Dient een vrouw wel . . . of niet te werken?
TRADITIONEEL is de plaats van de vrouw altijd thuis geweest, en niet werkend buitenshuis. In het verleden was er thuis trouwens ook meer dan genoeg voor haar te doen.
Sommigen argumenteren dat de plaats van de vrouw nog altijd thuis is, ofschoon de situatie zich vaak drastisch heeft gewijzigd. In meer dan 47 percent van de huwelijken in Amerika is het bijvoorbeeld zo dat beiden, man en vrouw, buitenshuis een baan hebben.
En zelfs vrouwen met kinderen werken vaak. In de V.S. heeft bijna de helft van de vrouwen met kinderen onder de achttien jaar een betrekking. En ongeveer een derde van degenen met kinderen onder de schoolgaande leeftijd werkt buitenshuis. Gewoonlijk zijn het nu dagverblijven en crèches die op de kinderen letten.
In verband met die reusachtige verandering in het huiselijke levenspatroon berichtte het Amerikaanse departement van arbeid: „Het beeld van het gezin waarin de man de enige kostwinner is en de vrouw het huishouden doet en voor de kinderen zorgt, is wellicht voor bepaalde illustratieve doeleinden nog wel nuttig, maar vormt geen getrouwe afbeelding meer van het Amerikaanse doorsnee-gezin in het midden van de jaren ’70.”
Wanneer een baan wellicht nodig is
Voor veel vrouwen is werken buitenshuis een noodzaak. Miljoenen zijn bijvoorbeeld gescheiden of leven niet meer samen met hun man; sommigen moeten kinderen onderhouden. Een baan nemen, is dan vaak de enige mogelijkheid om in het levensonderhoud van henzelf en hun kinderen te voorzien. Veel andere vrouwen zijn alleen, wachten misschien op het moment dat ze kunnen trouwen, en ook dezen moeten vaak werken om in hun onderhoud te voorzien. Maar de vrouwen met een man en misschien zelfs kinderen?
Wegens de omhoogschietende inflatie is het ook voor dezen vaak noodzakelijk om te werken. De man is misschien niet in staat om voldoende geld thuis te brengen ten einde in alle behoeften van het gezin te voorzien (Jak. 5:4), en dan wordt er op de vrouw een beroep gedaan om voor extra inkomsten te zorgen met een baan buitenshuis. Maar bestaat er in veel gezinnen werkelijk de noodzaak van twee kostwinners?
Sommigen menen van wel. Volgens een pamflet dat in 1970 werd uitgegeven door de Amerikaanse regering, werken „ongeveer 21 miljoen vrouwen buitenshuis omdat zij en hun gezin het geld nodig hebben voor noodzakelijke levensbehoeften, voor voeding, kleding en huisvesting”. De schrijver voegde hieraan toe: „Deze cijfers dienen om de mythe te ontmaskeren, waar sommige personen nog altijd aan vasthouden, dat een aanzienlijk aantal vrouwen in dit land alleen maar werkt omdat ze dat graag willen of omdat ze op extra geld uit zijn.”
En ongetwijfeld zijn er heel wat vrouwen met kinderen, onder wie ook gehuwden, die moeten werken om geheel of gedeeltelijk in het levensonderhoud van hun gezin te voorzien. En wat deze gehuwde vrouwen doen, is in overeenstemming met Gods voornemen dat een vrouw een „hulp” voor haar man zou zijn (Gen. 2:18). Maar een ernstige vraag die man en vrouw samen dienen te beschouwen — vooral wanneer ze kinderen hebben — is of de vrouw werkelijk buitenshuis moet werken.
Is het werkelijk nodig dat moeders werken?
Dat is stellig een belangrijke vraag, omdat kinderen hun moeders veel meer nodig hebben dan de laatsten in de regel beseffen. Onze Schepper heeft de vrouw zodanig gemaakt dat ze kinderen kon voortbrengen. Maar hij deed meer. Hij riep ook het huwelijk en de gezinsregeling in het leven en rustte moeders toe om de kleintjes de voeding en de tedere zorg te geven waar deze niet buiten kunnen (Matth. 19:4-6; 1 Thess. 2:7). Als man en vrouw dit ten volle beseffen, zullen zij hun levenswijze wellicht zo wijzigen dat het financieel mogelijk is dat de vrouw bij de kinderen thuis kan zijn.
Eén jonge vrouw die terugkeek op haar verleden, is nu sterk van mening dat ze het materieel graag wat minder had gehad, wanneer ze maar nauwe omgang met haar moeder had gehad en raad van haar had kunnen ontvangen. De vrouw vertelde als volgt waarom:
„Nadat ik uit huis ging, deelde ik een tijdje een kamer met een meisje dat in een veel armer huisgezin was grootgebracht, en zij leerde mij het verschil kennen tussen wat je werkelijk nodig hebt en wat je nodig denkt te hebben. Ze was gelukkig met bonen en tortilla’s en tweedehands kleren. Ik was dat niet gewend. Ze leerde me zuiniger te zijn, en dat bracht mij tot het besef dat mijn familie meer geld uitgaf dan werkelijk nodig was.
Misschien had mijn moeder thuis kunnen blijven als we met minder materiële dingen tevreden waren geweest. Twee van mijn zusters zijn in ernstige moeilijkheden geraakt — één van hen ging drugs gebruiken. Ik blijf mij daarom afvragen: Wat zou er allemaal niet voorkomen hebben kunnen worden, als er enkel maar iemand thuis was geweest die wist wat mijn zuster deed? Die kinderen staan de hele dag op school aan de invloed van de wereld bloot. Hoe kunnen ouders tegen dat alles een tegenwicht vormen als zij niet thuis zijn om op een natuurlijke wijze tijdens het samen doen van dingen — koken, bakken, of wat maar ook — met hen te praten?”
Dit is voor ouders iets om ernstig over na te denken. Steeds meer kinderen raken in deze tijd in moeilijkheden, en een factor die daar ongetwijfeld sterk toe bijdraagt, is dat hun moeder van huis weg is om te werken. Een vrouw die een interessante baan had als journaliste, vertelt: „Ik was geen militante feministe, maar ik had wel de zienswijze van de vrouwenbeweging overgenomen dat een baan, wat voor baan ook, belangrijker was dan het verzorgen van kinderen. Dat laatste was vervelend werk.” Toch gaf deze vrouw haar baan op om voor haar zoon te zorgen, en na een periode van aanpassing, geeft ze nu de voorkeur aan de huishouding.
En hoewel niet alle moeders hun werk geheel zullen kunnen opgeven, zouden ze misschien toch een compromis-oplossing kunnen vinden door naar part-time werk te zoeken. Op die manier zullen ze misschien alleen van huis zijn wanneer de kinderen op school zitten. Vrouwen die naar part-time werk zoeken, wordt in de regel aangeraden hun geluk te beproeven bij kleine bedrijven, verenigingen zonder winstgevend doel, banken, winkels, uitzendbureaus, of een firma die grote aantallen vrouwen in dienst heeft.
Beslissen wat te doen
Betekent dit dat wanneer een vrouw geen kinderen heeft, ze buitenshuis werk kan gaan zoeken, als ze dat wenst? Niet noodzakelijkerwijs. Dat is namelijk een kwestie die man en vrouw samen dienen te beslissen. Sommige mannen vinden het niet prettig wanneer hun vrouw een baan heeft en geven er de voorkeur aan de enige kostwinner van het gezin te zijn. Het kan voor hen belangrijk zijn dat hun vrouw goed voor het huis zorgt, en een volledige dagtaak buitenshuis is daar in de regel niet mee te combineren.
Eén vrouw die was gaan werken nadat de kinderen waren opgegroeid, had zo’n man. Zij vertelt: „Ik voelde aan dat de situatie hem irriteerde; ik was al te lang getrouwd om daar blind voor te zijn. En daarna spraken we erover, terwijl ik mezelf grondig onderzocht: Was deze baan een egotrip voor mij? Ik moest mijn hulp voor hele dagen bijna net zoveel betalen als ik zelf verdiende, zodat het financieel weinig zin had. . . . Ik aarzelde niet om mijn baan op te geven. Hal heeft een heleboel steun nodig — en wie niet — om de last te dragen die hij moet torsen.”
Maar hoe komt het dat zoveel vrouwen zich onbevredigd voelen wanneer ze geen baan hebben? Dat is grotendeels toe te schrijven aan de moderne propaganda. Zoals reeds eerder werd opgemerkt, heeft de taak van huisvrouw in de ogen van de wereld haar status en prestige verloren. Een huisvrouw wordt vaak bezien als iemand die niet intelligent genoeg is om een baan te krijgen. Maar niets is minder waar; het vereist grote bekwaamheid om een goede huisvrouw te zijn.
Sta er maar eens een moment bij stil: Een vrouw moet de talenten combineren van binnenhuisarchitecte, onderwijzeres, secretaresse, verpleegster, huishoudster en kokkin! Schrijvend over „het moeilijke huishouden”, merkte een auteur op: „Het is zonder twijfel één van de ingewikkeldste en veelzijdigste taken die men van een persoon kan verwachten. En echtgenoten die ooit in een noodsituatie het huishouden hebben gedaan, weten dat het geen gemakkelijke taak is wanneer men het goed wil doen.
Vrouwen hebben echter de verzekering nodig dat hun werk in huis wordt gewaardeerd en werkelijk belangrijk is. Of zoals een vrouw opmerkte: „Wanneer je de hele tijd thuis bent, blijf je in jezelf zeggen: ’Ik ben een waardevol persoon’. Maar er is niemand die dat bevestigt.” Een goede man zal er daarom vooral in deze tijd verstandig aan doen zijn vrouw te prijzen voor het werk dat zij doet om het huis tot een schone en aangename plaats te maken, waar het goed thuiskomen is. En dat het niet gemakkelijk is een huishouden te bestieren, blijkt wel uit de lange beschrijving die de bijbel wijdt aan het werk van een goede vrouw. — Spr. 31:10-31.
Het is duidelijk dat de tijden zijn veranderd; de omstandigheden verschillen van die in het verleden en maken het noodzakelijk dat nu meer vrouwen dan vroeger buitenshuis werken. Wanneer echter gehoor wordt gegeven aan de bijbelse aanmoediging voor vrouwen om „thuis te werken”, zal hoogstwaarschijnlijk een stabieler, gelukkiger gezin daarvan het resultaat zijn. — Tit. 2:3-5.