Tau Kei ke Fiafia e Magafaoa
Taofi Mau ke he Maveheaga he Haau a Fakamauaga
Pehē e hoana: “Fai magaaho tuai he mailoga e au a Michael, ko e taane haaku ne mamao ligo e manamanatuaga ki a au ti nakai mafanatia ke he fanau ha maua.a Ne hiki e mahani haana he nakai leva e fai Internet a mautolu, ti tuahā au kua kitekite a ia ke he tau fakatino telefua he komopiuta. Taha pō, kua momohe tuai e tau tama ha maua, ne fakatala e au a ia, ti talahau e ia na kitekite a ia ke he tau fakatino telefua he faahi Web. Ne mamahi lahi au. Ne nakai talitonu au kua tupu e mena nei ki a au. Ne nakai falanaki katoatoa au ki a ia. Ke fakaauatu e kelea ne nakai la leva ia e fakakite he kapitiga gahua e fakaalofa fakavihi ki a au.”
Pehē e taane: “Fai magaaho kua mole, ne kitia e Maria ko e hoana haaku e fakatino ne toka he komopiuta ha maua ti vagahau a ia ki a au hagaao ki ai. He tala age e au kua kitekite tumau au ke he tau fakatino telefua he faahi Web, ne ita lahi mahaki a ia. Ne mā lahi mahaki au ti lahi e agahala. Manatu au ko e fakaotiaga a ia he fakamauaga ha maua.”
KO E heigoa he manatu e koe ne tupu ke he fakafetuiaga ha Michael mo Maria? Liga manatu a koe ko e onoono ke he tau fakatino telefua ko e lekua makimaki ha Michael. Ka e he mailoga e Michael, ko e lolelole nei ko e fakamailoga he lekua lahi mahaki—kua nakai katoatoa ke he maveheaga he fakamauaga ha laua.b He magaaho ne mau a Michael mo Maria ne amaamanaki lahi a laua ke he moui ke fefakaalofaaki mo e taute mena tokoua. Ka e tuga ne tau hoa tokologa, ne fai magaaho he mole ti mafenū e maveheaga ha laua ti tuga ke fai vehā.
Logona hifo nakai a koe kua lolelole e fakafetuiaga haau mo e hoa haau he fai tau he mole? Manako nakai a koe ke liu e fakafetuiaga haau ke mauokafua foki? Ka pihia, kua lata ia koe ke iloa e tau tali ke he tolu e hūhū: Ko e heigoa e kakano ke mauokafua ke he fakamauaga haau? Ko e heigoa e tau paleko kua maeke ke fakalolelole e maveheaga pihia? Ti ko e heigoa haau ke taute ke fakamalolō e maveheaga haau ke he hoa haau?
Ko e Heigoa e Maveheaga?
To fakamaama fēfē e koe e maveheaga he fakamauaga? To talahau he tokologa kua puna mai he matagahua pauaki. Ma e fakatai, ko e hoa ne liga fakatumau ke he maveheaga he fakamauaga ha laua ha ko e tau fanau po ke ha ko e matagahua ne logona e laua ke he Atua, ko e Punaaga he fakamauaga. (Kenese 2:22-24) Mooli, ko e tau logonaaga pihia kua nava ki ai mo e to lagomatai e fakamauaga ke malolō he tau magaaho uka. Ka e ke fiafia, kua lata e tau hoa mau ke logona hifo kua fai mena atu foki ke he matagahua pauaki ki a laua tokoua.
Ne talaga e Iehova ko e Atua e fakamauaga ke moua he hoa e olioli mo e fiafia hokulo. Ko e foliaga haana ma e tagata taane ke “fiafia a [ia] ke he hoana” mo e hoana ke ofania haana a taane mo e logona kua ofania he taane haana a ia tuga ni he leveki he taane haana a tino. (Tau Fakatai 5:18; Efeso 5:28) Ke feaki e pipiaga pihia, kua lata he hoa ke iloa ke fefalanakiaki. Aoga pihia foki, kua lata ia laua ke feaki e fekapitigaaki tumau. He magaaho ka falanaki mo e gahua e tagata taane mo e fifine ke he fefalanakiaki to eke a laua mo tau kapitiga mitaki lahi mahaki, to tupu e maveheaga ha laua ke he fakamauaga. To feaki e laua e pipiaga ne fakamaama he Tohi Tapu kua tata lahi ke tuga kua eke e tagata tokoua “mo tino taha.”—Mataio 19:5.
Ko e maveheaga mogoia kua liga fakatatai ke he simeni ne fakamau aki e tau piliki he fale ne talaga malolō. Ne taute e simeni mai he tau mena kehekehe putoia e oneone, simeni, mo e vai. Pihia foki, ko e maveheaga kua moua mai he lafi e tau mena ia tuga e matagahua, falanaki, mo e fekapitigaaki. Ko e heigoa ka liga fakalolelole e pipiaga ia?
Ko e Heigoa e Tau Paleko?
Ko e maveheaga kua lata ma e gahua malolō mo e foaki noa. Kua peehi ki a koe ke makai he toka kehe e tau manako fakatagata haau ke maeke ke fakafiafia e hoa haau. Pete ia, ko e manatu ke hihiga ke he tau manako he taha tagata—he foaki ka e nakai hūhū, ‘Ko e heigoa haaku ka moua mai ai?’—ne nakai talahaua ke he tokologa mo e fakaita ke he falu. Ka e hūhū ki a koe ni, ‘Tokofiha e tagata lotokai ne iloa e au ne fiafia e fakamauaga?’ Liga ko e tali, Tokofiha maka ni kaeke kua fai. Ko e ha? Ko e tagata lotokai to liga nakai tumau ke he maveheaga he fakamauaga ka lata ke foaki noa e ia, mua atu ka nakai kitia mafiti ha aoga he tau foakiaga ia haana. Ka nakai fai maveheaga, to kona e fakafetuiaga, pete ne hofihofi e tau logonaaga fakavihi he hoa he magaaho fakamua.
Ne talahau mooli he Tohi Tapu ko e gahua uka e fakamauaga. Ne pehē “ko ia kua fai hoana kua fakaatukehe a ia ke he tau mena he lalolagi, po ke fakafiafia fefe e ia hana hoana. Kua kehe foki e fifine fai tane, mo e tamāfine tote; kua fakaatukehe a ia kua nofo noa ke he tau mena he Iki, kia tapu ai a ia, ko e tino katoa mo e agaga; ka ko ia kua fai tane kua fakaatukehe ke he tau mena he lalolagi, po ke fakafiafia fefe hana tane.” (1 Korinito 7:33, 34) Momoko ai, ko e tau hoa mau ne mahani ke nakai lotokai foki kua nakai mailoga tumau e tau fakaatukehe he hoa po ke tokiofa e tau foaki noa ne taute he hoa ha lautolu. Ka kaumahala e hoa ke fefakakiteaki e loto fakaaue, to liga fakatupu ke he fakamauaga ha laua loga atu foki e tau “matematekelea ke he tino.”—1 Korinito 7:28.
Ke maeke e fakamauaga haau ke kautū he tau magaaho uka mo e tupu olaola he tau magaaho mitaki, kua lata ia koe ke feaki e fakafetuiaga tukulagi. Feaki fēfē e koe e aga pihia, ti fakamalolō fēfē e koe e hoa haau ke fakatumau e fakamooli ki a koe?
Puhala ke Fakamalolō e Maveheaga
Ko e matapatu puhala ke fakagahua fakatokolalo e fakatonuaga he Kupu he Atua, ko e Tohi Tapu. He taute pihia to ‘aoga ai a koe’ mo e hoa haau. (Isaia 48:17) Manamanatu ke he ua e lakaaga aoga ka taute e koe.
1. Tuku fakamua e fakamauaga haau.
Kia “taute tonu e tau mena ne mua atu e aoga lahi,” he tohia he aposetolo ko Paulo. (Filipi 1:10, NW) Ke he fofoga he Atua, ko e puhala ne felevekiaki he taane mo e hoana a laua kua aoga lahi. Ko e taane ne fakalilifu e hoana haana to fakalilifu he Atua. Mo e fifine ne fakalilifu e taane haana “ko e koloa uho haia ki mua he Atua.”—1 Peteru 3:1-4, 7.
Aoga fēfē e fakamauaga haau ki a koe? Mahani ai, ka aoga lahi e laliaga, to lahi atu e magaaho kua fakaaoga e koe ki ai. Hūhū ki a koe ni: ‘He mahina kua mole, lahi fēfē e magaaho ne fakaaoga ni e au mo e hoa haaku? Ko e heigoa e tau mena pauaki ne taute e au ke fakamalolō e hoa haaku ko e tau kapitiga mitaki agaia a maua?’ Ka tote po ke nakai fai magaaho a koe he fakatumau e fakamauaga haau, to liga uka he hoa haau ke talitonu kua fakamooli a koe ke he pipiaga ha mua.
Manatu nakai e hoa haau kua fakamooli a koe ke he fakamauaga haau? Iloa fēfē e koe?
LALI PEHĒ: Tohi hifo he laupepa lima e veveheaga nai:tupe, gahua, fakamauaga, fakafiafiaaga, mo e tau kapitiga. Fakanumera ai ke he mena ne talitonu a koe kua mua ke he hoa haau. Ole ke he hoa haau ke taute e mena taha ia hagaao ki a koe. Ka oti, ti fehikitaki e tau laupepa mo e hoa haau. Kaeke ke logona hifo he hoa haau kua nakai lahi e magaaho mo e malolō haau ne fakaaoga ke he fakamauaga, fakatutala e tau hikihikiaga haau kua liga lata ke taute ke fakamalolō e maveheaga ha mua ni. Hūhū hifo foki ki a koe, ‘Ko e heigoa ka taute e au ke fiafia lahi ke he tau mena ne aoga ke he hoa haaku?’
2. Kalo he tau puhala oti ne nakai fakamooli.
Ne pehē a Iesu Keriso: “Ka kikite atu taha ke he fifine kia manako ki ai, kua faivao tuai a ia ke he hana loto.” (Mataio 5:28) Ka taute he tagata e mahani feuaki i fafo he fakamauaga, kua moumou e ia e fakalatahaaga ha laua, tuga ne talahau he Tohi Tapu ko e fakavēaga ni a ia ma e tau vevehe. (Mataio 5:32) Pete ia, ko e tau kupu ha Iesu ne fatiaki i luga kua fakakite kua leva e tupu e manatu hehē he loto ato taute he tagata e mahani faivao. Ko e manamanatu ke he manako kelea ia ko e taha puhala a ia he nakai mahani fakamooli.
Ke fakatumau e fakamooli haau ke he fakamauaga, taute e maveheaga hokulo ke nakai onoono ke he tau fakatino telefua. Pete e tau talahauaga he tokologa, ko e tau fakatino telefua ko e fakakona ke he fakamauaga. Mailoga e puhala ne talahau he taha hoana e tau logonaaga haana ke he tau puhala ne onoono e taane haana ki ai: “Ne pehē e taane haaku, ko e onoono ke he tau fakatino telefua kua lafi ke he fiafia he loto fakavihi ha maua. Ka kua taute au ke logona hifo e nakai aoga, kua nakai mitaki au ke lata mo ia. Ne tagi au ti mohe hifo ka e onoono a ia ke he tau fakatino ia.” Pehē nakai a koe kua fakamalolō he tagata taane nei e maveheaga ke he fakamauaga haana, po kua moumou ai? Manatu nakai a koe kua taute e ia ke mukamuka e hoana haana ke tumau e fakamooli ke he fakamauaga? Kua taute kia e ia e hoana haana tuga e kapitiga tata lahi mahaki haana?
Ne talahau he tagata tua fakamooli ko Iopu e maveheaga haana ke he fakamauaga haana mo e ke he Atua he eke e ia e ‘maveheaga mo e tau mata haana.’ Ne eketaha a ia ke nakai ‘manatu a ia ke he tamafine tote.’ (Iopu 31:1) Maeke fēfē ia koe ke fifitaki ki a Iopu?
Ke lafi ke he kalo mai he tau fakatino telefua, kua lata ia koe ke puipui e loto haau mai he fakatū e manako kelea mo e taha tagata taane po ke fifine kehe. Mooli, ne tokologa ne logona hifo ko e kalahī ke he tagata ne nakai ko e hoa haau kua nakai fai hagahaga kelea ke he fakamauaga. Ka kua hataki mai he Kupu he Atua ki a tautolu: “Kua mua ke he tau mena oti e loto he fakavai, ti gagao lahi ni a ia; po ke maeke kia hai ke iloa a ia?” (Ieremia 17:9) Kua fakavaia nakai he loto haau a koe? Hūhū hifo ki a koe: ‘Ko hai ne lahi e mamata haaku ki ai—ko e hoa haaku po ke taha tagata ne nakai ko e hoa haaku? Ko hai ne tala age mua e au e vala tala mitaki ki ai—ko e hoa haaku, po ke taha tagata foki? Ka pehē e hoa haaku ke fakakaupā e fakafetui haaku mo e taha tagata ne nakai ko e hoa haaku, to tali fēfē au? To ita ka au, po ke fiafia au ke taute e hikiaga kua tala mai?’
LALI PEHĒ: Ka mailoga e koe kua futiaki a koe ke he taha tagata ne nakai ko e hoa haau, fakakaupā e fakafetui haau mo ia ke he mena kua lata, ti toka e tau fakafetuiaga oti ke he tuaga gahua ni hokoia. Kia nakai hagaaki ke he tau puhala kua mua hake e tagata nei ke he hoa haau. Ka e hagaaki ke he tau aga mitaki he hoa haau. (Tau Fakatai 31:29) Liu ke manatu e tau kakano ati fakaalofa loto fakavihi a koe ke he hoa haau. Hūhū hifo ki a koe, ‘Kua galo mooli kia he hoa haaku e tau mahani nei, po kua fakapouli e mata haaku ki ai?’
Kia Fakailoilo
Ko Michael mo Maria ne fatiaki he kamataaga, ne fifili ke ole lagomatai ke he puhala ke fakamafola aki e tau lekua ha laua. Mooli, ko e kumi lagomatai ko e lakaaga fakamua ni a ia. Ka ko e makai ke kitia e tau lekua ha laua mo e kumi lagomatai, ne fakakite fakamaaliali tokoua e Michael mo Maria e manako ha laua ke fakamooli ke he fakamauaga ha laua, ti kua makai foki a laua ke gahua fakamalolō ke kautū ai.
He mauokafua po ke muhu lekua e fakamauaga haau, kua lata e hoa haau ke iloa kua fakamooli a koe ke taute e fakamauaga ha mua ke kautū. Taute e tau lakaaga kua latatonu ke mauokafua e hoa haau ke iloa e mena ia. Makai nakai a koe ke taute e mena ia?
a Hiki tuai e tau higoa.
b Ko e fakataiaga nei ke he tagata taane ne onoono ke he fakatino telefua, ti ko e fifine foki ne taute pihia kua fakatātā foki e nakai katoatoa ke he maveheaga he fakamauaga.
HŪHŪ KI A KOE NI . . .
Ko e heigoa e tau gahua kua lata ia au ke mumutu hifo ke lahi e magaaho mo e hoa haaku?
Ko e heigoa haaku kua lata ke taute ke iloa he hoa haaku kua fakamooli au ke he fakamauaga ha maua?