„Wilt u dit alstublieft even typen?”

In landen waar men het Romeinse letterschrift gebruikt, is het gemakkelijk om correspondentie te typen. In het geval van de Nederlandse taal hoeft men slechts 26 letters te onthouden. Bij andere talen zijn wellicht ook nog een paar bijzondere lettertekens nodig, maar deze zijn spoedig geleerd. Als u het zich dus kunt veroorloven, hebt u misschien wel een schrijfmachine, en dat kan een draagbaar, vrij plat en licht machientje zijn.

Is het ooit bij u opgekomen dat sommige talen wel eens niet begunstigd zouden kunnen zijn met zo’n eenvoudige schrijfmethode? Neem bijvoorbeeld het Japans.

Het Japans gebruikt drie alfabetten! Het eenvoudigste hiervan heeft 51 lettertekens! Het gebruikt ook Chinese lettertekens, „kandji” genoemd, en hiervan zijn er op z’n minst 8000! Valt er dan te denken aan een schrijfmachine voor het Japans? Wel, die bestaat inderdaad!

Eén voordeel van de Japanse schrijfmachine — en dit is het ENIGE voordeel — is dat ze één (1) toets heeft! U hoeft zich dus geen zorgen te maken over het vingerwerk!

De Japanse schrijfmachine

Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog ontwikkelde Kiota Soegimoto een schrijfmachine voor het Japans, maar deze heeft sindsdien veranderingen ondergaan. De huidige standaard-schrijfmachine heeft een paneel met lettertekens dat uit vier gedeelten bestaat.

Het eerste gedeelte bevat 272 lettertekens, met inbegrip van de fonetische tekens die bekendstaan als „hiragana” en „katakana” en ongeveer 100 van de 272 lettertekens voor hun rekening nemen. Het tweede en derde gedeelte zijn elk in twee groepen verdeeld en bevatten alleen de ingewikkelde Chinese lettertekens die bekendstaan als „kandji” — in totaal 1900. Ten slotte is er een gedeelte voor „diversen”, dat het Romeinse alfabet (A, B, C, enz.) bevat, zowel de hoofdletters als de kleine letters, cijfers zowel in Arabisch schrift als in „kandji”, leestekens, enzovoort. Dit levert een totaal op van 2273 tekens. Dit is de „standaard”-set.

Voor bepaald typewerk kan men nog gebruik maken van lettertekens die niet zo vaak voorkomen. Twee sets hiervan bevatten 858 lettertekens, die met de „standaard”-set kunnen worden verwisseld, en voor ingewikkelder typewerk kan er uit nog eens 2503 lettertekens een keus gemaakt worden. Een Japanse schrijfmachine kan dus 5634 lettertekens typen. Het paneel van de schrijfmachine kan bijna de helft hiervan in één keer bevatten!

De lettertekens zijn gerangschikt op een paneel van 50 × 53 cm. De typist schuift de rol van de schrijfmachine boven het paneel voor- of achterwaarts, naar rechts of naar links, en zoekt het gewenste letterteken op. Ook het paneel zelf kan naar voren of naar achteren worden bewogen, en bij sommige modellen is het uitsluitend het paneel dat beweegt. Nu drukt de typist de „toets” naar beneden, en hierdoor wordt een arm in beweging gezet die het gekozen letterteken oppakt, het tegen een lint aanslaat om een afdruk op het papier te maken, en het letterteken vervolgens weer op zijn plaats in het paneel terugzet.

Gewoonlijk is er een jaar lang twee tot drie uur studie per dag nodig om het standaard-„toetsenbord” te leren. Na vijf of zes jaar ervaring kan een goede typist een snelheid van 50 tot 60 woorden per minuut bereiken.

Als u haast hebt, is het beslist sneller een brief in het Japans te schrijven dan hem te typen!

[Diagram op blz. 29]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

WAGEN

ARM

LINT

TOETS

PANEEL

KIEZER

TABEL