Kolo Toko he FATATOHI INITANETE
Kolo Toko
FATATOHI INITANETE
Faka-Niue
ā
  • ā ē ī ō ū
  • TOHI TAPU
  • TAU TOHI
  • TAU FELEVEIAAGA
  • w11 12/15 lau 8-12
  • Ko Ia Kia e Fifitakiaga Mitaki ma Haau po ke Ko e Hatakiaga?

Nakai fai vitiō ma e fifiliaga nei.

Fakamolemole, fai lekua ke moua e vitiō.

  • Ko Ia Kia e Fifitakiaga Mitaki ma Haau po ke Ko e Hatakiaga?
  • Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2011
  • Tau Vala Mataulu
  • Tau Tohi Pihia Foki
  • “Pulotu a Solomona”
  • Tuku Fakatokoluga he Tapuakiaga Mooli kua Tamai e Mafola
  • Fifitakiaga Hataki a Solomona
  • Loga Lahi e Tau Hoana!
  • Fakaako Mai he Fifitakiaga Haana—Mitaki mo e Kelea
  • Loto Fakaaue ki a Iesu—Ko Tavita ne Mua Atu mo Solomona ne Mua Atu
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2009
  • Tālaga e Solomona e Faituga
    Tohi Haaku he Tau Tala Tohi Tapu
  • Patuiki Iloilo ko Solomona
    Tohi Haaku he Tau Tala Tohi Tapu
  • Ko Hai Ka Laveaki a Lautolu Hane Kalaga ma e Lagomatai?
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2010
Kitia Foki
Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2011
w11 12/15 lau 8-12

Ko Ia Kia e Fifitakiaga Mitaki ma Haau po ke Ko e Hatakiaga?

“He Atua a Iakopo; to fakaako mai foki e ia a tautolu ke he hana tau puhala, ti o ai a tautolu ke he hana tau puhala.”—ISAIA 2:3.

1, 2. Ke he tau puhala fe ka aoga a koe mai he tau fifitakiaga he Tohi Tapu?

NAKAI kia talitonu a koe kua maeke a koe ke aoga mai he mena ne tohia he Tohi Tapu? Moua e koe e tau fifitakiaga i ai ke he tau tagata taane mo e tau fifine mahani fakamooli kua ha ha i ai e tau puhala moui mo e tau mahani ka manako a koe ke fifitaki. (Hepe. 11:32-34) Ka e, kua liga mailoga e koe e tau fifitakiaga hataki foki—ko e tau tagata taane mo e tau fifine ne taute e tau gahua po ke tau aga kua lata ia koe ke fakamamao fakalahi i ai.

2 Mooli, falu he tau tagata ne totoku he Tohi Tapu kua eke mooli mo tau fifitakiaga mitaki he puhala ke mumui ki ai mo e ko e tau hatakiaga kua lata ke kalo kehe i ai. Manamanatu ki a Tavita, ko e leveki mamoe tokolalo ti eke mo patuiki malolō lahi. Kua moua e koe ia ia e fifitakiaga mitaki he tagata kua ofania e kupu mooli mo e falanaki ki a Iehova. Ka e, agahala a Tavita ha ko e tau hehē hagahaga kelea lahi, tuga ne putoia a Patesepa, Uria, mo e fakatonuaga kelea lahi ko e totou puke tagata. Ka e hagaaki la a tautolu ke he haana tama taane—ko e patuiki mo e ko e tagata tohia Tohi Tapu foki ko Solomona. To kitekite fakamua a tautolu ke he ua e puhala ne eke a ia mo fifitakiaga mitaki.

“Pulotu a Solomona”

3. Ko e ha ne pehē a tautolu ko Solomona ne fakatoka e fifitakiaga mitaki ma tautolu?

3 Ko Solomona ne Mua ko Iesu Keriso ne vagahau fiafia hagaao ke he Patuiki ko Solomona, ne fakatoka a ia ki mua ha tautolu mo fifitakiaga mitaki. Ne tala age a Iesu ke he falu he tau Iutaia fakauaua: “To tutu fakalataha e patuiki fifine he fahi ki toga mo e hau nai ke he fakafiliaga, ti fakahala ai; ha ko e mena hau a ia mai he fakaotiaga he lalolagi ke fanogonogo ke he pulotu a Solomona; kitiala, ha hinai taha kua mua kia Solomona.” (Mata. 12:42) E, kua talahaua a Solomona ha ko e haana a pulotu, ti tomatoma e ia a tautolu ke kumi ai.

4, 5. Moua fēfē e Solomona e pulotu haana, ka e kehe fēfē e mouaaga he pulotu ha tautolu?

4 He kamataaga he tuaga patuiki a Solomona, ne fakakite atu e Atua ki a ia he miti mo e uiina a ia ke taute e ole. Mailoga ai e kaupāaga he iloilo haana, ne ole a Solomona ke he pulotu. (Totou 1 Tau Patuiki 3:5-9.) Ne fiafia ke he patuiki he ole ke he pulotu ka e nakai ke he tau koloa mo e lilifu, ne foaki he Atua ki a Solomona e ‘loto ne pulotu mo e lotomatala’—ti pihia mo e tau monuina. (1 Patu. 3:10-14) He totoku e Iesu, ne lahi ue atu e pulotu a Solomona ti logona ai he patuiki fifine Sihipa ti hau he hala mamao ke kitia mata ai.—1 Patu. 10:1, 4-9.

5 Kua nakai amanaki fakatagata a tautolu ke moua fakamana e pulotu. Ne pehē a Solomona “ko Iehova kua foaki mai e iloilo,” ka e tohi e ia kua lata ia tautolu ke kumi ke moua e mahani faka-Atua ia: “Kua fakateliga hāu a tau teliga ke he iloilo, kua haga atu ai hāu a loto ke he manamanatu.” Fakatatau ke he mena ia, ne fakaaoga e ia e tau talahauaga tuga e “ui atu,” “ke kumi,” mo e “kumi fakamakutu” ma e pulotu. (Fakatai 2:1-6) Maaliali ai, maeke ia tautolu ke moua e pulotu.

6. He tau puhala fe ka fakakite e tautolu kua aoga a tautolu mai he fifitakiaga mitaki ha Solomona hagaao ke he pulotu?

6 Kua mitaki ke hūhū, ‘Tokaloto nakai e au e fifitakiaga a Solomona he tanaki e pulotu faka-Atua?’ Ko e tau fakauaua fakatupe ne omoomoi e tokologa ke hagaaki ke he tau gahua mo e tau mena fakatupe ha lautolu po ke fakaohooho e tau fifiliaga hagaao ke he tuaga mo e lahi he fakaakoaga kua kumi. Ka e kua a koe mo e magafaoa haau? Ko e tau fifiliaga kia haau kua fakakite e koe kua tokiofa mo e kumi e pulotu faka-Atua? Ko e hiki kia he onoonoaga po ke tau foliaga haau kua fakaatā a koe ke lahi e pulotu ka moua? Ti ko e moua mo e fakagahua e pulotu ko e mitaki tukulagi ni ma haau. Ne tohi e Solomona: “Ti iloa ai e koe e mahani tututonu, mo e fakafiliaga, mo e mahani hakohako; ko e tau puhala mitaki oti ni.”—Fakatai 2:9.

Tuku Fakatokoluga he Tapuakiaga Mooli kua Tamai e Mafola

7. Moua fēfē he Atua e faituga mua ue atu?

7 He mataulu he pule ha Solomona, ne taute e ia e tau lakaaga ke hukui e faituga, ne fakaaoga tali mai he vahā a Mose, aki e faituga fulufuluola. (1 Patu. 6:1) Liga fakahigoa e tautolu ko e faituga a Solomona, ka e nakai pihia e manatu haana po ke puhala haana ke taute e higoa ma haana ni ko e tagata ta palana po ke tagata foaki maukoloa. Ko Tavita ne fakatoka fakamua e pulega ke tā e faituga, ti age he Atua ki a Tavita e tau palana matafeiga ma e faituga mo e tau koloa oti kana i ai. Ti foaki e Tavita e tau tupe loga ke lata mo e gahua. (2 Samu. 7:2, 12, 13; 1 Nofo. 22:14-16) Ka kua fakalago ni ki a Solomona ke taute e matagahua talaga nei ne katoa ai ke fitu mo e hafa e tau.—1 Patu. 6:37, 38; 7:51.

8, 9. (a) Kua moua e tautolu e fifitakiaga mitaki fe ia Solomona ke fakatumau ke he tau gahua mitaki? (e) Ko e heigoa ne fua mai he tuku fakatokoluga e Solomona e tapuakiaga mooli?

8 Ti fakatoka e Solomona e fifitakiaga mitaki ma tautolu he fakatumau ke he tau gahua mitaki, mo e taofi mau a ia ke he onoonoaga hako. He mau e faituga ti tuku e puha he maveheaga i loto, ne talahau e Solomona e liogi ki mua he tau tagata. Fai vala ai, ne liogi a ia ki a Iehova: “Kia fofoga mai hau a na fofoga ke he fale nai ke he po katoa mo e aho, ko e mena ne pehe mai ai a koe, To ha ha i ai haku a higoa; ke fanogonogo mai ke he liogi ke liogi atu ai hau a fekafekau ke he mena nai.” (1 Patu. 8:6, 29) Ko e tau Isaraela mo e tau tagata motu kehe ka liogi he haga atu ke he fale nei ne ui ke he higoa he Atua.—1 Patu. 8:30, 41-43, 60.

9 Ko e heigoa ne fua mai he tuku fakatokoluga e Solomona e tapuakiaga mooli? He mole e fakamanatu he fakauluaga he faituga, ko e tau tagata ne “olioli mo e loto fiafia, ha ko e tau mena mitaki oti ne eke e Iehova ma e hana fekafekau ko Tavita, mo e hana motu ko Isaraela.” (1 Patu. 8:65, 66) Ti ko e mafola mo e monuina mua ue atu ne fakamailoga e 40 he tau ne pule a Solomona. (Totou 1 Tau Patuiki 4:20, 21, 25.) Kua fakakite he Salamo 72 e mena ia ti foaki ki a tautolu e maamaaga ke he tau monuina ka olioli e tautolu i lalo he pule ha Solomona ne Mua ko Iesu Keriso.—Sala. 72:6-8, 16.

Fifitakiaga Hataki a Solomona

10. Ko e heigoa e kaumahala ha Solomona ka mafiti a koe ke manatu?

10 Ko e ha mogoia kua pehē a tautolu ko e puhala moui a Solomona kua eke foki mo fifitakiaga hataki? Liga manamanatu fakamua a koe ke he tau hoana mo e tau hoana fakahoa motu kehe haana. Totou e tautolu: “Kua motua a Solomona ti fakaliu kehe he tau hoana hana hana loto ke mumui atu ke he tau atua kehe; ti nakai eke e ia e finagalo a Iehova hana Atua mo e loto katoa.” (1 Patu. 11:1-6) Nakai fakauaua ai, kua eketaha a koe ke nakai fifitaki e tau puhala goagoa haana. Ka ko e hatakiaga ni kia a ia kua moua e tautolu he moui a Solomona? Manamanatu la ke he falu vala tala matafeiga he moui haana ne nakai fa mailoga tumau mo e kitia e hatakiaga kua moua e koe.

11. Ko e heigoa ka fakahiku e tautolu hagaao ke he fakamauaga fakamua a Solomona?

11 Ne pule a Solomona ke 40 e tau. (2 Nofo. 9:30) Ti ko e heigoa e mena ka fakahiku aki e koe mai he 1 Tau Patuiki 14:21? (Totou.) Hagaao ke he kupu tohi ia, he mate a Solomona ko e tama taane haana ko Rehopoamo ne eke mo patuiki he 41 e tau, ko e haana a matua fifine ‘ko Naama ko e fifine Amoni.’ Kakano e mena nei ato eke a Solomona mo patuiki ne mau e ia e fifine motu kehe mai he motu fī ne tapuaki ke he tau atua tupua. (Fakafili 10:6; 2 Samu. 10:6) Tapuaki nakai he fifine a lautolu? Pete foki ka tapuaki e ia he taha magaaho, ne liga fuluhi kehe a ia mai he tau tupua mo e liga eke mo tagata tapuaki mooli, tuga a Raava mo Ruta. (Ruta 1:16; 4:13-17; Mata. 1:5, 6) Liga ha ha foki ia Solomona e tau matua fugavai mo e tau magafaoa Amoni ne nakai fekafekau ki a Iehova.

12, 13. Ko e heigoa e fifiliaga kelea ne taute e Solomona he mataulu he pule haana, ti liga manatu fēfē a ia?

12 Ne kelea mooli e tau mena ne tupu he mole e eke a ia mo patuiki. Ne fakafetui a Solomona mo “Farao ko e patuiki a Aikupito, ti faihoana a ia ke he tama fifine a Farao, mo e ta mai e ia a ia ke he maga a Tavita.” (1 Patu. 3:1) Kua fifitaki kia he fifine Aikupito nei a Ruta he taute e tapuakiaga mooli? Nakai fai mena ne talahau kua taute pihia e ia. Ka e fai magaaho ti talaga e Solomona e fale ma e hoana haana (liga mo e tau fekafekau fifine Aikupito haana) i fafo he Maga a Tavita. Ko e ha? Kua talahau he tau Tohiaga Tapu kua taute pihia e ia ha kua nakai lata ma e tagata tapuaki fakavai ke nofo fakatata ke he puha he maveheaga.—2 Nofo. 8:11.

13 Liga kitia e Solomona e tau tuaga mitaki fakapolitika he faihoana ke he tama fifine patuiki Aikupito, ka e liga eke kia e ia ko e mena tonu a ia? Leva lahi ai, ne fakatapu he Atua ke nakai mau ke he tau Kanana pouliuli, ti fakamau hifo foki e falu tagata. (Esoto 34:11-16) Manatu kia a Solomona nakai ko Aikupito taha he tau motu ia ne fakamau hifo? Pete foki ka manatu pihia a ia, to aoga nakai e manamanatuaga ia? Ko e puhala haana he tiaki e hagahaga kelea maaliali ne talahau e Iehova—ko e fuluhi kehe e tagata Isaraela mai he tapuakiaga mooli ke he fakavai.—Totou Teutaronome 7:1-4.

14. Liga aoga fēfē a tautolu mai he tokaloto e fifitakiaga hataki a Solomona?

14 To eke nakai e tautolu e puhala a Solomona mo fakafifitakiaga hataki ma tautolu? Kua liga lali e matakainaga fifine ke manamanatu ke fakatū e matutakiaga lotofakavihi ne fakaheu e poakiaga he Atua ke mau “kia lata mo e Iki.” (1 Kori. 7:39) Ke manamanatu pihia, ko e taha kua liga fakalataha ke he tau sipote po ke tau kalapu lafi ki luga he aoga, taute fakavai e tau tukuhau, po ke talahau e tau tala pikopiko ka hūhū ke fakakite e tau gahua ne liga fakamā lahi. Ko e manatu, kua liga fakaaoga e Solomona e kakano nakai mitaki katoatoa ke kalo kehe he poakiaga he Atua, ti ko e hagahaga kelea taha ia ka tupu ki a tautolu.

15. Fakakite fēfē e Iehova e fakaalofa noa he fehagai mo Solomona, ka ko e heigoa kua lata ia tautolu ke manatu hagaao ke he mena ia?

15 Kua matakehe ai he mole e totoku e mau ha Solomona ke he tama fifine patuiki motu kehe ia, kua fakakite he Tohi Tapu kua foaki he Atua e ole haana ma e pulotu, mo e lafi foki e Ia ki ai e tau monuina. (1 Patu. 3:10-13) Ne fakaheu e Solomona e tau fakatonuaga he Atua, ka e nakai fakakite mai kua mafiti a Iehova ke tiaki a ia ko e patuiki po ke akonaki fakamalolō a ia. Kakano e mena ia he mailoga he Atua ko tautolu ko e tau tagata nakai mitaki katoatoa ne tufuga mai he kelekele. (Sala. 103:10, 13, 14) Ka e manatu: Ko e tau gahua ha tautolu ka moua mai e tau fua mogonei po ke liga he magaaho fakamui.

Loga Lahi e Tau Hoana!

16. He hoana loga, ko e heigoa ne fakaheu e Solomona?

16 He Lologo a Solomona, ne nava e patuiki he pehē hagaao ke he taha tamafine tote kua mua atu e fulufuluola haana ke he tau patuiki fifine toko 60 mo e tau hoana fakahoa toko 80. (Lo. a Solo. 6:1, 8-10) Ka hagaao e mena ia ke he tuaga a Solomona, ne moua e ia e tau fifine tokologa na he mogo tonu ia he pule haana. Pete foki ka laulahi ia lautolu po ko lautolu oti ko e tau tagata tapuaki mooli, ko e takitakiaga he Atua puhala ia Mose ko e patuiki ha Isaraela kua lata ke “aua neke fakaloga ai foki e ia e tau hoana māna, neke liliu kehe ai e lautolu hana loto.” (Teu. 17:17) Pihia foki, ne nakai fuluhi kehe a Iehova mai ia Solomona. Ka kua fakamonuina agaia he Atua a Solomona, he fakaaoga a ia ke tohia e tohi he Lologo a Solomona he Tohi Tapu.

17. Ko e heigoa e mena mooli kua lata ia tautolu ke nakai fakaheu?

17 Talahau kia he mena nei kua maeke ia Solomona ke fakaheu e fakatonuaga he Atua ti ataina mai he matematekelea po ke maeke foki ia tautolu ke taute pihia? Nakai. Ka kua fakakite ai na maeke he fakauka he Atua ke fai magaaho. Ka e, ko e taha he tau tagata he Atua ka fakaheu e fakatonuaga haana ka e nakai fua kelea mafiti kua nakai kakano to nakai fai fua momoko he mogo fakamui. Manatu e mena ne tohi e Solomona: “Kua nakai hoko vave e fakahala ke he mahani kelea, ko e mena ia kua manako lahi ai e tau loto he tau tagata ke eke mena kelea.” Ne lafi e ia: “Ka kua iloa ni e au to monuina a lautolu kua matakutaku ke he Atua, ko lautolu kua matakutaku ki mua hana.”—Fakama. 8:11, 12.

18. Fakatai fēfē he mena ne tupu ki a Solomona e mooli ne moua e tautolu ia Kalatia 6:7?

18 Ane mai ni fakatumau a Solomona ke omaoma ke he kupu mooli faka-Atua ia! E, ne loga e mena mitaki ne taute e ia ti leva e olioli e ia e tau monuina faka-Atua. Fai magaaho he mole, ne taute tumau e ia e tau lakaaga hehē. Ne tupu ai e puhala kelea. Ko e mooli ha ia e mena ne omoomoi e aposetolo ko Paulo ke tohi fakamui: “Aua neke fakahehe ai a mutolu, kua nakai fakavai e taha e Atua; ha ko e mena kua gana he tagata, ko e mena ia ni ke helehele mai ai e ia”! (Kala. 6:7) Fai magaaho, ne helehele e Solomona e tau fua momoko mai he fakaheu e fakatonuaga he Atua. Totou e tautolu: “Manako e patuiki ko Solomona ke he tau fifine kehe tokologa, ke lafilafi ke he tamafifine a Farao, ko e tau fifine he tau tagata Moapi, mo e tau tagata Amoni, mo e tau tagata Etoma, mo e tau tagata Saitonu, mo e tau tagata Heti.” (1 Patu. 11:1) Tokologa a lautolu ia ne liga pipiki tumau ke he tau atua fakavai, ti nakai hao a Solomona. Ne hehē a ia ti galo e taliaaga he Atua mahani fakauka ha tautolu.—Totou 1 Tau Patuiki 11:4-8.

Fakaako Mai he Fifitakiaga Haana—Mitaki mo e Kelea

19. Ko e ha ka pehē a koe kua haia he Tohi Tapu e loga he tau fifitakiaga mitaki?

19 Ne omoomoi totonu e Iehova a Paulo ke tohi: “Ko e tau mena oti ne tohi mai i tuai, ne tohi ia, ke fakaako ai a tautolu; kia moua ai e tautolu e amaamanaki ha ko e fakauka mo e fakamafanatia mai he tau Tohi.” (Roma 15:4) Ko e tau mena oti ia ne tohi kua putoia e tau fifitakiaga mitaki loga he tau tagata taane mo e tau fifine he tua ofoofogia. Maeke ia Paulo ke pehē: “Ko e heigoa foki e mena ke lafilafi ke he haku a tala atu? ha ko e mena kūkū e tau aho ke talatala atu ai kia Kiteona, ko Palako foki, mo Samisoni, mo Iefeta, ko Tavita foki, mo Samuela, mo e tau perofeta. Ko lautolu na, ne kautu a lautolu ke he tau motu ha ko e tua, ne eke ai e mahani tututonu, ne moua ai e tau kupu kua talahaua mai, . . . ne fakamalolo ai foki ka lolelole.” (Hepe. 11:32-34) Maeke mo e kua lata ia tautolu ke aoga mai he tau fifitakiaga mitaki ne moua i loto he tau Tohiaga Tapu, he muitua po ke fifitaki e tau tala mitaki ia he Tohi Tapu.

20, 21. Ko e ha kua eketaha a koe ke aoga mai he tau fifitakiaga hataki ne moua he Kupu he Atua?

20 Ka e ha ha i ai falu tala Tohi Tapu ne putoia e tau fifitakiaga hataki. Maeke ia tautolu ke moua e falu mena ia he tau momoui he tau tagata taane mo e tau fifine he taha magaaho ne talia mo e fakaaoga e Iehova mo tau fekafekau haana. He totou e tautolu e Tohi Tapu, maeke ia tautolu ke kitia e mena ne tupu mo e puhala ne hehē e falu tagata he Atua ti eke ai mo tau fifitakiaga hataki. Maeke ia tautolu ke maama na tupu fakahaga he falu e tau aga po ke tau manamanatuaga hehē, ati tupu mai ai e tau fua momoko. Maeke fēfē a tautolu ke moua e tau fakaakoaga mai he tau tala pihia? Liga manako a tautolu ke hūhū ki a tautolu ni e tau hūhū tuga nā: ‘Tupu fēfē e mena ia? Liga tupu kia e mena ia ki a au? Ko e heigoa ka taute e au ke kalo kehe he mena ia mo e ke aoga mai he fifitakiaga hataki?’

21 Kua lata mooli a tautolu ke manamanatu fakahokulo ke he tau fakafifitakiaga nei ha kua omoomoi a Paulo ke tohi: “Ne hohoko e tau mena oti ia kia lautolu ke eke mo tau fakamailoga [fifitakiaga]; kua tohi foki ke eke mo tomatomaaga ma tautolu kua hohoko mai ke he vaha ke fakahiku ai.”—1 Kori. 10:11.

Ko e Heigoa ne Ako e Koe?

• Ko e ha kua maeke ke moua e koe e tau fifitakiaga mitaki mo e tau fifitakiaga hataki he Tohi Tapu?

• Fakaatā fēfē e Solomona e puhala kelea ke tupu he moui haana?

• Maeke fēfē a koe ke aoga mai he fifitakiaga hataki a Solomona?

[Fakatino he lau 9]

Fakagahua e Solomona e pulotu ne foaki he Atua

[Tau Fakatino he lau 12]

Aoga mai nakai a koe he fifitakiaga hataki ne putoia a Solomona?

    Tau Tohi Faka-Niue (1982-2025)
    Saini ki Fafo
    Saini ki Loto
    • Faka-Niue
    • Tufa
    • Tau Manako
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tau Kupu Fakaaoga
    • Fakavēaga Fakatagata
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Saini ki Loto
    Tufa