“Tau Tagata Kehe” ne Fakalataha he Tapuakiaga Mooli
“Ti eke e tau tagata he tau motu kehe mo tau gahua fonua ha mutolu, mo e tau gahua vine ha mutolu. Ka ko mutolu to ui a mutolu, Ko e tau ekepoa a Iehova.”—ISAIA 61:5, 6.
1. Onoono fēfē e falu tagata ke he tau tagata motu kehe, ka ko e ha ne nakai hako e mena ia?
HE FAKAKITE he vala tala fakamua, ne fakaaoga he tau tagata e kupu “tagata motu kehe” he puhala fakakelea, he fakakite e fakalialia, ti vihiatia muikau foki. Kua nakai fakalilifu ke onoono ki a lautolu he falu motu kua tūtokolalo hifo he tau tagata he taha motu kehe. Mua atu ke he mena ia, ko e aga pihia kua fakakite foki e nakai hako he tau manatu. Ko e tohi The Races of Mankind ne talahau: “Ko e lanu tagata kua talahau he Tohi Tapu a lautolu—ko e tau matakainaga.” Kua fa kehekehe lahi e tau matakainaga, ka ko e tau matakainaga agaia a lautolu.
2, 3. Ko e heigoa e onoonoaga ha Iehova ke he tau tagata motu kehe?
2 Mooli, pete ne matakavi ne nonofo a tautolu, ko e tau tagata motu kehe kua haia mo tautolu. Ko e mena ia foki ne tupu ke he tau Isaraela i tuai, he puhala he maveheaga he Fakatufono ne fai fakafetuiaga pauaki mo Iehova ko e Atua. Ko e tonuhia ha lautolu ne nakai ko e tau tagata Isaraela ne fakakaupā ni, ka kua manako ke he tau Isaraela ke fakakite e mahani fakalilifu mo e mahani mitaki ki a lautolu. Ko e fakafifitakiaga mitaki ma tautolu ke muitua! Nakai fili tagata po ke onoono hifo ai e tau Kerisiano mooli. Ko e ha? Pehē e aposetolo ko Peteru: “Ko e moli, kua iloa e au nakai fakamailoga tagata e Atua. Ka ko e tau tagata he tau motu oti kana ne matakutaku kia ia mo e mahani tututonu, kua talia ai e ia.”—Gahua 10:34, 35.
3 Ko e tau tagata motu kehe i Isaraela i tuai ne aoga mai he feoakiaga tata mo lautolu ko e tau Isaraela he motu. Ne fakakite he mena nei e finagalo ha Iehova ke he matakupu ne talahau he aposetolo ko Paulo he tau tau fakamui he hūhū a ia hagaao ki a Iehova: “Ko e tau tagata Iutaia hokoia kia kua atua ke he Atua? ka e nakai kia katoa foki mo e tau motu kehe? E ka e ha, katoa foki mo e tau motu kehe.”—Roma 3:29; Ioelu 2:32.
4. Ko e ha ne pehē ai to nakai fai tagata motu kehe he “Isaraela he Atua”?
4 Puhala he maveheaga foou, ko e fakapotopotoaga he tau Kerisiano fakauku ne hukui a Isaraela he tino ko e motu kua fai fakafetuiaga pauaki e Atua ki ai. Ati fakahigoa ai ko e “Isaraela he Atua.” (Kala. 6:16) Ti tuga he fakamaama e Paulo, ko e motu foou nei, “kua nakai ha i ai e tagata Heleni, po ke Iutaia, ko e peritome, po ke nakai peritome, ko e tagata he motu kehe po ke tagata Sakutia, ko e tupa, po ke toka noa; ka kua ha ia Keriso e tau mena oti, ko ia foki ha i ai ke he tau mena oti kana.” (Kolo. 3:11) Ti ko e kakano haia to nakai liu ke fai tagata motu kehe he fakapotopotoaga Kerisiano.
5, 6. (a) Ko e heigoa e hūhū hagaao ke he Isaia 61:5, 6 ati lagā ai? (e) Ko hai e “tau ekepoa a Iehova” mo e “tau tagata he tau motu kehe” ne totoku e Isaia? (i) Ko e heigoa kua tatai e tau matakau ua?
5 He taha faahi, fai tagata ka tuhi ke he tohi ha Isaia veveheaga 61, ne tohi ai e perofetaaga ne moua he fakamooliaga he fakapotopotoaga Kerisiano. Ne totoku he kupu 6 a lautolu ka eke mo “tau ekepoa a Iehova.” Ka e totoku he kupu 5 e “tau tagata he tau motu kehe” ka kaufakalataha mo e gahua mo lautolu e “tau ekepoa” ia. To maama fēfē e mena nei?
6 Maama e tautolu e “tau ekepoa a Iehova” ko e tau Kerisiano fakauku ne fakalataha ke he “liu tu mai fakamua” mo e “eke a lautolu mo tau ekepoa he Atua mo Keriso, ti eke foki a lautolu mo tau patuiki fakalataha mo ia ke he tau tau ne taha e afe.” (Fakakite. 20:6) Lafi ki ai, ne loga e Kerisiano fakamooli ne moua e amaamanakiaga he lalolagi. Ti ko lautolu nei ne gahua fakatata lahi mo lautolu ka fekafekau he lagi, ko e tau tagata motu kehe. Kua lalago fiafia mo e gahua fakalataha a lautolu mo e “tau ekepoa a Iehova,” he fekafekau ko e “tau gahua fonua” mo e “tau gahua vine.” E, lagomatai a lautolu ke feaki e fua fakaagaaga ke he fakahekeaga he Atua, feaki mo e fakapotopoto e tau tagata. Mooli, ko lautolu ne fakauku mo e ‘falu mamoe kehe’ kua moua mo e leveki fakaalofa ai a lautolu ne loto fakamooli kua manako ke fekafekau tukulagi ke he Atua.—Ioane 10:16.
“TAU TAGATA KEHE” TUGA A APERAHAMO
7. Tatai fēfē e tau Kerisiano he vahā nei mo Aperahamo mo e falu tagata taane mahani fakamooli i tuai?
7 He fakakite ai he vala tala fakamua, ko e tau Kerisiano mooli kua tuga e tau tagata he tau motu kehe, po ke tau tagata kehe he lalolagi kelea ha Satani. Ko e mena nei, kua tatai a lautolu nei ke he tau tagata taane fakamooli i tuai—putoia a Aperahamo—ne kua talahau ai “ko e tau tagata kehe a lautolu mo e tau tagata o fano ke he lalolagi.” (Hepe. 11:13) Pete ne amaamanakiaga ha tautolu ma e vahā anoiha, kua ha ha ia tautolu e lilifu he fiafia e fakafetuiaga mo Iehova ne moua e Aperahamo. Ne fakamaama e Iakopo ko e “tua Aperahamo ke he Atua, ti talahaua ia kia ia mo tututonu, ti talahaua foki a ia, ko e kapitiga he Atua.”—Iako. 2:23.
8. Ko e heigoa e maveheaga ne age ki a Aperahamo, ti fēfē e logonaaga haana hagaao ke he fakamooliaga ia?
8 Ne mavehe he Atua he puhala ia Aperahamo mo e tau hologa haana, ko e tau magafaoa oti kana he lalolagi—nakai ni taha e motu—ne fakamonuina ai. (Totou Kenese 22:15-18.) Pete ni ko e fakamooliaga he maveheaga nei ne foaki he Atua kua mamao agaia, ne fakatumau a Aperahamo ke mauokafua ke he fakamooliaga ia. He molea e hafa he moui haana, ko ia mo e magafaoa haana ne paea fano he taha matakavi ke he taha matakavi. Ne fakatumau ni a Aperahamo ke kapitiga mo Iehova.
9, 10. (a) Ko e heigoa e tau puhala he fakafifitakiaga ha Aperahamo ka muitua e tautolu? (e) Ko e heigoa e uiina ka folafola e tautolu ke he falu?
9 He nakai iloa e leva ke fakatali a ia ke kitia kua fakamooli e amaamanakiaga haana, ko e fakaalofa mo e mauokafua ha Aperahamo ki a Iehova kua nakai maueue. Ne fakatumau a ia ke hagaaki ki mua, ka e nakai eke mo tagata nofo tumau ke he taha motu. (Hepe. 11:14, 15) Ko e pulotu ha ia ma tautolu ke muitua e fakafifitakiaga ha Aperahamo he moui mukamuka mo e nakai fakaatā e tautolu a tautolu ke molea e tupetupe ke he tau koloa he tino, tau tuaga fakatagata, po ke tau foliaga gahua! Ko e eketaha he ha a tautolu ke momoui hagahaga mitaki he fakatokaaga ka nakai leva ti moumou? Ko e pipiki mau he ha ke he tau mena ne nakai leva ti mole atu? Tuga ni a Aperahamo, kua gutu atu a tautolu ke he taha mena ne mua atu e mitaki. Kua makai a tautolu ke fakakite e fakauka, aga fakatali ato fakamooli e amaamanakiaga ha tautolu.—Totou Roma 8:25.
10 Uiina agaia e Iehova e tau tagata he tau motu oti ke fakamonuina he puhala he tega ha Aperahamo. Ti ko lautolu ne fakauku ko e “tau ekepoa a Iehova,” ti pihia mo e “tau tagata he tau motu kehe” ko e tau mamoe kehe, kua folafola e uiina nei ke he tau tagata he lalolagi katoa kua molea 600 e vagahau.
ONO MUATUA ATU KE MOLEA E TAU KATOFIA FAKAMOTU
11. Ko e heigoa e onoonoaga ne fakakite e Solomona ke he tau Isaraela mo e falu foki?
11 Ke he fakauluaga he faituga he 1026 F.V.N., ti fakatatau mo e maveheaga ne taute e Iehova ki a Aperahamo, ne mailoga e Solomona ko e tau tagata he tau motu oti to fakalataha ke he fakahekeaga ki a Iehova. He liogi mai he loto, ne pehē a ia: “Ko e tagata kehe . . . , nakai ko e tagata he motu hau ko Isaraela, ka hau ai a ia he motu mamao ha ko e hau a higoa; (Ha ko e mena logona e lautolu e tala ke he hāu a higoa lilifu, mo e hau a lima malolo, mo e hau a lima fakaolo;) ka hau a ia, mo e liogi ke he fale nai; Kia fanogonogo mai a koe mai he lagi, ko e mena kua haele ai a koe, ti eke e koe ke lata mo e tau mena oti ne ui atu ai e tagata kehe kia koe; kia iloa ai he tau motu oti kana he lalolagi hau a higoa, mo e matakutaku a lautolu kia koe, ke tuga ne motu hau ko Isaraela.”—1 Patu. 8:41-43.
12. Ko e ha ne liga onoono e falu tagata ke he Tau Fakamoli a Iehova kua kehe po ke ko e “tau tagata he tau motu kehe”?
12 Ko e tagata motu kehe ne fa mahani ko e tagata he motu ne nakai ko e haana po ke ko e tagata ne hau ke he maaga po ke matakau kehe. Ne fakamaama fakamitaki he mena nei e Tau Fakamoli a Iehova. Ne tuku atu e lautolu e fakamooliaga mua ue atu ke he fakatufono he lagi, ko e Kautu he Atua i lalo he Keriso. Ti, fakatumau a lautolu ke tuuho mauokafua ke he tau mena fakapolitika, pihia foki ka matakehe e onoonoaga he falu tagata ki a lautolu he kaufakalatahaaga he vahā nei.
13. (a) Ke he puhala fe he kakano “tagata motu kehe” kua fa mahani ko e manatu noa ni? (e) Putoia kia he finagalo fakamua a Iehova e manatu he tau tagata motu kehe? Fakamaama.
13 Kua mailoga e tau tagata motu kehe he tau aga fa mahani ha ko e matakau tote ha lautolu. Liga ke he vagahau ne vagahau e lautolu, tau aga fakamotu ha lautolu, ko e tau foliga ha lautolu, ti pihia foki mo e tau tauteuteaga po ke tau mena tui ha lautolu. Ka ko e tau mena ne tatai oti a lautolu mo e falu tagata, pete he aga motu, kua mua atu e aoga ke he tau aga ia. Ti fa mahani ke onoono ke he tagata motu kehe ha kua kehe a ia he falu puhala. Ka fakaako a tautolu ke onoono muatua atu ke he tau mena nei po ke manamanatu ke he tau kehekeheaga, ko e kupu “tagata motu kehe” kua nakai fai kakano lahi. Kaeke ko e tau tagata oti he lalolagi kua nonofo i lalo he tuaga fakapolitika po ke fakatufono ne tatai, nakai fai tagata motu kehe kakano he puhala fakapolitika. Mooli, finagalo a Iehova he kamataaga ko e tau tagata oti kua lata ke kaufakalataha ke he taha e magafaoa i lalo he taha e pule—ko e pule haana. Maeke nakai he ha mena ke gahua mogonei ma e tau tagata ke he tau motu oti he lalolagi katoa?
14, 15. Ko e heigoa he Tau Fakamoli a Iehova ko e matakau kua loto fakaaue?
14 He lalolagi lotokai mo e papale fakamotu, kua fakahauhau ke moua e tau tagata ka maeke mo e kua ono muatua atu ke molea e tau katofia fakamotu. Mooli, ko e kautū mai he fili tagata ka uka. Ko Ted Turner ko e tagata ne moua e fakaholoaga televisoni CNN, ne talahau hagaao ke he gahua haana mo e tokologa e tau tagata lotomatala mai he tau motu kehekehe: “He feleveia mo e tau tagata nei ko e mena ofoofogia lahi. Ne mailoga e au ko lautolu mai he falu motu ne nakai ko e ‘tau tagata motu kehe,’ ka ko e tau tagata ne nonofo he palaneta. Ne kamata au ke onoono ke he kupu ‘tagata motu kehe’ kua nakai fai aoga ti fakatū e matafakatufono he CNN ko e kupu kua nakai lata ke fakaaoga he leo taogo po ke fakatutala he gahuaaga. Ka ko e kupu ‘tau tagata he lalolagi katoa’ kua lata ke fakaaoga.”
15 He tau motu he lalolagi katoa, ko e Tau Fakamoli a Iehova ni ne moua e puhala manamanatu he Atua ko e matakau. He fakaako ke kitia e tau mena he puhala a Iehova kua maeke ia lautolu ke utakehe e tau fakakaupāaga he logonaaga mo e manamanatuaga fakamotu. Ka ko e taute e tau tagata he tau matakau motu kehe mo e nakai falanaki ki ai, tuahā, po ke vihiatia pauaki, ne fakaako a lautolu ke tokiofa e tau aga mo e tau lotomatala kehekehe he tau matakau nei ko e taha mena fulufuluola. Kua fakaata nakai e koe e tau mouaaga nei ti aoga fēfē ki a koe fakatagata he fehagai mo e falu?
KO E LALOLAGI NE NAKAI FAI TAGATA MOTU KEHE
16, 17. Ko e heigoa e fakamooliaga ia Fakakiteaga 16:16 mo e Tanielu 2:44 kua kakano ki a koe fakatagata?
16 To nakai leva ti fakafehagai e tau motu oti he vahā nei ki a Iesu Keriso mo e haana matakau he lagi ke he tauaga fakahiku he totoko ke he pule he Atua, he malētau “kua higoa ke he vagahau Heperu ko Amaketo.” (Fakakite. 16:14, 16; 19:11-16) Molea e 2,500 tau he mole, ko e perofeta ko Tanielu ne omoomoi ke talahau tuai e fakahikuaga he tau fakatufono he tagata ne fetotokoaki mo e finagalo he Atua, ne tohi: “Ko e vaha he tau patuiki ia to fakatu ai he Atua he lagi e kautu nakai fakaoti tukulagi; ko e kautu foki ia nakai tuku atu ai ke he taha motu, to tuki malipilipi mo e fakaotioti e tau kautu oti ia, ka ko ia to tumau tukulagi a ia.”—Tani. 2:44.
17 Manamanatu nakai a koe ko e heigoa e fakamooliaga he mena ia ki a koe fakatagata? Ko e tau katofia fakamotu ne taute he tagata, ne kitia ai he vahā nei ko e tau tagata takitaha kua eke mo tagata motu kehe, to utakehe katoatoa. Ko e ha fekehekeheaki ke he foliga po ke ha aga he tino ka fakakite e vahega kehekehe ofoofogia ne moua he tufugatia he Atua. Ko e amaamanakiaga homo ue atu kua lata ke fakaohooho a tautolu oti ke fakatumau katoatoa e fakaheke mo e fakalilifu ha tautolu a Tufuga ko Iehova ko e Atua.
Onoono atu nakai a koe ke he magaaho ka utakehe e tau katofia fakamotu ne taute he tau tagata, he magaaho ka nakai liu ke fai “tagata motu kehe”?
18. Ko e heigoa e tau fakaholoaga foou kua fakakite ko e kakano he “tagata motu kehe” kua maeke ke kautū mai ai?
18 Nakai mooli kia ke talitonu ko e hikiaga he lalolagi katoa to tupu? Nakai, ai pihia. Kehe mamao ai, kua latatonu katoatoa ke talitonu to tupu ai. Ko e kakano he “tagata motu kehe” ne fitā e lahi he galo ke he Tau Fakamoli a Iehova, ne nakai manamanatu lahi ke he aga fakamotu ha lautolu ne ha ha i ai mo lautolu. Ma e fakatai, nakaila leva ia e loga he tau la ofisa ikiiki ne tuku fakalataha ke fakamukamuka e gahua he levekiaga mo e ke fakaholo ki mua e mafiti he holoaga ke taute aki e gahua fakamatala he tala mitaki he Kautu. (Mata. 24:14) He ha ha i ai e tau tonuhia matafakatufono, ko e tau katofia fakamotu ne fakaheu he mogo ne tuku fakalataha ai. Ko e taha fakamooliaga kitia ia ha Iesu Keriso ko e Pule fakapatuiki tonuhia a Iehova kua utakehe e tau fakakaupāaga he tau tagata, ka nakai leva ti “kautu ni a ia”!—Fakakite. 6:2.
19. Ko e heigoa he vagahau meā he kupu mooli kua maeke ke taute?
19 He o mai he tau motu loga mo e vagahau e tau vagahau kehekehe loga, ne eketaha e Tau Fakamoli a Iehova ke taofi mau ke he vagahau meā he kupu mooli. Kua fakatupu he mena nei e pipiaga he kaufakalataha ne nakai maeke ke malona. (Totou Sefanaia 3:9.) Ko e magafaoa he lalolagi katoa anei ne tū he lotouho ka e vevehe kehe mai he fakatokaaga kelea nei. Ko e magafaoa kaufakalataha nei mogonei ko e kitia tuai he lalolagi ka hoko mai—ko e lalolagi ka noa mo e tau tagata motu kehe. Ti ko e tau tagata oti kana ne momoui, to talahau fiafia e mooli he mena ne fatiaki fakamua he tohi: “Ko e lanu tagata kua talahau he Tohi Tapu a lautolu—ko e tau matakainaga.”—The Races of Mankind.