Kolo Toko he FATATOHI INITANETE
Kolo Toko
FATATOHI INITANETE
Faka-Niue
ā
  • ā ē ī ō ū
  • TOHI TAPU
  • TAU TOHI
  • TAU FELEVEIAAGA
  • w95 6/1 lau 17-21
  • Lupalupa he Maama—Lahi Mahaki mo e Tote (Vala 2)

Nakai fai vitiō ma e fifiliaga nei.

Fakamolemole, fai lekua ke moua e vitiō.

  • Lupalupa he Maama—Lahi Mahaki mo e Tote (Vala 2)
  • Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1995
  • Tau Vala Mataulu
  • Tau Tohi Pihia Foki
  • Kua Mahino Lahi e “Tau Tui ne Mua”
  • Lupalupa he Maama ke he Tau Mena he Fakatokatokaaga
  • Ko e Maama ne Matutaki ke he Mahani Kerisiano
  • Falu he Tau Hakahaka
  • Tupu Tolomaki e Maama ke he Vahega Kupu
  • Lupalupa e Maama he Vaha Aposetolo
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1995
  • O he Puhala ne Malikiti e Maama
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2006
  • Lupalupa he Maama—Lahi Mahaki mo e Tote (Vala 1)
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1995
  • Mumui ke he Maama he Lalolagi
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1993
Kitia Foki
Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1995
w95 6/1 lau 17-21

Vala 2​—Lupalupa he Maama—​Lahi Mahaki mo e Tote

“Ko e hāu a maama ke kitia ai e mautolu e maama.”​—SALAMO 36:9.

1. Ko e heigoa e tau laliaga fakamua ne taute ke maama e tau mena fakatai he tohi a Fakakiteaga?

KO E tohi a Fakakiteaga he Tohi Tapu ko e mena fakamanamanatu lahi ke he tau Kerisiano he vaha fakamua. Kua foaki mai e fakafifitakiaga mitaki ke he puhala ne tupu tolomaki e kikila lahi he maama he kupu moli. He tau 1917, ne lomi fakailoa he tau tagata a Iehova e fakamaamaaga ke he Fakakiteaga he tohi The Finished Mystery. Ne nakai matakutaku ai ke fakatapakupaku e tau takitaki lotu mo e tau takitaki politika a Kerisitenitome, ka e loga hana tau fakamaamaaga ne ta mai he tau punaaga kehekehe. Ka kua aoga e The Finished Mystery ke kamatamata aki e mahani fakamoli he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ke he matapatu matutakiaga ne fakaaoga e Iehova.

2. Ko e tala ke he “Fanau Maiaga he Motu” ne fakakite mai e maama ke he heigoa he tohi a Fakakiteaga?

2 Kua lupa kikila lahi e maama he tohi a Fakakiteaga he lomi fakailoa e tala “Fanau Maiaga he Motu” he The Watch Tower ia Mati 1, 1925. Ko e mena fa manamanatu fakamua ko e fakamaama mai he veveheaga 12 ia Fakakiteaga e felakutaki he vahaloto he kautu Roma pouliuli mo e lotu pope Roma, fakalataha mo e tama tane ne hukui he pope. Ka e fakakite he tala ia ko e matutaki e Fakakiteaga 11:15-18 ke he kakano he veveheaga 12, ne fakakite mai ko e matutaki ke he fanau maiaga he Kautu he Atua.

3. Ko e tau tohi fe ne fakakite mai e maama tupu tolomaki ke he Fakakiteaga?

3 Kua takitaki oti e tau mena nei ke maama maaliali a Fakakiteaga he moua e tohi ko e Light, ke he ua e volume, he tau 1930. Kua tutu mai agaia foki e tau hakahakaaga he tau tohi “Babylon the Great Has Fallen!” God’s Kingdom Rules! (1963) mo e “Then Is Fin­ished the Mystery of God” (1969). Ka e, loga agaia e tau mena ke ako hagaao ke he tau perofetaaga he tohi a Fakakiteaga. E, kua kikila lahi e maama ne kikila ki ai he tau 1988, mai he tohi ne lomi fakailoa ko e Revelation​—Its Grand Climax At Hand! Ko e kei ke he fakamaamaaga tupu tolomaki nei ko e hagaao moli ni e perofetaaga ia Fakakiteaga ke he “aho he Iki,” ne kamata he tau 1914. (Fakakiteaga 1:10) Kua maeke ai mogoia e tohi a Fakakiteaga ke maama maaliali lahi he holo ki mua e aho ia.

Kua Mahino Lahi e “Tau Tui ne Mua”

4, 5. (a) Fefe e onoonoaga he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ke he Roma 13:1? (e) Kua kitia he magaaho fakamui ko e heigoa e tuaga faka-Tohiaga Tapu ke he “tau tui ne mua”?

4 Kua kikila lahi e lupa he maama ne kitia he tau 1962 hagaao ke he Roma 13:1, ne pehe mai: “Kia omaoma e tau tagata oti kana ke he tau tui ne mua [“tau pule malolo ne mua,” New World Translation].” Kua maama he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ko e “tau tui ne mua” ne talahau i ai kua hagaao ke he tau pule malolo fakalalolagi. Kua uta e lautolu e kupu tohiaga tapu nei ke maama kaeke ke poaki ke he Kerisiano ke hu he matakautau he vaha felakutaki, kua lata ni a ia ke tui e iunifomo, fua e fana, mo e fano ki mua he male tau. Kua pehe ai kakano kua nakai lata e Kerisiano ke kelipopo tagata, kua lata a ia ke fakapa teao noa hana fana ke he pulagi kaeke ke hohoko ke he tau mena kelea.a

5 Kua fakakite he The Watchtower ia Novema 15 mo e he Tesema 1, 1962, e maama maaliali ke he tala ia, he fakatutala ke he tau kupu a Iesu ia Mataio 22:21: “Ko e tau mena a Kaisara, kia uta a . . . kia Kaisara; ka ko e tau mena he Atua, kia uta a ke he Atua.” Kua tatai mo e tau kupu he aposetolo ia Gahua 5:29: “Kua lata ni ke mua e omaoma ke he Atua ke he omaoma ke he tau tagata.” Kua lata e tau Kerisiano ke omaoma ki a Kaisara​—“ko e tau tui ne mua”—ke taute ai ni pihia e tau mena ne nakai loto ke liuliu e tau Kerisiano ke he matafakatufono he Atua. Kua kitia ai ko e omaoma ki a Kaisara ko e mena fai kaupaaga, nakai katoatoa. Kua uta ni he tau Kerisiano ki a Kaisara e tau mena ne nakai fetoko ke he tau mena kua lata mo e Atua. Ko e mamakona ha e tau loto he maama maaliali e tala ia!

Lupalupa he Maama ke he Tau Mena he Fakatokatokaaga

6. (a) Ke fakamamao mai he puhala ekalesia tuai ne hufia i Kerisitenitome, ko e heigoa e matapatu fakaakoaga ne uta? (e) Ko e heigoa e puhala hako ne kitia he magaaho fakamui ke he fifiliaga ha lautolu ke gahua leveki he fakapotopotoaga?

6 Kua ha ha ai e huhu ko hai kua lata ke eke mo tau motua mo e tau tiakono he tau fakapotopotoaga. Ke fakamamao mai he puhala ekalesia tuai ne hufia i Kerisitenitome, kua manamanatu ke lata a lautolu nei ke fifili he vili fakatemokarasi e tau faoa he tau fakapotopotoaga takitaha. Ka ko e tupu tolomakiaga he maama mai he The Watchtower ia Sepetema 1 mo e he Oketopa 15, 1932, ne fakakite nakai ha ha he tau kupu Tohiaga Tapu ha fakaveaga ke fifili he vili e tau motua. Ti kua tautui ai he komiti fekafekau a lautolu nei, mo e fifili he Sosaiete e fekafekau takitaki pule.

7. Ko e heigoa e tau mena holo ki mua ne fua mai he lupalupa he maama ke he puhala ka kotofa ai e tau fekafekau he fakapotopotoaga?

7 Kua ha ha he The Watchtower ia Iuni 1 mo e he Iuni 15, 1938, e lupalupa he maama ne fakakite mai kua lata e tau fekafekau he fakapotopotoaga, ke nakai fifili he vili, ka e he kotofa fakateokarasi. He tau 1971 kua fakakite mai he taha lupa foki he maama kua nakai lata e tau fakapotopotoaga takitaha ke taha ni e fekafekau he fakapotopotoaga ka takitaki ai. Ka e, kua lata takitaha ke ha i ai e kau he tau motua, po ke tau leveki, ne kotofa he Kau Fakatufono he Tau Fakamoli a Iehova. Ha ko e tupu tolomaki he maama mai he tau tau 40, kua kitia moli ai kua lata e tau motua mo e tau tiakono foki, ne kua ui he magaaho nei ko e tau fekafekau lagomatai, ke kotofa he “fekafekau fakamoli mo e loto matala,” he puhala mai he hana Kau Fakatufono. (Mataio 24:45-47) Kua tatai e mena nei mo e mena ne tupu he vaha aposetolo. Ko e tau tagata tane tuga a Timoteo mo Tito ne kotofa he kau fakatufono he senetenari fakamua ke gahua leveki. (1 Timoteo 3:1-7; 5:22; Tito 1:5-9) Ko e fakakatoatoa fulufuluola oti a nei he Isaia 60:17: “To tamai e au e auro ke totogi aki e apa kula; ti tamai e au e ario ke totogi aki e lapatoa; mo e apa kula ke totogi aki e tau akau, mo e lapatoa ke totogi aki e tau maka; to eke foki e au hau a tau iki ke mafola, mo e hau a tau pule ke tututonu.”

8. (a) Ko e heigoa e tau mena holo ki mua ne tamai he tupu tolomaki e kupu moli ke he puhala taute mena he Sosaiete? (e) Ko e heigoa e tau komiti he Kau Fakatufono, mo e heigoa ha lautolu a tau fahi gahua po ke levekiaga?

8 Kua ha ha i ai foki e tau mena hagaao ke he gahua he Sosaiete Kolo Toko. Ke he tau tau loga ne gahua fakalataha e Kau Fakatufono he Tau Fakamoli a Iehova mo e matakau takitaki pule he Sosaiete Tohi Tapu mo e he Kolo Toko a Pennsylvania, ne kua ha ha lahi e tau mena he pule he pelesiteni hana. Tuga ne fakakite mai he 1977 Yearbook of Jehovah’s Witnesses (tau lau tohi 258-9), kamata he tau 1976 e Kau Fakatufono ke gahua fakalataha mo e toko ono e tau komiti, kua takitaha mo e kotofaaga ke leveki e falu mena pauaki he gahua he lalolagi oti. Ko e Komiti Kau Gahua ne taute e tau mena hagaao ke he kau gahua, fakalataha mo e tau mena oti ha lautolu ne fekafekau he magafaoa Peteli he lalolagi oti. Ko e Komiti Fakailoa ne leveki oti e tau mena fakamotu mo e tau mena matafakatufono, tuga ke he tau koloa mo e gahua lomi tohi. Ko e Komiti Fekafekau ne manamanatu lahi ke he gahua fakamatala mo e takitaki e tau fekafekau faifano, tau paionia, mo e tau gahua he tau tagata fakailoa he tau fakapotopotoaga. Ko e Komiti Fakaako ne lago e matagahua ke he tau feleveiaaga he fakapotopotoaga, tau aho tolo pauaki, tau toloaga he takaiaga, mo e tau fonoaga he fahi motu mo e lalolagi oti mo e tau aoga kehekehe foki ma e fakaakoaga fakaagaga he tau tagata he Atua. Ko e Komiti Tohia Tohi ne takitaki e tauteuteaga mo e liliuaga he tau tohi kehekehe oti, kua kikite tonu moli ko e tatai e tau mena oti mo e tau kupu Tohiaga Tapu. Ko e Komiti Takitaki Fono ne leveki e tau mena matematekelea fakalutukia mo e tau mena kua lata ke taute fakamafiti. Kua kamata foki he tau 1970, e tau la ofisa he Sosaiete Kolo Toko ke takitaki he tau komiti ka e nakai ni ko e tagata leveki.b

Ko e Maama ne Matutaki ke he Mahani Kerisiano

9. Lauia fefe e fakafetuiaga he tau Kerisiano ke he tau fakatufono he lalolagi ha ko e maama he kupu moli?

9 Kua loga e lupalupa he maama ne hagaao ke he mahani Kerisiano. Ma e fakatai, manamanatu la ke he tuuho. Taha pauaki e lupa kikila lahi he maama ne fakamaama mai e mena nei he tala ke he “Tuuho” i loto he The Watchtower ia Novema 1, 1939. Kua lata tonu ha e magaaho, he hoko mai tonu ni he mole he kamata e Felakutaki II he Lalolagi! Kua fakamaama lahi he tala e ­tuuho mo e fakakite mai, kua lata e tau Kerisiano ke nakai putoia he tau mena fakapolitika po ke tau latau he vahaloto he tau motu. (Mika 4:3, 5; Ioane 17:14, 16) Ko e mena moli hanai ne vihiatia ai he tau motu oti a lautolu. (Mataio 24:9) Nakai fakatoka he tau latau a Isaraela i tuai e fakafifitakiaga mitaki ma e tau Kerisiano, tuga ne talahau fakalapalapa e Iesu ia Mataio 26:52. Mo e taha mena foki nakai ha ha i ai ha motu politika teokarasi he vaha nei, ne kua pule e Atua ki ai, tuga ki Isaraela i tuai.

10. Ko e heigoa ne fakakite mai he lupalupa he maama ne kua lata e tau Kerisiano ke onoono fefe ke he toto?

10 Kua kikila foki e maama ke he fakatapuina he toto. Kua manamanatu e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ko e fakatapuina ke nakai kai e toto ia Gahua 15:28, 29, ko e fakakaupa ni ke he tau Kerisiano Iutaia. Pete ni, ne fakakite mai ia Gahua 21:25 ko e hagaao foki e poakiaga nei ki a lautolu he tau motu kehe ne tali tonu he vaha aposetolo. Ti kua hagaao ai e fakatapuina he toto ke he tau Kerisiano oti kana, tuga ne fakakite mai he The Watchtower ia Iulai 1, 1945. Kua kakano e mena ia ke nakai talia ni ke kai e toto he manu, tuga e totiti toto, ka e ke fakamamao mai foki he toto he tagata, tuga e tau fagaiaga toto.

11. Ko e heigoa ne kitia hagaao ke he onoonoaga he tau Kerisiano ke he fakaaoga he tapaka?

11 Ha ko e fua he tupu tolomaki e maama, ko e tau aga ne fa mahani he vaha fakamua ke nakai fiafia ni ki ai, kua taute tuai he magaaho fakamui ke fakatonu ke lata mo e mahani kelea ne ­taute. Ko e fakataiaga ke he mena nei e mahani fakaaoga he tapaka. He Zion’s Watch Tower ia Aokuso 1, 1895, ne tuhi atu e Matakainaga Russell ke he 1 Korinito 10:31 mo e 2 Korinito 7:1 mo e tohia: “Kua nakai maeke au ke kitia ko e eke fefe ke fakaheke e Atua, po ke aoga fefe ke he ha Kerisiano ke fakaaoga e tau vahega tapaka kehekehe.” Tali mai he tau 1973 kua maama maaliali ai kua nakai maeke e ha tagata ne fakaaoga e tapaka ke eke mo taha he Tau Fakamoli a Iehova. He tau 1976 kua fakamaama fakamahino mai kua nakai lata e ha Fakamoli ke gahua he tau falegahua pele tupe mo e toka ke nofo mau he fakapotopotoaga.

Falu he Tau Hakahaka

12. (a) Ne fakakite mai he lupa he maama e heigoa hagaao ke he numela he tau kei he Kautu ne age ki a Peteru? (e) Ko e heigoa e tau tutuaga he magaaho ne fakaaoga e Peteru e tau kei takitaha?

12 Kua tupu tolomaki foki e maama ke he numela he tau kei fakatai ne age e Iesu ki a Peteru. Fa taofi he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ko e ua e kei ne moua e Peteru ke hafagi aki e puhala ke he tau tagata ke eke mo tau hakega he Kautu​—taha ma e tau Iutaia, ne fakaaoga he Penetekose he tau 33 V.N., mo e taha ma e tau Tagata Motu Kehe, ne fakaaoga fakapa he tau 36 V.N., he magaaho ne fakamatala a Peteru ki a Konelio. (Gahua 2:14-41; 10:34-48) Ti hoko ai ke he magaaho, ne kitia ai ko e fai vahega foki ke tolu aki ne putoia ki ai​—ko e tau Samaria. Kua taute he magaaho ne fakaaoga e Peteru e kei ke ua aki ke hafagi e Kautu ki a lautolu ia. (Gahua 8:14-17) Ne fakaaoga ai e kei ke tolu aki he magaaho ne fakamatala a Peteru ki a Konelio.​—The Watchtower, Oketopa 1, 1979, tau lau tohi 16-22, 26.

13. Ko e heigoa ne fakakite mai he lupa he maama hagaao ke he tau fuifui mamoe ne talahau he Ioa veveheaga 10 a Ioane?

13 Mai he taha kave he maama, kua kitia ai ko e vagahau a Iesu nakai ke he ua ni ka e ke he tolu e fuifui mamoe. (Ioane, veveheaga 10) Ko e tau mena ia (1) ko e fuifui mamoe Iutaia ne kua eke a Ioane Papatiso mo leveki gutuhala, (2) ko e fuifui he tau hakega fakauku he Kautu, mo e (3) ko e fuifui he “tau mamoe kehe,” ne kua ha ha e amaamanakiaga ke he lalolagi.​—Ioane 10:2, 3, 15, 16; The Watchtower, Fepuali 15, 1984, tau lau tohi 10-20.

14. Kua eke fefe he tupu tolomaki e maama ke fakamaama fakamahino e tau mena hagaao ke he kamataaga he Iupeli moli?

14 Kua eke foki e maamaaga ke he Iupeli moli ke moua foki e falu fakamaamaaga mahino. I lalo he Matafakatufono, he tau tau ke 50 aki oti kua taute ai e Iupeli homo ue atu, kua liu aki ke he tau tagata ha lautolu a tau koloa tuai ni mai he kamataaga. (Levitika 25:10) Kua leva he maama ko e atagia mai he mena nei e Pule Afe Tau a Keriso. He vaha ku kua mole, kua kitia ai ko e kamata moli ni e Iupeli moli nei he Penetekoso he tau 33 V.N., he magaaho ne moua e lautolu e agaga tapu ne liligi hifo ti fakatokanoa mai ai he liliaga ke he maveheaga he Matafakatufono a Mose.​—The Watchtower, Ianuali 1, 1987, tau lau tohi 18-28.

Tupu Tolomaki e Maama ke he Vahega Kupu

15. Ko e heigoa e maama ne tuku atu ke he fakaaogaaga he kupu “fakatoka”?

15 “Ne kumi a ia ne fakamatala kupu ke moua e tau kupu ke fiafia ai e tau tagata; ko e tau mena foki kua tohi ko e tonu ia, ko e tau kupu moli ni.” (Fakamatalaaga 12:10) Liga hagaao lahi foki e tau kupu nei ke he tala nai ha mautolu, ha kua kikila e maama nakai ni ke he tau mena aoga lahi tuga e tau fakaakoaga mo e tau mahani ka e ke he tau vahega kupu Kerisiano mo e ha lautolu a tau kakano tonu. Ke fakatai ki ai, ke he vahaloto he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu, kua taha mai he tau tohi ne mua atu e fakahelehele ko e volume fakamua he Studies in the Scriptures, ne fakahigoa The Divine Plan of the Ages. Ka kua hoko ai e magaaho, ne mailoga ko e vagahau ni e Kupu he Atua ko e tau tagata ni hokoia ne taute fakatokaaga. (Tau Fakatai 19:21) Mena nakai talahau he tau Tohiaga Tapu kua fakatoka mena a Iehova. Kua nakai lata a ia ke taute e tau fakatokaaga. Ko e tau mena oti ne fioia e ia to hoko moli ni ke kautu lahi kakano ko e pulotu mo e malolo mana hana, tuga ka totou foki e tautolu ia Efeso 1:9, 10: “Ke lata mo e pule totonu hana kua manatu ai a ia ke he hana finagalo; Kia fakamaopoopo ai e ia e tau mena oti . . . ka hoko mai e katoatoaaga he tau tau ne kotofa.” Ti kua kitia ai ko e kupu “finagalo” kua lata tonu ke fakaaoga ka vagahau hagaao ki a Iehova.

16. Ko e heigoa e maama hako ne kitia fakahaga ke he Luka 2:14?

16 Kua ha ha i ai foki e mena kua lata ke maama mitaki a Luka 2:14. Ne kua totou pehe: “Ko e fakahekeaga, ke he Atua . . . ni i luga muatua, mo e mafola ke he lalolagi, ko e finagalo fakaalofa ke he tau tagata.” Kua kitia ai ko e nakai fakailoa he mena nei e manatu hako, ko e mena nakai fakakite e finagalo fakaalofa he Atua ke he tau tagata kelea. Ti onoono ai mogoia e Tau Fakamoli ke he mena nei ko e mafola ke he tau tagata ne finagalo fakaalofa ke he Atua. Ti kua fakahagaao tumau a lautolu ki a lautolu ne fiafia pauaki ke he Tohi Tapu ko e tau tagata finagalo fakaalofa. Ka e eke mogoia ke maama ko e putoia i ai e finagalo fakaalofa, nakai mai he tau tagata, ka e mai he Atua. Ti kua tohia ai he matahui tala he New World Translation ke he Luka 2:14 ko e vagahau ke he “tau tagata ne kua talia e ia [Atua].” Ko e tau Kerisiano oti ne fakatauo e tau momoui mo e ha lautolu a omonua he tukuleleaga ka moua e finagalo fakaalofa he Atua.

17, 18. Ko e heigoa ka fakamatalahi e Iehova, mo e heigoa ka fakatapu e ia?

17 Kua tatai pihia, ha kua leva he vagahau e Tau Fakamoli ke he fakamatalahi he higoa a Iehova. Ka e kua fakafili kia e Satani e higoa a Iehova? Kua taute pihia foki kia he tau hukui a Satani, tuga ko e nakai tonu a Iehova ke ui aki e higoa ia? Nakai, ai pihia. Nakai ko e higoa a Iehova ne paleko ki ai mo e kua lata ai ke fakatokoluga. Ko e mena haia ne nakai fa vagahau e tau tohi he So­sai­ete Kolo Toko he magaaho kua mole ke he higoa a Iehova ko e fakamatalahi. Kua vagahau a lautolu ko e pule katoatoa a Iehova ne fa e fakamatalahi mo e ko e higoa hana ne kua fakatapu. Kua fakatauo e mena nei mo e mena ne tala mai e Iesu ki a tautolu ke liogi: “Kia tapu hau a higoa.” (Mataio 6:9) Kua fa talahau lagaloga e Iehova ko e to fakatapu e ia hana higoa, ko e mena nakai paleko ki ai e tau Isaraela ka e ekefakakelea e lautolu e higoa ia.​—Esekielu 20:9, 14, 22; 36:23.

18 Kua fulufuluola lahi, he tau 1971, kua taute he tohi “The Nations Shall Know That I Am Jehovah”​—How? e fakakehekeheaga nei: “Tau a Iesu Keriso . . . ma e fakamatalahi he Pule Katoatoa a Iehova ke he lagi mo e lalolagi katoatoa mo e fakatapuaga he higoa a Iehova.” (Tau lau tohi 364-5) He tau 1973, ne pehe e God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached: “Ko e ‘matematekelea lahi’ ne fa e hau ko e magaaho haia ka fakamatalahi he Atua Malolo Ue Atu ko Iehova hana pule katoatoa ke he lagi mo e lalolagi katoatoa mo e ke fakatapu hana higoa talahaua.” (Lau tohi 409) Ti hoko ke he tau 1975, ne talahau foki he Man’s Salvation Out of World Distress at Hand!: “To eke ai mogoia e mena tupu lahi mahaki he fakamauaga tala tuai he lagi mo e lalolagi katoatoa ke fakakatoatoa, ko e fakamatalahi he pule katoatoa a Iehova ke he lagi mo e lalolagi katoatoa mo e fakatapuaga he hana higoa tapu.”​—Lau tohi 281.

19, 20. Maeke fefe ia tautolu ke fakakite ha tautolu a fakaaueaga ma e lupalupa he maama fakaagaga?

19 Kua monuina lahi ha e tau tagata a Iehova he fakamafana he maama fakaagaga oti kana nei! Ka kua kehe muatua mai, he pouli kikio fakaagaga ne ha ha ai e tau takitaki a Kerisitenitome ne kua kitia mai he talahauaga nai he taha fekafekau lotu: “Ko e ha ne ha ha ai e hala? Ko e ha ne ha ha ai e matematekelea? Ko e ha ne ha ha ai e tiapolo? Ko e tau huhu a nei kua loto au ke huhu ke he Iki ka hoko au ke he lagi.” Ka kua maeke e Tau Fakamoli a Iehova ke tala age ki a ia ko e ha: Kakano ha ko e matakupu ke he tonu he pule katoatoa a Iehova mo e huhu mahalohalo ko e maeke nakai he tau tagata ke fakatumau e mahani hakohako ke he Atua pete ni kua totoko e Tiapolo.

20 Mai he tau tau, kua fakakikila mai e lupalupa he maama lalahi mahaki mo e tote ke he puhala he tau fekafekau tukulele a Iehova. Ko e fakakatoatoaaga a nei he tau kupu tohiaga tapu tuga ia Salamo 97:11 mo e Tau Fakatai 4:18. Ka e kia nakai nimo e tautolu ko e kakano ke fano he maama ko e fakaaue lahi ni he moua e tupu tolomaki he maama mo e felauaki e moui mo e tau mena ia. Tuga kua fita he kitia e tautolu, kua putoia ke he tupu tolomaki he maama nei e tau mahani ha tautolu mo e poakiaga ki a tautolu ke gahua fakamatala.

[Tau Matahui Tala]

a Ko e tali ke he onoonoaga nei, ne fakamaama mai he The Watch Tower ia Iuni 1 mo e he Iuni 15, ­1929, “ko e tau tui ne mua” ko e Atua ko Iehova mo Iesu Keriso naia. Mua atu ko e tuaga nei ne fakahako he tau 1962.

b Ne fakailoa he Ko e Kolo Toko ia Me 1, 1992, kua fifili e tau matakainaga, mua atu mai he “tau mamoe kehe” ne kotofa ke lagomatai e tau komiti he Kau Fakatufono, ne fetataiaki mo e tau Netini he vaha a Esera.​—Ioane 10:16; Esera 2:58.

Manatu Nakai e Koe?

◻ Ko e heigoa e maama ne tuku mai ke he tala ke he “tau tui ne mua”?

◻ Ko e heigoa ne fua mai he lupalupa he maama ke he tau mena tutupu he fakatokatokaaga?

◻ Lauia fefe e tau mahani he tau Kerisiano he tupu tolomaki e maama?

◻ Ko e heigoa e tau hakahakaaga ne ta mai he maama fakaagaga ke he ha tautolu a maamaaga ke he falu manatu faka-Tohiaga Tapu?

[Fakatino Credit Line he lau 21]

Tau kei he lau tohi 24: Matapatu e fakatino ke he ata ne poki i loto he Cooper-Hewitt, National Design Museum, Smithsonian Institution.

    Tau Tohi Faka-Niue (1982-2025)
    Saini ki Fafo
    Saini ki Loto
    • Faka-Niue
    • Tufa
    • Tau Manako
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tau Kupu Fakaaoga
    • Fakavēaga Fakatagata
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Saini ki Loto
    Tufa