Iehu ne Kautū ke he Tapuakiaga Meā

KO IEHU ne kautū ke he tapuakiaga meā. He taute e matagahua nei, kua hakahakau, mafiti, mauokafua, makutu, mo e loto malolō a ia. Ne fakakite e Iehu e tau mahani kua lata ia tautolu ke fifitaki.

Ne moua e Iehu e poakiaga he mogo ne haia e motu ha Isaraela he tuaga kelea. Ko e motu ha i lalo he fakaohoohoaga kelea ha Iesepela, ko e takape ha Ahapo mo e matua fifine he patuiki ne pule ko Iehoramo. Ne fakatupu ki mua e ia e vahega tapuakiaga Paala he totoko ke he tapuakiaga ha Iehova, kelipopo e tau perofeta he Atua, ti fakahehē e tau tagata ke he haana a “tau feuaki” mo e “tau lagatau taulaatua.” (2 Patu. 9:22; 1 Patu. 18:4, 13) Ne poaki e Iehova ke fakaotioti e magafaoa katoa ha Ahapo, putoia ai a Iehoramo mo Iesepela. Ti ko Iehu ka takitaki e matagahua ia.

Ne fakakite he tau Tohiaga Tapu a Iehu hane nofo a ia mo e tau iki kautau he magaaho ne latau e tau Isaraela ke he tau Suria i Ramota-Kiliata. Ko Iehu ko e iki tokoluga, ti liga foki ko e takitaki kau ha Isaraela. Ne fakafano he perofeta ko Elisaio e taha he tau tama taane he tau perofeta ke fakauku a Iehu mo patuiki mo e ke tala age ki a ia ke kelipopo e tau tagata taane oti he magafaoa kolokolovao ha Ahapo.—2 Patu. 8:28; 9:1-10.

He magaaho ne hūhū e tau fekafekau ha Iehu hagaao ke he kakano he ahiahi mai, kua nakai manako a Iehu ke tala age. Ka e he peehi atu, ne tala age e ia e tala mooli ki a lautolu, ti kamata a ia mo e tau kau haana ke fakafualoto ki a Ioramo. (2 Patu. 9:11-14) Tuga kua fitā e tau fakafualoto mo e tau manatu ita ke he fakatokatokaaga he fale ne pule ai mo e fakaohoohoaga ha Iesepela. Ke he ha puhala ni, ne manamanatu fakalahi a Iehu ke moua taha puhala mitaki lahi ke taute aki e poakiaga haana.

Ne pakia ai e Patuiki ko Ioramo he tauaga ti hola ke he maaga ko Isereelu, he amanaki to liu ke malolō. Iloa e Iehu kaeke ke kautū e pulega haana, to nakai lata ha kupu ke hoko atu ki Isereelu. “Aua neke hola taha ke he maga neke fano a ia mo e talahau atu ai i Isereelu,” he talahau e Iehu. (2 Patu. 9:14, 15) Liga manatu a ia to fai totokoaga mai he tau kautau ne mahani fakamooli ki a Ioramo. Manako a Iehu ke utakehe ha fakafualoto pihia.

FAKAHOLO MAFITI LAHI MAHAKI!

Ke taute he taha puhala ofoofogia, ne fakaholo e Iehu e kariota haana mai i Ramota-Kiliata ki Isereelu, ko e matakavi ne 72 e kilomita he mamao. He holo mafiti atu a ia ke he matakavi, ne kitia he tagata toko ki luga he kolo e “motu o tagata a Iehu.” (2 Patu. 9:17) Tuga ni kua uta e Iehu e matakau lahi mo ia ke maeke e manako haana ke fakamooli.

He kitia ko Iehu loto malolō i loto he taha he tau kariota, ne fakailoa he tagata toko: ‘Kua fakaholo fakahanoa he fakaholo e ia.’ (2 Patu. 9:20) Kaeke kua mahani a Iehu ke fakaholo he puhala nei, ko e fakamafiti haana ke he poakiaga pauaki nei ne liga fakaholo mafiti lahi mahaki ai.

He nakai manako ke talahau ha mena ke he tau utafekau tokoua ne fakafano ki a ia, ne feleveia a Iehu mo e Patuiki ko Ioramo mo e tagata ne kau ki a ia ko Ahasaia ko e patuiki ha Iuta, ne haia ni i loto he tau kariota ni ha laua. Ko e hūhū ha Ioramo, “Iehu na e, kua mafola nakai?” ne kua feleveia mo e tali ita: “Ke mafola ha ha, he loga pihia e tau feuaki he hāu a matua fifine ko Iesepela, mo e hana tau lagatau taulaatua.” Ofo he tali nei, ne fuluhi a Ioramo ke hola. Ka kua mafiti lahi a Iehu ki a ia! He loloku e kaufana, ne fana e ia e tao ti tuina e ate fua ha Ioramo ti ati ke he taha faahi, ne veli e patuiki ti mate ki loto he kariota haana. Pete kua maeke a Ahasaia ke hola, ne tutuli atu e Iehu a ia fakamui ti kelipopo foki a ia.—2 Patu. 9:22-24, 27.

Ko e taha foki he magafaoa ha Ahapo ka kelipopo ko e patuiki kelea ko Iesepela. Kua tonuhia a Iehu ke hagaao ki a ia ko e “fifine malaia na.” He fakaholo atu a Iehu ki Isereelu, ne kitia e ia a Iesepela ne kitekite hifo he fakamaama he fale patuiki. He vagahau fakatonu atu, ne poaki a Iehu ke he tau fekafekau ne pule ke liti hifo a Iesepela mai he fakamaama. Ti toka e Iehu e tau solofanua haana ke taholi e tagata kolokolovao nei ha Isaraela katoa. Mui mai ai, ne matutaki a Iehu ke fakaotioti e tau tagata tokologa ne toe he magafaoa ha Ahapo ne mahani kelea.—2 Patu. 9:30-34; 10:1-14.

Pete kua nakai mitaki e manatu ke he favale, kua lata ia tautolu ke mailoga na fakaaoga e Iehova e tau fekafekau haana he magahala ia ke fakahoko e tau fakafiliaga haana. Ne talahau he tau Tohiaga Tapu: “Ko e malaia a Ahasaia mai he Atua haia, he hau a ia kia Ioramo; he hoko a ia ki ai, ti o atu a laua mo Ioramo kia Iehu ko e tama a Nimesi, ne fakauku e Iehova ke fakaoti ai e magafaoa a Ahapo.” (2 Nofo. 22:7) He liti e ia e tino ha Ioramo mai he kariota haana, ne mailoga e Iehu nukua fakamooli he matagahua nei e maveheaga ha Iehova ke fakahoko e fakahala ki a Ahapo he kelipopo a Napota. Mua atu, nukua poaki ki a Iehu ke ‘lalago e toto he tau fekafekau he Atua’ ne fakamaligi e Iesepela.—2 Patu. 9:7, 25, 26; 1 Patu. 21:17-19.

He vahā nei, nakai fakaaoga he ha fekafekau a Iehova e malolō fakatino ke tau atu ke he tau tagata totoko he tapuakiaga meā. “Ha ia au ke taui atu,” he talahau he Atua. (Hepe. 10:30) Ka e ke utakehe e tau fakaohoohoaga ne liga ke kelea e fakapotopotoaga, lata e tau motua Kerisiano ke fakagahua e loto malolō tuga a ia ha Iehu. (1 Kori. 5:9-13) Ti lata he tau tagata oti he fakapotopotoaga ke eketaha ke kalo mai he feoaki mo lautolu ne tuku ki tua.—2 Ioa. 9-11.

FAKAMALOLŌ A IEHU HA KO IEHOVA

Ko e fatuakiloto ha Iehu he taute e poakiaga haana kua kitia mooli ke he tau kupu foki haana ki a Ionatapu ne mahani fakamooli: “Kia o a taua mo au, ke kitia e koe haku a fakamalolo ha ko Iehova.” Ne talia e Ionatapu e uiina ia, ti heke he kariota ha Iehu, ti o mo ia ki Samaria. I ai, ne “eke e Iehu e mena ia mo e fakavai, kia fakaotioti ai e ia e tau fekafekau a Paala.”—2 Patu. 10:15-17, 19.

Ne fakailoa e Iehu kua pulega a ia ke taute “e poa lahi” ki a Paala. (2 Patu. 10:18, 19) “Ko e tau kupu fakailoilo anei ha Iehu,” he talahau he taha tagata pulotu. Pete kua fakaaoga e kupu nei ke “kakano ko e ‘poa,’ ne fakaaoga foki ai ke ‘tamate’ he tau tagata kolokolovao.” Ha kua nakai manako a Iehu ke toe taha tagata tapuaki ha Paala he toloaga nei, ne fakapotopoto e ia a lautolu oti ke he fale ha Paala ti talaage ki a lautolu ke tui e tau tapulu kehe ne fai fakamailoga. “Kua oti e poa huhunu he eke,” ne poaki e Iehu e kau 80 ke tamate e tau tagata ha Paala. Ti moumou agataha e ia e fale ha Paala mo e eke ai mo tau falevao, ti nakai hagahaga mitaki ai ma e tapuakiaga.—2 Patu. 10:20-27.

Mooli kua lahi e toto ne fakamaligi e Iehu. Pete ia ne fakakite he tau Tohiaga Tapu ko ia ko e tagata loto malolō ne fakatokanoa mai a Isaraela he pule favale ha Iesepela mo e magafaoa haana. Ane mai ke kautū taha takitaki ha Isaraela he taute e mena nei, lata a ia ke eke mo tagata loto malolō, fakamakamaka, mo e makutu. “Ko e gahua uka lahi ai ti kua taute fakamatafeiga mo e malolō katoa,” he talahau he taha tohi fakamaama kupu he Tohi Tapu. “Liga kaumahala e tau puhala totonu lahi ke utakehe e tapuaki Paala mai Isaraela.”

Nakai fakauaua ai kua kitia e koe e tau tutūaga ne fehagai mo e tau Kerisiano he vahā nei ti kua latatonu a lautolu ke fakakite falu mahani tuga ne moua e Iehu. Tuga anei, kua lata a tautolu ke tali atu fēfē kaeke kua kamatamata ke fakalataha ke he taha matagahua ne vihiatia e Iehova? Lata ia tautolu ke fakamafiti, fakamalolō, mo e eketaha ke tiaki ai. Ka hoko ke he mahani Atua ha tautolu, kua lata ia tautolu ke fakamalolō ha ko Iehova.

OMAOMA KE FANO HE FAKATUFONO HA IEHOVA

Ko e matahiku he tala nei kua foaki mai e hatakiaga. ‘Nakai fano kehe a Iehu mai he tau punua povi auro ha ha i Peteli mo Tano.’ (2 Patu. 10:29) Maeke fēfē e tagata ne tuga kua fakamakutu ma e tapuakiaga meā ke fakauka ke he tapuakiaga tupua?

Liga talitonu a Iehu ko e tūtokotaha he kautu ha Isaraela mai Iuta kua lata ke vevehe fakalotu e tau kautu ne ua. Ti tuga e tau patuiki fakamua ha Isaraela, ne lali a ia ke vevehe kehe tumau a lautolu he taute e tapuakiaga punua povi. Ka e to fakakite he mena nei e nakai tua ki a Iehova ne taute a ia ke eke mo patuiki.

Ne nava a Iehova ki a Iehu ha kua ‘eke e ia e tau mena tonu ki mua he Atua.’ Pete ia, ne “nakai omaoma a Iehu ke fano ke he tau fakatufono a Iehova ko e Atua a Isaraela mo e hana loto katoa.” (2 Patu. 10:30, 31) Ka manamanatu ke he tau mena oti foki ne taute e Iehu fakamua, liga ofo mo e momoko a koe ha ko e mena nei. Ka e foaki foki e fakaakoaga ma tautolu. Nakai lata a tautolu ke uta fakateaga e fakafetuiaga ha tautolu mo Iehova. He tau aho oti, lata ia tautolu ke feaki e mahani fakamooli ke he Atua puhala he fakaako e Kupu haana, manamanatu fakahokulo ki ai, mo e liogi mai he loto ke he ha tautolu a Matua he lagi. Ko e mena ia, kia o mai a tautolu ke fakagahuahua fakalahi e mataala ke ō tumau he fakatufono ha Iehova mo e ha tautolu a tau loto katoa.—1 Kori. 10:12.

[Puha he lau 4]

Ko Iehu he Fakamauaga Tala he Lalolagi

Kua fa hūhū toko e tau tagata tuhituhi ke he mooli he tau tagata ne totoku i loto he tau Tohiaga Tapu. Ti fai talahauaga faka-Tohi Tapu foki kia kua hagaao ki a Iehu?

Kavi ke he tolu e fakamauaga mai i Asuria i tuai ne totoku e higoa he patuiki nei ha Isaraela. Taha he tau fakamauaga nei ke lalago ko Iehu, po ke liga taha he tau hukui haana, ne fakaveli fakafōhifo ki mua he patuiki Asuria ko Salamanesa III mo e foaki e tau mena fakaalofa. Ko e mataulu tala i ai ne totou: “Ko e tau mena fakaalofa ha Iehu (Ia-ú-a), ko e tama taane ha Omeri (Hu-um-ri); ne moua e au mai ia ia e ario, auro, mo e polu auro saplu, ko e fakatūaga auro ne matahiku tote e lalo kelekele, tau kapiniu inu auro, tau pakete auro, tiniapa, ko e tokotoko ma e patuiki, (mo e) akau puruhtu [nakai iloa e kakano he kupu fakahiku].” Ko Iehu ne nakai ko e “tama ha Omeri,” ka kua fakaaoga e talahauaga nei ke fifili aki e tau patuiki ha Isaraela a mui, liga ha ko e talahaua ha Omeri mo e talagaaga haana he maaga lahi ha Isaraela ko Samaria.

Ko e talahauaga he patuiki Asuria hagaao ke he tau mena fakaalofa ne lata ia Iehu ke totogi kua nakai fai fakavēaga. Pete ia, ne lagatolu e totoku e ia a Iehu—he lapa fakamau, i luga he fakatino tā ha Salamanesa, mo e i loto he tau fakamauaga he tau patuiki ha Asuria. Kua fakamooli ai he tau talahauaga nei e fakamauaga tala ke he tagata nei he Tohi Tapu.