Kolo Toko he FATATOHI INITANETE
Kolo Toko
FATATOHI INITANETE
Faka-Niue
ā
  • ā ē ī ō ū
  • TOHI TAPU
  • TAU TOHI
  • TAU FELEVEIAAGA
  • wp17 Nu. 4 lau 8-10
  • Ka Moua e Fakahele he Gagao Uka

Nakai fai vitiō ma e fifiliaga nei.

Fakamolemole, fai lekua ke moua e vitiō.

  • Ka Moua e Fakahele he Gagao Uka
  • Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova (Fonua)—2017
  • Tau Vala Mataulu
  • Tau Tohi Pihia Foki
  • TUAGA VIHI HE VAHĀ FOOU NEI
  • PULEGA TUAI
  • PUHALA KE LAGOMATAI
  • MAILOGA E TUAGA MOOLI
  • KO E FOAKI LEVEKI NE MUA UE ATU
  • Fakamafana a Lautolu ne Gagao Kelea Lahi
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2008
  • Foaki e Levekiaga ma e Tau Matua Momotua
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2014
Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova (Fonua)—2017
wp17 Nu. 4 lau 8-10
Ko e hoa mau ne fakatutala ke he tuluiaga fakaekekafo mo e fakahele ne moua he gagao uka

Uho lahi e fakatutala tuai mo e atāina

Ka Moua e Fakahele he Gagao Uka

KO DOREEN ne ofo ha ko e taane haana ko Wesley ne 54 laia e tau he moui, kua mafiti e tupu he tuma he uhoulu.a Ne age he tau ekekafo gahoa ni e mahina ke moui ai. “Nakai talitonu au ke he mena ne logona e au,” he ui e Doreen. “Fai faahi tapu ne nonaia e logonaaga haaku. Tuga ko e mena kua tupu ke he taha tagata, ka e nakai ki a maua. Nakai mautali au.”

Momoko ai, ko e mena aga mau e logonaaga tuga ha Doreen. Ko e tau gagao uka kua lauia e ha tagata he ha magaaho. Nava ai, kua tokologa ne makai ke leveki e fakahelehele ha lautolu kua moua he gagao uka. Ka ko e leveki he fakahelehele ko e gahua nakai mukamuka. Ko e heigoa he tau tagata he magafaoa ka taute ke mafanatia mo e leveki e fakahelehele ha lautolu kua moua he gagao uka? Maeke fēfē a lautolu ne leveki e tagata gagao ke fehagai mo e tau logonaaga kehekehe he magaaho ne lauia he gagao? He teitei ke mate, ko e heigoa e tau mena ka amanaki ki ai? Ka e fakatutala fakamua la a tautolu ke he kakano kua kehe pauaki e leveki ki a lautolu kua moua he tau gagao uka mogonei.

TUAGA VIHI HE VAHĀ FOOU NEI

Ko e tau kumikumiaga fakasaiene ke he tau mena fakaekekafo kua hiki e puhala he mate. Kavi ke he taha e senetenari kua mole, kua kū lahi e evalesi he loa he moui he tagata he tau motu monuina foki. Ne mamate vave e tau tagata ha ko e tau gagao pikitia po ke tau pakia. Nakai mukamuka ke o atu ke he tau fale gagao, ti laulahi he tau tagata kua leveki he tau magafaoa ni ha lautolu mo e mamate ai i kaina.

He mogonei, kua holo ki mua e tau puhala fakaekekafo ti eketaha e tau ekekafo ke tului e gagao ke fakaloa e moui. Ko e tau gagao ne mafiti e tagata ke mate he tau vahā fakamua, kua maeke mogonei ke fakaloa atu e tau tau ke moui e tagata. Ka e pete he loaloa e moui kua liga nakai malolō e tagata. Fa matematekelea lahi e tau tagata gagao ti nakai maeke ke leveki ne lautolu a lautolu. Ti kua lahi atu e gahua ke leveki a lautolu ia.

Ko e mena ia, tokologa ne mamate he fale gagao ka e nakai i kaina. Laulahi he tau tagata mogonei kua nakai mahani mo e tau tuaga ato mate, ti tokogahoa ni ne kitia e tagata ka mate. Ha kua matakutaku he nakai iloa, liga fakauaua po ke fakalolelole foki e tau laliaga he tagata ke leveki e tagata he magafaoa kua gagao. Ko e heigoa ka lagomatai?

PULEGA TUAI

Fakakite mai he mena ne tupu ki a Doreen, tokologa e tagata ne momoko lahi ka moua e fakahele he gagao uka. Ha kua lahi e fakaatukehe, matakutaku, mo e maanu, ko e heigoa ka lagomatai a koe ke mautauteute ma e puhala i mua? Liogi e fekafekau fakamooli he Atua: “Kia fakaako mai pihia e koe a mautolu ke totou ha mautolu a tau aho, kia moua ai he tau loto ha mautolu e iloilo.” (Salamo 90:12) Ē, fakamakamaka ke liogi ki a Iehova ko e Atua ke fakakite ki a koe e puhala ke ‘totou fakailoilo haau a tau aho’ ke maeke a koe ke fakaaoga fakamitaki e tau aho ia ne toe mo e fakahele haau he puhala uho lahi mahaki.

Kua lata e mena nei ke pulega fakamitaki. Ka maeke agaia e fakahele ke tutala mo e makai ke fehagai ke he pulega, liga mitaki ke hūhū ki a ia ko hai kua lata ke taute e tau fifiliaga ma haana ka nakai maeke a ia ke fifili. Lata ke atāina ke tutala po kua manako a ia ke fakaofo ka mole e fafagu (resuscitate), uta ke he fale gagao, po ke taute falu tuluiaga pauaki ke maeke ke fakatote hifo e nakai femaamaaki mo e fai fakalagoaga e tau tagata he magafaoa ne poaki ke taute e tau fifiliaga ka nakai maeke e tagata ne gagao ke taute. Ko e fakatutala tuai mo e atāina kua fakaatā e magafaoa ke hagaaki ke leveki e tagata ne gagao. “Kua ulu e tau mena ne manamanatu ki ai kaeke kua nakai fai pulega,” he talahau he Tohi Tapu.​—Tau Fakatai 15:22.

PUHALA KE LAGOMATAI

Fa mahani, ko e gahua lahi he tagata ne leveki ke foaki e mafanatia. Lata e tagata kua teitei mate ke mafanatia ke he fakaalofa he falu mo e ke iloa kua fai tagata ne nofo mo ia. Taute fēfē e mena nei? Totou po ke lologo ke he tagata gagao, fifili e tohi mo e tau lologo ne atihake mo e fiafia a ia ki ai. Tokologa kua mafanatia ka totō he tagata he magafaoa e lima mo e tutala totonu ki ai.

Fa lagomatai ke talahau ko hai e tau tagata ne ahiahi mai. Taha e hokotaki ne pehē: “Ko e logona he teliga e mena fakahiku he tau logonaaga ne lima ka galo. Liga maeke agaia e [tau tagata gagao] ke logona pete he tuga kua mohe a ia ti ua talahau ha mena i mua haana ka nakai talahau e koe ka ala a ia.”

Ka maeke, liogi tokoua. Talahau he Tohi Tapu e mena ne tupu he taha magaaho ke he aposetolo ko Paulo mo e matakau haana ne pehia lahi mahaki e tau logonaaga mo e fakauaua neke mamate a lautolu. Ko e heigoa e lagomatai ne kumi e lautolu? Olelalo a Paulo ke he tau kapitiga haana: “Ko mutolu foki kua felagomataiaki mai ke he liogi ma mautolu.” (2 Korinito 1:8-11) Ko e liogi mafanatia mai he loto kua uho lahi he tau magaaho tupetupe lahi mo e lauia he gagao hagahaga kelea.

MAILOGA E TUAGA MOOLI

Kua fa fakatupetupe lahi he manatu to mate e fakahele. Ko e mena ia kua nakai ko e fakatokaaga pauaki ma e tagata ke mate. Nakai tufugatia a tautolu ke talia ko e mate e taha vala he moui. (Roma 5:12) Fakahigoa he Kupu he Atua e mate ko e “fi.” (1 Korinito 15:26) Ti ko e nakai manako ke manamanatu ke he mate he fakahele kua maama mo e mena fa mahani.

Pete ia, he manamanatu tuai ke he tau mena ka tupu to lagomatai e tau tagata he magafaoa ke fakatote hifo e matakutaku ka e hagaaki ke leveki fakamitaki a ia kua gagao. Falu tuaga kua tohi he puha “Tau Faahi Tapu Fakahiku he Moui.” Mooli ai, nakai lauia e tau tagata takitaha ne gagao he tau tuaga oti nei, po ke nakai tutupu fakapapahi pihia foki. Ka e laulahi he tau tagata gagao kua lauia he falu he tau mena nei.

Ka mate e fakahele, liga pulotu ke matutaki ke he kapitiga tata ne fitā he talia ke lagomatai. Ko lautolu ne leveki mo e magafaoa ne lata ke fakamafana kua mole atu e matematekelea he fakahele ha lautolu ti nakai tuai mamahi a ia. Ko e Tufuga he tau tagata kua talahau mafanatia ki a tautolu, “ko lautolu ne mamate nakai iloa e lautolu ha mena.”​—Fakamatalaaga 9:5.

KO E FOAKI LEVEKI NE MUA UE ATU

Ko e fifine ne ahiahi atu ke he tagata kua moua he gagao uka ne nofo he fale gagao

Fakaako a tautolu ke talia e lagomatai he ha tagata

Kua uho ke falanaki ke he Atua​—nakai ni he magaaho ne gagao lahi e tagata he magafaoa ka e pihia foki he maanu he mole e mate. Liga foaki he Atua e lagomatai puhala he tau kupu mo e tau gahua he falu. “Fakaako au ke ua fakaheu e lagomatai he ha tagata,” he ui e Doreen. “Aamotia mooli a maua he tau lagomataiaga loga ne moua e maua. Ne iloa maaliali e au mo e taane haaku ko Iehova anei ne pehē, ‘Ko au hanei mo mua ke lagomatai a mua he tuaga nei.’ To nakai nimo ia au e mena ia.”

Ē, ko Iehova ko e Atua ko e Foaki Leveki ne mua ue atu. Ha ko e Tufuga ha tautolu, kua maama e ia e mamahi mo e momoko ha tautolu. Maeke mo e makai a ia ke foaki e lagomatai kua lata mo e fakamalolōaga ke fahia a tautolu. Ka e mua atu, ne mavehe mai e ia to nakai leva ti utakehe fakaoti e ia e mate mo e fakaliu tu mai e tau tagata toko piliona he manamanatuaga haana. (Ioane 5:28, 29; Fakakiteaga 21:3, 4) Ti maeke e tau tagata oti ke taogo e tau kupu he aposetolo ko Paulo: “Ko e mate na e, ko fe hau a huki? Ko e tukuaga na e, ko fe hau a kautu?”​—1 Korinito 15:55.

a Hiki e tau higoa.

TAU FAAHI TAPU FAKAHIKU HE MOUI

Fa mahani e tagata gagao ke lauia he falu po ke tau tuaga oti nā i lalo he tau faahi tapu fakahiku he mouib:

  • Tote e fia kai mo e fia inu. Fakamalū aki e vai glycerin e gutu mo e tau laugutu ti tuku e kalaie aumalū he matalē ke fakahagahaga mitaki e tagata gagao.

  • Manako ke nakai fai tagata po ke tokogahoa ni e tagata. Taute e takatakaiaga ke totoka mo e nakai hohā.

  • Lahi e magaaho mohe.

  • Nakai totoka. Ua taofi ka haia he magaaho nakai fakatotoka, ka e vagahau ki a ia he puhala totonu mo e atihake.

  • Fakagogoa. Talahau e higoa haau, ti fanogonogo fakalilifu pete he tuga kua nakai mailoga mitaki he tagata.

  • Levekiaga. Lali ke fakameā tumau e tagata gagao mo e mohega haana.

  • Hikihiki e fafagu. Ko e leo kolokolo ka fafagu mai ki fafo ne liga ko e matagi noa ni ne hau he kakia.

  • Ponotia. Lagaki hake e ulu he papale aki e tau uluga ka lagomatai e tagata gagao neke poloka e hala fafagu.

  • Hiki e lanu he kili. Fa tupu e mena nei ka fano e toto ke lagomatai aki e tau vala pauaki he tino.

b Source: The Metropolitan Hospice of Greater New York

    Tau Tohi Faka-Niue (1982-2025)
    Saini ki Fafo
    Saini ki Loto
    • Faka-Niue
    • Tufa
    • Tau Manako
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tau Kupu Fakaaoga
    • Fakavēaga Fakatagata
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Saini ki Loto
    Tufa