Fakakite Fefe e Koe e Mahani Fakatokolalo Moli?
UHO lahi e mahani fakatokolalo moli ki mua he Atua. Ne tohia e Iakopo: “Kua totoko atu he Atua ke he tau fakatokoluga, ka e foaki e fakaalofa noa ke he tau fakatokolalo.” (Iakopo 4:6) Kua hagaao atu ai a Iakopo ke he tau manatu loga ne fakakite i loto he tau Tohiaga Tapu Heperu. “Ha kua tokoluga ni a Iehova, ka kua fioia e ia e tagata fakatokolalo; ka ko e tagata fakatokoluga, kua fioia fakamamao e ia.” “To fakatokolalo ai e tau mata fakatokoluga he tau tagata; to fakatokolalo ai foki e mahani fakaikaluga he tau iki; ka ko Iehova hokoia ni ke lilifu ai.” “Kua vā e ia ke he tau tagata fa vā; ka e foaki age e ia [Atua] e fakaalofa noa kia lautolu ne mahani molu.”—Salamo 138:6; Isaia 2:11; Tau Fakatai 3:34.
Ne fakamalolo foki he aposetolo ko Peteru e mahani fakatokolalo. Ne tohia e ia: “Kia omaoma a mutolu oti ko e taha kia taha, kia fakatapulu a mutolu ke he loto holoilalo; nukua, totoko he Atua ke he tau tagata fakatokoluga, ka e foaki mai e fakaalofa noa kia lautolu kua holoilalo.”—1 Peteru 5:5.
Fakafifitakiaga he Mahani Fakatokolalo ha Keriso
Liga huhu a koe, Ko e heigoa e tonu po ke mitaki ne ha ha ai he aga fakatokolalo? Ma e tagata ne lali ke eke mo Kerisiano moli kua mukamuka e tali—ke aga fakatokolalo ko e tuga e Keriso a ia. Ne fakakite e Iesu e mahani fakatokolalo he talia e ia e kotofaaga ne mua ke hau ke he lalolagi mai he lagi ti eke mo tagata holoilalo, ne tokolalo hifo he tau agelu. (Heperu 2:7) Pete ni ko e Tama he Atua a ia, ne fakauka a ia ke he tau fakama ne taute he tau fi fakalotu ki a ia. Ne fakauka a ia he magahala he tau kamatamata hana, pete ni kua maeke ia ia ke hea lagomatai ke he tau agelu tokoafe.—Mataio 26:53.
Fakahiku, ne tautau fakakelea a Iesu i luga he akau fakakikiveka, ka e tumau ni e tua fakamoli ke he hana Matua. Ti, tohia ai a Paulo hagaao ki a ia: “Kia toka foki ia mutolu e manatu ia ne toka ai ia Keriso Iesu. Ko ia ne mahani fakalataha mo e Atua, nakai manatu a ia ko e fofo mena ke fakataufata a ia mo e Atua. Ka kua fakatokolalo e ia a ia, ne mahani a ia fakalataha mo e tupa, nukua eke a ia tuga ne tagata. Ne kitia foki a ia kua tino mai po ke tagata, ne fakatokolalo e ia a ia, ne oma e ia kua hoko ke he mate, ko e mate haia he satauro.”—Filipi 2:5-8.
Ti maeke fefe ia tautolu ke fakakite e mahani fakatokolalo moli? Ti ke he tau tutuaga kua lata, maeke fefe ia tautolu ke fakakite e aga fakatokolalo nakai ke he puhala fakatokoluga?
Puhala he Tagata Aga Fakatokolalo
Kia o mai a tautolu ke kikite atu ke he mahani fakatokolalo he gahuaaga, pete he fale gahua po ke he fekafekauaga faka-Kerisiano. Ke kautu e tau gahua, kua liga lata ke fai leveki, ikipule, mo e tau lagomatai pule. Kua lata ke fai tagata ke taute e tau fifiliaga. Ka e fefe mogoia a koe? Pehe kia a koe, “Ko hai e tagata ia ke talamai ki a au e tau mena ke taute? Kua loga e tau tau ne gahua au ke he gahua nei ki a ia.” E, ka fakatokoluga a koe, to uka ia koe ke omaoma. Ke he taha fahi, kua lali e tagata aga fakatokolalo ke “aua neke manatu ha mena mo e fetoko mo e hula noa, ka kia igatia a mutolu mo e manatu he loto fakatokolalo kua mua e faoa oti.”—Filipi 2:3.
Fefe a koe ka mai he tagata fuata po ke he fifine e tomatomaaga? Kaeke ke aga fakatokolalo a koe, to manamanatu a koe ki ai. Ka fakatokoluga a koe, to amanaki ni tiaki po ke fakaheu ai. Loto kia a koe ke fakaheke po ke fakafiafia atu ka takitaki atu ke he hau a matematekelea po ke tau fakatonuaga tonu ma e hau a ati hake?—Tau Fakatai 27:9; 29:5.
Maeke nakai a koe ke fehagai mo e paleko he matematekelea? Taute he mahani fakatokolalo a koe ke fehagai mo e tau tutuaga uka mo e ke fakauka, tuga ne taute e Iopu. Kaeke ke fakatokoluga a koe, to eke ni a koe ke hauhaua mo e liga ita lahi ke he tau tutuaga kelea lahi po ke tau mena ikiiki.—Iopu 1:22; 2:10; 27:2-5.
Fakaalofa mo e Fakamagalo e Mahani Fakatokolalo
Kua uka he falu tagata ke talahau, “Fakamolemole la. Kua hepe tei au. Hako a koe.” Ko e ha? Kua to lahi e mahani fakatokoluga! Ka kua fa mukamuka ke fakaoti he fakamolemole moli e taufetoko he fakamauaga.
Fakamakai nakai a koe ke fakamagalo he magaaho ka fakaita he taha tagata a koe? Po ke, hau a mahani fakatokoluga, taofi hau a ita, liga ke fai aho mo e fai mahina, he taupetegu ke he tagata ne fakaita mai? To taute kia e koe taha mena ke liuaki e kelea ia? Kua fa mamate e tau tagata he falu a mena pihia. Ko e falu, kua fatipiko ke he mahani he tagata. Kehe mai, ko e tagata aga fakatokolalo kua fakaalofa mo e fakamagalo. Ko e ha? Ha ko e fakaalofa kua nakai talahaua e kelea ke he taha. Kua makai a Iehova ke fakamagalo e tau Isaraela kaeke ke tiaki e lautolu e mahani fakatokoluga ha lautolu. Kua makai e tutaki aga fakatokolalo a Iesu ke fakamagalo, ke taute pihia tumau foki!—Ioelu 2:12-14; Mataio 18:21, 22; 1 Korinito 13:5.
Ko e tagata aga fakatokolalo kua “mua ke tuku atu e lilifu ke he falu.” (Roma 12:10) Ne totou mai he New International Version: “Kia mua e fakalilifu ke he taha mo e taha ki a mutolu ni.” Fakaheke nakai e koe e falu mo e fiafia ke he ha lautolu a tau lotomatala mo e tau taleni? Po kua tumau a koe ke kumi hehe ke fakapulefu aki e aga mitaki ha lautolu? E, kua maeke nakai ia koe ke fakaheke moli falu tagata? Kaeke kua uka e mena nei ki a koe, liga ko e mauokafua fakatagata mo e mahani fakatokoluga a koe.
Kua fakatepetepe e tagata fakatokoluga. Ka kua fakamanavalahi mo e fakauka e tagata aga fakatokolalo. Ka e kua a koe? Kua hukia kia a koe ke he ha fioia kelea? Nakai tatai e aga pihia ke he fakauka. Ka aga fakatokolalo a koe, to nakai mua e manamanatu hau ki a koe ni. Manatu e mena ne tupu he magaaho ne mua e manamanatu he tau tutaki ha Iesu ki a lautolu ni—ne vevela e taufetoko ha lautolu ko hai ne mua e aoga. Nimo ia lautolu ko lautolu oti ko e “tau fekafekau nakai aoga”!—Luka 17:10; 22:24; Mareko 10:35-37, 41.
Ne fakamaama he tagata tohia Falani ko Voltaire e mahani fakatokolalo ko e “maimaina he solu . . . ko e vai he aga fakatokoluga.” E, ko e mahani fakatokolalo ko e loto holoilalo. Ko e tagata aga fakatokolalo kua maimaina fakaagaga, nakai fakatokoluga. Kua hokulo e fakalilifu hana mo e mahani mitaki.
Ti ko e ha ne fakamakamaka ai ke aga fakatokolalo? Kakano talia he Atua e mahani fakatokolalo mo e lagomatai a tautolu ke moua e takitakiaga hana. Ha ko e mahani fakatokolalo a Tanielu, ne kitia e Iehova e perofeta mo taha tagata “kua ofania lahi” mo e fakafano e agelu ki a ia fakalataha mo e fakakiteaga! (Tanielu 9:23; 10:11, 19) Ta mai he mahani fakatokolalo e tau palepale loga. Kua ta mai e tau kapitiga moli ne fakaalofa ki a koe. Mua atu ke he naia, kua ta mai e fakamonuinaaga ha Iehova. “Ko e taui he mahani fakatokolalo mo e matakutaku kia Iehova, hanai, ko e koloa, mo e lilifu mo e moui.”—Tau Fakatai 22:4.
[Fakatino he lau 7]
Maeke he kupu fakatokolalo he fakamolemole ke fakamomole aki e tau momoui