Iloa Nakai e Koe?
Ko e heigoa e gahua he fekafekau pule he tau vahā Tohi Tapu?
KE HE tau vahā Tohi Tapu, ne leveki he fekafekau pule e kaina he taha tagata. Ko e tau kupu Heperu mo e Heleni ne fakaliliu “fekafekau pule” ne hagaao ki ai he falu mogo ko e leveki po ke pule he kaina.
Ko e magaaho ne fakatupa a Iosefa ko e tama taane he tupuna ko Iakopo i Aikupito, ne eke a Iosefa mo fekafekau pule ke he kaina he iki haana. Ko e iki Aikupito ha Iosefa ne “toka e ia hana tau mena oti ke he lima a Iosefa.” (Kene. 39:2-6) Fakamui, ko e magaaho ne eke a Iosefa mo pule malolō lahi i Aikupito, ne kotofa e ia e fekafekau pule ke lata mo e kaina ni haana.—Kene. 44:4.
He vahā ha Iesu, fa mahani e tau tagata ne fai fonua ke nonofo he tau taone ka e nakai he tau faama ha lautolu. Ti kua kotofa e lautolu e tau fekafekau pule ke leveki e tau matagahua ma e tau aho takitaha he tau tagata ne gahua ke he tau faama nei.
Ko hai ne hokotia ke he tuaga he fekafekau pule? Ko e tagata tohia Roma he senetenari fakamua ko Columella ne talahau ko e tupa ne kotofa ko e leveki, po ke fekafekau pule, kua lata mo “taha kua iloa ke taute fakamitaki e gahua.” Ko ia kua eke mo taha ne “mataala ke taute fakamitaki he tau tagata gahua e gahua ka e nakai mahani vale a ia.” Lafi e ia: “Ka e mua atu, nakai lata a ia ke manatu kua iloa e ia e tau mena oti, mo e manako tumau foki ke fakaako ke he tau mena foou.”
Fakaaoga he Kupu he Atua e fakatai ke he fekafekau pule ke fakakite falu matagahua ne taute i loto he fakapotopotoaga Kerisiano. Ma e fakatai, fakamafana he aposetolo ko Peteru e tau Kerisiano ke fakaaoga e tau lotomatala ha lautolu ne age he Atua ke “fekafekau ko e taha ke he taha . . . tuga ne tau fekafekau pule mitaki ke he tau mena fakaalofa kehekehe he Atua.”—1 Pete. 4:10.
Fakaaoga foki e Iesu e tala ke he fekafekau pule he fakataiaga ne fakamau ia Luka 16:1-8. Lafi ki ai, he perofetaaga ke he fakamailoga he hauaga ha Iesu ko e Patuiki, ne tala age a ia ke he tau tutaki haana to kotofa e ia e “fekafekau fakamoli mo e loto matala,” po ke “fekafekau pule, kua fakamoli.” Ko e kotofaaga pauaki he fekafekau pule ia ke foaki tumau e tau mena kai fakaagaaga ma e tau tutaki he Keriso he magahala he fakahikuaga. (Mata. 24:45-47; Luka 12:42) Loto fakaaue a tautolu ke moua e tau tohi kua fakamalolō e tua ne tauteute he fekafekau pule fakamooli ti maeke ke moua he lalolagi katoa.