“Ko e Ainei e Vaha ke Talia Mitaki Mai Ai”
“Kitiala, ko e ainei e vaha ke talia mitaki mai ai; kitiala, ko e aho nai ke fakamomoui ai.”—2 KORI. 6:2.
1. Ko e ha kua lata ia tautolu ke iloa e mena kua mua atu e aoga ke taute he tau magaaho fafati?
“KO E mena mo e hana ni a tau ke he tau mena oti ko e hana ni a vaha foki ke he tau mena oti i lalo he lagi.” (Fakama. 3:1) Ne tohia e Solomona e aoga lahi ke mailoga e vaha po ke magaaho kua mitaki lahi ma e tau gahua uho—ko e gahua fonua, fano fenoga, pisinisi, po ke matutaki mo e falu. Ka e lata foki ia tautolu ke iloa e gahua ne mua atu e aoga nukua lata ia tautolu ke taute he tau magaaho fafati. Kakano ai, kua lata ia tautolu ke hako e tau mena ha tautolu ne aoga lahi mahaki.
2. Iloa fēfē e tautolu he magaaho ne fakamatala a Iesu, na mataala lahi a ia ke he magaaho ne moui ai a ia?
2 He ha ha he lalolagi, ne mataala lahi a Iesu ke he magaaho ne moui ai a ia mo e mena kua lata a ia ke taute. He maama mitaki e ia haana tau mena ne mua e aoga, ne iloa e ia ko e vaha loa ma e loga he tau perofetaaga faka-Mesia ke fakamooli kua hoko mai tuai. (1 Pete. 1:11; Fakakite. 19:10) Ko e gahua ma haana ke fakailoa fakamitaki e kitiaaga haana ko e Mesia ne mavehe. Ne talahau fakatonu atu e ia hagaao ke he kupu mooli he Kautu mo e ke fakapotopoto a lautolu ka eke mo tau hakega fakalataha anoiha mo ia ke he Kautu. Ti fakatoka e ia e fakavēaga ma e fakapotopotoaga Kerisiano ke matutaki e gahua fakamatala mo e taute tutaki ke hoko ke he tau kalakala oti he lalolagi.—Mare. 1:15.
3. Lauia fēfē e tau gahua ha Iesu ha ko e mataala haana ke he magaaho?
3 Ko e mataala ia ko e fakaohoohoaga mitaki ke he moui a Iesu ti fakalagalaga a ia ke fakamakutu ke taute e finagalo he Matua haana. Ne tala age a ia ke he tau tutaki haana: “Kua loga e tau saito ke helehele, ka ko e tau tagata gahua, kua tokogahoa a lautolu; kia olelalo a mutolu ke he Iki hana e tau saito ke helehele, kia fekau atu e ia e falu ke gahua ke he hana tau saito ke helehele.” (Luka 10:2; Mala. 4:5, 6) Ne fifili e Iesu e toko 12 fakamua, ti 70 foki mai he tau tutaki haana, mo e age ki a lautolu e tau fakaakoaga pauaki, ti fakafano atu a lautolu ke fakamatala e ogo ofoofogia: “Kua tata mai tuai e kautu he lagi.” Ma haana ko Iesu, ne totou e tautolu: “Kua oti he poaki a [ia] ke he tokohogofulu ma ua he hana tau tutaki, ati haele kehe ai a ia he mena ia ke fakaako atu mo e fakamatala atu ke he tau māga ha lautolu.”—Mata. 10:5-7; 11:1; Luka 10:1.
4. Ke he puhala fe ne fifitaki a Paulo ki a Iesu Keriso?
4 Ko e fifitaki mitaki ue atu a Iesu he fakamakutu mo e fakamooli katoatoa ma e tau tutaki oti haana. Ko e mena hanei ne tuhi atu he aposetolo ko Paulo ki ai he magaaho ne tomatoma e ia haana tau matakainaga: “Kia fifitaki mai a mutolu kia au, tuga na au kia Keriso.” (1 Kori. 11:1) Ke he puhala fe ne eke a Paulo mo fifitaki he Keriso? Mua atu he eketaha a ia ke fakamatala e tala mitaki. He tau tohi ne tohia e Paulo ke he tau fakapotopotoaga, kua moua e tautolu e tau talahauaga tuga e “aua neke fakateaga ke he fakamakutu,” ‘kia fekafekau ki a Iehova,’ ‘kia fakamakai nakai noa ke he gahua ha Iehova,’ mo e ‘ko e tau mena oti foki kua eke e mutolu kia eke mo e loto, tuga ne eke kia Iehova.’ (Roma 12:11; 1 Kori. 15:58; Kolo. 3:23) Nakai nimo e Paulo e fehagai haana mo e Iki ko Iesu Keriso he puhalatū ki Tamaseko mo e tau kupu a Iesu ne tala age ke he tutaki ko Anania ke fakahoko age ki a ia: “Ha ko e kapiniu ni [e tagata nei] kua fifili māku, ke uta haku a higoa ki mua he tau motu kehe, mo e tau patuiki, mo e fanau a Isaraela.”—Gahua 9:15; Roma 1:1, 5; Kala. 1:16.
Ko e “Vaha ke Talia Mitaki Mai Ai”
5. Ko e heigoa ne fakalagalaga a Paulo ke taute fakamakutu e feua haana?
5 He totou e tohi ha Gahua, kua nakai kaumahala a tautolu ke mailoga e loto malolō mo e fakamakutu ne foaki e Paulo he taute e ia e feua haana. (Gahua 13:9, 10; 17:16, 17; 18:5) Ne mailoga e Paulo e aoga lahi he magaaho ne moui ai a ia. Pehē a ia: “Kitiala, ko e ainei e vaha [po ke, magaaho] ke talia mitaki mai ai; kitiala, ko e aho nai ke fakamomoui ai.” (2 Kori. 6:2) Liu ki tua he 537 F.V.N., ko e magaaho kua latatonu a ia ma e tau tagata ne nonofo paea ki Papelonia ke liliu ke he motu ha lautolu. (Isaia 49:8, 9) Ka kua hagaao a Paulo he mena nei ke he heigoa? Kua lagomatai he tala a tautolu ke kitia e mena ne toka he manamanatuaga haana.
6, 7. Ko e heigoa e lilifu ue atu kua age ke he tau Kerisiano fakauku he vahā nei, mo e ko hai hane gahua fakalataha mo lautolu ne fakauku?
6 He mataulu he tohi ha Paulo, ne tutala a ia hagaao ke he lilifu lahi ne tuku age ki a ia mo e tau Kerisiano fakauku haana. (Totou 2 Korinito 5:18-20.) Ne fakamaama e ia ne ui he Atua a lautolu ma e kakano pauaki ke taute “e gahua he fakafeilo,” ke ole ke he tau tagata ke ‘fakafeilo mo e Atua.’ Kakano e mena ia ke liuaki mai e tuaga kapitiga po ke fakatatau mo e Atua.
7 Tali mai he totokoaga i Etena, ko e tau tagata oti kua vevehe kehe mo e haga kehe ia Iehova. (Roma 3:10, 23) Ne fakatupu he vevehe kehe ia e tau tagata ke he pouli fakaagaaga ti takitaki atu ke he matematekelea mo e mate. “Kua iloa e tautolu kua oi fakalataha mo e mamahi fanau fakalataha e tau mena oti ne eke kua hoko ni ke he vaha nai,” he tohi e Paulo. (Roma 8:22) Ka e taute he Atua e tau lakaaga ke tomatoma, ke “ole atu” ke he tau tagata ke liliu mai, po ke fakafeilo mo ia. Ko e matagahua a ia ne tuku age ki a Paulo mo e tau matakainaga Kerisiano fakauku haana he magahala ia. Ko e “vaha ke talia mitaki” ka fakamooli ko e ‘aho ke fakamomoui ai’ ma lautolu ne tua ki a Iesu. Ko e tau Kerisiano fakauku oti mo e tau ekegahua ha lautolu ko e ‘tau mamoe kehe,’ hane gahua fakalataha mo lautolu he matutaki ke uiina e tau tagata ke aoga mai he “vaha ke talia mitaki.”—Ioane 10:16.
8. Ko e heigoa ne ofoofogia ai e uiaga ke fakafeilo?
8 Ko e mena ne mua e ofoofogia he uiaga ke fakafeilo pete ni ka potu taha e mafenū—ne fakatupu e totokoaga he tagata i Etena—ko e Atua ni ne fakatoka tuai ke utakehe e mafenū ia. (1 Ioa. 4:10, 19) Ko e heigoa ne taute e ia? Ne tali e Paulo: “Ne ha ia Keriso [e] Atua, kua fakafeilo e ia e lalolagi kia ia, nakai talahau ha lautolu a tau hala kia lautolu; kua tuku mai foki kia mautolu e fekafekauaga he fakafeilo.”—2 Kori. 5:19; Isaia 55:6.
9. Ko e heigoa ne taute e Paulo ke fakakite e loto fakaaue haana ma e fakaalofa noa he Atua?
9 He foaki e poa lukutoto, ne fakaatā e Iehova ma lautolu kua fakagahua e tua ke fakamagalo e tau agahala ha lautolu mo e liuaki ke he tuaga kapitiga po ke fakatatau mo Ia. Lafi ki ai, ne fakafano atu e ia haana tau toko ke tomatoma e tau tagata he tau matakavi oti ke fakafeilo mo ia ha kua maeke agaia ia lautolu. (Totou 1 Timoteo 2:3-6.) He mailoga e finagalo he Atua mo e kitia e magaaho ne moui ai a ia, ne fakamakamaka katoatoa a Paulo ke he “gahua he fakafeilo.” Nakai hiki e finagalo a Iehova. Fakaloa mai agaia e lima haana ke hoko mai ki a tautolu he magaaho nei. Ko e tau kupu ha Paulo “ainei e vaha ke talia mitaki mai ai” mo e “aho nai ke fakamomoui ai” kua gahuahua agaia. Ko Iehova ko e Atua fakaalofa noa mo e fakaalofa hofihofi noa mooli!—Esoto 34:6, 7.
Aua Neke “Talia Teao”
10. Ko e heigoa e kakano he ‘aho ke fakamomoui ai’ ma e tau Kerisiano fakauku, i tuai mo e mogonei?
10 Ko lautolu fakamua ke aoga mai he talahauaga nei he fakaalofa noa ko lautolu “ha ia Keriso.” (2 Kori. 5:17, 18) Ma lautolu, ‘ko e aho ke fakamomoui ai’ kua kamata he Penetekoso 33 V.N. Tali mai ai, ko lautolu ia ne tuku age ki ai e matagahua ke fakailoa e ‘kupu he fakafeilo.’ Mogonei, ko e tau Kerisiano fakauku ne toe hane taute agaia “e gahua he fakafeilo.” Kua mailoga e lautolu fā e agelu ne kitia he aposetolo ko Ioane he fakakiteaga fakaperofeta “kua taofi e tau matagi ne fa, neke agi atu e matagi ke he fonua.” Ti ha ha agaia e ‘aho ke fakamomoui ai’ mo e “vaha ke talia mitaki mai ai.” (Fakakite. 7:1-3) Ma e kakano nei, tali mai he mataulu he senetenari ke 20 aki, kua eketaha fakamakutu a lautolu ne fakauku ne toe ke taute e “gahua he fakafeilo” ke he tau kalakala oti he lalolagi.
11, 12. Fakakite fēfē he tau Kerisiano fakauku ke he mataulu he senetenari ke 20 aki e mataala ha lautolu ke he magaaho? (Kikite fakatino he lau 15.)
11 Ma e fakatai, he talahau he tohi Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, he tata atu ke he senetenari ke 20 aki, ko “C. T. Russell mo e matakau haana ne talitonu mauokafua ko lautolu he magahala helehele ti kua lata e tau tagata ke logona e kupu mooli he fakahaoaga.” Ko e heigoa ne taute e lautolu hagaao ke he mena nei? He mailoga ko lautolu he magahala helehele, ko e “vaha ke talia mitaki mai ai,” ko e tau matakainaga nei kua nakai ni makona a lautolu he uiina e tau tagata ke fakalataha ke he falu lauga fakalotu. Leva tuai e taute he tau akoako ha Kerisitenitome e mena ia. Ka ko e tau Kerisiano fakauku ia ne kamata ke kumikumi falu puhala aoga ke fakapuloa e tala mitaki. Mai he falu mena, ne fakaaoga fakapulotu e lautolu e tau matini foou mogonei ke fakaholo ki mua e gahua ha lautolu.
12 Ke fakapuloa e tala mitaki he Kautu, ko e matakau tote he tau fekafekau fakamakutu ne fakaaoga e tau tuleke, tau lautohi, tau mekasini, mo e tau tohi. Ne tauteute e lautolu e tau fufuta lauga mo e tau vala tala ma e tau tohitala loga lahi mahaki. Ne fakailoa e lautolu e tau polokalama faka-Tohi Tapu he letiō he motu mo e lalolagi katoa. Ne talaga e lautolu mo e fakaaoga e tau ata fakatino fakalataha mo e tau tapakiaga leo fakatagi, ato fakatoka mai e tau ata kifaga ne fai leo fakatagi ma e tau tagata. Ko e heigoa e fua he fakamakutu tumau pihia? He vahā nei, ha ha i ai kavi ke he fitu e miliona tagata ne talia mo e putoia ki ai ke fakapuloa e ogo: ‘Kia fakafeilo mo e Atua.’ Mooli, ko e tau fekafekau a Iehova he mogo fakamua ia ko e tau fifitakiaga mitaki he fakamakutu pete ne fakakaupā e tau tutūaga.
13. Ko e heigoa e finagalo he Atua kua lata ia tautolu ke tokaloto?
13 He talahauaga a Paulo “ko e ainei e vaha ke talia mitaki mai ai” kua mooli agaia. Ko tautolu kua logona e fakaalofa noa a Iehova kua fakaaue he foaki ki a tautolu e magaaho ke logona mo e talia e ogo he fakafeiloaga. He nakai tupetupe e logonaaga, kua tokaloto e tautolu e tau kupu nā a Paulo: “Ko mautolu ko e tau ekegahua fakalataha mo ia, kua ole atu a mautolu kia mutolu aua neke talia teao e mutolu e fakaalofa noa he Atua.” (2 Kori. 6:1) Ko e finagalo he fakaalofa noa he Atua ke ‘fakafeilo e lalolagi kia ia’ he puhala ia Keriso.—2 Kori. 5:19.
14. Ko e heigoa e tau magaaho kua hafagi ke he tau motu loga?
14 Ko e laulahi he tau tagata ne fakapouli e Satani kua fuluhi kehe agaia mai he Atua, mo e nakai maama e finagalo he fakaalofa noa he Atua. (2 Kori. 4:3, 4; 1 Ioa. 5:19) Ka ko e tau tuaga kelea muikau he lalolagi ne fakatupu e tokologa ke tali atu ka fakakite age ko e haga kehe mai he Atua ko e punaaga he kelea muitui mo e matematekelea he tagata. Pihia foki he tau motu ne laulahi e tau tagata ne nakai fakateliga ke he gahua fakamatala ha tautolu, tokologa mogonei ne talia e tala mitaki mo e gahua ke fakafeilo mo e Atua. Kua loto fakaaue nakai a tautolu mogoia ko e magaaho anei ke eketaha mo e fakamakutu a tautolu ke tukuogo atu e ole: ‘Kia fakafeilo mo e Atua’?
15. He nakai fakamatala noa ni e ogo mitaki, ko e heigoa ne manako a tautolu ke he tau tagata oti kana ke iloa?
15 Ko e gahua ha tautolu ne nakai ni ke tala age ke he tau tagata ka kumi a lautolu ke he Atua, to lagomatai e ia a lautolu ke he tau lekua oti ha lautolu mo e to logona e lautolu e fiafia. Tokologa hane kumi ma e mena ia ka ō a lautolu he tapu, ti makai e lotu ke fakamooli e manako nei. (2 Timo. 4:3, 4) Nakai ko e foliaga a ia he ha tautolu a gahua he fonua. Ko e tala mitaki kua fakamatala e tautolu ko e ha Iehova, mai he fakaalofa haana, ko e makai ke fakamagalo e tau agahala he puhala he Keriso. Ti maeke he tau tagata ke fakamamutu mai he haga kehe ti fakafeilo ai mo e Atua. (Roma 5:10; 8:32) Ko e “vaha ke talia mitaki mai ai” mogoia, hane tata lahi ai ke he fakaotiaga.
“Kia Puke he Agaaga”
16. Ko e heigoa ne lagomatai a Paulo ke loto malolō mo e fakamakutu?
16 Maeke fēfē mogoia ia tautolu ke feaki mo e fakatumau e fakamakutu ha tautolu ma e tapuakiaga mooli? Liga mahani mā po ke fuafuakelea pauaki e falu ti liga uka ai ke fakakite e manatu po ke fakakapitiga. Ka e mitaki ke manatu ko e fakamakutu kua nakai ni ko e fakakite he tau logonaaga po ke fiafia; po kua fakavē ai ke he aga he tagata. Ne fakakite e Paulo e matapatu manatu he tomatoma e ia e tau matakainaga Kerisiano haana: “Kia puke he agaaga.” (NW) (Roma 12:11) Ne lahi e mena ne taute he agaaga a Iehova ke he aposetolo ke fakamalolō mo e fakauka ke he gahua fakamatala. Tali mai he ui atu a Iesu ki a ia ke hoko ke tuku fakahiku he fale puipui mo e matematekelea fakamatulo i Roma—molea e 30 e tau—ne nakai hikihikifano e fakamakutu a Paulo. Ne ono tumau a ia ke he Atua ne foaki age e agaaga kua lata ma e loto malolō ki a Paulo. “Kua maeke ia au e tau mena oti kana ke he fakamalolo mai [e Atua] kia au,” he talahau e ia. (Filipi 4:13) Maeke mooli ia tautolu ke aoga i ai ka fakaako a tautolu mai he haana fifitakiaga!
17. Maeke fēfē a tautolu ke “puke he agaaga”?
17 Ia Roma 12:11, ne fakaaoga he aposetolo ko Paulo e kupu Heleni ne kakano mooli ko e “puna.” Ke puna tumau e tītata, kua lata ke fakavela tumau e tautolu. Pihia foki, ke “puke he agaaga,” kua lata ia tautolu ke tafe mai tumau e agaaga he Atua. Ko e puhala ke moua ai ko e fakaaoga e tau foakiaga oti ne taute e Iehova ke fakamalolō fakaagaaga aki a tautolu. Kakano he mena ia ke uta fakahokulo e tautolu e tapuakiaga ha tautolu fakamagafaoa mo e fakapotopotoaga—he fakatumau fakatagata mo e magafaoa ke he fakaakoaga, liogi, mo e fakalataha auloa mo e tau matakainaga Kerisiano ha tautolu. To lagomatai he tau foakiaga nei a tautolu ke “puke he agaaga,” tuga e afi ne fakatumau e tītata ke puna tumau.—Totou Gahua 4:20; 18:25.
18. He eke mo tau Kerisiano tukulele, ko e heigoa e foliaga kua lata ia tautolu ke hagaaki ki ai?
18 Ko e tagata ne tukulele ko ia kua hagaaki katoatoa ke he foliaga ti nakai mukamuka ke haga kehe po ke fakalolelole mai he tutuli e foliaga ia. He eke mo tau Kerisiano tukulele, ko e foliaga ha tautolu ke taute e tau mena oti kua manako a Iehova ki a tautolu ke taute, pihia foki ne taute e Iesu. (Hepe. 10:7) Magaaho nei, ko e finagalo a Iehova ke maeke e tokologa ke fakafeilo mo ia. Ko e mena ia, kia eketaha mo e fakamakutu a tautolu ke taute ai—he fifitaki ki a Iesu mo Paulo—ke he gahua aoga lahi nei ne kua mafiti lahi ke taute mogonei.
Manatu Nakai e Koe?
• Ko e heigoa e “gahua he fakafeilo” ne tuku age ki a Paulo mo e falu Kerisiano fakauku?
• Fakaaoga fakamitaki fēfē e lautolu ne fakauku ne toe e “vaha ke talia mitaki mai ai”?
• Maeke fēfē he tau fekafekau Kerisiano ke “puke he agaaga”?
[Fakatino he lau 12]
Nakai nimo e Paulo e fehagai haana mo e Iki ko Iesu Keriso