Kumi e Takitakiaga he Atua ke he Tau Mena Oti
“Ko e Atua nai, ko e ha tautolu a Atua ia tukulagi tukumuitea; ko ia ni ke takitaki a tautolu ato hoko ke he mate.”—SALA. 48:14.
1, 2. Ko e ha kua lata ia tautolu ke muitua ke he takitakiaga a Iehova ka e nakai falanaki ke he pulotu ni ha tautolu, ti ko e heigoa e tau hūhū ne lagā mai?
KA MANAMANATU a tautolu ke he tau mena nakai aoga po ke hagahagakelea, kua mukamuka ke fakahēhē ne tautolu a tautolu. (Fakatai 12:11) Kaeke ke manako mooli a tautolu ke taute e mena ne nakai latatonu ma e Kerisiano, to tupu mai he tau loto ha tautolu e tau manatu fakaohooho ke taute. (Iere. 17:5, 9) Ti, fakatātā he salamo e pulotu he magaaho ne liogi ki a Iehova: “Kia fakafano mai hau a maama mo e hau a tonu, to takitaki e laua au.” (Sala. 43:3) Ne falanaki a ia ki a Iehova, nakai ke he iloilo temotemoai haana, nukua maeke ia ia ke ono atu ke he punaaga mitaki ma e takitakiaga. Tuga e salamo, kua aoga ma tautolu ke kumi ke he Atua ma e takitakiaga.
2 Ko e ha mogoia kua lata ia tautolu ke falanaki ke he takitakiaga a Iehova ke he tau mena oti kana? Magaaho fe kua lata ia tautolu ke kumi ki ai? Ko e heigoa e tau aga kua lata ke feaki e tautolu ke aoga mai i ai, ti fēfē e puhala kua takitaki e Iehova a tautolu he vahā nei? Ko e tau hūhū aoga lahi nei to fakatutala he vala tala nei.
Ko e Ha kua Falanaki ke he Takitakiaga a Iehova?
3-5. Ko e heigoa e tau kakano kua moua e tautolu e mauokafua katoatoa he takitakiaga a Iehova?
3 Ko Iehova ha tautolu a Matua he lagi. (1 Kori. 8:6) Ha ha ia ia e iloilo katoatoa ke he tau tagata takitaha ia tautolu ti maeke ke iloa e tau loto ha tautolu. (1 Samu. 16:7; Fakatai 21:2) Ne pehē e Patuiki ko Tavita ke he Atua: “Ko koe ni kua fioia haku a nofo ki lalo mo e haku a tu mai ki luga; kua fioia fakamamao e koe haku a manamanatu. Nakai fakai ha kupu ke he gutu haku, kitiala, Iehova na e kua fioia fakaoti ai e koe.” (Sala. 139:2, 4) Ha kua iloa mitaki e Iehova a tautolu, maeke fēfē a tautolu ke fakauaua kua iloa e ia e mena kua mitaki ue atu ma tautolu? Kua pulotu katoatoa foki a Iehova. Ko ia ne kitia oti mo e kitia hokulo e tau mena oti kana, ti iloa foki e fakahikuaga he tau mena mai he kamataaga, ka e nakai maeke he ha tagata. (Isaia 46:9-11; Roma 11:33) Ko ia “ko e Atua iloilo ne tokotaha.”—Roma 16:27.
4 Lafi ki ai, kua fakaalofa a Iehova ki a tautolu mo e manako tumau ke he mena kua mitaki ue atu ma tautolu. (Ioane 3:16; 1 Ioa. 4:8) Ha ko e Atua fakaalofa, kua fakamokoi a ia ki a tautolu. Ne tohi he tutaki ko Iakopo: “Ko e tau mena mitaki oti kua foaki noa mai, katoa mo e tau mena fakaalofa oti kua katoatoa ai e mitaki, mai luga e tau mena ia, kua hifo mai mai he Matua he maama.” (Iako. 1:17) Ko lautolu ne fakaatā ke takitaki he Atua kua aoga lahi mai he fakamokoi haana.
5 Fakahiku, kua malolō ue atu a Iehova. Ke he mena nei, ne pehē e salamo: “Ko ia kua nofo ke he mena galo ha i ai e Mua ue atu, to nofo a ia ke he malu hana ha i ai e malolo oti kana. Ti pehe atu au ki a Iehova, Ko e haku a kolo, mo e haku a taue; ko e haku a Atua kua falanaki au kia ia.” (Sala. 91:1, 2) Ka muitua e tautolu e takitakiaga a Iehova, kua tutuli e tautolu e huaga mo e Atua ne nakai kaumahala. Pete foki ka feleveia a tautolu mo e totokoaga, kua lalago e Iehova a tautolu. To nakai tiaki e ia a tautolu. (Sala. 71:4, 5; Totou Tau Fakatai 3:19-26.) E, iloa e Iehova e mena kua mitaki ue atu ma tautolu, ti manako a ia ma e mitaki ue atu ma tautolu, ti ha ha ia ai e malolō ke foaki e mena kua mitaki ue atu ma tautolu. Ko e goagoa ha ia ma tautolu ke fakaheu e takitakiaga haana! Ka ko e magaaho fe kua lata ke moua e tautolu e takitakiaga ia?
Magaaho Fe kua Lata ke Moua e Tautolu e Takitakiaga?
6, 7. Magaaho fe kua lata ia tautolu ke moua e takitakiaga a Iehova?
6 Mooli, kua lata ke moua e tautolu e takitakiaga he Atua he moui katoa ha tautolu, mai he vahā fuata ke hoko ke he vahā motua. Ne pehē e salamo: “Ko e Atua nai, ko e ha tautolu a Atua ia tukulagi tukumuitea; ko ia ni ke takitaki a tautolu ato hoko ke he mate.” (Sala. 48:14) Tuga e salamo, kua nakai tiaki he tau Kerisiano pulotu ke ono atu ke he takitakiaga he Atua.
7 Ka e ha ha i ai mooli e tau magaaho ka logona mooli e koe e lata fakaave ma e lagomatai. He falu magaaho ne moua e tautolu e “matematekelea,” liga he fehagai mo e favaleaga, gagao hagahaga kelea, po ke amanaki ti nakai fai gahua. (Sala. 69:16, 17) He tau magaaho pihia, kua mafanatia ke haga atu ki a Iehova, he mauokafua to fakamalolō e ia a tautolu ke fakauka mo e takitaki a tautolu ke taute e tau fifiliaga hako. (Totou Salamo 102:17.) Pete ia, kua lata foki ke moua e tautolu e lagomatai Haana ke he falu magaaho. Ma e fakatai, ka tutala a tautolu ke he tau katofia ha tautolu ke he tala mitaki he Kautu, kua lata ke moua e tautolu e takitakiaga a Iehova kaeke ke lauia mitaki e fakamatala ha tautolu. Ti ko e tau magaaho ka taute e tautolu e fifiliaga—ko e fakafiafiaaga, tau mena tui mo e tauteuteaga, feoakiaga, gahua, fakaakoaga, po ke ha mena ni—kua taute fakapulotu ni e tautolu kaeke ke muitua e tautolu e tau takitakiaga a Iehova. Ko e mena ia, kua lata mooli a tautolu ke moua e takitakiaga ma e tau mena oti.
Tau Hagahagakelea he Nakai Kumi e Takitakiaga he Atua
8. Ko e heigoa e fakakiteaga he kai e Eva e fua akau fakatapu?
8 Manatu mogoia, kua lata ia tautolu ke makai ke muitua e takitakiaga a Iehova. To nakai omoi he Atua a tautolu ke taute e mena kaeke ke nakai manako a tautolu. Ko e tagata fakamua ne fifili ke nakai muitua e takitakiaga a Iehova ko Eva, ti fakakite he fakafifitakiaga haana e hagahaga kelea lahi he fifiliaga kelea. Manamanatu foki ke he fua ne tupu mai ai. Ne kai e Eva e fua akau fakatapu ha kua manako a ia “ke tuga ne . . . [A]tua ke iloa ai e mitaki mo e kelea.” (Kene. 3:5) He taute pihia, kua tuku e ia a ia he tuaga he Atua, he taute e tau fifiliaga ni haana ke mitaki mo e kelea ka e nakai muitua ke he tau takitakiaga a Iehova. Ti haga kehe a ia mai he pule katoatoa a Iehova. Ne manako a ia ke pule na ia ki a ia. Ko e haana taane, ko Atamu, ne tutuli foki e puhala totoko taha ia.—Roma 5:12.
9. Kaeke ke tiaki e tautolu e takitakiaga a Iehova, ko e heigoa ha tautolu hane taute, ti ko e ha kua nakai pulotu lahi e mena ia?
9 He vahā nei, kaeke ke nakai muitua a tautolu ke he takitakiaga a Iehova, kua kaumahala pihia foki a tautolu ke talia e pule katoatoa haana. Ma e fakatai, manamanatu la ke he tagata ne feaki e aga he kitekite ke he tau ata telefua. Kaeke ke fakalataha a ia mo e fakapotopotoaga Kerisiano, ne iloa e ia e tau poakiaga a Iehova ke he matakupu nei. Kua nakai lata e tau mena nakai meā ke talahau ki mua, mo e nakai lata ke manako loto ki ai. (Efeso 5:3) He tiaki e tau poakiaga a Iehova, kua fakatikai he tagata pihia e pule katoatoa a Iehova, he tiaki e ulu pule Haana. (1 Kori. 11:3) Kua nakai pulotu e mena ia ha kua pehē a Ieremia, “kua nakai ha i ai ke he tagata hana puhala, nakai ha ha he tagata kua fano ke fakatonu e mena ke fano a ia ki ai.”—Iere. 10:23.
10. Ko e ha kua lata ke fakakite e tautolu e aga manamanatu ke he puhala kua fakaaoga e tautolu e atāina ke fifili?
10 Falu ne liga fakauaua ke he tau kupu a Ieremia, he logona hifo ha kua foaki e Iehova ki a tautolu e atāina ke fifili ti kua nakai lata ia ia ke tuhituhi a tautolu he fakaaoga ai. Ka e ua nimo, ko e atāina ke fifili ko e matagahua ti ko e mena fakaalofa foki. Kua fai fakalagoaga a tautolu ke he tau mena ne fifili e tautolu ke talahau mo e taute. (Roma 14:10) Ne pehē a Iesu: “Ko e loga he tau mena he loto ke vagahau mai ai e gutu.” Ne pehē foki a ia: “Ko e mena kua hake mai he loto e tau manatu kelea, ko e keli tagata, ko e faivao, ko e feuaki, ko e kaiha, ko e talahau pikopiko, mo e kupu kelea.” (Mata. 12:34; 15:19) Ti, ko e tau kupu mo e tau gahua ha tautolu ne fakakite e tuaga he loto ha tautolu. Kua fakakite he tau mena ia ko e tau tagata fēfē mooli a tautolu. Ko e kakano haia ne kumi e Kerisiano pulotu ke he takitakiaga a Iehova ke he tau mena oti. He puhala ia, kua moua e Iehova a ia ‘kua hakohako e loto’ mo e “mahani mitaki” ki a ia.—Sala. 125:4.
11. Ko e heigoa kua ako e tautolu mai he fakamauaga tala ha Isaraela?
11 Manatu e fakamauaga tala ha Isaraela. He magaaho ne taute he motu ia e tau fifiliaga mitaki, he omaoma ke he tau poakiaga a Iehova, ne puipui e Iehova a lautolu. (Iosua 24:15, 21, 31) Lagaloga mogoia ne fakaaoga fakahehē e lautolu e atāina ke fifili. He vahā a Ieremia, ne pehē a Iehova hagaao ki a lautolu: “Nakai fanogonogo mai a lautolu, ti nakai haga mai a lautolu ha lautolu a tau teliga, ka e o a lautolu ke lata mo e tau pulega ha lautolu mo e mao he ha lautolu a tau loto kelea, kua tukumuli ki tua a lautolu ka e nakai o a lautolu ki mua.” (Iere. 7:24-26) Momoko ha ia! Kia nakai pihia a tautolu, ha ko e maō po ke manako lahi fakatagata, he tiaki e takitakiaga a Iehova mo e o he tau fakatonuaga ni ha tautolu nukua eke mooli ke ‘tukumuli ki tua ka e nakai o ki mua’!
Ko e Heigoa e Mena kua Lata ke Muitua e Fakatonuaga he Atua?
12, 13. (a) Ko e heigoa e mahani kua taute a tautolu ke muitua ke he takitakiaga a Iehova? (e) Ko e ha kua latatonu e tua?
12 Ko e fakaalofa ha tautolu ma Iehova kua taute a tautolu ke manako ke muitua ke he takitakiaga haana. (1 Ioa. 5:3) Pete ia, ne tuhi atu a Paulo ke he taha mena foki kua lata ke moua e tautolu he pehē a ia: “Ko e tua kua o fano ai a [t]autolu, ka e nakai ko e fakakite mai he tau mena.” (2 Kori. 5:6, 7) Ko e ha kua aoga e tua? Kua takitaki e Iehova a tautolu “ke he puhala he tututonu,” ka e nakai takitaki atu he tau puhala ia a tautolu ke monuina po ke fai matahigoa he lalolagi nei. (Sala. 23:3) Ma e kakano ia, ko e mata he tua ha tautolu kua lata ke hagaaki ke he tau palepale fakaagaaga loga lahi ne hau he fekafekau ki a Iehova. (Totou 2 Korinito 4:17, 18.) Ti kua lagomatai he tua a tautolu ke mahani fakalatalata mo e mailoga e tau foakiaga fakatino.—1 Timo. 6:8.
13 Ne fakakite e Iesu ko e tapuakiaga mooli kua putoia e foakiaga fakatagata, ne lata ke ha ha ai foki e tua. (Luka 9:23, 24) Ne taute he falu tagata tapuaki tua fakamooli e tau foakiaga lalahi, he fakauka ke he mativa, peehiaga, fili tagata, mo e favaleaga mamahi foki. (2 Kori. 11:23-27; Fakakite. 3:8-10) Ko e tua malolō ni ke maeke ke fakamalolō a lautolu ke taute pihia mo e olioli. (Iako. 1:2, 3) Ko e tua malolō kua taute a tautolu ke mauokafua katoatoa he muitua ke he takitakiaga a Iehova kua mitaki ue atu tumau. Kua tumau tukulagi e mitaki ma tautolu. Nakai fakauaua a tautolu ko e palepale ma lautolu kua fakauka fakamooli kua mua atu ke he tau matematekelea kū.—Hepe. 11:6.
14. Ko e ha nukua lata ia Hakara ke fakatātā e mahani fakatokolalo?
14 Manamanatu foki, ko e matagahua he mahani fakatokolalo he muitua ke he takitakiaga a Iehova. Ko e fakafifitakiaga a Hakara, ko e fekafekau he iki fifine haana, ne fakakite e mena nei. He fakatumau a Sarai ke nakai fanau, ne fakaatā e ia a Hakara ke fakalataha mo Aperahamo, ti fatu ai a ia ia Aperahamo. Ti, fakaikaluga a Hakara ke he iki fifine haana ne tufua. Ko e fua, “ne [kamata ke] favale” foki a Sarai ki a ia, ti hola a Hakara. Ne feleveia e agelu a Iehova mo ia ti tala age ki a Hakara: “Liu a koe ke he iki fifine hau, mo e fakatokolalo a koe kia ia.” (Kene. 16:2, 6, 8, 9) Liga manako a Hakara ke he falu takitakiaga foki. Ke taute e mena ne tala age he agelu, to liga tiaki e ia e aga fakaikaluga. Pete ia, ne taute fakatokolalo e Hakara e mena ne tala age he agelu, ti fanau e ia e tama taane, ko Isamaeli, ke he puipuiaga he heaga api he matua taane haana.
15. Fakamaama e falu tuaga ne liga peehi he muitua ke he takitakiaga a Iehova e mahani fakatokolalo ma tautolu he vahā nei.
15 He muitua ke he takitakiaga a Iehova kua liga kakano kua lata foki ia tautolu ke fakatokolalo e tautolu a tautolu. Kua liga talia he falu e onoonoaga he tau fakafiafiaaga kehekehe hane olioli e lautolu kua nakai fakafiafia aki a Iehova. Kua liga fakaita he Kerisiano e taha tagata mo e kua lata ke fakamolemole ki ai. Po ke liga taute e ia e hehē mo e kua lata ke talahau. Ka e kua kaeke ke taute he taha tagata e agahala kelea ue atu? Kua lata a ia ke fakatokolalo e ia a ia mo e talahau e agahala ke he tau motua. Kua liga ke tuku ki tua a ia. Ke maeke ke liu talia mai ai ke he fakapotopotoaga, kua lata a ia ke tokihala fakatokolalo mo e liliuina. He tau mena nei mo e tau tutūaga pihia, kua mafanatia e tau kupu he Tau Fakatai 29:23: “Ko e mahani fakatokoluga he tagata ke fakatokolalo ai a ia; ka ko e fakatokolalo he loto ke moua ai e lilifu.”
Takitaki Fēfē e Iehova a Tautolu?
16, 17. Aoga katoatoa fēfē a tautolu mai he Tohi Tapu ko e punaaga he takitakiaga faka-Atua?
16 Ko e punaaga mua ue atu he takitakiaga faka-Atua ko e Tohi Tapu, ko e Kupu omoomoi he Atua. (Totou 2 Timoteo 3:16, 17.) Ke aoga katoa mai he Kupu ia, kia pulotu a tautolu ke nakai leo ke he tuaga paleko ke tupu ato kumi e tau kupu lagomatai he tau Tohiaga Tapu. Ka e, to eke e tautolu e totou Tohi Tapu mo aga he tau aho takitaha. (Sala. 1:1-3) He puhala ia, ati mahani ai ke he tau kupu omoomoi. Kua eke e tau manatu he Atua mo tau manatu ha tautolu, ti mautali a tautolu ke fehagai mo e tau lekua fakaofo.
17 Lafi ki ai, kua aoga lahi ke manamanatu hokulo ke he mena ne totou e tautolu he tau Tohiaga Tapu mo e liogi hagaao ki ai. Ka manamanatu a tautolu ke he tau kupu he Tohi Tapu, kua manamanatu a tautolu ke he puhala kua liga fakagahua ke he tau tuaga pauaki. (1 Timo. 4:15) Ka fehagai a tautolu mo e tau lekua kelea ue atu, liogi a tautolu ki a Iehova he ole lagomatai ke kumi e takitakiaga ne kua lata mo tautolu. To lagomatai he agaaga a Iehova a tautolu ke manatu e tau matapatu fakaakoaga lagomatai he Tohiaga Tapu ne kua totou e tautolu he Tohi Tapu po ke tau tohi fakavē ke he Tohi Tapu.—Totou Salamo 25:4, 5.
18. Ke he tau puhala fe kua fakaaoga e Iehova e fakamatakainaga Kerisiano ke takitaki a tautolu?
18 Ko e fakamatakainaga Kerisiano ha tautolu ko e taha punaaga aoga he kumi e takitakiaga a Iehova. Matapatu ke he fakamatakainaga ia ko e “fekafekau fakamoli mo e loto matala” mo e hukui haana ko e Kau Fakatufono, ne fakatoka tumau mai e tau mena kai fakaagaaga ke he tau tohi ne lolomi mo e tau fakaholoaga ma e tau feleveiaaga mo e tau toloaga. (Mata. 24:45-47; fakatatai Gahua 15:6, 22-31.) Lafi ki ai, ha ha i loto he fakamatakainaga Kerisiano a lautolu ne motua fakaagaaga, mua atu ke he tau motua, kua lata ke foaki e lagomatai fakatagata mo e fakatonuaga Tohiaga Tapu. (Isaia 32:1) Ko lautolu ne ikiiki he tau magafaoa Kerisiano ko e punaaga aoga lafi ki luga. Ko e tau matua talitonu ha lautolu ko e halavaka pauaki nukua fakamalolō tumau ke kumi ma e takitakiaga.—Efeso 6:1-3.
19. Ko e heigoa e tau monuina ne olioli e tautolu ha ko e fakatumau ke kumi e takitakiaga a Iehova?
19 E, ke he tau puhala kehekehe, kua foaki e Iehova e takitakiaga, ti kua lata ia tautolu ke fakaaoga katoatoa ai. He vagahau ke he magaaho ne tua fakamooli a Isaraela, ne pehē e Patuiki ko Tavita: “Ne tua e tau matua ha mautolu kia koe; ne tua a lautolu, ti laveaki e koe a lautolu. Ne kalaga atu a lautolu kia koe, ti laveaki ni a lautolu; ne tua a lautolu kia koe ti nakai fakamā a lautolu.” (Sala. 22:3-5) Ka muitua mooli a tautolu ke he takitakiaga a Iehova, to maeke foki ia tautolu ke “nakai fakamā.” To nakai hogohogo manava a tautolu ke he amaamanakiaga ha tautolu. Kaeke ‘ke tuku atu ha tautolu a puhala kia Iehova,’ ka e nakai tua ke he pulotu ni ha tautolu, ko e tau fua to moua e tau monuina loga mogonei foki. (Sala. 37:5) Ti kaeke ke fakauka fakamooli a tautolu ke he puhala pihia, to tukulagi e tau monuina ia. Ne tohi he Patuiki ko Tavita: “Kua fiafia a Iehova ke he fakafili [tonu]; nakai tiaki foki e ia hana tau tagata tapu; kua leoleo e ia a lautolu tukulagi. . . . To eke ni e motu ma e tau tagata tututonu, to nonofo muatua ai a lautolu.”—Sala. 37:28, 29.
Maeke Nakai a Koe ke Fakamaama?
• Ko e ha kua falanaki a tautolu ke he takitakiaga a Iehova?
• Ko e heigoa kua kitia kaeke ke tiaki e tautolu e takitakiaga a Iehova?
• Ko e heigoa falu tuaga kua lata e Kerisiano ma e mahani fakatokolalo?
• Takitaki fēfē e Iehova a tautolu he vahā nei?
[Tau Fakatino he lau 8]
Kua ono atu nakai a koe ki a Iehova ke he tau puhala oti he moui haau?
[Fakatino he lau 9]
Ne fuluhi kehe a Eva mai he pule katoatoa a Iehova
[Fakatino he lau 10]
Ko e heigoa e aga ha Hakara kua lata ke maeke a ia ke muitua ke he takitakiaga he agelu?