Tokiofa Haau a Mena Fakaalofa he Tokanoaaga ke Fifili

1, 2. (a) Ko e heigoa e tau manatu kehekehe he tau tagata hagaao ke he tokanoaaga ke fifili? (e) Ko e heigoa kua fakaako he Tohi Tapu hagaao ke he ha tautolu a tokanoaaga ke fifili, ti ko e heigoa e tau hūhū ka fakatutala a tautolu ki ai?

KO E magaaho ne taute e fifiliaga fakatagata, taha e fifine ne tala age ke he kapitiga: “Ua taute au ke manamanatu; tala mai ki a au e mena ke taute. Mukamuka e mena ia.” Manako e fifine ke tala age e mena ke taute ka e nakai fakaaoga haana a tokanoaaga ke fifili, ko e mena fakaalofa uho mai he Tufuga haana. Ka e kua a koe? Fiafia nakai a koe ke taute e tau fifiliaga ni haau, po ke manako a koe ke he falu ke taute e fifiliaga ma haau? Fēfē e onoonoaga haau ke he tokanoaaga ke fifili?

² Kehekehe e tau manatu he tau tagata hagaao ke he tokanoaaga ke fifili. Pehē e falu kua nakai fai tokanoaaga ke fifili ha kua fitā e Atua he fifili e tau gahua oti ha tautolu. Pehē e falu maeke ni e tokanoaaga ke fifili ka moua e tautolu e tokanoaaga katoatoa. Ka e fakaako he Tohi Tapu a tautolu kua tufuga a tautolu aki e lotomatala mo e atāina ke taute ni he tagata e tau fifiliaga iloilo. (Totou Iosua 24:15.) He Tohi Tapu, kua moua foki e tautolu e tau tali ke he tau hūhū nā: Fai fakakaupāaga kia e ha tautolu a tokanoaaga ke fifili? Kua lata ke fakaaoga fēfē e tautolu e tokanoaaga ke taute e tautolu e tau fifiliaga? Fakakite fēfē he tau fifiliaga ha tautolu e lahi he fakaalofa mooli ha tautolu ki a Iehova? Maeke fēfē a tautolu ke fakakite kua fakalilifu e tautolu e tau fifiliaga he falu?

KO E HEIGOA HA TAUTOLU KA FAKAAKO MAI IA IEHOVA MO IESU?

3. Fakaaoga fēfē e Iehova e tokanoaaga katoatoa haana?

³ Ha ha ia Iehova e tokanoaaga katoatoa, ti maeke a tautolu ke fakaako mai he puhala kua fakaaoga e ia haana tokanoaaga. Ma e fakatai, fifili e Iehova e motu ha Isaraela ke eke mo tau tagata haana, “ko e koloa uho” haana. (Teutaronome 7:6-8) Fai kakano ati taute e ia e fifiliaga pihia. Manako a Iehova ke fakamooli e maveheaga haana ne taute mo e kapitiga haana ko Aperahamo. (Kenese 22:15-18) Lafi ki ai, kua fakaalofa mo e mahani tonu tumau a Iehova ka fakaaoga e ia e tokanoaaga haana. Maeke a tautolu ke kitia ai he puhala ne akonaki e ia e tau Isaraela he mogo ne liuliu a lautolu ki a ia. He momoko mooli a lautolu ke he mena ne taute e lautolu, ne fakakite e Iehova ki a lautolu e fakaalofa mo e hofihofi noa. Pehē a ia: “To fakamalolo e au ha lautolu a liliu kehe; to fakaalofa noa atu au kia lautolu.” (Hosea 14:4) Fakatoka e Iehova e fakafifitakiaga mitaki ma tautolu he fakaaoga e tokanoaaga haana ke lagomatai e falu!

4, 5. (a) Ko hai fakamua ne moua e mena fakaalofa he Atua he tokanoaaga ke fifili, ti fakaaoga fēfē ai e ia? (e) Ko e heigoa e hūhū kua lata ia tautolu takitokotaha ke hūhū?

⁴ Ne fakatoka e Iehova ke tufuga e tau agelu mo e tau tagata aki e tokanoaaga ke fifili. Ko e tufugatia fakamua ha Iehova ko Iesu. Ne tufuga a ia ke he fakatai he Atua ti ha ha ia ia e tokanoaaga ke fifili. (Kolose 1:15) Fakaaoga fēfē e Iesu e tokanoaaga haana? Ato hau ke he lalolagi, ne fifili a Iesu ke fakatumau e fakamooli ke he Atua mo e nakai kau mo Satani mo e haana totokoaga. He mogo ne hau a Iesu ke he lalolagi, ne taute e ia e fifiliaga ke totoko e tau kamatamata ha Satani. (Mataio 4:10) Ti ko e pō ato mate a Iesu, ne tala age a ia ke he Matua haana kua manako a ia ke taute e finagalo Haana. Pehē a ia: “Ma Matua na e, ka finagalo a koe, kia uta kehe e koe e kapiniu nai ia au; ka e aua neke eke hoku loto, ka ko e hau a finagalo.” (Luka 22:42) Maeke mooli kia a tautolu ke fifitaki a Iesu mo e fakaaoga e ha tautolu a tokanoaaga ke fifili ke fakaheke a Iehova mo e taute Haana finagalo?

⁵ Ē, maeke a tautolu ke fifitaki a Iesu ha kua tufuga foki a tautolu ke he fakatai he Atua. (Kenese 1:26) Ka e nakai moua e tautolu e tokanoaaga katoatoa ne ha ha ia Iehova. Fakamaama he Kupu he Atua kua fakakaupā e Iehova e tokanoaaga ha tautolu ti amanaki a ia ki a tautolu ke talia e tau fakakaupāaga ia. Ma e fakatai, i loto he magafaoa kua lata he tau hoana ke omaoma ke he tau taane ha lautolu, mo e tau fanau kua lata ke omaoma ke he tau mamatua ha lautolu. (Efeso 5:22; 6:1) Lauia fēfē e tau fakakaupāaga pihia ke he puhala kua fakaaoga e tautolu e tokanoaaga ke fifili? Ko e tali ke he hūhū ia ka fakavē ki ai e vahā ha tautolu anoiha.

KO E FAKAAOGA FAKAMITAKI MO E FAKAHEHĒ HE TOKANOAAGA KE FIFILI

6. Talahau e fakataiaga kua fakakite e kakano ne aoga ma e tokanoaaga ha tautolu ke fai fakakaupāaga.

⁶ Maeke nakai e tokanoaaga ne fakakaupā ke eke mo tokanoaaga mooli? Ē, maeke! Ko e ha? Ha kua puipui he fakakaupāaga a tautolu. Ma e fakatai, liga fifili e tautolu ke fakaholo ke he taone mamao. Manamanatu la kua nakai fai matafakatufono puhalatū, ti igatia ne tagata mo e fifili e mafiti he holo po ke faahi ke fakaholo he puhalatū. To haohao mitaki nakai a koe he fano he puhalatū ia? Nakai. Kua lata e tau fakakaupāaga ke maeke he tau tagata ke moua e tau lagomataiaga he tokanoaaga mooli. Kia fakatutala a tautolu ke he falu fakafifitakiaga he Tohi Tapu ne fakakite e tau fakakaupāaga ne fakatoka e Iehova kua maeke ke aoga a tautolu.

7. (a) Ko e heigoa e taha kehekeheaga ha Atamu mo e tau manu? (e) Fakamaama taha puhala ne fakaaoga e Atamu haana tokanoaaga ke fifili.

⁷ He magaaho ne tufuga e Iehova e tagata fakamua ko Atamu, ne tuku age e Ia e mena fakaalofa pihia ki a Atamu tuga ne tuku age e Ia ke he tau agelu, ko e mena fakaalofa he tokanoaaga ke fifili. Ka e nakai tuku age he Atua ke he tau manu e tokanoaaga ke fifili. Fakaaoga fēfē e Atamu e tokanoaaga ke fifili he puhala mitaki? Moua e Atamu e fiafia he fakahigoa e tau manu. “Ne ta mai [he Atua] kia Atamu ke kitia po ke fakahigoa ha ha e ia.” He mole e kitekite a Atamu ke he tau manu takitaha, ne foaki e ia ki ai e higoa kakano lahi. Nakai hiki e Iehova e tau fifiliaga ha Atamu. Ka “ko e higoa ne ui e Atamu ke he tau mena momoui oti ko e hana higoa haia.”​—Kenese 2:19.

8. Fakaaoga fakahehē fēfē e Atamu haana tokanoaaga ke fifili, ti ko e heigoa e fua?

⁸ Ne tuku age e Iehova ki a Atamu e matagahua ke taute e lalolagi mo parataiso he tala age ki a ia: “Kia fanau a mo e fakatokologa, kia fakapuke foki e lalolagi, mo e kautu ki ai; kia pule foki ke he tau ika he tahi, mo e tau manu lele he pulagi, katoa mo e tau mena momoui oti kua totolo ke he kelekele.” (Kenese 1:28) Ka e fifili a Atamu ke kai e fua akau ne fakatapu, he taute pihia e ia kua fakaheu e ia e tau fakakaupāaga ne fakatoka e Iehova. Ha kua fakaaoga fakahehē e Atamu haana tokanoaaga ke fifili, ne matematekelea e tau tagata ke he tau tau loga. (Roma 5:12) Kia manatu e tautolu e tau fua hagahaga kelea he fifiliaga ha Atamu. To omoomoi he mena ia a tautolu ke fakaaoga e tokanoaaga ha tautolu he puhala mitaki ti talia e tau fakakaupāaga ne tuku mai e Iehova.

9. Ko e heigoa e fifiliaga ne tuku age e Iehova ke he tau tagata haana i Isaraela, ti ko e heigoa ne mavehe a lautolu ke taute?

⁹ Kua lauia e tau tagata oti he nakai mitaki katoatoa mo e mate ha ko Atamu mo Eva. Ka e ha ha agaia ia tautolu e tonuhia ke fakaaoga e mena fakaalofa he tokanoaaga ke fifili. Maeke a tautolu ke kitia e mena ia he puhala ne fehagai e Atua mo e motu ha Isaraela. Tuku age e Iehova ki a lautolu e fifiliaga ke eke po ke nakai eke, mo koloa uho haana. (Esoto 19:3-6) Ne fifili e motu ke eke mo tau tagata he Atua ti talia e tau fakakaupāaga ne fakatoka he Atua. Pehē a lautolu: “Ko e tau mena oti ne tala mai e Iehova, to eke ni e mautolu.” (Esoto 19:8) Momoko ai, ne fifili e tau tagata he magaaho fakamui ke moumou e maveheaga ha lautolu ki a Iehova. Maeke a tautolu ke fakaako e fakatonuaga aoga mai he fakafifitakiaga ia. Kia tokiofa tumau e tautolu e mena fakaalofa he tokanoaaga ke fifili mo e matutaki ke pipiki fakatata ki a Iehova mo e omaoma haana tau matafakatufono.​—1 Korinito 10:11.

10. Ko e heigoa e tau fakafifitakiaga ia Heperu veveheaga 11 ne fakakite na maeke e tau tagata nakai mitaki katoatoa ke fakaaoga e tokanoaaga ke fifili ke fakalilifu e Atua? (Kikite fakatino he kamataaga.)

¹⁰ Ia Heperu veveheaga 11, kua moua e tautolu e tau higoa he tau tagata taane mo e tau fifine toko 16 ne fakamooli, kua fifili ke fakalilifu e tau fakakaupāaga ne fakatoka e Iehova. Ti ko e fua, moua e lautolu e tau monuina loga mo e amaamanakiaga homo ue atu ma e vahā anoiha. Ma e fakatai, ne lahi e tua ha Noa ti fifili ke omaoma ke he poakiaga he Atua ke tā e vaka ke fakamomoui e magafaoa ni haana mo e tau atuhau ka mumui mai. (Heperu 11:7) Ne omaoma fakamakai a Aperahamo mo Sara ke he Atua ti ō ke he motu ne mavehe age e Ia ki a laua. Pete ne moua e laua e magaaho “ke liliu atu” ki Uro, ka e hagaaki ni a laua ke he tau maveheaga he Atua ma e vahā anoiha. Talahau he Tohi Tapu ne “manako a [laua] ke he motu kua mua he mitaki.” (Heperu 11:8, 13, 15, 16) Haga kehe a Mose he tau koloa ha Aikupito ti fifili ke “matematekelea fakalataha mo e tau tagata he Atua, ka e nakai ko e fiafia ke he hala kua mole vave.” (Heperu 11:24-26) Kia fifitaki a tautolu ke he tua he tau tagata taane mo e tau fifine ia ti loto fakaaue ke he mena fakaalofa ha tautolu he tokanoaaga ke fifili, mo e fakaaoga ai ke taute e finagalo he Atua.

11. (a) Ko e heigoa taha he tau monuina mua ue atu he tokanoaaga ke fifili? (e) Ko e heigoa kua fakalagalaga a koe ke fakaaoga haau a tokanoaaga ke fifili he puhala mitaki?

¹¹ Liga tuga kua mukamuka lahi ke taute he taha tagata e tau fifiliaga ma tautolu, ka e to nakai iloa e tautolu e taha he tau monuina mua ue atu he tokanoaaga ke fifili. Ko e heigoa e mena ia? Fakamaama he Tohi Tapu ia Teutaronome 30:19, 20. (Totou.) He kupu 19, totou e tautolu na tuku age he Atua ke he tau Isaraela e fifiliaga. He kupu 20, fakaako e tautolu na tuku age e Iehova ki a lautolu e magaaho ke fakakite e fakaalofa lahi ha lautolu ki a ia. Maeke foki a tautolu ke fifili ke tapuaki a Iehova. Ti moua foki e tautolu e magaaho mua ue atu ke fakaaoga e mena fakaalofa ha tautolu he tokanoaaga ke fifili ke fakalilifu a Iehova mo e fakakite e lahi he fakaalofa ha tautolu ki a ia!

UA FAKAAOGA FAKAHEHĒ E MENA FAKAALOFA HAAU HE TOKANOAAGA KE FIFILI

12. Ko e heigoa kua nakai lata ke taute aki e mena fakaalofa ha tautolu he tokanoaaga ke fifili?

¹² Manamanatu la kua age e koe e mena fakaalofa uho ke he kapitiga. Fēfē e logonaaga haau kaeke kua liti e ia e mena fakaalofa haau ke he tini veve, po ke mahomo atu e kelea kua fakaaoga e mena fakaalofa ke fakamatematekelea aki e taha tagata? To mamahi lahi e logonaaga haau. Kua tuku mai e Iehova ki a tautolu e mena fakaalofa he tokanoaaga ke fifili. Ti liga mamahi e finagalo haana he kitia e tau tagata kua fakaaoga fakahehē e tokanoaaga ha lautolu mo e taute e tau fifiliaga kelea po ke fakahagahaga kelea e falu. Talahau he Tohi Tapu he “tau aho fakamui,” ko e tau tagata “to nakai fakaaue.” (2 Timoteo 3:1, 2) Ti maeke fēfē a tautolu ke fakakite kua fakaaue a tautolu ke he mena fakaalofa uho ha tautolu mai ia Iehova? Maeke fēfē a tautolu ke kalo kehe he fakaaoga fakahehē ai?

13. Ko e heigoa taha puhala ka kalo kehe a tautolu he fakaaoga fakahehē e tokanoaaga faka-Kerisiano ha tautolu?

¹³ Igatia a tautolu mo e tokanoaaga ke fifili ha tautolu a tau kapitiga, tau mena tui mo e tauteuteaga, mo e tau fakafiafiaaga. Ka e maeke a tautolu ke fakaaoga e tokanoaaga ha tautolu mo puhala ke taute e tau fifiliaga ne nakai fiafia e Atua ki ai po ke muitua e tau aga he tau tagata he lalolagi. (Totou 1 Peteru 2:16.) He nakai fakaaoga e tokanoaaga ha tautolu mo magaaho ke taute e mena kua hehē, ka e lata a tautolu ke fakaaoga ai ko e puhala ke “eke . . . e tau mena oti kana ke fakaheke ai ke he Atua.”​—1 Korinito 10:31; Kalatia 5:13.

14. Ko e ha kua lata a tautolu ke falanaki ki a Iehova ka fakaaoga e tautolu e tokanoaaga ke fifili?

¹⁴ Pehē a Iehova: “Ko au ko Iehova, ko e hau a Atua, kua fakaako atu kia koe ke he tau mena ke aoga ai, kua takitaki e ia a koe ke he puhala ke fano ai a koe.” (Isaia 48:17) Kua lata a tautolu ke falanaki ki a Iehova mo e talia e tau fakakaupāaga ne fakatoka e ia ke maeke a tautolu ke taute e tau fifiliaga mitaki. Talahau fakatokolalo e tautolu “kua nakai ha i ai ke he tagata hana puhala, nakai ha ha he tagata kua fano ke fakatonu e mena ke fano a ia ki ai.” (Ieremia 10:23) Ne fifili a Atamu mo e tau Isaraela nakai fakamooli ke tiaki e tau fakakaupāaga ne fakatoka e Iehova ka e falanaki ni ki a lautolu. Kia fakaako mai a tautolu he tau fakafifitakiaga kelea ha lautolu. He nakai falanaki a tautolu ki a tautolu ni, ka kia “tua . . . kia Iehova mo e [ha tautolu] a loto katoa.”​—Tau Fakatai 3:5.

FAKALILIFU E TOKANOAAGA HE FALU KE FIFILI

15. Ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai he matapatu fakaakoaga ia Kalatia 6:5?

¹⁵ Kua lata foki a tautolu ke fakalilifu e tokanoaaga he falu ke taute ne lautolu e tau fifiliaga ha lautolu he moui. Ko e ha? Ha kua igatia a tautolu oti mo e mena fakaalofa he tokanoaaga ke fifili, to nakai tatai e tau fifiliaga ka taute he tau Kerisiano. Putoia he mena nei e tau fifiliaga hagaao ke he ha tautolu a tau mahani mo e tapuakiaga. Manatu e matapatu fakaakoaga ia Kalatia 6:5. (Totou.) Ka mailoga e tautolu kua igatia e Kerisiano mo e fakalago ke he ha lautolu ni a fifiliaga, to fakalilifu e tautolu e tokanoaaga kua atāina e falu ke fakaaoga ha lautolu a tokanoaaga ke fifili.

16, 17. (a) Eke fēfē e tokanoaaga ke fifili mo matalekua i Korinito? (e) Lagomatai fēfē e Paulo e tau Kerisiano ia, ti ko e heigoa e fakatonuaga kua fakaako he mena nei ki a tautolu?

¹⁶ Kia fakatutala a tautolu ke he fakafifitakiaga he Tohi Tapu kua fakakite e kakano kua lata a tautolu ke fakalilifu e tokanoaaga he tau matakainaga ha tautolu ke fifili. Ko e tau Kerisiano he fakapotopotoaga Korinito ne taufetoko ke kai e vala manu ne kua poa ke he tau tupua tā ka e he magaaho fakamui ne fakafua ke he makete vala manu. Ko e loto manamanatu he falu Kerisiano ne fakaatā a lautolu ke kai e vala manu ha kua iloa e lautolu ko e mena noa e tupua tā. Ka ko e falu ne mahani ke tapuaki ke he tau tupua tā ne logona hifo ko e kai he vala manu kua tuga e hufeilo. (1 Korinito 8:4, 7) Ko e lekua kelea lahi mahaki anei ne maeke ke vehe e fakapotopotoaga. Lagomatai fēfē e Paulo e tau Kerisiano ke fakamafola e matalekua lahi nei?

¹⁷ Fakamua, ne fakamanatu e Paulo ke he tau matakau ua ia to nakai fakamalolō he tau mena kai e fakafetuiaga ha lautolu mo e Atua. (1 Korinito 8:8) Matutaki atu foki, ne hataki e Paulo ke nakai fakaatā e “pule,” po ke tonuhia ha lautolu ke fakahukia e loto manamanatu he falu ne lolelole. (1 Korinito 8:9) Fakahiku aki, tala age a ia ki a lautolu ne nakai kai ke ua fakafili ki a lautolu kua manako ke kai e vala manu ia. (1 Korinito 10:25, 29, 30) Ti ko e tau tuaga aoga ne felauaki mo e tapuakiaga, igatia e Kerisiano mo e lata ke taute ni e ia haana fifiliaga. Nakai kia lata foki ia tautolu ke fakalilifu e tokanoaaga he tau matakainaga ha tautolu ke taute e tau fifiliaga fakatagata ke he tau mena ikiiki foki?​—1 Korinito 10:32, 33.

18. To fakakite fēfē e koe kua tokiofa e koe e mena fakaalofa he tokanoaaga ke fifili?

¹⁸ Tuku mai e Iehova ki a tautolu e mena fakaalofa he tokanoaaga ke fifili, ti tamai ki a tautolu e tokanoaaga mooli. (2 Korinito 3:17) Tokiofa e tautolu e mena fakaalofa nei ha kua fakaatā ai a tautolu ke taute e tau fifiliaga ne fakakite e fakaalofa lahi ha tautolu ki a Iehova. Kia fakatumau a tautolu ke taute e tau fifiliaga kua fakaheke a Iehova, ti fakalilifu e tautolu e tonuhia he falu ke fifili e puhala kua fakaaoga e lautolu e mena fakaalofa uho nei.