Mexico-Stad — Een groeiend monster?

Door Ontwaakt!-correspondent in Mexico

„DE stad Mexico is een monster . . . dat vreemd genoeg nog steeds functioneert”, zei de Mexicaanse architect Teodoro González de León. Het blad National Geographic sprak van „Een alarmerende reus”. Voor Carmen, die er zo’n dertig jaar geleden geboren is, „is het een bruisende stad met nederige mensen, die weten hoe gelukkig te zijn en van de eenvoudige dingen van het leven te genieten — waaronder hun favoriete Mexicaanse gerechten zoals enchilada’s, tamales, tortilla’s en mole”.

Mexico-Stad is met haar huidige bevolking van ongeveer vijftien miljoen een van de grootste steden van de wereld, maar in feite is ze al eeuwenlang een bloeiende metropool.a Oorspronkelijk werd ze omstreeks 1325 gesticht als Tenochtitlán en ze werd de hoofdstad van het Azteekse Rijk. De Azteken begonnen met de bouw van de stad toen zij zich vestigden op een eiland in het Meer van Texcoco. In de loop van de tijd dempten zij het meer zodat de stad uitgebreid kon worden, maar het was een stad van kanalen die altijd door water omgeven was. Toen in 1519 de Spanjaarden arriveerden, stonden zij versteld van de grootsheid, de schoonheid en de organisatie van een stad met zo’n 200.000 tot 300.000 inwoners.

Stad van contrasten

Mexico-Stad heeft zoals de meeste grote steden haar donkere kanten, de armoede en de misdaad, maar is in allerlei andere opzichten zeer aantrekkelijk. Haar verbazingwekkende groei heeft haar het etiket „chaotisch” bezorgd, maar in contrast daarmee ligt midden in de stad een van de grootste parken ter wereld, het Chapultepecpark, met een oppervlakte van bijna 650 ha. Er liggen bossen, verscheidene meren, restaurants en museums, en er vinden zeer uiteenlopende culturele evenementen plaats. De jaarlijkse opvoering van Tsjaikovski’s ballet „Het zwanenmeer” in een natuurlijke setting op de oever van een meer is een schitterende traditie. Voor degenen die het weekend niet buiten de stad kunnen doorbrengen, wordt het park de plaats waar zij ontspanning en amusement zoeken.

Zonder echt met New York of Chicago te kunnen wedijveren, heeft toch ook Mexico-Stad haar rascacielos of wolkenkrabbers. De Torre Latino-americana, een gebouw van 44 etages dat in 1956 voltooid werd, is een voorbeeld van een ontwerp dat aardbevingbestendig opgezet is. Het is opgetrokken op 361 speciale steunpilaren bedoeld om het gebouw te beschermen tegen seismische bewegingen. Vanuit het restaurant, dat op de 40ste en 41ste verdieping is gelegen, kan men de stad bewonderen, vooral ’s avonds, als haar talloze lichtjes fonkelen tegen een achtergrond als van zwart fluweel. De hoogste wolkenkrabber in de stad, het Wereldhandelscentrum van Mexico, is nog niet klaar. Het telt 54 etages en er zullen internationale kantoren voor de wereldhandel alsook andere faciliteiten in gehuisvest worden.

Mexico-Stad is dermate gegroeid en uitgedijd dat de internationale luchthaven Benito Juárez, die eens buiten de stad lag, nu nagenoeg in het centrum ligt. Het is een van de drukste luchthavens ter wereld, waar per maand ongeveer een miljoen passagiers verwerkt worden.

In Mexico-Stad zijn de contrasten schril. Reusachtige en luxueuze herenhuizen, exclusieve en dure hotels, aantrekkelijke appartementengebouwen en winkelcentra liggen vlak bij de armoedige, donkere en sombere krottenwijken. Maar in tegenstelling tot veel andere grote steden van de wereld krioelt het er ’s avonds laat op straat nog van de mensen.

Problemen van de grote stad

Mexico-Stad houdt nu, als een steeds verder om zich heen grijpende octopus, meer dan 1000 km² omvat en beslaat alles wat het Distrito Federal wordt genoemd alsook een gedeelte van de deelstaat Mexico. Veel dorpen en voorsteden die vroeger onafhankelijk waren, zijn nu omarmd door de tentakels van de stad.

Natuurlijk heeft een stad van die afmetingen met formidabele problemen te kampen. Het voornaamste probleem is de overbevolking, gepaard met de daaruit voortvloeiende vervuiling, de huizenschaarste en ernstige tekorten aan essentiële levensbehoeften, naast een constant stijgend misdaadcijfer. Er zijn regelmatig voorlichtingscampagnes gevoerd om te proberen het geboortecijfer van het land omlaag te brengen, maar grote gezinnen zijn een cultureel erfgoed in Mexico en worden als een bewijs van mannelijke viriliteit en vrouwelijke vruchtbaarheid beschouwd. Bovendien trekken veel mensen van het platteland naar de stad, op zoek naar een beter leven. Hoewel de aardbeving van 1985 duizenden gedwongen heeft de stad te verlaten, neemt de bevolking toe. Mensen verhuizen naar de plaats waar werk te vinden is en waar de kans op overleving groter lijkt.

Kan het „monster” ademhalen?

De luchtverontreiniging in Mexico-Stad is de afgelopen tien jaar kritiek geworden. In de jaren ’60 was er een zone in de stad die „de meest transparante buurt” werd genoemd. Nu is geen enkel deel van Mexico-Stad nog transparant. In de media heeft men waarschuwingen laten horen. „De luchtverontreiniging in de Vallei van Mexico heeft een gevaarlijk peil bereikt”, stond in een wetenschappelijk blad. In het tijdschrift Time werd gezegd: „Drie miljoen auto’s en 7000 dieselbussen, waarvan er veel oud en slecht onderhouden zijn, braken vervuiling uit. Hetzelfde geldt voor de ongeveer 130.000 fabrieken in de omgeving, die meer dan 50% van de hele Mexicaanse industrie vertegenwoordigen. De dagelijkse hoeveelheid chemische, vervuilende stoffen die in de lucht terechtkomt, bedraagt 11.000 ton. Ademhalen op zich al wordt geschat op het equivalent van twee pakjes sigaretten per dag roken.”

De situatie wordt erger. In de krant El Universal van 12 oktober 1989 werd de directeur van het Autonome Instituut voor Ecologisch Onderzoek geciteerd, die zei: „De mate van vervuiling in Mexico-Stad is alarmerend, daar ieder mens in het gebied van de metropool dagelijks gemiddeld 580 gram schadelijke stoffen binnenkrijgt.” Elk jaar wordt er in de stad ruim vier miljoen ton verontreinigende stoffen uitgestoten.

Onlangs zijn er enkele noodmaatregelen genomen om de vervuiling tegen te gaan. Er werd een programma ingevoerd om elke dag een bepaald aantal auto’s te verhinderen in de stad te rijden omdat, volgens een regeringsrapport, „vervoermiddelen dagelijks 9778,3 ton verontreinigende stoffen produceren”, waarvan 7430 ton van privé-auto’s afkomstig is. De mensen waren al uitgenodigd vrijwillig het gebruik van hun auto’s te verminderen door gezamenlijk in één voertuig naar hun werk of elders te gaan, maar dit was geen succes. Wat heeft het gemeentebestuur gedaan?

Nu mogen in het kader van het „één dag zonder auto”-programma alle privé-auto’s om beurten één dag per week niet gebruikt worden, afhankelijk van het laatste cijfer van hun kentekenbewijs of de kleur ervan. Dit betekent dat elke dag 20 procent van de drie miljoen privé-auto’s in de stad niet in gebruik is. Dit programma zou oorspronkelijk alleen in de wintertijd van kracht zijn in een poging thermische inversie te voorkomen, maar nu proberen de autoriteiten het permanent aan te houden. Wie zich er niet aan stoort, wordt zwaar beboet en krijgt te maken met de lastige procedures om de in beslag genomen auto terug te krijgen. Deze draconische maatregelen hebben de meeste autorijders overtuigd van de wijsheid zich aan het programma te houden.

Een andere stap die wordt gedaan, is het verbeteren van de kwaliteit van de benzine door het loodgehalte te verminderen. Ook moeten alle auto’s nu periodiek gecontroleerd worden op het gehalte aan schadelijke bestanddelen in de uitlaatgassen. Bovendien schrijven nieuwe wetten voor dat fabrieken over anti-vervuilingssystemen beschikken. Sommige fabrieken zijn gesloten omdat ze niet aan dit vereiste voldeden. Door deze stappen is het vervuilingsprobleem wat verminderd, maar opgelost is het nog niet. Net als de rest van de wereld heeft Mexico een universele oplossing voor zijn problemen nodig.

Binnenkort zal de mensheid, onder het bestuur van Gods hemelse regering, een verstandig gebruik maken van haar hulpbronnen en zullen de overvolle steden plaats hebben gemaakt voor open ruimten waar alle mensen kunnen genieten van alles wat nodig is voor een gelukkig leven. Ondertussen rest er geen andere keus dan de drukte en de ongemakken van Mexico-Stad te verdragen en te genieten van de vele goede dingen die ze desondanks te bieden heeft — waaronder de rijk geschakeerde, gastvrije Mexicaanse bevolking. — Openbaring 11:18; 21:1-4.

[Voetnoot]

[Illustraties op blz. 26]

Wolkenkrabbers en verkeer in Mexico-Stad