Tala Tuai mo e Tala Mooli—Ko e Mena Mooli Hagaao ki a Iesu
KO E HEIGOA E MANATU HAAU? KO E TAU TALA MOOLI PO KE TAU TALA TUAI E TAU TALAHAUAGA I LALO?
Fanau a Iesu ia Tesemo 25.
Tolu e tagata pulotu ne ahiahi atu a Iesu he magaaho ne fanau a ia.
Ko Iesu ni e tama.
Ko Iesu ko e Atua ne fakafaliu ke he tino.
Nakai ko e tagata mitaki hokoia a Iesu.
TOKOLOGA ka tali kua mooli e tau talahauaga oti ia. Liga pehē falu ko e mena uka—nakai maeke foki—ke iloa mooli. Liga manatu a lautolu ka talitonu a koe ki a Iesu, kua nakai aoga mooli e tali.
Ka e nakai pihia e talahauaga he Tohi Tapu. Kua fakamalolō ki a tautolu ke moua e “maama mitaki ke he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso.” (2 Peteru 1:8) Moua e tautolu e maama ia he kumikumi ke he tau Evagelia. Kua fakakite ai e mena mooli hagaao ki a Iesu, ti maeke ia tautolu ke vevehe kehe e tala tuai mai he tala mooli. O mai la tautolu ke fakatutala ke he mena ne fakakite he tau Evagelia hagaao ke he tau taofiaga ne totoku i luga.
TAOFIAGA: Fanau a Iesu ia Tesemo 25.
TUAGA: TALA TUAI.
Nakai fai talahauaga i loto he Tohi Tapu ne tuhi fakahako ke he mahina po ke aho ne fanau a Iesu. Moua mai i fe mogoia e Tesemo 25? Hagaao ke he The Encyclopædia Britannica, falu ne totoku ko e tau Kerisiano a lautolu “ne manako ke tatai e aho mo e galue pouliuli faka-Roma ke fakamailoga . . . e vahā makalili, magaaho ka liu ke aho loloa mo e kamata e laā ke tokoluga he lagi.” Ne talahau foki he tohi ia kua loga e tau aga tuai he Kirisimasi ne tupu mai he “tau gahua fonua pouliuli mo e tau fakamanatuaga ke he laā he lotouho he vahā makalili.”
To talia nakai e Iesu e fakamanatuaga he fanauaga haana ia Tesemo 25? Manamanatu: Nakai iloa e aho ne fanau a Iesu. Nakai fai mena i loto he Tohi Tapu ne fakakite ki a tautolu ke fakamanatu e fanauaga ia, po ke fai fakamooliaga foki na taute pihia he tau Kerisiano fakamua atu. Kehe mamao ai, ne talahau he Tohi Tapu e aho tonu ne mate a Iesu, ti poaki a ia ke he tau tutaki haana ke fakamanatu e aho ia.a (Luka 22:19) Maaliali ai, ne manako a Iesu ke matapatu e onoonoaga ke he uho he poa he mate haana ka e nakai ke he fanauaga haana.—Mataio 20:28.
TAOFIAGA: Tolu e tagata pulotu (po ke tau patuiki he falu talahauaga tuai) ne ahiahi atu a Iesu he magaaho ne fanau a ia.
TUAGA: TALA TUAI.
Liga kua kitia e koe e tau fakatino ne fakakite e tama mukemuke ko Iesu ne takoto he fale povi mo e tolu e tagata pulotu ne agaagai ne totō e tau mena fakaalofa. Nakai mooli e fakatino nei.
Na o atu mooli e matakau mai he Faahi Uta ke fakalilifu ke he mukemuke ko Iesu. Ka ko e tau tagata pulotu nei ko e tau makoi. (Mataio 2:1) Ti moua nakai e lautolu a Iesu ne takoto he fale povi? Nakai; ha kua ahiahi atu a lautolu ki a ia he fale. Maaliali ai, ne hohoko a lautolu kua fai mahina tuai he mole e fanau a Iesu.—Mataio 2:9-11.
Hagaao ke he numera ha lautolu ne ahiahi atu, toko 2, 3, po ke 30 kia? Ne nakai talahau he Tohi Tapu. Liga ko e numera tolu ne aga mau ki ai kua lagā mai ha ko e tolu e vahega mena fakaalofa ha lautolu.b (Mataio 2:11) Ne talahau foki he falu ko e tau tagata ne fakahigoa ko e tau tagata pulotu ne hukui e tau lanu kehekehe. Ka e nakai moua e manatu ia he tau Tohiaga Tapu. Ka e pehē e talahauaga he taha tagata talahau ke he Evagelia, ko e tala tuai pauaki nei na moua mai he “tagata tohi tala tuai he senetenari ke valuaki ne kehe lahi e manamanatuaga.”
TAOFIAGA: Ko Iesu ni e tama.
TUAGA: TALA TUAI.
Na fai lafu a Iesu he fakakite fakamaali mai he tau Evagelia. Ne hagaao e Evagelia ha Luka ki a Iesu ko e “tama uluaki” ha Maria, kakano kua fai tama foki a Maria ne fanau he magaaho fakamui.c (Luka 2:7) Ne talahau he Evagelia ha Mareko kua hagaao e falu tagata he maaga ko Nasareta ki a Iesu mo e tau lafu haana, ne onoono ki a ia kua nakai talahaua. Ne hūhū a lautolu: “Nakai kia . . . ko e matakainaga foki ha Iakopo, mo Iose, mo Iuta, mo Simona? Ti nakai kia ha hinai ia tautolu hana lafu mahakitaga.”—Mareko 6:3; Mataio 12:46; Ioane 7:5.
Pete e talahauaga he tau Evagelia, ne fakatumau ni e tokologa he tau tagata fakaako lotu ko Iesu ni e tama. Ne pehē falu ko e tau lafu ne tuahā ki ai ko e tau kasini mooli ni ha Iesu.d Ne fuafua manatu he falu ko e tau lafu ia ko e tau tama ni ha Iosefa tokotaha. Ka e manamanatu: Ane mai ko Iesu ni e tama ha Maria, to talahau nakai he tau tagata Nasareta e tau mena ne talahau e lautolu? Nakai pihia, falu ne liga kitia mata a Maria he fatu he falu fanau. Ne iloa tonuhia e lautolu ko Iesu e taha he tau tama tokologa ne fanau e Maria.
TAOFIAGA: Ko Iesu ko e Atua ne fakafaliu ke he tino.
TUAGA: TALA TUAI.
He talahauaga na hau e Atua ke he lalolagi ti moui ko e tagata ko Iesu, ko e matapatu ke he fakaakoaga Tolu Taha, ne leva tuai—ka e nakai tupu he magahala ha Iesu. Ka e pehē he The Encyclopædia Britannica: “Kua nakai kitia e kupu Atua Tolu Taha po ke fakaakoaga mahino he Maveheaga Foou . . . Ne tupu fakahaga e fakaakoaga ke he tau senetenari loga mo e lahi e taufetoko.”
Kua fakateaga lahi he lotu a Iesu he fakaako ko ia ko e Atua ne moui ke he tino.e Pihia fēfē? Manamanatu ke he fakatai. Ne tuku atu he falu tagata gahua e ole ke he takitaki gahua ha lautolu, ka e pehē e takitaki gahua kua nakai fai pule a ia ke fakaatā ai. Ka hako e talahauaga haana, kua pulotu e takitaki gahua he mailoga e kaupāaga haana. Ka nakai hako ai—kaeke kua maeke ia ia ke foaki e ole ka kua fifili pauaki ke nakai taute—kua fakavai tuai a ia.
Mogonei, tali atu fēfē a Iesu ke he tau aposetolo tokoua haana ne manako ke he tau tuaga talahaua? Ne tala age a ia ki a laua: “Ka ko ia ke nofo ke he haku a fahi matau mo e haku a fahi hema, nakai haku ia ke ta atu ke he falu, ka e hoko lautolu kua taute ai e mena ia he haku a Matua.” (Mataio 20:23) Kaeke ko e Atua a Iesu, nakai kia ko e pikopiko e mena ia? Nakai, he tuku atu ki a Ia ne mua ue atu e pule, kua fakatoka e Iesu e fakafifitakiaga fulufuluola he mahani fakalatalata—ti fakakite e ia kua nakai fakataufata a ia mo e Atua.
TAOFIAGA: Nakai ko e tagata mitaki hokoia a Iesu.
TUAGA: MOOLI.
Ne talahau fakamahino e Iesu kua nakai ko e tagata mitaki hokoia ni a ia. Ne pehē a ia: “Ko au nai ko e Tama he Atua.” (Ioane 10:36) Mooli, na maeke ha tagata ke talahau ko e Tama he Atua a ia. Kaeke ke fakavai e talahauaga ha Iesu, ko e tagata fēfē a ia mogoia? Mooli, nakai ko e tagata mitaki, ka ko e tagata pikopiko lahi!
Ne moua mai ni he Atua e talahauaga mauokafua. Ne lagaua e pehē a ia hagaao ki a Iesu: “Ko e haku a tama . . . hanā.” (Mataio 3:17; 17:5) Manamanatu la: Ne tala mai he tau Tohiaga Tapu na gahoa ni e magaaho ne logona e leo he Atua ke he lalolagi—ka e lagaua ne talahau mauokafua e ia ko Iesu ko e Tama haana! Ko e fakamooliaga mua ue atu ni anei ko Iesu a ia ne talahau e ia.
Kua fakakite nakai he vala tala nei e falu tala mooli hagaao ki a Iesu ne nakaila iloa ia e koe he magaaho fakamua? Ka pihia, ko e ha he nakai kumikumi atu foki ke he tau Evagelia ne omoomoi? Maeke e tau fakaakoaga pihia ke olioli mo e palepale mitaki. Ka mole ia, na talahau e Iesu ko e fakaako e mena mooli hagaao ke he Matua haana “ko e moui tukulagi.”—Ioane 17:3.
[Tau Matahui Tala]
a Ne mate a Iesu he Aho Paseka, po ke Nisana 14, hagaao ke he kalena Iutaia.—Mataio 26:2.
b Ne talahau e Mataio ko e tau tagata kehe ne “vetevete ai foki ha lautolu a tau taoga” ti age ki a Iesu e auro, lipano, mo e muro. Fuluola ai, ne moua e tau mena fakaalofa tauuka nei he magaaho hako, ha ko e magafaoa ha Iesu kua mativa mooli, ne nakai leva ti poaki ke fehola ke he taha matakavi.—Mataio 2:11-15.
c Kua fakamana e fakafua ha Maria ia Iesu, ka ko e tau tama haana ne toe ne fakafua mo e taane haana ko Iosefa.—Mataio 1:25.
d Ko e manatu nei ne talahau e Jerome he kavi ke he 383 V.N., ne talahaua ke he tau tagata ne talitonu ko e taopou a Maria he moui katoa haana. Ne talahau e Jerome he magaaho fakamui e tau tuahā hagaao ke he fakaakoaga haana, ka kua tokologa ne mauloto ai—ti pihia foki e tuaga he Lotu Katolika—ne tū mau ni e manatu ia.
e Ma e fakatutalaaga katoa ke he fakaakoaga Tolu Taha, kikite e porosua Should You Believe in the Trinity? ne taute fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova.
[Puha/Fakatino he lau 14]
Falu Tala Mooli kua Liga Ofo a Koe
Ko e tagata fēfē a Iesu? Na pāpā maō, nakai manamanatu mo e fakaikaluga lahi kia a ia, ti nakai maeke ke fehagai mo e tau tagata noa? To tali e falu ē. Liga ko e kakano haia ati ofo a lautolu ke iloa ko Iesu ne . . .
• fina atu ke he tau fakafiafiaaga.—Ioane 2:1-11.
• foaki e navaaga.—Mareko 14:6-9.
• fiafia e lafiaga mo e tau tama.—Mareko 10:13, 14.
• tagi he toloaga.—Ioane 11:35.
• logona hifo e fakaalofa hofihofi noa.—Mareko 1:40, 41.