Ko e Ha ne Tote Lahi e Magaaho?
MAGAAHO. Liga uka lahi ia tautolu ke fakakakano tonu e kupu, ka e iloa moli e tautolu kua tuga e nakai lahi e magaaho ha tautolu. Iloa foki e tautolu kua mole mafiti ai. Ti kua fa lavea a tautolu ke tauoi, “Kua mafiti lahi ha e magaaho.”
Pete he pihia, kua kitia moli ai he tatatata atu e tagata talahau tala i Peritania ko Austin Dobson ke he moliaga he mogo ne tohia e ia he 1877: “Mole kia e magaaho he talahau e koe? Naaha! Aue, Tumau e magaaho, momole a tautolu.” Tali mai he hana mate he 1921, kua leva e galo a Dobson ke kavi ke 80 e tau tau; holo agaia e magaaho.
Lahi Mahaki e Magaaho
Ke he Tufuga he tagata, ne talamai e Tohi Tapu ki a tautolu: “Ka ko e vaha nakala fanau ai e tau mouga, nakala eke foki e koe e lalolagi mo e atu motu, ko e Atua a koe mai i tuai tigahau, to hoko ke he tukulagi.” (Salamo 90:2) Po ke tuga ne fakakite ai he The New Jerusalem Bible, “mai tukulagi ke he tukulagi ko koe e Atua.” To tumau e magaaho tuga ni he tumau e Atua—tukulagi tukumuitea!
He kehe mamao atu he Atua, ko ia ne tokai e magaaho tukulagi, ne totou a tautolu hagaao ke he tau tagata: “Ha kua mole atu ha mautolu a tau aho oti ke he hāu a ita; kua oti ha mautolu a tau tau tuga ne manatu. Ko e tau aho he tau tau ha mautolu ko e fitu gofulu ia he tau tau, kaeke ko e valu gofulu e tau tau ha kua malolo, ka ko e malolo ha lautolu ha i ai e mamahi mo e matematekelea; ha kua vave hana mole atu, mo e lele kehe a mautolu.”—Salamo 90:9, 10.
Ko e ha ne ku ai pihia e moui he vaha nei, ka kua fakaako mai e Tohi Tapu ko e finagalo he Atua ke moui tukulagi e tagata? (Kenese 1:27, 28; Salamo 37:29) Kehe mai he moui nakai fakakaupa tuga ne finagalo he Atua, ko e ha e tau tagata he avelesi ne momoui ke ku mai he 30,000 aho? Ko e ha ne tote lahi ai e magaaho he tau tagata? Ko hai po ke heigoa ne lago ki ai e tuaga momokoina nei? Ne foaki he Tohi Tapu e tau tali maamateka mo e mauokafua.a
Tote Fakahaga e Magaaho
To fakamoli he tau tagata momotua ko e tau hogofulu tau fou mai nei ko e mafitiaga he moui kua holo ki mua. Taha tagata nusipepa, ko Dr. Sybille Fritsch, ne fakakite mai ko e magahala he tau tau 200 ne mole, ko e gahua he fahitapu kua to hifo mai he 80 ke he 38 e matahola, “ka kua nakai fakaoti he mena nei e konohi ha tautolu.” Ne fakamaama e ia: “Ai fai magaaho; magaaho ko e tupe a ia; fakaifaifa ma e magaaho tuga e fakaifaifa ke fafagu; ko e moui kapeletu.”
Ko e tau mouaaga fou kua fakamahafagi e tau tutuaga mo e tau maloloaga ne nakai manatu e atuhau fakamua atu ki ai. Ka e ka lahi e malolo ke taute e tau gahua loga, kua lahi e hauhaua ha kua tote lahi mahaki e magaaho ke taute ai. He mogonei, he tau fahi loga he lalolagi, kua nonofo e tau tagata ke he tula, tafeoho mai he taha mena ke he taha mena. Lata ia Tete ke fano gahua he 7:00 a.m., lata ia Mami ke uta e fanau he aoga he 8:30 a.m., fano e Tupuna tane ke he ekekafo he 9:40 a.m., mo e tauteute oti a tautolu ma e feleveiaaga aoga lahi he 7:30 p.m. He fakaaveave he fetutuliaki e tau gahua, kua ku temoai e magaaho ne toe ma e ha fakahauhauaga. Ti kono a tautolu hagaaho ke he fakaholoaga he tau aho takitaha, hagaao ke he puhala tepetepe lahi.
Nakai ko Tautolu Hokoia ne Tote e Magaaho
Ko e Fi he Atua, ko Satani ko e Tiapolo, ko ia ne tataki e tau tagata ke he moui temotemoai ha ko e mena taute e ia, hane mogonei kua lauia foki he hana ni a mahani kelea. (Fakatatai Kalatia 6:7, 8.) Hagaao ke he fanauaga he Kautu faka-Mesia i luga he lagi, ne tuku mai he Fakakiteaga 12:12 ki a tautolu e kakano ke fai amaamanakiaga, he magaaho ne pehe mai: “Ko e mena ia kia fiafia ai a koe ko e lagi, mo mutolu kua nonofo ai. Oi fakaalofa kia mutolu kua nonofo ke he fonua mo e tahi, ha kua hifo kia mutolu e tiapolo kua ita lahi, ha kua iloa e ia kua tote hana vaha.”
Hagaao ke he matohiaga moli he Tohi Tapu mo e ke he fakamoliaga he perofetaaga he Tohi Tapu, kua nonofo a tautolu he matahiku he ‘vaha tote’ ia. Ko e fiafia haia ke iloa nakai leva to fakaoti katoatoa e magaaho a Satani! He mogo ka tuku kehe a ia, to liuaki e tau tagata omaoma ke he mitaki katoatoa, mo e moua e lautolu e moui tukulagi ne finagalo e Iehova ma lautolu tali mai he kamataaga. (Fakakiteaga 21:1-4) Ko e ku temoai he magaaho to nakai liu eke mo lekua.
Maeke nakai ia koe ke manamanatu to fefe la ke moui tukulagi tukumuitea? To nakai liu a koe ke lauia he tau mena ne nakai taute e koe. Ka manako magaaho foki a koe, haia a pogipogi, po ke tapu ka hau, po ke tau ka hau—e, ko e vaha tukulagi ha ha i mua hau!
Fakaaoga Fakapulotu e Magaaho ne Ha Ha ia Tautolu
He mailoga ko e magaaho hana ke fakaohooho kelea e tau tagata kua fakakaupa, kua fakamakamaka a Satani ke fakalavelave e tau tagata ke ai fai magaaho a lautolu ke fanogonogo ke he tala mitaki he Kautu kua fakatu he Atua. Ko tautolu, he mogoia, kua lata ke fanogonogo ke he fakatonuaga faka-Atua: “Hanai, a mutolu kia o fakalaulau a mutolu; nakai tuga ne tau tagata goagoa ka kia tuga e tau tagata iloilo. Kia fakaaoga e mutolu e tau aho he mouiaga nai, ha kua kelea e tau aho ainei. Hanai, aua neke goagoa a mutolu, ka kia iloa e mutolu e finagalo he Iki.”—Efeso 5:15-17.
Kua lata lahi ha ia ke fakaaoga fakapulotu e tautolu e magaaho ha tautolu ma e tau mena ne mua atu e aoga nakai fakaaoga ke he tau tutuliaga pa he la ne nakai ta mai ha aoga mau! Lata ia tautolu ke feaki e aga tuga ia ha Mose he magaaho ne ole a ia ki a Iehova ke he tau kupu fakamoli nei: “Kia fakaako mai pihia e koe a mautolu ke totou ha mautolu a tau aho, kia moua ai he tau loto ha mautolu e iloilo.”—Salamo 90:12.
Moli, he lalolagi he vaha nei kua lavelave oti e tau tagata. Pete he pihia, ko e Tau Fakamoli a Iehova kua fakamafana atu ki a koe ke fakaaoga falu magaaho uho hau ke iloa e tau fakatufono he Atua ke moua e moui tukulagi i lalo he pule he hana Kautu. Ke fakamole taha e matahola he fakaako fakatokatoka e Tohi Tapu, ‘ke iloa e finagalo he Iki,’ ka liga hafagi ki a koe e fakamoliaga he tau kupu nei: “Kia kalo kehe a koe mo e tau mena kelea, ka e eke e mahani mitaki; ti nofo muatua ai a koe. To eke ni e motu ma e tau tagata tututonu, to nonofo muatua ai a lautolu.”—Salamo 37:27, 29.
[Matahui Tala]
a Kikite e tohi Iloilo ne Takitaki Atu ke he Moui Tukulagi, veveheaga 6, lomi fakailoa he Watch Tower Bible and Tract Society of New York, Inc.