‘Kumi Fakamakutu e Tau Mena ke Tupu Ai e Mafola’

KO E puhalatū tanu foou kua tuga na maō, ti uka ke malona. Ka e fai magaaho he mole, ti liga kamata ke fai maihiihi mo e tau pokoluo. Kua lata ke fakafoou ke iloa mooli kua haohao mitaki mo e ke puipui e puhalatū.

He puhala taha ia, ko e tau fakafetuiaga ha tautolu mo e falu kua liga tupu e fekehekeheaki ti liga hokotia ke maihiihi. Ne talahau he aposetolo ko Paulo kua kehekehe e tau manatu he tau Kerisiano i Roma. Ne fakatonu e ia e tau matakainaga Kerisiano: “Kia kumi fakamakutu e tautolu e tau mena ke tupu ai e mafola, mo e tau mena ke fefakamafanaaki ai.” (Roma 14:13, 19) Ko e ha kua latatonu ke ‘kumi fakamakutu e tau mena ke tupu ai e mafola’? Maeke fēfē ia tautolu ke kumi fakamakutu fakamalolō mo e lauia mitaki e mafola?

Ko e Ha ne Kumi Fakamakutu e Mafola?

Ka nakai taute, to eke e tau maihiihi ikiiki he puhalatū mo tau pokoluo hagahaga kelea. Ka nakai fakamafola e tau fekehekeheaki fakatagata, to hagahaga kelea pihia foki. Ne tohia he aposetolo ko Ioane: “Kaeke ke pehe age taha, Kua fakaalofa au ke he Atua, ka e vihiatia e ia hana matakainaga, ko e pikopiko a ia; ha ko ia kua nakai fakaalofa ke he matakainaga hana kua kitia, maeke fefe ia ia ke fakaalofa ke he Atua, kua nakai kitia e ia?” (1 Ioa. 4:20) Ko e fekehekeheaki fakatagata ne nakai fakamafola ka fakahiku ke fakatupu e Kerisiano ke vihiatia e matakainaga haana.

Ne fakakite e Iesu Keriso to nakai talia e Iehova e tapuakiaga ha tautolu kaeke ke nakai taute e tautolu e mafola mo e falu. Ne fakaako e Iesu e tau tutaki haana: “Kaeke foki ke ta atu e koe hau a poa ke he fatapoa, ti manatu ai a koe ke he hau a matakainaga ha i ai taha mena kua mamahi ai kia koe. Kia toka ai hau a poa i mua he fatapoa, ka e fano a a koe ke fakafeilo fakamua mo e hau a matakainaga, ti hau ai a koe, mo e ta atu hau a poa.” (Mata. 5:23, 24) E, ko e matapatu kakano ma tautolu ke kumi e mafola ha kua manako a tautolu ke fakafiafia a Iehova ko e Atua.a

Ko e tuaga he fakapotopotoaga i Filipi ne fakamaama e taha kakano ke kumi fakamakutu e mafola. Ne nakai talahau e lekua ne tupu he vahāloto he tau matakainaga fifine Kerisiano tokoua, ko Evotia mo Sunetuke, kua fakahagahaga kelea mooli e mafola he fakapotopotoaga katoa. (Filipi 4:2, 3) Maeke e tau fekehekeheaki fakatagata ne nakai fakamafola ke iloa mafiti he tau tagata. Ko e manako ke puipui e fakaalofa mo e kaufakalataha he fakapotopotoaga ka omoi a tautolu ke kumi fakamakutu e mafola mo e tau matakainaga talitonu ha tautolu.

“Uhoaki a lautolu ke fakatupu e fakafeilo,” he talahau e Iesu. (Mata. 5:9) Ko e kumi fakamakutu he mafola kua moua mai e olioli mooli. Lafi ki ai, kua fakaholo ki mua he mafola e malolō tino mitaki, ha ko e “loto mitaki, ko e moui he tino haia.” (Fakatai 14:30) Ka e he taha faahi, ko e fakafualoto ke he ita to liga fakahagahaga kelea lahi ki a tautolu ke tupu mai e gagao ke he tino.

Pete kua talia he laulahi he tau Kerisiano kua latatonu ke kumi fakamakutu e mafola, liga manamanatu a koe ke he puhala ke fakamafola aki e fekehekeheaki fakatagata. Kia kumikumi a tautolu ke he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ka takitaki a tautolu.

Liu Moua e Mafola he Tutala Fakatotoka

Ko e tau maihiihi ikiiki he puhalatū kua fa maeke ke fakafoou he tanu e mena ia ne malona. Kua lata kia ia tautolu ke fakamagalo mo e ufiufi e tau kūkū ikiiki he tau matakainaga ha tautolu? Liga gahua e puhala nei ke he loga he tau fekehekeheaki fakatagata, ha kua tohia he aposetolo ko Peteru ko e “fakaalofa ke ufiufi ai e tau hala loga.”—1 Pete. 4:8.

Ka ko e falu magaaho, kua liga hagahaga kelea lahi e lekua ti nakai maeke ia tautolu ke fakagalo noa. Manamanatu ke he mena ne tupu ke he tau Isaraela he nakai leva e huhū atu a lautolu ke he Motu he Maveheaga. Ato o atu e “fanau a Reupena, mo e fanau a Kato, mo e taha veveheaga he magafaoa a Manase” ke he taha faahi he Vailele ko Ioritana, ne ati e lautolu e “fatapoa lahi ke kitekite ki ai.” Ne talitonu e falu magafaoa ha Isaraela kua fakaaoga e fatapoa mo tapuaki tupua ti nakai maeke ke fakagalo noa e lekua. Ne tauteute a lautolu ke totoko fakakautau.—Iosua 22:9-12.

Ne liga manatu e falu Isaraela kua lahi tuai e fakamooliaga ke he mena hehē ne taute ti liga mitaki ke tau fakahaupō ke nakai tokologa ia lautolu ka mamate. Ka e he nakai fakatepetepe, ne fakafano atu he tau magafaoa he faahi lalo ha Ioritana e falu ke fakatutala e lekua mo e tau matakainaga ha lautolu. Ne hūhū a lautolu: “Ko e heigoa kia e holifono nai kua holifono ai a mutolu ke he Atua a Isaraela, ke liliu kehe a mutolu ke he aho nai, he mumui atu kia Iehova?” Ko e tau magafaoa ne ati e fatapoa ne nakai taute e lautolu he nakai tua fakamooli. To tali atu fēfē a lautolu ke he tukumale pihia? To vagahau vale atu kia a lautolu ke he tau tagata ne tukumale ki a lautolu po ke nakai tutala ki a lautolu? Ko e tau magafaoa ne tukumale ki ai ne tali totonu atu, he fakamaama fakamahino e tau gahua ha lautolu kua omoomoi mooli he manako ha lautolu ke fekafekau ki a Iehova. Ko e tali atu ha lautolu kua puipui e fakafetuiaga ha lautolu mo e Atua ti fakahao e tau momoui. Ko e tutala fakatotoka kua fakamafola e matakupu mo e liu moua e mafola.—Iosua 22:13-34.

Ato taute taha mena lahi, ne tutala fakapulotu he falu Isaraela e lekua ha lautolu mo e magafaoa a Reupena mo Kato mo e taha veveheaga he magafaoa a Manase. “Aua neke fakatepetepe hāu a loto ke ita,” he talahau he Kupu he Atua, “ha kua toka mau ai e ita ke he tau loto he tau tagata goagoa.” (Fakama. 7:9) Ko e puhala faka-Tohi Tapu ke taute aki e tau fekehekeheaki hagahaga kelea fakatagata ko e tutala fakatotoka mo e fakamooli. To amanaki mooli kia a tautolu ke he monuina a Iehova kaeke ke fakafualoto a tautolu ke he ita mo e kaumahala ke fina atu ke he tagata ne manatu a tautolu kua fakahukia mai ki a tautolu?

Ke he taha faahi, ka e kua ka hau e matakainaga Kerisiano ki a tautolu hagaao ke he lekua, ti liga kua tukumale fakakelea mai foki ki a tautolu? “Ko e tali totonu ke liliu kehe ai e ita,” he talahau he Tohi Tapu. (Fakatai 15:1) Ko e tau magafaoa ha Isaraela ne hukia, ne totonu ka e mahino e puhala ne fakamaama aki e tuaga ha lautolu, ati fakamafola ai e tuaga ne mooli ke fakaita ke he tau matakainaga ha lautolu. He o atu fakailoilo a tautolu ke he matakainaga ha tautolu po ke tutala a ia ki a tautolu hagaao ke he lekua, liga lata ke hūhū ki a tautolu ni, ‘Ko e heigoa e tau kupu, puhala he leo, mo e aga ka liga fakaholo ki mua e mafola?’

Fakaaoga Fakapulotu e Alelo

Na maama e Iehova kua lata ia tautolu ke talahau e tau tupetupe ha tautolu. Kaeke ke kaumahala a tautolu ke fakamafola e fekehekeheaki fakatagata, to liga kamatamata a tautolu ke tutala ke he falu. Ko e fakafualoto ke he ita kua mukamuka ke takitaki atu ke he vagahau kelea. Hagaao ke he fakaaoga hehē he alelo, ne talahau he Tau Fakatai 11:11: “Kua ulu ai ki lalo [e taone] he tau gutu he tau tagata mahani kelea.” Pihia foki, ko e tau kupu vagahau fakahanoa hagaao ke he matakainaga Kerisiano kua maeke ke fakahagahaga kelea e mafola he fakapotopotoaga ne tuga e taone.

Ko e kumi fakamakutu mogoia he mafola, kua nakai kakano ke kalo katoatoa mai he tutala hagaao ke he tau matakainaga ha tautolu. Ne fakatonu he aposetolo ko Paulo e tau matakainaga talitonu: “Aua neke hopo mai ha kupu kelea he tau gutu ha mutolu.” Ka e lafi e ia: “Ka ko e tau kupu mitaki ke ati hake ke he mena ke aoga ai, kia tupu ai e mitaki kia lautolu kua fanogonogo ki ai, . . . kia hofihofi ha mutolu a fakaalofa, mo e fefakamagaloaki a mutolu.” (Efeso 4:29-32) Ka fina atu e matakainaga ki a koe ne kua hukia ha ko e vagahau po ke mahani haau, nakai kia mukamuka ke fakamolemole mo e fakamafola kaeke kua tala fakamitaki a ia ke he falu hagaao ki a koe? Ko e mena ia, ka atihake e tau puhala vagahau he tutala hagaao ke he tau matakainaga Kerisiano to mukamuka a tautolu ke liu moua e mafola kaeke kua tupu e tau fekehekeheaki.—Luka 6:31.

Fekafekau ke he Atua mo e “Loto Fakalataha”

Ko e hihiga agahala ha tautolu ko e tau tagata, ko e nonofo kehe mai ia lautolu ne fakahukia a tautolu, ti vevehe kehe ai a tautolu. Ka kua nakai pulotu e puhala pihia. (Fakatai 18:1) Ko e tau tagata kaufakalataha ne ui ke he higoa a Iehova, kua eketaha a tautolu ke ‘fekafekau kia ia mo e loto fakalataha.’—Sefa. 3:9.

Kua nakai lata ke fakatupu he vagahau po ke mahani fakahanoa he falu a tautolu ke fakalolelole e makutu ha tautolu ke he tapuakiaga meā. He fai aho ne toe ato hukui he poa ha Iesu e tau poa he faituga mo e nakaila leva e hataki fakamalolō ke he tau tohikupu, ne mailoga e ia e fifine takape ne tuku e “hana tau mena oti ne moui ai a ia” ke he puha tupe he faituga. Lali kia a Iesu ke taofi a ia? Nakai pihia, ne nava a ia ke he fifine ha kua lalago fakamooli ai e fakapotopotoaga ha Iehova he magahala ia. (Luka 21:1-4) Ko e tau gahua hepehepe he falu kua nakai fakatoka noa mai e fifine nei he kotofaaga haana ke lalago e tapuakiaga ha Iehova.

Pete kua logona hifo e tautolu kua mahani fakahanoa e matakainaga Kerisiano, ti nakai fakafili tonu foki, to tali atu fēfē a tautolu? To fakaatā kia e tautolu e mena nei ke lauia e fekafekauaga katoatoa ha tautolu ki a Iehova? Po ke gahua fakamalolō a tautolu ke fakamafola e tau fekehekeheaki fakatagata ke puipui e mafola uho he fakapotopotoaga he Atua he vahā nei?

“Kaeke” he fakatonu he tau Tohiaga Tapu ki a tautolu, “kua maeke ia mutolu, kia nonofo [mafola] mo e tau tagata oti kana.” (Roma 12:18) Kia eketaha a tautolu ke taute pihia ti mauokafua tumau he puhala ke he moui.

[Matahui Tala]

[Fakatino he lau 17]

Kua lata a Evotia mo Sunetuke ke kumi fakamakutu e mafola

[Fakatino he lau 18]

Ko e heigoa e tau kupu, puhala he leo, mo e aga ka liga fakaholo ki mua e mafola?