Moua e Olioli he Fakamauaga Haau
“Kua ati hake ai e fale ke he iloilo; kua fakamau ai foki ke he pulotu.”—FAKATAI 24:3.
1. Fakakite fēfē he Atua e iloilo hagaao ke he tagata taane fakamua?
KO E ha tautolu a Matua iloilo he lagi ne iloa e mena mitaki ma tautolu. Ma e fakatai, ne mailoga he Atua ke maeke e finagalo Haana ke fakakatoatoa, “kua nakai mitaki ke tokotaha e tagata” he kaina ko Etena. Ko e matapatu vala he finagalo ia ma e tau tagata ne mau ke fai fanau mo e “fakapuke foki e lalolagi.”—Kene. 1:28; 2:18.
2. Ko e heigoa e fakatokaaga ne taute e Iehova ma e aoga he tau tagata?
2 “To eke e au māna e lagomatai ke lata mo ia,” he talahau e Iehova. Ti fakapulumohea he Atua e tagata taane fakamua, ti mai he tino mitaki katoatoa haana, ne uta e Ia e hui kahokaho haana ti tufuga aki e fifine. He magaaho ne tamai e Iehova e fifine mitaki katoatoa nei, ko Eva, ki a Atamu, ne pehē e tagata taane: “Ko e hui ni hanai he haku hui, mo e kakano he haku kakano; to ui a ia ko e fifine, ha ko e mena uta a ia mai he tane.” Ne lata mooli a Eva mo Atamu. To igatia a laua mo e fakatātā e tau aga mo e tau mahani pauaki, ka e mitaki katoatoa a laua mo e taute ke he fakatai he Atua. Ti fakatokatoka e Iehova e fakamauaga fakamua. Ne nakai fai lekua a Atamu mo Eva he talia e fakatokaaga faka-Atua nei ka foaki e lagomatai mo e lalagoaga fetataaki.—Kene. 1:27; 2:21-23.
3. Fēfē e puhala he tokologa ne taute aki e mena fakaalofa he fakamauaga, ti takitaki atu ke he tau hūhū fe?
3 Momoko ai, ne hufia e agaaga totoko ke he lalolagi he vahā nei. Ko e tau lekua ne tupu ai ne nakai mai he Atua. Tokologa ne nakai manako ke he mena fakaalofa he Atua he fakamauaga, he manamanatu kua tuai lahi, ko e punaaga fakahogohogo manava po ke taufetoko. He tokologa ne kua mau nukua tau vevehe. Kua liga nakai fakakite ke he tau tama e fakaalofa mooli mo e liga ko e huaga he taufetoko ke he fakamauaga. Tokologa e tau matua ne fakaheu ke fakatokatoka atu, pete ni foki ke lata mo e mafola mo e kaufakalatahaaga. (2 Timo. 3:3) Fakatumau fēfē e olioli he fakamauaga he tau vahā uka nei? Ko e heigoa e matagahua he fakatokatoka atu kua kautū he totoko ke he feveveheaki he fakamauaga? Ko e heigoa kua ako e tautolu mai he tau fakafifitakiaga he vahā nei ki a lautolu ne fakatumau e olioli he tau fakamauaga ha lautolu?
Muitua ke he Takitakiaga a Iehova
4. (a) Ko e heigoa e takitakiaga ne foaki e Paulo hagaao ke he fakamauaga? (e) Muitua fēfē he tau Kerisiano omaoma e takitakiaga ha Paulo?
4 Ne foaki he aposetolo Kerisiano ko Paulo e takitakiaga omoomoi ke he tau takape kaeke ke fifili a lautolu ke liu mau, kua lata ia lautolu kia “lata mo e Iki.” (1 Kori. 7:39) Nakai ko e manatu foou anei ma e tau Kerisiano ne feaki faka-Iutaia. Ne takitaki fakamahino he Fakatufono he Atua ki a Isaraela nukua lata ia lautolu ke “aua neke fakafetauaki a mutolu mo lautolu” mo e ha tagata mai he tau motu pouliuli ne viko takai. Ne lafi e Iehova e talahauga ne fakamaama e hagahaga kelea he tiaki e puhala faka-Atua nei. “Ha ko e mena uhu kehe ai [e ia ne nakai ko e Isaraela] hau a tama tane ke ua mui mai a ia kia au, ka e fekafekau ai ke he tau atua kehe; ti tupu ai e ita a Iehova kia mutolu, ti fakaotioti vave ai a koe.” (Teu. 7:3, 4) Ko e heigoa e tuaga ha Iehova ne amanaki ke he tau fekafekau haana he vahā foou nei ke taute hagaao ke he mena nei? Maaliali ai, ko e fekafekau he Atua kua lata ke fifili e hoa he fakamauaga kua haia ‘ke he Iki,’ ko e matakainaga tapuaki ne tukulele kua papatiso. He fakatokatoka atu ke he takitakiaga ha Iehova mo e fifiliaga nei ko e puhala iloilo.
5. Fēfē e onoonoaga ha Iehova mo e tau Kerisiano kua mau ke he tau omonuo he fakamauaga?
5 Kua tapuina e tau omonuo he fakamauaga ke he fofoga he Atua. Hagaao ke he fakamauaga fakamua, ne talahau e Iesu, ko e Tama fuataha he Atua: “Ko ia kua fakalataha he Atua, aua neke vevehe he taha tagata.” (Mata. 19:6) Kua fakamanatu he salamo ki a tautolu e hokulo he tau omonuo: “Kia eke la e fakahekeaga mo poa ke he Atua; kia ta atu kia ia ne Mua ue atu e tau mena ne omonuo ai e koe.” (Sala. 50:14) Pete ne fakatoka mai i mua e olioli lahi ma e hoa mau, ko e tau omonuo ne feutaaki he aho mau kua hokulo mo e ha ha i ai foki e matagahua.—Teu. 23:21.
6. Ko e heigoa kua ako e tautolu mai he fakafifitakiaga ha Iefeta?
6 Manamanatu ke he mena ne tupu ki a Iefeta, ne eke a ia mo fakafili i Isaraela he senetenari ke 12 aki F.V.N. Kua taute e ia e omonuoaga ki a Iehova: “Kaeke ke tuku mai e koe e fanau a Amoni ke he haku a lima; ti eke ni ma Iehova a ia kua hu mai he tau gutuhala he haku a fale ke fonofono au ka liu atu au mo e monuina mai he fanau a Amoni; to eke foki e au a ia mo poa huhunu.” He kitia ko e tama fifine ni haana, na tokotaha ni, ne hau ke fonofono a ia he magaaho ne liu atu a ia ki kaina i Misepa, ne lali nakai a Iefeta ke moumou e omonuo haana? Nakai. Ne pehē a ia: “Kua vagahau atu e au kia Iehova, ti nakai maeke ke liuaki mai haku a kupu.” (Fakafili 11:30, 31, 35) Ne taofi a Iefeta ke he maveheaga haana ki a Iehova, pete ni kua kakano to nakai fai matohiaga a ia ke matutaki atu haana higoa. Kua kehe e omonuo ha Iefeta ke he tau omonuo he fakamauaga, ka ko e taofi haana ki ai kua eke mo fakafifitakiaga mitaki ma e tau taane mo e tau hoana Kerisiano ke he tau omonuo ha lautolu.
Ko e Heigoa ka Taute e Fakamauaga ke Kautū?
7. Ko e heigoa e tau hikihikiaga kua lata ke taute e laua ne mau laia?
7 Tokologa e tau hoa mau ne liu manamanatu ke he fakamahani ha laua mo e manatu fiafia. Ko e fulufuluola ha ia ke iloa e hoa ha lautolu ma e anoiha! Ko e lahi e magaaho fakahalaua ni, to fetataaki lahi a laua. Ka e, ka fai magaaho ke fakamahani po ke pulega e fakamauaga ha laua, ka eke a laua mo taane mo e hoana, ne aoga lahi e tau hikihikiaga. Taha e taane ne talahau: “Ko e lekua lahi mahaki ha maua ke he kamataaga he fakamauaga ke mailoga ne nakai ko e tau tagata takitokotaha a maua mogonei. Fai magaaho ne uka ia maua ke fakatumau e tau kapitiga mo e tau matutakiaga fakamagafaoa ke he tau tuaga ni ha lautolu.” Taha taane, ne mau ke 30 e tau, ne mailoga tuai he kamataaga kua lata ke lagotatai e fakamauaga haana, kua lata ke “manamanatu ke he tokoua.” Ato talia e uiina po ke fakamauaga, ne fakatutala a ia ke he hoana haana ti fifili mogoia, he manamanatu ke he fiafia tokoua ha laua. He tuaga pihia, kua lagomatai e fakatokatoka atu.—Fakatai 13:10.
8, 9. (a) Ko e ha e matutakiaga mitaki kua aoga? (e) Ke he tau faahi fe ka lata ke fakahuihui, ti ko e ha?
8 Falu magaaho ko e fakamauaga ko e fakalataha he tau tagata tokoua ne kehekehe e tau feakiaga fakamotu. Kua lata mooli e mena nei ke matutaki fakamaaliali. Kua kehekehe e tau puhala matutaki. He kitia e puhala ne tutala e hoa haau mo e tau magafaoa ka lagomatai a koe ke maama mitaki e tokoua haau. Falu magaaho, ne nakai ko e mena ne vagahau ka ko e puhala ne talahau aki ne fakakite e loto manamanatu he tagata. Ti liga lahi e mena ne iloa ke he tau mena ne nakai talahau. (Fakatai 16:24; Kolo. 4:6) Kua aoga e pulotu ma e fiafia.—Totou Tau Fakatai 24:3.
9 He magaaho ka fifili e tau matafeua mo e fakafiafiaaga, tokologa ne moua kua aoga ke fakamolūlū. Fakamua to mau e hoa haau kua liga fakaaoga e magaaho ke he tau sipote po ke falu puhala fakafiafia. Kua latatonu nakai ke taute falu hikihikiaga mogonei? (1 Timo. 4:8) Kua liga hūhū pihia foki ke he magaaho ka fakalataha mo e tau magafaoa. Maama ai, ko e hoa mau kua lata ke fai magaaho ke maeke ia laua ke tutuli fakalataha ke he tau mena fakaagaaga mo e falu matagahua foki.—Mata. 6:33.
10. To lafi fēfē he fakatokatoka atu ke he tau fakafetuiaga mitaki he vahāloto he tau matua mo e tau fanau kua fai tokoua?
10 He magaaho ka mau e tagata taane, ne toka e ia e matua taane mo e matua fifine haana, ti pihia foki e fifine. (Totou Kenese 2:24.) Ka e tumau agaia e poakiaga faka-Atua ke fakalilifu e matua taane mo e matua fifine haana. Ti pete he mole e mau e hoa, to liga fai magaaho ka fakalataha mo e tau matua mo e tau matua fugavai ha laua. Taha e taane, ne mau ke 25 e tau, ne talahau: “He falu magaaho, kua uka ke fakalagotatai e tau manatu mo e tau manako kehekehe he hoa haana mo e he tau matua, tau lafu, mo e tau matua fugavai haana. He fifili e puhala kua mitaki lahi, ne lagomatai lahi ki a au e Kenese 2:24. Ko e taha ne fakakite ki ai e fakamooli mo e tau matagahua ke he tau tagata he magafaoa, ka e fakakite he kupu nei ki a au ke fakamooli fakamua ke he hoa haaku.” Ko e tau matua Kerisiano ne fakatokatoka atu foki ka fakalilifu e tau fanau kua fai tokoua ha laua ti kua fai fanau a lautolu ti ko e taane kua matapatu e fakalagoaga ke he takitakiaga he magafaoa ia.
11, 12. Ko e ha e fakaakoaga fakamagafaoa mo e liogi kua aoga lahi ma e tau hoa mau?
11 Ko e fakaholoaga mitaki he fakaakoaga fakamagafaoa kua aoga lahi. Ko e iloaaga he tau magafaoa Kerisiano tokologa ne fakamooli e manatu ia. To liga nakai mukamuka ke fakatū e fakaakoaga pihia po ke fakatumau ki ai. Taha e ulu he magafaoa ne talahau: “Kaeke ke liliu a tautolu ki tua mo e hikihiki e ha mena, to kitia mooli ki ai ke fakatumau ke he fakaholoaga mitaki he fakaakoaga fakamagafaoa mai he kamataaga he fakamauaga ha maua.” Ne lafi e ia: “Ko e mena fakaalofa homo ue atu ke kitia e olioli he hoana haaku ka aamotia a ia he falu makauho fakaagaaga ne moua mai e maua he fakaakoaga ha maua.”
12 Ko e liogi tokoua e taha lagomataiaga. (Roma 12:12) Ka fakalataha e taane mo e hoana he tapuakiaga ha Iehova, kua maeke he fakafetuiaga tata ha laua mo e Atua ke fakamalolō e pipiaga ne moua e laua he fakamauaga. (Iako. 4:8) Ne fakamaama he taha taane Kerisiano: “Mafiti ke fakamolemole e tau hepehepe mo e talahau e tau hehē ia ka liogi tokoua ko e puhala he fakakite e momoko mooli ke he tau mena ikiiki lalahi ne fakatupu e hogohogo manava.”—Efeso 6:18.
Kia Fakatokatoka Atu i Loto he Fakamauaga
13. Ko e heigoa e tomatomaaga ne foaki e Paulo ke he tau fakafetuiaga mahani fakataane mo e fifine he fakamauaga?
13 Kua lata e tau Kerisiano ne fai tokoua ke fakamamao mai he taute e tau mena ne fakakelea aki e tau fakafetuiaga he fakamauaga, tuga e tau puhala kua aga mau a lautolu he lalolagi velagia ke he mahani fakataane mo e fifine he vahā nei. He matakupu nei, ne hataki e Paulo: “Kia uta he tane ke he hoana e mahani mitaki kua lata, kia pihia foki e hoana ke he tane. Nakai pule e hoana ke he hana tino ni, ka ko e tane; ti pihia foki e tane, kua nakai pule a ia ke he hana tino ni, ka ko e hoana.” Ti foaki e Paulo e takitakiaga mahino nei: “Aua neke totoko e taha ke he taha, ka ko e tau aho gahoa hokoia ka loto fakalataha ki ai a mua.” Ko e ha? “Kia hagao atu a mua ke he fakakanopogi mo e liogi; ti liu foki fakalataha a mua, neke kamatamata e Satani a mua he nakai fahia a mua he fakauka ai.” (1 Kori. 7:3-5) He totoku he liogi, ne fakakite e Paulo e tau mena mua ma e Kerisiano. Ka e fakamahino foki e ia kua lata e tau Kerisiano oti ne mau ke mataala ke he tau manako fakatino mo e manamanatuaga he hoa haana.
14. Fakaaoga fēfē e tau matapatu fakaakoaga faka-Tohiaga Tapu hagaao ke he tau fakafetuiaga he mahani fakataane mo e fifine i loto he fakamauaga?
14 Kua lata e taane mo e hoana ke hafagi ke he hoa mo e mailoga ko e nakai fai fakaalofa ke he fakafetuiaga tata ka takitaki atu ke he tau lekua. (Totou Filipi 2:3, 4; fakatatai Mataio 7:12.) Kua mooli e mena nei ke he falu magafaoa mavehevehe fakalotu. Pete ne tutupu e tau fekehekeheaki, kua fa mahani e Kerisiano ke fakaholo ki mua e tau mena he mahani mitaki, totonu, mo e kaufakalataha. (Totou 1 Peteru 3:1, 2.) Ko e fakaalofa ma Iehova mo e hoa, kua lafi mo e aga fakatokatoka atu, ka lagomatai a tautolu ke he puhala nei he fakamauaga.
15. Ko e heigoa e vala he fakalilifu ne taute ke he fakamauaga fiafia?
15 Ke he falu faahi foki, ko e taane totonu kua fakalilifu e hoana haana. Ma e fakatai, to manamanatu a ia ke he tau logonaaga he hoana ke he tau mena ikiiki foki. Ne talahau he taha taane ne 47 e tau he mau: “Kua fakaako agaia au ke he mena nei.” Ne tomatoma ke he tau hoana Kerisiano ke fakalilifu fakahokulo ke he tau hoana ha lautolu. (Efeso 5:33) He vagahau kelea hagaao ke he tau taane ha lautolu, ko e fakakite e tau hehē ha lautolu i mua he falu, kua nakai fakakite e fakalilifu. Ne fakamanatu he Tau Fakatai 14:1 ki a tautolu: “Ko e tau fifine iloilo oti ne takitaha mo e ati hake hana fale; ka ko e fifine goagoa kua ulu moumou ai ke he hana tau lima.”
Ua Fakatokatoka Atu ke he Tiapolo
16. Maeke fēfē he tau hoa ke fakagahua e Efeso 4:26, 27 he tau fakamauaga ha lautolu?
16 “Ka ita a mutolu, aua neke hala ai; aua foki neke to e la ka e ita agaia a mutolu. Aua foki neke fakaatā e mutolu ha mena ma e tiapolo.” (Efeso 4:26, 27) Ka fakagahua, kua maeke he tau kupu nei ke lagomatai a tautolu ke fakamafola po ke fakamamao he taufetoko he fakamauaga. “Nakai manatu e au ha taufetoko kua nakai fakatutala e au mo e taane haaku pete ni kua lata ke lahi e magaaho ke maeke ke fakamafola e mena ne tupu,” he talahau he taha matakainaga fifine. He kamataaga he fakamauaga ha laua, ne fifili a ia mo e taane haana to nakai oti e aho ka e nakai fakamafola e tau fekehekeheaki ha laua. “Ne lali a maua, pete ko e heigoa e lekua, ke fakamagalo mo e fakanimo mo e igatia e aho mo e kamata aki e tuaga foou.” Ne fakaheu a laua ke “fakaatā ha mena ma e [T]iapolo.”
17. Pete ni he tuga kua nakai felauaki e tau hoa he fakamauaga, ko e heigoa ka liga lagomatai?
17 Ka e kua ka nakai lata ia koe ke hoko e mau? Ti liga kua moua e koe mogonei e fakafetuiaga kua tuga ke nakai fakavihi tuga kua moua he falu fakamauaga. Maeke agaia ia koe ke manatu e onoonoaga he Tufuga ke he pipiaga he fakamauaga ka lagomatai a koe. He omoomoi, ne fakatonu e Paulo e tau Kerisiano: “Kia eke e mutolu ke mitaki he fai hoana e tau tagata oti kana, mo e mohega foki kua nakai fakakelea; ka e fakahala he Atua e tau tagata feuaki mo e faivao.” (Hepe. 13:4) Mo e nakai tiaki e tau kupu: “Ko e toua kave tolu nakai mamutu vave ia.” (Fakama. 4:12) Ka manamanatu fakahokulo tokoua e taane mo e hoana ke he fakatokolugaaga he higoa a Iehova, ne pipi a laua ki a laua mo e pipi ke he Atua. Kua lata ia laua ke taute e fakamauaga ha laua ke kautū, he iloa to fakaata mitaki he mena nei a Iehova, ko e Punaaga he fakamauaga.—1 Pete. 3:11.
18. Ko e heigoa kua maeke ke iloa mooli e koe hagaao ke he fakamauaga?
18 Kua mooli ko e mena maeke he tau Kerisiano ke moua e olioli he fakamauaga. Ke taute pihia kua lata mo e laliaga mo e fakagahua e tau mahani Kerisiano, ko e taha ko e fakahuihui. He vahā nei, he tau fakapotopotoaga he Tau Fakamoli a Iehova he lalolagi katoa, kua loga e tau hoa mau ne kitia mooli na maeke e mena nei.
To Tali Fēfē e Koe?
• Ko e ha e moua e olioli he fakamauaga kua nakai fakavai?
• Ko e heigoa ka lagomatai e fakamauaga ke kautū?
• Ko e heigoa e tau mahani kua lata he tau hoa mau ke feaki?
[Fakatino he lau 9]
Matutaki fakailoilo e tau hoa mau ato talia e uiina po ke taute e fakatokaaga
[Fakatino he lau 10]
Lali ke fakamafola e tau fekehekeheaki he aho ia ni, nakai ‘fakaatā ha mena ma e Tiapolo’