Fakatumau e Finagalo he Keriso i Loto Haau
“Ke fakalataha ha mutolu a tau loto ke lata mo e finagalo a Keriso Iesu.”—ROMA 15:5.
1. Ko e ha kua lata ia tautolu ke eketaha ke moua e finagalo he Keriso?
“KIA o mai a mutolu kia au,” he ui e Iesu Keriso. “Mo e fifitaki mai a mutolu kia au; ha ko au ni ko e totonu mo e loto holoilalo; ti moua ai e mutolu e okiokiaga mo e tau agaga ha mutolu.” (Mata. 11:28, 29) Ko e uiina mafanatia nei kua fakakite fakamitaki e finagalo fakaalofa a Iesu. Nakai fai tagata ka eke mo fifitakiaga mitaki ke muitua ki ai. Pete ko e Tama he Atua a Iesu ti malolō lahi, ne fakakite e ia e fakahelehele mo e hofihofi noa, mua atu ki a lautolu ne matematekelea.
2. Ko e heigoa e tau manatu he aga ha Iesu ka fakatutala ki ai a tautolu?
2 He vala tala nei mo e tau vala tala ua ka mumui mai, to fakatutala a tautolu ke he puhala ka feaki mo e fakatumau e tautolu e finagalo tuga ha Iesu mo e fifitaki e “finagalo a Keriso” he tau momoui ha tautolu. (1 Kori. 2:16) To hagaaki a tautolu ke he lima e matapatu manatu: mahani molu mo e fakatokolalo ha Iesu, totonu haana, omaoma haana ke he Atua, fakamanavalahi haana, mo e fakaalofa lahi mahaki haana.
Fifitaki ke he Aga Molu he Keriso
3. (a) Ko e heigoa e taha fakaakoaga he mahani fakatokolalo ne fakaako e Iesu ke he tau tutaki haana? (e) Tali atu fēfē a Iesu he magaaho ne fakakite he tau tutaki haana e tau lolelole?
3 Ko Iesu, ko e Tama mitaki katoatoa he Atua, ne makai ke hifo mai ke he lalolagi ke gahua fakalataha mo e tau tagata nakai mitaki katoatoa mo e agahala. Falu ha lautolu ka tamate a ia he mogo fakamui. Ka e taofi tumau ni a Iesu ke he olioli mo e mahani fakalatalata haana. (1 Pete. 2:21-23) He ‘kikite atu fakalahi’ ke he fifitakiaga a Iesu ka lagomatai a tautolu ke taute pihia foki kaeke ke lauia a tautolu he tau hepehepe mo e tau nakai mitaki katoatoa he falu. (Hepe. 12:2) Ne uiina e Iesu e tau tutaki haana ke ‘hahamo e lakau hahamo haana mo ia’ mo e fifitaki ki a ia. (Mata. 11:29) Ko e heigoa ha lautolu ka fakaako mai ai? Taha e mena, kua totonu a Iesu, ti fakauka a ia ke he tau tutaki haana pete ne tau hepehepe ha lautolu. He pō to mate a Iesu, ne holoholo e ia e tau hui ha lautolu, he fakaako ki a lautolu e fakaakoaga ke he “loto holoilalo” ka nakai lata a lautolu ke nimo. (Totou Ioane 13:14-17.) Fakamui, he magaaho ne kaumahala a Peteru, Iakopo, mo Ioane ‘ke mataala,’ ne mailoga fakaalofa e Iesu e lolelole ha lautolu. “Simona na e, kua mohe kia a koe?” he hūhū e ia. “Kia mataala a, mo e liogi, neke hoko mai e kamatamata kia mutolu; kua makai ni e loto, ka ko e tino kua lolelole.”—Mare. 14:32-38.
4, 5. Lagomatai fēfē he fifitakiaga ha Iesu a tautolu ke fehagai mo e tau hepehepe he falu?
4 Tali atu fēfē a tautolu kaeke ko e matakainaga talitonu kua fetoko, mukamuka ke ita, po ke fakatuai ke talia e fakatonuaga mai he motua po ke “fekafekau fakamoli mo e loto matala”? (Mata. 24:45-47) Kua liga mautali a tautolu ke fakamagalo e tau nakai mitaki katoatoa he tau tagata he lalolagi a Satani, ka e uka ia tautolu ke fakamagalo e tau nakai mitaki katoatoa he tau matakainaga ha tautolu. Ka fakaita mafiti he tau hepehepe he falu a tautolu, kua lata a tautolu ke hūhū hifo, ‘Maeke fēfē ia au ke fakatātā fakamitaki e “finagalo a Keriso”?’ Lali ke tokaloto ne nakai ita a Iesu ke he tau tutaki haana, pete foki he fakakite e lautolu e lolelole fakaagaaga.
5 Manamanatu ke he mena ne tupu ke he aposetolo ko Peteru. He uiina e Iesu a Peteru ke hau ki fafo he foulua mo e fina age ki a Ia i luga he vai, ati fina atu ai a Peteru. Ha kua kikite a ia ke he matagi kua lahi ti kamata ai ke tomo. Kua ita ka Iesu ti pehē ki a Peteru: “Lata na koe mo e fua ia! Eke ā e mena ia mo fakatonuaga ki a koe”? Nakai! “Ti fakaolo ai agataha e Iesu hana lima, mo e toto a ia, kua pehe kia ia, Ko koe ni ne tua fakatote, ko [e] heigoa e mena ne mahalohalo ai a koe?” (Mata. 14:28-31) Ka fehagai a tautolu mo e matakainaga ne tua fakatote, maeke nakai a tautolu ke fakaolo atu, ke he puhala fakatai, e lima ha tautolu mo e lagomatai a ia ke fakalahi e tua? Ko e fakatonuaga mooli a ia ne kitia ke he mahani totonu ha Iesu ki a Peteru.
6. Ko e heigoa ne fakaako e Iesu ke he tau aposetolo haana hagaao ke he kumi tuaga?
6 Kua putoia foki a Peteru he taufetoko tumau he tau aposetolo ko hai ne mua ue atu ia lautolu. Ne loto a Iakopo mo Ioane ke nofo taha he faahi matau mo e taha he faahi hema ha Iesu he Kautu haana. He magaaho ne logona e Peteru mo e falu aposetolo e mena ia, ne ita lahi a lautolu. Ne iloa e Iesu kua liga moua e lautolu e aga nei mai he kaufakalatahaaga ne feaki hake ai a lautolu. He fakapotopoto auloa mai a lautolu ki a ia, ne pehē a ia: “Kua iloa e mutolu, ko e tau iki he tau motu kehe kua pule kia lautolu, ko e tau tagata lalahi foki kua pule kia lautolu. Ka e nakai pihia a mutolu; ka fia tagata lahi e taha ia mutolu, kia eke a ia mo fekafekau ha mutolu; ka manako foki taha ia mutolu ke mua a ia, kia eke a ia mo tupa ha mutolu.” Ati fakakite age e Iesu e fifitakiaga ni haana: “Kia tuga e Tama he tagata nakai hau a ia kia fekafekau mai e tau tagata kia ia, ka kia fekafekau atu a ia, kia foaki atu foki hana moui mo lukutoto ke hukui aki e tau tagata tokologa.”—Mata. 20:20-28.
7. Maeke fēfē ia tautolu takitokotaha ke lafi atu ke he kaufakalataha he fakapotopotoaga?
7 He manamanatu ke he finagalo tokolalo ha Iesu ka lagomatai a tautolu ke ‘tote ue atu a tautolu’ he tau matakainaga ha tautolu. (Luka 9:46-48) He taute pihia kua lafi atu ke he kaufakalataha. Ko Iehova, kua tuga e matua taane he magafaoa lahi, kua manako ke he tau fanau haana ke “nonofo fakalataha,” ke fekapitigaaki. (Sala. 133:1) Ne liogi a Iesu ke he Matua haana ke kaufakalataha e tau Kerisiano mooli oti, ke maeke ke “iloa ai foki he lalolagi, ne fakafano mai e koe au, mo e fakaalofa mai a koe kia lautolu, tuga hau a fakaalofa mai kia au.” (Ioane 17:23) Ti ko e kaufakalataha ha tautolu kua lagomatai ke fakakite a tautolu ko e tau tutaki he Keriso. Ke olioli e kaufakalataha pihia, kua latatonu ia tautolu ke onoono ke he tau nakai mitaki katoatoa he falu tuga ne taute he Keriso. Ne fakamagalo e Iesu, ti fakaako e ia kua maeke ni he fakamagalo ke moua e tautolu e fakamagaloaga.—Totou Mataio 6:14, 15.
8. Ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai he fifitakiaga he tau fekafekau he Atua, ne kua leva?
8 Maeke foki ia tautolu ke fakaako fakalahi mai he fifitaki ke he tua ha lautolu ne kua leva e fifitaki ke he Keriso. Tuga a Iesu, kua fa fakakite e lautolu nei e maamaaga ke he tau nakai mitaki katoatoa he falu. Fitā he iloa e lautolu ko e fakakite e fakaalofa hofihofi noa tuga he Keriso kua nakai ni lagomatai a tautolu ke “malolo ke lagomatai ke he lolelole ha lautolu kua nakai fahia” ka e lafi atu foki ke he kaufakalataha. Mua atu, kua fakamalolō ai e fakapotopotoaga katoa ke fakaata e finagalo he Keriso. Kua manako a lautolu ke he tau matakainaga ha lautolu ke fakakite e aga pihia tuga he manako he aposetolo ko Paulo ke he tau Kerisiano i Roma: “Kia foaki atu kia mutolu he Atua hana e fakauka, mo e fakamafanaaga, ke fakalataha ha mutolu a tau loto ke lata mo e finagalo a Keriso Iesu; kia fakaheke atu a mutolu ke he Atua, ko e Matua he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso, mo e loto taha, mo e kupu taha.” (Roma 15:1, 5, 6) E, ko e tapuakiaga kaufakalataha ha tautolu kua fakaheke ki a Iehova.
9. Ko e ha kua lata ia tautolu ke moua e agaaga tapu ke maeke ke muitua e fifitakiaga a Iesu?
9 Ne matutaki e Iesu e “loto holoilalo” mo e mahani molu, ko e vala he fua he agaaga tapu he Atua. Ko e mena ia, fakalataha mo e fakaako ke he fifitakiaga a Iesu, kua lata ia tautolu ke moua e agaaga tapu a Iehova, ke maeke ia tautolu ke muitua fakamitaki e fifitakiaga ia. Kua lata ia tautolu ke liogi ma e agaaga tapu he Atua mo e eketaha ke feaki e fua ia—“ko e fakaalofa, ko e fiafia, ko e mafola, ko e fakauka, ko e totonu, ko e mahani mitaki, ko e tua, ko e mahani molu, mo e manako fakalatalata.” (Kala. 5:22, 23) He muitua ke he puhala he mahani fakatokolalo mo e mahani molu ne fakakite e Iesu, to fakafiafia e tautolu ha tautolu a Matua he lagi, ko Iehova.
Fehagai a Iesu ke he Falu he Puhala Totonu
10. Fakakite fēfē e Iesu e totonu?
10 Ko e totonu foki ko e vala he fua he agaaga tapu. Ne totonu tumau a Iesu ke he falu. Ko e tau tagata oti ne kumi fakamooli a Iesu, ne moua kua “talia totonu e ia a lautolu.” (Luka 9:11, NW) Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he totonu ne fakakite e Iesu? Ko e tagata totonu kua aga kapitiga mo e fakaalofa hofihofi. Pihia a Iesu. Ne logona hifo e ia e fakaalofa hofihofi ke he tau tagata ha kua “fakafita a lautolu, mo e tiaki atu ai, tuga e tau mamoe nakai fai leveki a lautolu.”—Mata. 9:35, 36.
11, 12. (a) Talahau e mena ne taute e Iesu he fakakite e fakaalofa hofihofi noa. (e) Ko e heigoa haau ka fakaako mai he fifitakiaga ne fakatutala he mena nei?
11 Ne fakakite foki e Iesu e fakaalofa hofihofi mo e fakaalofa hofihofi noa. Manamanatu ke he mena ne tupu. Ne 12 e tau he matematekelea e fifine ke he gagao fakatafea. Ne iloa e ia, i lalo he Fakatufono faka-Mose, ko e tuaga haana ne taute a ia mo e ha tagata ne pipiki ki a ia kua kelea ke lata ma e tapuakiaga. (Levi. 15:25-27) Ka ko e tuaga mo e aga ha Iesu kua maeke ke omoomoi e fifine mo e to fakamaulu e Ia a ia. Ne fakatumau a ia ke pehē: “Kaeke ke piki atu au ke he hana tapulu hokoia, ti malolo ai au.” He loto fakamanavalahi, ne taute pihia e ia ti logona agataha kua maulu tuai a ia.
12 Ne fioia e Iesu kua fai tagata ne pipiki ki a ia, ti kitekite fano a ia ke kitia ko hai. Kua liga matakutaku e fifine neke vale ki a ia ha kua moumou e ia e Fakatufono, ti fakaveli ki mua ha Iesu he vivivivi mo e tala age ki ai e tala mooli. Hataki kia e Iesu e fifine nofogati mo e matematekelea nei? Mamao ligo! “Haku tama fifine na e,” he talahau mafanatia e ia, “kua moui a koe he hau a tua; ti fano a, mo e monuina.” (Mare. 5:25-34) Ko e mafanatia ha ia haana he logona e tau kupu totonu pihia!
13. (a) Kehe fēfē e aga a Iesu mai he tau Farasaio? (e) Taute atu fēfē a Iesu ke he tau tama?
13 Kehe mamao mai he tau Farasaio loto maō, ne nakai fakaaoga he Keriso e pule, po ke malolō haana ke lafi ke he tau kavega he falu. (Mata. 23:4) Ka e fakaako totonu mo e fakauka e ia e falu ke he tau puhala a Iehova. Ko Iesu ko e hoa mafanatia ke he tau tutaki haana, he tumau e fakaalofa mo e totonu, ko e kapitiga mooli. (Fakatai 17:17; Ioane 15:11-15) Ne logona foki he tau tama ikiiki e mafanatia he haia mo Iesu, ti mafanatia mooli foki a ia he haia mo lautolu. Ti fai magaaho tumau a ia ke lata mo lautolu ne ikiiki. He taha magaaho, ne lali e tau tutaki haana, ne feaki agaia e tau tuaga matalahi fakatagata tuga e tau takitaki lotu ne viko takai ia lautolu, ke taofi e tau tagata he tamai ha lautolu a tau tama ikiiki ke piki age a Iesu ki a lautolu. Ne nakai fiafia a Iesu ke he mena ne taute he tau tutaki haana. Kua pehē a ia ki a lautolu: “Tokai e tau tama ikiiki, ke o mai a lautolu kia au, ti ua hataki a lautolu; ha ko e mena tuga a lautolu nai e tau tagata ha he kautu he Atua.” Ati fakaaoga ai e tau tama ke foaki e fakaakoaga aoga, ne pehē a ia: “Ko e moli, ke tala atu e au kia mutolu, ko e tagata nakai talia e kautu he Atua tuga ne tama tote, nakai hu atu a ia ki ai.”—Mare. 10:13-15.
14. Ko e heigoa e tau aoga ne moua mai he tau tama he fakakite ki a lautolu e fiafia mooli?
14 Manamanatu la ke he logonaaga he falu tama ia ka lalahi hake a lautolu mo tau tagata taane mo e tau fifine he tau tau fakamui, to manatu e lautolu ko Iesu Keriso ne ‘nikiti ai a lautolu ke he hana tau lima, mo e fakamonuina ai.’ (Mare. 10:16) To liu manatu mo e loto fakaaue foki he tau tama he vahā nei e tau motua mo e falu ne fakakite ki a lautolu e fiafia mooli ne nakai lotokai ka lalahi a lautolu. Mua atu e aoga, kamata he vahā ikiiki, ko e tau tama ne moua mai e fiafia mooli pihia he fakapotopotoaga kua iloa ko e agaaga a Iehova i luga he tau tagata haana.
Fakakite e Totonu he Lalolagi ne Nakai Fai Totonu
15. Ko e ha ne nakai lata ke ofo a tautolu ha ko e nakai totonu he vahā nei?
15 Tokologa e tagata he vahā nei ne logona kua nakai fai magaaho a lautolu ke fakakite e totonu ke he falu. He tau aho takitaha mogoia, he aoga, gahuaaga, fano fenoga, mo e gahua ke he fonua, kua feleveia e tau tagata a Iehova mo e agaaga he lalolagi. Kua liga fakaita he tau aga nakai totonu a tautolu, ka kua nakai lata ke ofo ai a tautolu. Ne omoomoi e Iehova a Paulo ke hataki tuai a tautolu ko e moui he tau “aho fakamui” uka nei, to feleveia e tau Kerisiano mooli mo lautolu kua ‘ofaofa a lautolu ni, to nakai fai fakaalofa.’—2 Timo. 3:1-3.
16. Maeke fēfē ia tautolu ke fakatupu ki mua e totonu tuga he Keriso i loto he fakapotopotoaga?
16 He taha faahi, kua foaki he takatakaiaga i loto he fakapotopotoaga Kerisiano mooli e hauhauaga ne kehe mamao mai he lalolagi ne nakai fai totonu. He fifitaki a Iesu, igatia a tautolu mo e lafi ke he takatakaiaga mitaki ia. Maeke fēfē a tautolu ke taute pihia? Ke kamata aki, tokologa he fakapotopotoaga ne lata ke moua e lagomatai mo e fakamafana ha tautolu ha kua fehagai a lautolu mo e tau gagao fakatino po ke tau tuaga matematekelea lahi mahaki. He “tau aho fakamui” nei, kua liga holo ki mua e tau lekua ia, ka e nakai foou e tau mena ia. He vahā Tohi Tapu, ne matematekelea e tau Kerisiano he tau lekua pihia. Kua aoga agaia foki e tau gahua lagomatai he mogonei tuga ni ma e tau Kerisiano ne momoui he vahā ia. Ma e fakatai, ne tomatoma e Paulo e tau Kerisiano ke “fakamafana a lautolu kua manava tote, kia lagomatai kia lautolu kua lolelole, kia fakauka ke he tau tagata oti kana.” (1 Tesa. 5:14) Kua putoia he mena nei ke fakagahua e totonu tuga he Keriso.
17, 18. Ko e heigoa falu puhala ka fifitaki e tautolu e totonu a Iesu?
17 Ha ha he tau Kerisiano e matagahua ke ‘talia totonu ha lautolu a tau matakainaga’ ke taute a lautolu tuga ne taute e Iesu, he fakakite e fiafia mooli ki a lautolu ne liga kua leva tuai e iloa e tautolu mo lautolu ne nakaila feleveia mo tautolu fakamua. (3 Ioa. 5-8) He fakailoilo a Iesu ke fakakite e fakaalofa hofihofi noa ke he falu, ti kua lata foki ia tautolu ke eke tumau mo okiokiaga ke he falu.—Isaia 32:2; Mata. 11:28-30.
18 Igatia a tautolu mo e fakakite e totonu he fiafia lahi mahaki ke he levekiaga he falu. Kumi puhala mo e fakatoka e magaaho ke taute e tau mena ia! Ti fakahoko ai! “Kia fakafeheleaki ke he feofanaki he tau matakainaga,” he tomatoma e Paulo, ti lafi: “Kia takitokotaha mo e mua ke tuku atu e lilifu ke he falu.” (Roma 12:10) Ko e kakano he mena ia ke muitua e fifitakiaga he Keriso, he taute e falu ke he puhala mafanatia mo e totonu, he fakaako ke fakakite e “fakaalofa fakamoli.” (2 Kori. 6:6) Ne fakamaama e Paulo e fakaalofa ia tuga he Keriso ke he puhala nei: “Kua fakauka e fakaalofa, to totonu, nakai mahekeheke e fakaalofa, nakai hula e fakaalofa, ti nakai fakatokoluga.” (1 Kori. 13:4) He nakai fakafualoto ke he tau matakainaga ha tautolu, kia omaoma e tautolu e tomatomaaga: “Kia eke a mutolu mo tau tagata totonu ko e taha ke he taha, kia hofihofi ha mutolu a fakaalofa, mo e fefakamagaloaki [noa] a mutolu; tuga e Atua ha ia Keriso ne fakamagalo [noa] e ia a mutolu.”—Efeso 4:32.
19. Ko e heigoa e tau fua mitaki kua moua mai he fakakite e totonu tuga he Keriso?
19 Ko e eketaha ha tautolu ke feaki mo e fakakite e totonu tuga he Keriso he tau magaaho oti mo e tau tuaga takitaha ka foaki ki a tautolu e tau palepale loga. To atāina e agaaga a Iehova ke gahuahua ki loto he fakapotopotoaga, ati moua e fua mitaki he agaaga. Lafi ki ai, ka muitua e tautolu e puhala ne toka hifo e Iesu mo e lagomatai e falu ke taute pihia foki, ko e tapuakiaga fiafia mo e kaufakalataha ha tautolu ka tamai e olioli ke he Atua. Ko e mena ia, kia eketaha tumau a tautolu ke fakakite e mahani molu mo e totonu a Iesu he fehagai mo e falu.
Maeke Nakai a Koe ke Fakamaama?
• Fakakite fēfē e Iesu kua “totonu mo e loto holoilalo” a ia?
• Fakatātā fēfē e Iesu e totonu?
• Ko e heigoa falu puhala kua fakakite e tautolu e mahani molu mo e totonu tuga e Keriso he lalolagi kelea nei?
[Fakatino he lau 8]
Ka lolelole e tua he matakainaga, tuga ha Peteru, to foaki nakai e tautolu e lima ke lagomatai?
[Fakatino he lau 10]
Lagomatai fēfē e koe ke eke e fakapotopotoaga mo huaga totonu?