„De stad is vol onderdrukking”

TOEN de bijbelprofeet Ezechiël het had over een stad „vol onderdrukking”, wist hij niets van de problemen die hedendaagse steden plagen (Ezechiël 9:9, An American Translation). En zijn woorden vormden ook geen cryptische voorspelling van deze problemen. Niettemin zou hetgeen hij schreef een nauwkeurige beschrijving van twintigste-eeuwse steden kunnen zijn.

In het boek Planeet voor het leven wordt opgemerkt: „Onze sombere, steriele steden werden lelijk en triest om in te leven.” De auteurs verzuchten: „De gebouwen die in toenemende mate onze steden domineren, zijn gebouwd met weinig of geen consideratie met degenen die erin moeten wonen en werken.”

Onopgesmukte feiten betreffende steden

Negen steden, in diverse delen van de wereld gelegen, zijn in kranten en tijdschriften als volgt beschreven. Kunt u elke stad correct identificeren?

Stad A, gelegen in Latijns-Amerika, is berucht om haar jonge huurmoordenaars en hoge moordcijfer. Ze staat ook bekend als de operatiebasis van een drugkartel.

Stad B is „de ergste stad [in de Verenigde Staten] wat straatberovingen betreft”. Gedurende de eerste twee maanden van 1990 lag het cijfer voor moorden „20 procent hoger dan in dezelfde periode” een jaar daarvoor.

„Miljoenen mensen per jaar verhuizen naar de stedelijke centra van Zuid-Amerika, Afrika en Azië . . ., migrerend naar wat hun het beloofde land toeschijnt.” Er niet vindend wat zij gehoopt hadden, zijn velen gedwongen in armoede te leven, met geen andere mogelijkheid dan bedelen of stelen om in leven te blijven. De helft van de inwoners van de Afrikaanse stad C en de Aziatische stad D — evenals 70 procent van de Aziatische stad E — heeft naar verluidt huisvesting beneden alle peil.

„Hoewel [stad F] tot de veiligste grote stedelijke centra in Noord-Amerika behoort, hebben een groeiende werkloosheid, een stijgend misdaadcijfer en etnische spanningen haar burgers aan het denken gezet over de keerzijde van succes. Criminaliteit . . . werkt bepaald ontmoedigend. Aanrandingen zijn met 19% gestegen . . . Moorden zijn met bijna 50% gestegen.”

„Elke dag verhuizen er 1600 mensen naar [de Latijnsamerikaanse stad G] . . . Als [ze] in dit tempo blijft groeien, zullen er tegen het eind van de eeuw 30 miljoen mensen wonen. Zij zullen zich moeizaam, met een slakkegangetje, door de stad bewegen in 11 miljoen auto’s, uren vastzittend in verkeersopstoppingen . . . Luchtvervuiling . . . ligt op honderdmaal het aanvaardbare niveau. . . . Veertig procent van alle inwoners lijdt aan chronische bronchitis. . . . In de spitsuren stijgt het geluidsniveau in het centrum tot een waarde tussen de 90 en 120 decibel; 70 decibel wordt als ondraaglijk beschouwd.”

„Elke dag wordt er een 20 ton hondepoep verwijderd van de straten en trottoirs van [de Europese stad H]. . . . Naast de kosten en ergernis is er een ernstiger factor aan het licht gekomen. De uitwerpselen van honden vormen de bron van een ziekte veroorzaakt door de parasiet Toxocara canis. De helft van de kinderspeelplaatsjes en zandbakken van [de stad] bleek besmet met de in hoge mate resistente microscopisch kleine eitjes van de parasiet, die vervolgens aan schoenzolen en poten van huisdieren de huizen binnenkomen. . . . Vermoeidheid, buikpijn, allergieën en hart- en vaataandoeningen zijn vroege symptomen van de ziekte.”

„Hoewel [de Aziatische stad I] gekweld wordt door alle problemen van een overontwikkelde metropool in een onderontwikkeld land — armoede, misdaad, vervuiling — is ze zich een plaats aan het veroveren als een van de belangrijke steden van de 21ste eeuw.”

Uitzonderingen of de regel?

Kon u de steden identificeren? Misschien niet, want geen van de aangeduide problemen is uniek voor één bepaalde stad. In plaats daarvan zijn ze symptomatisch voor wat er mis is met bijna iedere stad van enige omvang overal ter wereld.

Stad A, aldus de Duitse Süddeutsche Zeitung, is Medellín in Colombia. Het aantal moorden zakte van 7081 in 1991 naar „slechts” 6622 in 1992. Desalniettemin, zo bericht de Colombiaanse krant El Tiempo, zijn er in het afgelopen decennium bijna 45.000 personen een gewelddadige dood gestorven. Verscheidene burgergroepen beijveren zich dan ook op het moment om de stad van misdaad te zuiveren en haar reputatie te verbeteren.

De identificatie door The New York Times van stad B als New York komt waarschijnlijk niet als een verrassing voor mensen die de stad in recente jaren hebben bezocht en zeker niet voor degenen die er wonen.

De getallen die het Duitse tijdschrift Der Spiegel geeft voor de aantallen mensen die in een toestand van armoede leven in Nairobi in Kenia (C), Manila op de Filippijnen (D) en Calcutta in India (E), geven te kennen dat er alleen al in deze drie steden meer mensen in ellendige woonomstandigheden gevangenzitten dan dat er in welvarende Europese landen zoals Denemarken of Zwitserland wonen.

Stad F — Toronto in Canada — werd in 1991 door het tijdschrift Time beschreven in een artikel dat iets minder vleiend uitviel dan een drie jaar daarvoor gepubliceerd stuk. Het eerste verslag, getiteld „Eindelijk een stad die functioneert”, prees de stad die „op bijna iedereen indruk maakt”. Er werd een bezoeker in geciteerd die had gezegd: „Deze plaats zou me haast weer in steden doen gaan geloven.” Droevig genoeg valt de „stad die functioneert” momenteel kennelijk ten prooi aan dezelfde problemen als die welke andere aftakelende steden plagen.

Stad G weliswaar aanduidend als „een van de fraaiste en sjiekste steden in de Amerika’s, en een van de meest mondaine”, geeft het tijdschrift Time toe dat het dan gaat over „het Mexico-Stad van de rijken uiteraard en van de toeristen”. Ondertussen, zo schrijft World Press Review, zitten de armen „in een van de 500 sloppenwijken van de hoofdstad” opeengepakt in woonbarakken „die zijn samengeflanst van industrieel afval, kartonnen dozen, autowrakken en gestolen bouwmaterialen”.

Stad H wordt door het Franse tijdschrift L’Express geïdentificeerd als Parijs, welke stad volgens The New Encyclopædia Britannica „honderden en honderden jaren in een proces dat nooit afdoende verklaard is, . . . een betovering heeft uitgestraald die onweerstaanbaar was voor miljoenen over de hele wereld”. Onder de druk van een aantal ernstige problemen is echter iets van de betovering van het uitbundige Parijs verloren gegaan.

Over stad I zegt Time: „Eens romantisch door het Westen bezien als de soezerige, dromerige hoofdstad van het oude Siam, een ’Venetië van het Oosten’, is de huidige kwikzilveren stad van engelen en gouden tempels de meest recente groeistad van Azië.” Zelfs haar engelen en haar tempels hebben niet kunnen voorkomen dat Bangkok (Thailand) op zijn minst tijdelijk „de wereldhoofdstad van de sekshandel” is geworden.

Een nadere beschouwing van steden

Tien jaar terug merkte een journalist op dat hoewel grote steden lijken te „delen in dezelfde crises, elk toch een eigen karakter heeft en dan ook een speciale manier om te vechten voor overleving”. In 1994 voeren steden nog steeds hun gevecht, elk op haar eigen manier.

Niet iedereen beschouwt de strijd om te overleven als verloren. Zo bracht een voormalige burgemeester van Toronto optimisme tot uitdrukking toen hij zei: „Ik denk niet dat de stad stukloopt. Ze staat voor een uitdaging maar ik denk dat wij dit probleem kunnen oplossen.” En inderdaad hebben sommige steden bepaalde problemen met succes kunnen aanpakken of althans kunnen verlichten. Maar dit vergde heel wat meer dan alleen optimisme.

Vorig jaar januari schreef Eugene Linden, een journalist: „Het lot van de wereld is verweven met het lot van haar steden.” Ten goede of ten kwade, steden hebben onze wereld gevormd, en dat blijven ze doen. En of het nu oude of moderne steden betreft, ze hebben ons ook persoonlijk beïnvloed — misschien meer dan wij zouden denken. Daarom is hun overleving nauw verweven met die van ons.

Een nadere beschouwing van steden heeft dan ook niet louter ten doel onze algemene ontwikkeling te vergroten. Belangrijker is dat het ons zal attenderen op de hachelijke situatie waarin de wereld zich nu bevindt. Laten wij daarom een aanvang maken met ’een nadere beschouwing van steden’. Wij hopen dat deze uit zes delen bestaande serie Ontwaakt!-artikelen onze lezers zal interesseren, opbouwen en aanmoedigen. Ondanks ernstige wereldproblemen — heel nadrukkelijk aanwezig in de overlevingsstrijd van onze steden — is niet alles hopeloos!

[Inzet op blz. 6]

„Het lot van de wereld is verweven met het lot van haar steden.” — Eugene Linden, journalist

[Illustratie op blz. 7]

Van stad naar stad reizen kan eenvoudig zijn, hun problemen oplossen is dat niet