Fakaaoga Fakailoilo e “Pelu he Agaga”
“Kia eke [e] pelu he [a]gaga ko e kupu he Atua haia.”—EFESO 6:17.
1, 2. Kua lata fēfē a tautolu ke tali atu ke he manako ma e tau tagata fakapuloa he Kautu?
MAILOGA ai e manako lagomatai he moto tagata, ne tala age a Iesu ke he tau tutaki haana: “Kua loga e tau saito ke helehele, ka ko e tau tagata gahua, kua tokogaogao a lautolu. Ko e mena ia, kia olelalo atu ai a mutolu ke he Iki hana e tau saito ke helehele, kia fakafano mai e ia e falu ke gahua ke he tau saito hana ke helehele.” Fai mena foki ne taute e Iesu. He mole e talahau e tau kupu nā, “kua ui atu e ia ke he hana tau tutaki tokohogofulu ma ua” mo e fakafano atu a lautolu he fenoga fakamatala, po ke “helehele.” (Mata. 9:35-38; 10:1, 5) Fakahiku, ne “kotofa ai [e Iesu] e falu ne tokofitugofulu, kua fakafano atu a lautolu ke takitokoua,” ke taute e gahua taha ia.—Luka 10:1, 2.
2 Kua lahi foki e manako ma e tau tagata fakapuloa he Kautu he vahā nei. Ko e katoatoa ne hohoko atu ke he Fakamanatuaga he lalolagi katoa ma e tau he fekafekauaga he 2009 ko e 18,168,323. Kua lahi atu ke he numera katoa he Tau Fakamoli a Iehova ke molea e 10 e miliona. Kua momoho tuai e tau fonua ke helehele. (Ioane 4:34, 35) Ko e mena ia kua lata ia tautolu ke liogi mo e ole ke loga atu e tau tagata gahua. Ka e gahua fakatatau fēfē a tautolu mo e tau ole ia? Maeke ia tautolu ke taute pihia he eke mo tau fekafekau lauia mitaki lahi he fakalataha fakamakutu ke he gahua fakamatala he Kautu mo e taute tutaki.—Mata. 28:19, 20; Mare. 13:10.
3. Lagomatai lahi fēfē he agaaga he Atua a tautolu ke eke mo tau fekafekau lauia mitaki?
3 Ne fakatutala e vala tala fakamua ke he puhala ne takitaki he agaaga he Atua ko e lagomataiaga ke he ha tautolu a “talahau atu e kupu he Atua mo e fakamalolo.” (Gahua 4:31) Maeke foki he agaaga ia ke lagomatai a tautolu mo tau fekafekau iloilo. Taha puhala ke tupu ki mua e lauia mitaki ha tautolu ke he gahua he fonua ko e fakaaoga fakamitaki e koloa homo ue atu ne foaki e Iehova, ko e Atua—haana Kupu tohia, ko e Tohi Tapu. Na mai ia he agaaga tapu. (2 Timo. 3:16) Ko e fekau i loto kua omoomoi he Atua. Ti, ko e fakaaoga fakailoilo he kupu mooli he Tohi Tapu ke he gahua he fonua ha tautolu kua aoga ni ha ko e takitaki he agaaga tapu. Ato manamanatu ke he puhala ka taute pihia e tautolu, kia fakaata la e tautolu e malolō lahi he Kupu ia.
‘Ko e Kupu he Atua kua Gahua Malolo’
4. Ko e heigoa e gahuahuaaga ke he tagata ka tamai he fekau he Atua ne moua he Tohi Tapu?
4 Kua malolō mooli e kupu, po ke fekau he Atua! (Hepe. 4:12) He puhala fakatai, ko e fekau ne puna mai he Tohi Tapu kua mua atu e matila ke he ha pelu ne taute he tagata, ha kua iihi fakatai e tau hui motua mo e tau uho hui. Kua hokotia e kupu mooli he Tohi Tapu ke he fatuakiloto he tagata ti hufia ke he tau manatu mo e tau logonaaga haana, ti fakakite e mena mooli he loto haana. Maeke e kupu mooli ia ke gahuahua e malolō mo e taute e tau hikiaga mooli ke he tagata. (Totou Kolose 3:10.) E, maeke mooli e Kupu he Atua ke hiki e tau momoui!
5. He tau puhala fe ka takitaki he Tohi Tapu a tautolu, ti ko e heigoa e fua?
5 Mua atu ai, ko e Tohi Tapu ko e tohi he pulotu ue atu. Haia i loto e tau vala tala lagomatai ke fakakite ke he tau tagata e puhala ke momoui he lalolagi halauka nei. Kua fakakikila he Kupu he Atua e tau lakaaga mogonei ti pihia mo e puhala i mua ha tautolu. (Sala. 119:105) Ko e lagomataiaga lahi mahaki ka fehagai a tautolu mo e tau lekua po ke taute e tau fifiliaga ke he tau kapitiga, fakafiafiaaga, gahua, tau mena tui, mo e loga atu foki. (Sala. 37:25; Fakatai 13:20; Ioane 15:14; 1 Timo. 2:9) He fakagahua e tau matapatu fakaakoaga ne moua he Kupu he Atua kua maeke ia tautolu ke femataaki mo e falu. (Mata. 7:12; Filipi 2:3, 4) Ha kua maama mitaki e puhala i mua, kua maeke ia tautolu ke manamanatu ke he tau lauiaaga he tau fifiliaga ha tautolu anoiha. (1 Timo. 6:9) Ne talahau tuai foki he tau Tohiaga Tapu e finagalo he Atua ke he vahā anoiha, he lagomatai a tautolu ke tutuli e puhala moui ne fakatatau mo e finagalo ia. (Mata. 6:33; 1 Ioa. 2:17, 18) Moua mooli he tagata e moui fai kakano ka fakaatā e ia e tau matapatu fakaakoaga ke takitaki e moui haana!
6. Malolō lahi fēfē e kanavaakau ko e Tohi Tapu ke he tauaga fakaagaaga ha tautolu?
6 Manamanatu foki ko e Tohi Tapu ko e kanavaakau malolō he tauaga fakaagaaga ha tautolu. Ne ui e Paulo e kupu he Atua ko e “pelu he [a]gaga.” (Totou Efeso 6:12, 17.) Ka fakaaoga fakamitaki, maeke he fekau he Tohi Tapu ke vevete kehe e tau tagata mai he līlīaga fakaagaaga a Satani. Ko e pelu fakahao moui ka e nakai tamate aki a lautolu. Nakai kia eketaha a tautolu ke fakaaoga fakailoilo ai?
Fakatokatoka Fakahako Ai
7. Ko e ha kua aoga ke fakaako ke fakaaoga fakamitaki e ‘pelu he agaga’?
7 Maeke ni he kautau ke fakaaoga fakamitaki e tau kanavaakau haana he tauaga ka fakamahani mo e iloa lahi ke fakaaoga ai. Ti pihia foki e fakaaoga he ‘pelu he agaga’ he tauaga fakaagaaga ha tautolu. “Kia lalilali atu a koe kia eke a koe mo tagata kua fiafia ki ai e Atua,” he tohi e Paulo, “ko e ekegahua nakai fai mena ke mā ai, kua fakatokatoka fakahako e kupu moli.”—2 Timo. 2:15.
8, 9. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke maama e mena ne talahau he Tohi Tapu? Talahau e fakatai.
8 Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke “fakatokatoka fakahako e kupu moli” he gahua he fonua ha tautolu? Ato maeke ia tautolu ke talahau fakahako ke he falu e mena ne talahau he Tohi Tapu, kua lata ia tautolu ke maama mitaki e uho manatu i ai. Hagaao e mena nei ke maama e tautolu e kakano ke he kupu tohi. Ke he taha tohi fakamaama kupu, “ko e kakano he kupu, alaga kupu, po ke talahauaga ne ha ha i ai e tau kupu, tau alaga kupu po ke talahauaga i mua mo e i tua he manatu ia kua lagomatai ke taute e kakano ke maama.”
9 He hako e maamaaga ke he kupu he Tohi Tapu kua lata ke manamanatu a tautolu ke he tau kupu ne agaagai i ai. Ko e talahauaga a Paulo ne moua ia Kalatia 5:13 ne fakatātā e manatu ia. Ne tohi e ia: ‘Ha kua ui ai a mutolu, ko e tau matakainaga na e, ke he tokanoaaga; ka ko e mena nai hokoia, aua neke eke e tokanoaaga mo lagatau he tino; ka kia fekafekau a mutolu ko e taha kia taha ke he fakaalofa.’ Ko e heigoa e tokanoaaga ne tutala a Paulo he mena nei ki ai? Hagaao kia a ia ke he tokanoaaga mai he agahala mo e mate, mai he līlīaga ke he tau taofiaga fakavai, po ke taha mena foki? Kua fakakite he kakano na vagahau a Paulo hagaao ke he tokanoaaga ne fua mai ha ko e ‘fakatoka mai he kaiaalu he fakatufono.’ (Kala. 3:13, 19-24; 4:1-5) Kua hagaao a ia ke he tokanoaaga faka-Kerisiano. Ko lautolu ne loto fakaaue ke he tokanoaaga ia kua fekafekau e taha ke he taha ha ko e fakaalofa. Ko lautolu ne nakai fakaalofa ne fegagauaki mo e taufetoko.—Kala. 5:15.
10. Ke hako e maamaaga ke he kakano he tau Tohiaga Tapu, ko e heigoa e tau vala tala kua lata ke manamanatu a tautolu ki ai, ti liga moua fēfē e tautolu?
10 Ko e kupu “kakano” ne fai manatu foki. Ko e tau kupu ne tatai e tau “kakano” kua putoia e “fakatokaaga, tau tutupuaga, . . . tuaga.” Ke hako e maamaaga ke he kakano he kupu tohi, kua lata ia tautolu ke manamanatu ke he fakatokaaga he vala tala, tuga ko hai ne tohia e tohi he Tohi Tapu mo e magaaho fe mo e i lalo he tau tuaga fe ne tohia ai. Kua lagomatai foki ke iloa e kakano ne tohia e tohi mo e, ka maeke, ko e aga fakamotu, mahani, mo e tau puhala fakalotu he magahala ia.a
11. Ko e heigoa kua lata ke fakaeneene a tautolu ka fakamaama e tau kupu tohi?
11 Ko e “fakatokatoka fakahako e kupu moli” kua lahi atu e mena ne putoia ai ke he fakamaama fakahako hokoia he tau kupu mooli he Tohi Tapu. Kua lata ia tautolu ke fakaeneene he nakai fakaaoga e tautolu e Tohi Tapu ke fakamā aki e tau tagata. Pete he fakaaoga e tautolu e tau Tohiaga Tapu ke lalago aki e kupu mooli, tuga ne taute e Iesu he magaaho ne kamatamata he Tiapolo a ia, ne nakai ko e kanavaakau e Tohi Tapu ke fakamā aki e tau tagata fanogonogo ha tautolu. (Teu. 6:16; 8:3; 10:20; Mata. 4:4, 7, 10) Kua lata ia tautolu ke muitua e tomatomaaga he aposetolo ko Peteru: “Kia tapu e Iki ko e [Keriso] ke he tau loto ha mutolu. Kia mautali a mutolu ke tali atu mo e mahani molu mo e [fakalilifu hokulo] kia lautolu oti kua hūhu mai kia mutolu ke he kakano he amaamanaki ha ha ia mutolu.”—1 Pete. 3:15.
12, 13. Ko e heigoa e ‘tau kolo malolō’ kua maeke he kupu mooli he Kupu he Atua ke uulu ai? Talahau e fakataiaga.
12 Ka fakatokatoka fakamitaki, ko e heigoa he kupu mooli he Kupu he Atua ka taute? (Totou 2 Korinito 10:4, 5.) Maeke e Tohiaga Tapu ke ‘ulu ai e tau kolo malolō,’ ko e fakatapakupaku ai he tau taofiaga fakavai, tau gahua hagahaga kelea, mo e tau fakaakoaga kua fakakite e pulotu nakai mitaki katoatoa he tagata. Maeke ia tautolu ke fakaaoga e Tohi Tapu ke utakehe e tau manatu kua “hemu ke he maama ke he kupu he Atua.” Ko e tau fakaakoaga he Tohi Tapu ka fakaaoga ke lagomatai e falu ke fakalagotatai e tau manatu ha lautolu mo e kupu mooli.
13 Tuga e fakatai, ke he mena ne tupu ke he fifine ne 93 e tau he moui ne nofo i Initia. Tali mai he vahā mukemuke ne fakaako a ia ke talitonu ke he hiki ke he taha moui. He kamata a ia ke fakaako e Tohi Tapu he tohitohi mo e tama taane haana ne nofo he motu kehe, ne talia fiafia e ia e mena ne fakaako e ia hagaao ki a Iehova mo e tau maveheaga haana. Pete ia, ko e fakaakoaga he hiki ke he taha moui ne mauokafua ke he manamanatuaga haana ti totoko e ia e tama taane haana he magaaho ne tohi e tama taane haana hagaao ke he tuaga he tau tagata mamate. Ne pehē a ia: “Ai maeke au ke maama e kupu mooli he tau Tohiaga Tapu haau. Kua fakaako he tau lotu oti kua fai mena i loto ha tautolu kua nakai mate. Ne talitonu tumau au ko e tino kua mate mo e ko e vala ia ne nakai kitia kua hiki ke he taha moui kua liga laga 8,400,000. Maeke fēfē e mena nei ke hepe? Loga kia e lotu ne nakai hako?” Maeke nakai e ‘pelu he agaga’ ke uulu ai e tau taofiaga malolō pihia? He mole atu falu fakatutalaaga faka-Tohi Tapu ke he matakupu, ne tohi e matua fifine he falu faahi tapu fakamui: “Kua kamata laia au ke maama e kupu mooli hagaao ke he mate. Ati foaki ai ki a au e olioli lahi ke iloa ka hoko e liu tu mai, to maeke a tautolu ke feleveia mo e tau fakahele ha tautolu ne mamate. Amanaki au ke hoko vave mai e Kautu he Atua.”
Fakaaoga Ai mo e Ole Atu
14. Ko e heigoa e kakano ke ole atu ke he tau tagata fanogonogo ha tautolu?
14 He fakaaoga lauia mitaki e Tohi Tapu he gahua he fonua ne nakai ko e fatiaki noa ni he tau kupu tohi. Ne vagahau a Paulo mo e “ole atu,” po ke fakaohooho, ti kua lata foki a tautolu ke pihia. (Totou Gahua 19:8, 9; 28:23.) Ke “ole atu” kua kakano ke “moua mai.” Ko ia kua ole atu kua “omoomoi lahi ti mauokafua a [ia] ke he taha [mena].” Ka ole atu a tautolu ke he tagata ke talia e fakaakoaga he Tohi Tapu, kua moua mai e tautolu a ia ke falanaki a ia ke he fakaakoaga ia. Ke taute e mena nei, kua lata ia tautolu ke omoomoi e tagata fanogonogo ha tautolu ke he mena mooli hane talahau e tautolu. Taute e tautolu e mena nei ke he tau puhala nā.
15. Maeke fēfē a koe ke hagaaki fakahako ke he Tohi Tapu he puhala kua fakalilifu ki ai?
15 Hagaaki fakahako ke he Kupu he Atua he puhala kua fakalilifu ki ai. Ka totou e koe e kupu tohi, hagaaki e onoonoaga ke he aoga he iloa e manatu he Atua ke he matakupu. Ka mole e hūhū mo e moua e tali he tagata he kaina, liga manako a koe ke talahau e taha mena tuga anei, ‘O mai la taua ke moua e manatu he Atua ke he matakupu.’ Po ke liga hūhū a koe, ‘Ko e heigoa kua maeke he Atua ke talahau hagaao ke he tuaga nei?’ He fakamaama e kupu ke he puhala nei kua peehi na mai he Atua e Tohi Tapu ti lagomatai ke atihake e fakalilifu he manamanatuaga he tagata fanogonogo. Ko e taute pihia kua aoga lahi ka fakamatala a tautolu ke he tagata ne talitonu ke he Atua ka e nakai mahani mo e tau fakaakoaga he Tohi Tapu.—Sala. 19:7-10.
16. Ko e heigoa ka lagomatai a koe ke fakamaama fakamitaki e tau kupu tohi?
16 Nakai ni totou hokoia he tau kupu tohi; fakamaama foki. Ko e aga a Paulo ke “fakamatala mo e fakakite atu” e tau mena ne fakaako e ia. (Gahua 17:3) Ha ha he kupu tohi he Tohi Tapu loga e manatu, ti kua lata ia koe ke maeke ke fifili e matapatu manatu ne hagaao ke he mena ne fakatutala a koe ki ai. Maeke ia koe ke taute e mena nei he fatiaki e tau kupu ne fakakite e matapatu manatu po ke hūhū ka lagomatai e tagata he kaina ke mailoga ai. Ti, fakamaama e kakano he vala ia he kupu tohi. Ka oti he taute pihia, lagomatai e tagata fanogonogo haau ke kitia e puhala ne hagaao e kupu tohi ki a ia ni.
17. Maeke fēfē a koe ke fakakakano mai he tau Tohiaga Tapu he puhala omoomoi?
17 Fakakakano mai he tau Tohiaga Tapu he puhala omoomoi. He fakaaoga e olelalo fakamooli mo e fakamaama fakamitaki, ne fakaohooho a Paulo he “vagavagahau [po ke, fakakakano] ai a ia kia lautolu ke he tau Tohi.” (Gahua 17:2, 4) Tuga a Paulo, eketaha ke hokotia ke he loto he tagata fanogonogo. “Utu mai” i ai he fakaaoga e tau hūhū totonu ne fakakite e fiafia mooli ke he tagata. (Fakatai 20:5) Ua pao ke he mata. Fakakite e tau talahauaga ke he puhala mahino mo e fakapapahi. Kua lata ai ke lalago he fakamooliaga fai kakano. Kua lata e tau talahauaga haau ke fakavē mauokafua ke he Kupu he Atua. Lata ke fakaaoga fakamitaki taha e kupu ke fakamaama mo e fakatai e manatu ka e nakai totou mafiti ua po ke tolu e kupu tohi he magaaho. Fakaaoga e fakamooliaga ke lalago e manatu ka “lafilafi ai foki e [“ole atu,” NW] ke he [haau] tau laugutu.” (Fakatai 16:23) He falu magaaho, kua liga lata ke taute e kumikumiaga mo e moua falu vala tala foki. Ko e fifine ne 93 e tau he moui ne totoku fakamua kua lata ke iloa mitaki e kakano he fakaakoaga ke he tino nakai mate (po ke agaaga). He maama e tupu maiaga he fakaakoaga ia mo e puhala ne muitua ai he laulahi he tau lotu he lalolagi, kua latatonu ke omoomoi a ia ke talia e mena ne fakaako he Tohi Tapu ke he matakupu.b
Fakatumau ke Fakaaoga Fakailoilo Ai
18, 19. Ko e ha kua lata ia tautolu ke fakatumau ke fakaaoga fakailoilo e ‘pelu he agaga’?
18 “Ko e mena mole atu e mahani he lalolagi nai,” he talahau he Tohi Tapu. Kua au atu e kelea he tau tagata mahani kelea. (1 Kori. 7:31; 2 Timo. 3:13) Ti kua aoga lahi ke fakatumau ke ‘ulu ai e tau kolo malolō’ he fakaaoga e ‘pelu he agaga ko e kupu he Atua.’
19 Ko e fiafia ha ia ha tautolu ke moua e Kupu he Atua, ko e Tohi Tapu, mo e fakaaoga e fekau malolō lahi i loto ke taaki kehe aki e tau fakaakoaga fakavai mo e hokotia ke he tau tagata loto fakamooli! Nakai fai kolo kua mua e malolō ke he fekau ia. Ko e mena ia, kia eketaha a tautolu ke fakaaoga fakailoilo e ‘pelu he agaga’ he gahua ne foaki he Atua ki a tautolu he fakapuloa e Kautu.
[Tau Matahui Tala]
a Ko e tau lagomataiaga mitaki lahi he moua e tau fakatokaaga he tau vala tala hagaao ke he tau tohi he Tohi Tapu ne moua mai he tau tohi ‘Tau Tohiaga Tapu Oti Kana—Tonutika mo e Aoga,’ Insight on the Scriptures, mo e tau vala tala tuga “Kua Moui e Kupu ha Iehova,” he Ko e Kolo Toko.
b Kikite e porosua What Happens to Us When We Die? lau 5-16.
Ko e Heigoa ne Ako e Koe?
• Malolō lahi fēfē e Kupu he Atua?
• Maeke fēfē a tautolu ke ‘fakatokatoka fakahako e kupu mooli’?
• Ko e heigoa kua taute he fekau he Tohi Tapu ke ‘ulu ai e tau kolo malolō’?
• Maeke fēfē a koe ke tupu ki mua e ole atu haau ke he gahua he fonua?
[Puha/Fakatino he lau 12]
Puhala ke Fakaaoga e Kupu he Atua mo e Ole Atu
▪ Fakalilifu ma e Tohi Tapu
▪ Fakamaama e tau Tohiaga Tapu
▪ Omoomoi he fakakakano ke hoko ke he loto
[Fakatino he lau 11]
Lata a koe ke fakaako ke fakaaoga fakamitaki e ‘pelu he agaga’