Fēfē e Lagi?

FALU tagata ne manatu kua nakai maeke ke iloa hagaao ke he lagi ha kua nakai fai tagata ne hifo mai i ai ke talahau ai ki a tautolu. Liga kua nimo ia lautolu na pehē a Iesu: “Ko e mena . . . hifo mai au he lagi.” (Ioane 6:38) Ne pehē foki a ia ke he falu takitaki lotu: “Ko mutolu ko lalo nai a mutolu, ko au mai luga au.” (Ioane 8:23) Ko e heigoa ne talahau e Iesu hagaao ke he lagi?

Ne talahau e Iesu ko e lagi e haeleaga ha Iehova. Ne ui e ia e Atua “haku a Matua ha ha he lagi.” (Mataio 12:50) Ne nakai ni taha e kakano ne fakaaoga he Tohi Tapu e kupu “lagi.” Ma e fakatai, ne hagaao e Tohi Tapu ke he “pulagi” ko e takatakaiaga i luga he lalolagi ke he tau kupu tuga e “tau manu lele oti he pulagi.” (Ieremia 4:25) Pete ia, kua haele a Iehova ke he mena ne molea atu he takatakaiaga ia. Ne pehē e Tohi Tapu: “Ko ia ne haele ki luga he mena ne takai aki e lalolagi.”—Isaia 40:22.

Kua haele fakalataha kia e “Matua ha ha he lagi” mo e tau fetū? Kua ui foki e “lagi” ko e pulagi likoliko i loto he tau Tohiaga Tapu. Ma e fakatai, ne tohi he taha salamo: “Ka kitekite atu au ke he lagi hāu, ko e gahua he hāu a tau mata lima, ko e mahina katoa mo e tau fetu ne eke e koe; ko e heigoa kia e tagata kia manatu mai ai a koe kia ia?”—Salamo 8:3, 4.

Nakai, ai lata a Iehova ko e Atua ke haele i loto he pulagi likoliko ne tufuga e ia ti nakai nofo foki e tagata kāmuta i loto he kapati (cupboard) ne talaga e ia. Ti ko e magaaho ne fakaulu he Patuiki ko Solomona e faituga i Ierusalema ki a Iehova, ne pehē a ia: “Ko e moli kia, to haele kia e Atua ke he lalolagi? Kitiala, ko e lagi, mo e lagi he tau lagi, kua nakai lata ia kia koe he apiapi, ti au atu he nakai lata e fale nai kua ta e au!” (1 Tau Patuiki 8:27) Kaeke kua nakai haele a Iehova he pulagi, ko e lagi fe mogoia ne haele ai a ia?

Pete kua kumikumi e tau tagata ke he tau aolagi he fakaaoga e tau hulu malolō lahi ti fenoga atu falu ke he takatakaiaga he pulagi, ko e mena ne talahau he Tohi Tapu kua tumau ke mooli: “Nakai fakai ni taha ne kitia e Atua.” (Ioane 1:18) Ne fakamaama e Iesu e kakano he mogo ne pehē a ia: “Ko e Atua ko e [A]gaga ni a ia.”—Ioane 4:24.

Kua tokoluga hake e agaga ke he tagata. Ko e agaga kua nakai ko e mena fakatino tuga e kakano mo e toto, ne maeke ke kitia mo e logona he tau tagata. Ti ko e magaaho ne talahau e Iesu ne fakalataha a ia mo e Matua haana ke he “lagi,” ne hagaao a ia na moua e ia e moui ne mua atu e lilifu ke he ha moui fakatino. (Ioane 17:5; Filipi 3:20, 21) Ko e takatakaiaga fakaagaaga nei ne ha ha ai a Iesu mo e Matua haana ko e mena ne ui he Tohi Tapu ko e “lagi.” Fēfē e lagi? Ko e heigoa e mena ne tupu i ai?

Ko e Matakavi he Matagahua Fiafia

Ne fakamaama he Tohi Tapu ko e lagi ko e matakavi he tau matagahua loga. Talahau ai kua teau e tau miliona he tau mena momoui fakaagaaga fakamooli ne ha ha i ai. (Tanielu 7:9, 10) Igatia e mena moui fakaagaaga nei mo e haana ni a mahani. Iloa fēfē e tautolu e mena ia? Ke he tau tufugatia oti ne kitia, kua nakai fai he tau mena momoui ne tatai tonu, ti maeke ia tautolu ke iloa kua kehekehe lahi foki e tau mena he lagi. Mua atu, ko lautolu oti nei he lagi kua kaufakalataha a lautolu he gahua auloa, ti fakakite e kehekeheaga lahi mahaki ke he lalolagi he vahā nei, ne lavea e tau tagata ke gahua auloa fakamitaki.

Mailoga e puhala ne fakamaama he Tohi Tapu e matagahua i luga he lagi. “Kia fakamonu atu kia Iehova a mutolu, ko e hana tau agelu, ko mutolu kua malolo lahi, ko mutolu kua eke hana tau fekau, kua fanogonogo ke he hana tau kupu. Kia fakamonu atu kia Iehova a mutolu ko e hana kau oti kana, ko mutolu ko e hana tau fekafekau, ko mutolu kua eke hana finagalo.” (Salamo 103:20, 21) Ti kua lahi e gahua hane taute i luga he lagi. Maeke ia tautolu ke iloa ko e gahua fai kakano.

Kua leva tigahau tuai e gahua fiafia he tau agelu ato hoko e magaaho ke tufuga e lalolagi. Hagaao ke he tau Tohiaga Tapu, he magaaho ne fakavē e Iehova e lalolagi, ne “lologo fakalataha” e tau tama taane he Atua mo e “kalaga fiafia ai.” (Iopu 38:4, 7) Taha he tau tama taane he Atua he lagi kua lilifu lahi foki ke gahua fakalataha mo e Atua ke tufuga e tau mena oti kana. (Kolose 1:15-17) Ko e talahauaga fuluola nei he matagahua fiafia he lagi ka fakalagā e tau hūhū he manamanatuaga haau hagaao ke he lagi mo e tau tagata.

Ko e Finagalo Kia ma e Tau Tagata ke Ō ke he Lagi?

Ha kua fekafekau e tau agelu ke he Atua i luga he lagi ato fakavē e lalolagi, ko e tagata taane mo e fifine fakamua kua nakai tufuga mooli ke nonofo he lagi. Ka e tala age e Atua ke he hoa fakamua ia: “Kia fanau a mo e fakatokologa, kia fakapuke foki e lalolagi.” (Kenese 1:28; Gahua 17:26) Ko Atamu ko e mena moui foou fakamua he lalolagi ne maeke ke iloa e Atua mo e fekafekau fakamooli ki a Ia. Kua lata a ia ke matua taane e tau tagata ka nonofo he lalolagi. “Ko e lagi, ko e lagi ni, ha Iehova ia; ka kua tuku mai e ia e lalolagi ke he fanau he tau tagata.”—Salamo 115:16.

Nakai fia mate ha tagata ha kua nakai ko e finagalo ke mate e tagata. Ne talahau he Atua e mate ki a Atamu ko e fakahala hokoia he liuliu. Ane mai omaoma a Atamu to nakai mate a ia.—Kenese 2:17; Roma 5:12.

Nakai ofo mogoia, kua nakai fai talahauaga e Atua ki a Atamu hagaao ke he hake ke he lagi. Ti ko e lalolagi ne nakai ko e fonua ke kamatamata ai e tau tagata ke kitia po ke latatonu a lautolu ma e lagi. Kua tufugatia e tagata ke moui tukulagi he lalolagi, ti ko e finagalo ia he Atua kua nakaila fakamooli ia. Ne mavehe e Tohi Tapu “to eke ni e motu ma e tau tagata tututonu, to nonofo muatua ai a lautolu.” (Salamo 37:29) Maaliali ai, nakai ko e finagalo fakamua ma e tau tagata ke ō ke he lagi. Ko e ha mogoia ne mavehe e Iesu e moui he lagi ke he tau aposetolo haana? Kakano kia a Iesu to ō oti e tau tagata mitaki ke he lagi?