mo e uta a ia mo tama hana, ko e matua fifine Heperu ni ha Mose, ko Iokapeta, ne feaki hake e tama mo e leveki a ia he tau tau fakamua a Mose. Kua kitia moli ai e fakaako fakamitaki e Iokapeta a ia, he fakaako a ia ke fakaalofa ki a Iehova mo e loto fakaaue ke he tau maveheaga Hana ki a Aperahamo. He mogo fakamui, ko e taha he fale ha Farao, ko Mose kua ‘fakaako ke he iloilo oti ni he tau tagata Aikupito.’ (Gahua 7:20-22; Esoto 2:1-10; 6:20; Heperu 11:23) Ka e pete ni ko e tuaga mitaki ha Mose, kua toka ni e loto hana mo e tau tagata tupa he Atua.

15. Ko e heigoa e kakano ke fakakite a ia mo e tau tagata ha Iehova ki a Mose?

¹⁵ He 40 e tau hana, ne keli e Mose e Aikupito ke fakahao e Isaraela ne taute fakakelea. Kua fakakite he mena tupu nei e onoonoaga a Mose ke he tau tagata he Atua. Kua moli, “ko e tua, kua lahi a Mose ti nakai maeke ai e ia ke talahau a ia ko e tama he tama fifine a Farao.” He nakai pipiki atu ke he “fiafia ke he hala kua mole vave” ha ko e taha he fale ha Farao, kua omoi he tua a ia ke ha ha mo e tau tagata eke fakakelea he Atua.​—Heperu 11:24, 25; Gahua 7:23-25.

16. (a) Ko e heigoa e poakiaga ne age e Iehova ki a Mose, mo e lagomatai fefe he Atua a ia? (e) He taute hana poakiaga, kua fakakite fefe e Mose e tua?

¹⁶ Kua manako lahi a Mose ke taute taha mena ke fakatotoka aki e tau tagata hana, ka e nakala hoko mai ia e mogo he Atua ke laveaki a lautolu. Kua lata tuai a Mose ke hola mai i Aikupito. Ato 40 la e tau tau he mole ne poaki e Iehova a Mose he puhala he agelu ke liu ki Aikupito ke takitaki e tau Isaraela mai he motu ia. (Esoto 3:2-10) Fefe e manatu a Mose? Kua nakai fakakite e ia e nakai mahalohalo ke he malolo a Iehova ke laveaki a Isaraela, ka e kua maimaina a ia ha ko e matagahua ne age he Atua ki a ia. Mo e loto fakaalofa, ne foaki e Iehova e fakamafanaaga kua lata mo Mose. (Esoto 3:11–​4:17) Ti malolo ai e tua a Mose. Ne liu a ia ki Aikupito mo e hataki lagaloga ke he fofoga ha Farao e tau malaia ka hoko ki Aikupito ha ko e nakai mafai he pule ia ke fakatoka a Isaraela ke o ke tapuaki a Iehova. Nakai ha ia Mose e malolo ke fakahoko e tau malaia ia. Kua fano a ia he tua, nakai ke he mena kitia. Ko e tua hana kua ha ha mo Iehova mo e kupu hana. Ne fakahopoate e Farao a Mose. Ka e nakai malutulutu a Mose. “Ko e tua ne toka ai e ia a Aikupito mo e nakai matakutaku a ia ke he ita he patuiki; ha kua fakauka a ia tuga ne mena kua kitia e ia a ia nakai kitia.” (Heperu 11:27) Kua nakai mitaki katoatoa a Mose. Kua taute mena hehe foki a ia. (Numera 20:7-12) Ka e, he mole e poaki he Atua, ne takitaki he tua e puhala katoa he hana moui.

17. Ko e heigoa ne fua mai he o he tua a Noa, Aperahamo, mo Mose, pete ni he nakai moui a lautolu ke kitia e lalolagi fou he Atua?

¹⁷ Kia pihia foki e tua hau ke tuga ha Noa, Aperahamo, mo Mose. Moli, kua nakai kitia e lautolu e lalolagi fou he Atua he vaha ha lautolu. (Heperu 11:39) Kua nakala hoko ia e magaaho kotofa he Atua; fai vala foki he finagalo hana kua lata agaia ke fakakatoatoa. Pete ia, kua nakai fehikikaki e tua ha lautolu ke he Kupu he Atua, mo e tau matahigoa ha lautolu kua ha ha he tohi he moui, he Atua.

18. Kia lautolu ne ui ke he moui he lagi, ko e ha kua lata ai ke o he tua?

¹⁸ Kua taute he Atua e taha mena kua mua he mitaki ma tautolu,” he tohia he aposetolo ko Paulo. Ko e naia, kua kitia tuai he Atua taha mena kua mua he mitaki ma lautolu ne, tuga a Paulo, kua ui ke he moui he lagi mo Keriso. (Heperu 11:40) Ko lautolu anei ne tokaloto e Paulo he magaaho ne tohia e ia e tau kupu ne fakamau he 2 Korinito 5:7: “Ko e tua kua o fano ai a mautolu, ka e nakai ko e fakakite mai he tau mena.” He mogo ne tohia ai e naia, nakaila fai mai ia lautolu kua moua e palepale ke he lagi. Nakai kitia ai e lautolu aki e tau mata, ka ko e tua ha lautolu ki ai kua mauokafua. Kua fakatu mai a Iesu he mate, ko e tau fua fakamua ha lautolu ka moua e monuina he moui he lagi. Mo e molea e 500 ne kitia moli a ia ato haele hake a ia ke he lagi. (1 Korinito 15:3-8) Kua ha ha ia lautolu e tau kakano loga ke takitaki he tua ia e tau puhala katoatoa he moui ha lautolu. Kua ha ha foki ia tautolu e tau kakano mitaki ke o he tua.

19. He fakakite he Heperu 1:1, 2, ko e kakano mai ia hai ne vagahau e Atua ki a tautolu?

¹⁹ He vaha nei, kua nakai vagahau a Iehova ke he tau tagata hana he puhala he agelu, tuga ne taute pihia e ia ki a Mose he akau puhopuho. Ka kua vagahau e Atua he kakano he Tama hana. (Heperu 1:1, 2) Ko e mena ne talahau he Atua he kakano ia ia, kua fakamau e Ia i loto he Tohi Tapu, ne kua fakaliliu ke he tau vagahau he tau tagata ne viko takai he lalolagi.

20. Ko e puhala fe ne mitaki lahi ha tautolu a tutuaga mai he ha Noa, Aperahamo, mo Mose?

²⁰ Kua lahi atu e mena ne moua e tautolu mai ia Noa, Aperahamo, mo Mose. Ha ha ia tautolu e Kupu katoatoa he Atua​—ne laulahi kua fakamoli. Ha ko e tau mena oti ne talahau he Tohi Tapu hagaao ke he tau tagata tane mo e tau fifine ne taute a lautolu hoko lautolu ko e tau fakamoli ne tua ha Iehova ke he fehagaiaga he tau kamatamata kehekehe, ne fakatonu mai e Heperu 12:1: “Kia tuku kehe e tautolu e tau mena mamafa oti kana, mo e hala kua moua vave mai, ka e tafepoi fakauka a tautolu ke he poitufi kua toka ki mua ha tautolu.” Nakai ko e mena ke uta fakateaga e tua ha tautolu. Ko e ‘hala kua moua vave a tautolu’ kua noa mo e tua. Lata ai a tautolu ke tau fakamakamaka kaeke ke fakatumau ke ‘o he tua.’

[Matahui Tala]

Ko e Heigoa e Tali Hau?

◻ Ko e heigoa ne putoia ke he ‘o he tua’?

◻ Aoga fefe a tautolu he puhala ne fakakite e Noa e tua?

◻ Lagomatai fefe a tautolu he puhala ne fakagahuahua e Aperahamo e tua?

◻ Ko e tuhi he ha e Tohi Tapu ki a Mose ko e fakafifitakiaga he tua?

[Fakatino he lau 8]

Fano a Aperahamo he tua

[Fakatino he lau 8]

Fakakite e Mose mo Arona e tua he fehagai mo Farao