Tau Kei ke Fiafia e Magafaoa
Fakamafola he Tau Fekehekeheaki
Pehē e taane: “He mole e mau ha maua, ne nonofo a Saraha mo au mo e magafaoa haaku he fale he tau matua haaku. He taha aho, ne ole e kapitiga fifine he tehina haaku ki a au ke heke mai he motokā ha maua ki kaina. Ne talia e au ti uta e au e tama taane tote fakalataha mo au. Ka ko e magaaho ne liu mai au ki kaina, ne ita lahi a Sarah. Ne kamata a maua ke taufetoko, ti i mua he magafaoa haaku, fakahigoa e ia au ko e mata fifine. Ne ita lahi mahaki au ti kamata vagahau e tau mena ne fakahogohogo manava lahi aki a ia.”
Pehē e hoana: “Na moua he tama taane ha maua e lekua makimaki he malolō tino, ti ko e magaaho ne tupu e mena nei, ne matematekelea fakatupe foki a mautolu. Ti ko e magaaho ne fano a Fernando he motokā mo e kapitiga fifine he tehina haana mo e tama taane ha maua, ne loga lahi e tau kakano ne mamahi ai au. He liu mai a ia ki kaina, ne tala age e au e logonaaga haaku. Ne taufetoko lahi mahaki a maua ti tau amuamu. Ne kelea e loto haaku he magaaho fakamui.”
KA TAUFETOKO e hoa mau, kua kakano kia e mena nei kua nakai fefakaalofaaki a laua? Nakai! Ne talahau e Fernando mo Sarah i luga, ne hokulo e fefakaalofaaki. Pihia foki ke he tau fakamauaga mitaki lahi mahaki, to ha ha i ai e taufetoko he falu magaaho.
Ko e ha ne tutupu ai e taufetoko, ti ko e heigoa ka taute e koe ke puipui mai he taufetoko neke moumou e fakamauaga haau? Ha ko e fakamauaga ko e fakatokaaga ne fakatū he Atua, kua tonu ke kumikumi e mena ne talahau he haana Kupu, ko e Tohi Tapu, hagaao ke he matakupu nei.—Kenese 2:21, 22; 2 Timoteo 3:16, 17.
Maama e Tau Paleko
Tokologa e tau hoa mau ne manako ke fefakaalofaaki mo e mahani totonu. Ka e, talahau fakamooli he Tohi Tapu “nukua hala e tau tagata oti kana, to nakai hoko ke he fakahekeaga mai he Atua.” (Roma 3:23) Ti ka tutupu e tau fekehekeheaki, kua liga uka ke tautaofi e tau logonaaga. Ka kamata e taufetoko, kua liga paleko mooli ke he falu ke totoko e tau aga kelea, tuga e tui kaā mo e vagahau ekefakakelea. (Roma 7:21; Efeso 4:31) Ko e heigoa falu vala ne liga fakatupu e tupetupe?
Fa mahani e taane mo e hoana ke kehekehe e tau puhala vagahau. “He magaaho fakamua ne mau a maua,” he talahau e Michiko, “ne mailoga e au kua kehekehe lahi e tau aga ha maua ke he tau puhala fakatutala. Manako au ke tutala ke he mena ne tupu ti pihia mo e kakano mo e puhala ati tupu ai. Ne tuga kua fiafia ni e taane haaku ke he fua ka moua mai ai.”
Nakai matakehe e lekua a Michiko. Laulahi he tau fakamauaga, ne taha e hoa kua liga manako ke fakatutala fakamatafeiga ke he fekehekeheaki, ka e nakai loto e taha ke taufetoko ti manako ke nakai tutala ke he matakupu ia. Falu magaaho, ko e hoa ne lali ke tutala ke he matakupu, kua lali lahi e taha ke kalo mai i ai. Mailoga nakai e koe e aga nei hane hufia ke he fakamauaga haau? Taha nakai ha mua ne manako tumau ke fakatutala fakamatafeiga, ka ko e taha ne kalo mai he tau fakatutalaaga pihia?
Ko e taha vala ke manamanatu ko e feakiaga he magafaoa ne liga fakaohooho e maamaaga he taha ke he puhala ke fetutalaaki e tau hoa mau. Ko Justin, ne lima e tau he fai hoana ne pehē: “Ne hau au he magafaoa fakanonoiki ti uka ia au ke tutala hagaao ke he tau logonaaga haaku. Ti fakaita he mena nei e hoana haaku. Ka e atāina e magafaoa haana ke vagahau, ti nakai uka a ia ke talahau e logonaaga haana ki a au.”
Ko e Ha ne Lali ke Fakamafola e Tau Lekua?
Ne moua he tau tagata kumikumi ko e fakakiteaga talitonu lahi ke he fakamauaga fiafia kua nakai ko e talahauaga he hoa kua fefakaalofaaki a laua. Ko e fetataiaki ke he mahani fakataane mo e fifine mo e haohao mitaki fakatupe ne nakai ko e tau vala aoga foki. Ka ko e fakakiteaga mauokafua he kautūaga he fakamauaga ko e iloa mitaki he taane mo e hoana ke fakamafola e taufetoko ne tutupu.
Lafi ki ai, ne pehē a Iesu ka mau e hoa, nakai ko e tagata ka ko e Atua ne fakalataha a laua tokoua. (Mataio 19:4-6) Ko e mena ia, ko e fakamauaga mitaki kua fakalilifu e Atua. He taha faahi, kaeke ke kaumahala e taane ke fakakite e fakaalofa mo e manamanatuaga ma e hoana haana, to nakai fanogonogo a Iehova ko e Atua ke he tau liogi he tagata taane. (1 Peteru 3:7) Ka nakai fakalilifu he hoana e taane haana, kua nakai fakalilifu a ia ki a Iehova, ne kotofa e taane ko e ulu he magafaoa.—1 Korinito 11:3.
Kei ke he Kautuaga—Kalo Mai he Tau Puhala Vagahau Fakamamahi
Pete ne tau puhala matutaki haau po ke feakiaga he magafaoa, kua ha ha i ai e tau puhala vagahau ne fakamamahi nukua lata ke kalo mai kaeke ke fakagahua e koe e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu mo e fakamafola fakamitaki e tau taufetoko. Hūhū hifo ki a koe e tau hūhū nā:
‘Totoko nakai e au e manako ke taui atu?’
“Ka fofota e ihu, ti hau ai e toto; ka fakalagalaga e ita ti tupu ai e taufetoko,” he talahau he fakatai pulotu. (Tau Fakatai 30:33) Ko e heigoa e kakano he mena ia? Manamanatu ke he fakataiaga nai. Ko e kamataaga ko e fekehekeheaki he puhala ke lagotatai e tau tupe fakamole he magafaoa (“kua lata ia taua ke tautaofi e fakaaoga fakakaitalofa e tupe”) kua liga hiki mafiti ke tuhituhi e aga he taha (“ko e goagoa ha ia haau”). Mooli, kaeke ko e hoa haau ne ‘fofota e ihu haau’ he tōmua atu ke tuhituhi e aga haau, kua logona e koe e manako ke liu ‘fofota’ atu foki. Pete ia, ko e taui atu kua takitaki hokoia ke he ita mo e fakatupu e fekehekeheaki.
Ne hataki he tagata tohi he Tohi Tapu ko Iakopo: “Kitiala, ko e tau akau loga kua tugi he afi tote. Ko e alelo, ko e afi haia.” (Iakopo 3:5, 6) Ka kaumahala e tau hoa ke tautaofi e tau alelo ha laua, to mukamuka lahi e tau fekehekeheaki ikiiki ke puna mafiti ke he taufetoko. Ti ko e tau fakamauaga ne fakahagahaga kelea tumau ha ko e taufetoko vevela kua nakai moua ha takatakaiaga ke tupu ai e fakaalofa.
He nakai taui atu, maeke nakai a koe ke fifitaki a Iesu, he amuamu ki ai ka e “nakai amuamu atu ke taui atu”? (1 Peteru 2:23) Ko e puhala mukamuka lahi mahaki ke utakehe e vevela he taufetoko ko e mailoga e onoonoaga he hoa haau ti fakamolemole ke he hoa haau ha ko e vala haau he fakafetoko.
LALI PEHĒ: Ka liu foki ke tupu e taufetoko, hūhū hifo ki a koe: ‘To fai lekua nakai ka mailoga e au e tau kapaletū he hoa haaku? Ko e heigoa ne taute e au ati lagā mai e lekua nei? Ko e heigoa ne taofi au he fakamolemole ke he tau hehē haaku?’
‘Kua fakateaga po ke fakamena noa kia e au e tau logonaaga he hoa haaku?’
“Kia loto fakalataha a mutolu oti, kia feofanaki” he poaki he Kupu he Atua. (1 Peteru 3:8) Mailoga ua e kakano ne liga kaumahala a koe ke fakagahua e fakatonuaga nei. Taha kua liga temotemoai e iloaaga haau ke he manatu, po ke tau logonaaga, he hoa haau. Ma e fakatai, kaeke ke tupetupe lahi e hoa haau ke he falu mena ne kehe ki a koe, liga pehē a koe, “Kua loto lolelole a koe.” Ko e foliaga haau kua liga ke lagomatai e hoa haau ke kitia e lekua he puhala maama mitaki. Ka e, tokogahoa e tagata kua mafanatia he tau talahauaga pihia. Kua lata he tau taane mo e tau hoana ke iloa ko e tau tagata ne ofania e lautolu kua maama mo e manamanatu fakaalofa ki a lautolu.
He lahi mahaki e fakaikaluga kua liga fakatupu e taha ke fakamena noa e tau logonaaga he hoa. Ko e tagata fakaikaluga ne lali ke fakamatalahi a ia ni he fakamena noa tumau e falu. Liga taute pihia e ia he amuamu po ke fakatatai fakakelea. Manamanatu ke he fakafifitakiaga he tau Farasaio mo e tau tohikupu he vahā a Iesu. Ko e ha tagata—po ke Farasaio foki—ne fakakite e manatu ne kehe mai ia lautolu nei ne fakaikaluga, ne fakaaoga e lautolu e tau higoa amuamu po ke tau talahauaga fakateaga. (Ioane 7:45-52) Ne kehe a Iesu. Ne fakaalofa a ia ke he falu he magaaho ne tutala a lautolu ki a ia.—Mataio 20:29-34; Mareko 5:25-34.
Manamanatu ke he puhala kua tali atu a koe he magaaho ka talahau he hoa e tau manatu haana. Kua fakakite nakai he tau kupu, leo he vagahau, mo e fofoga haau e fakaalofa? Po ke fa mafiti a koe ke tiaki e tau logonaaga he hoa haau?
LALI PEHĒ: He tau vahā tapu i mua, mailoga e puhala ka tutala a koe ke he hoa haau. Ka ita po ke talahau e koe taha mena fakateaga, mafiti ke fakamolemole.
‘Kua fa tali manatu kia e au kua lotokai e tau logonaaga he hoa haaku?’
“Kua manamanatu noa kia a Iopu ke he Atua. Nakai kia pa takai ai e koe a ia, mo e hana fale, katoa mo e hana tau mena oti ke he tau faahi oti?” (Iopu 1:9, 10) Mo e tau kupu ia, ne tuahā a Satani ke he tau logonaaga he tagata fakamooli ko Iopu.
Ka nakai mataala e tau hoa mau, to liga mokulu a laua ke he puhala pihia. Ma e fakatai, ka taute he hoa haau taha mena mitaki ma haau, kua manamanatu nakai a koe ko e heigoa haana ne loto po ke fufū? Ka taute he hoa haau taha hehē, kua onoono nakai a koe ke he kaumahala pehēnei ko e fakamooliaga kua lotokai mo e nakai fakaalofa a ia? Kua manatu vave nakai e koe e tau hehē pihia he tau magaaho kua mole ti tokaloto tumau?
LALI PEHĒ: Fakamau e tau mena mitaki ne taute he hoa haau ma haau mo e tau manatu mitaki ne liga fakatupu e tau mena nei.
Ne tohi he aposetolo ko Paulo: ‘Ko e fakaalofa kua nakai talahaua e kelea ke he taha.’ (1 Korinito 13:4, 5) Nakai pouli e fakaalofa mooli. Ti nakai tokaloto tumau foki ke he kelea. Ne talahau foki e Paulo ko e fakaalofa kua “talitonu ke he tau mena oti.” (1 Korinito 13:7) Nakai ko e vahega fakaalofa anei nukua talitonu ke he tau mena oti, ka e mautali ai ke falanaki. Nakai tuahā teao, ti ita tafuā. Ko e vahega fakaalofa ne fakamalolō he Tohi Tapu ko e mautali ke fakamagalo mo e makai ke manamanatu mitaki ke he falu. (Salamo 86:5; Efeso 4:32) Ka fakatātā he tau hoa e vahega fakaalofa nei ki a laua ni, to olioli e laua e fakamauaga fiafia.
HŪHŪ KI A KOE NI . . .
Ko e heigoa e tau hehē ne fatiaki he hoa he kamataaga he vala tala?
Maeke fēfē ia au ke kalo mai he taute e tau hehē pihia he fakamauaga haaku?
Ha e fe e tau manatu ne totoku he vala tala kua lata ke gahua fakalahi au ki ai?
a Ne hiki falu higoa.